“As mulleres podemos facer todo o que nos propoñamos”
Maricarmen forma parte da federación de mulleres rurais FADEMUR e defende o papel feminino na fixación de poboación e o desenvolvemento das zonas rurais. “As mulleres podemos facer todo o que nos propoñamos, é só unha cuestión de actitude, e cada vez estamos collendo máis protagonismo neste tipo de iniciativas. Estou moi orgullosa de ser muller e de terlle botado moito valor á vida”, di.
No 2015, cando faleceu o seu home, Maricarmen decidiu seguir para adiante coa empresa ela soa, aínda que algúns dos proxectos que tiñan en mente quedaron estancados. “Temos unha finca moi grande e tiñamos pensado meter alí cochos para producir para nós. Iso quedou parado e o que fago é mercar a outros produtores da provincia de Lugo”, explica.
Eu boteille moito valor á vida e sempre me sentín apoiada
Maricarmen ten un fillo que é veterinario e dúas fillas enxeñeiras. Priorizou a súa formación antes que o negocio familiar e hoxe ningún deles está directamente vinculado á actividade da empresa. “Veñen moito, pero teñen a vida montada fóra”, recoñece.
Abandono e repoboamento
O núcleo de Navia de Suarna non chega a 300 habitantes; no conxunto do municipio, algo menos de 1.000. O despoboamento fai mella neste concello da montaña de Lugo, igual que noutros moitos do interior de Galicia. Pero Maricarmen ve futuro nestes pobos. “Nos últimos anos vexo máis alegría, a xente amaña as casas e vén nas fins de semana ou nas vacacións. Hai un orgullo que antes non había”, asegura.
Maricarmen naceu en Baralla, pero leva 33 anos en Navia
Ao ter a tenda en pleno centro da vila, ela é un bo termómetro da temperatura vital deste concello da montaña. “Son máis optimista sobre o futuro dos pobos pequenos neste momento que fai uns anos”, di.
Manter servizos
Ten claro que manter os servizos é fundamental para manter con vida os pobos do rural. “Sigo coa tenda porque teño claro que nun sitio coma Navia un establecemento deste tipo é moito máis ca un establecemento de alimentación, é case un centro social, un lugar de referencia. É moi importante para os pobos que este tipo de negocios se manteñan porque cando un establecemento se pecha non volve abrir”, asegura.
Hai que abrir portas nos pobos, non pechalas, porque un negocio que cerra non volve abrir
Foi o que lle pasou á Ferretería Robledo, a de Tito, que permanece conxelada no tempo desde hai 30 anos. Pertencía a un tío do seu home e de vez en cando sempre hai quen lle pide poder vela polos recordos que lles trae. “A min non me custa abrila e é un aliciente máis para vir a Navia, hai que buscar solucións imaxinativas para que veña a xente”, afirma.
Maricarmen fai tamén visitas para grupos á fábrica de embutidos e usa a tenda, que está na mesma praza de Navia, para vender os seus produtos e, de paso, a vila de Navia. “Cando vou polas feiras vendo tanto Os Ancares coma o embutido”, di.
Todas as iniciativas axudan, asegura. “A película de Óliver Laxe
O que arde foi un revulsivo. Serviu para que aquí se valorase o que se ten e para que a xente de fóra quixera coñecer Navia”, exemplifica.