As técnicas de mantemento físico do solo en viñedo son o conxunto de operacións coa finalidade de crear e manter un medio favorable para a medra e actividade das raíces da cepa e facilitar as operacións de cultivo.
Existen distintas alternativas de mantemento: solo espido (libre de vexetación durante todo o ciclo anual, mediante laboreo ou uso de herbicidas), cuberta vexetal temporal (vexetación espontánea ou sementada en outono/inverno) ou cuberta vexetal permanente (vexetación espontánea ou sementada todo o ano).
Teñen como obxectivos básicos :
– Mellorar a estrutura e a súa estabilidade
– Estabelecer un bo equilibrio entre os estados físico, químico e biolóxico do solo que permita un óptimo desenvolvemento radicular
– Facilitar o manexo do cultivo
– Permitir o máximo potencial de absorción de auga e elementos nutritivos dispoñíbeis no solo
– Suprimir ou limitar a vexetación adventicia, e a súa competencia en auga e nutrientes
– Manter a capa superficial nun estado físico adecuado para facilitar os cambios entre a atmosfera e o solo
– Facilitar as operacións culturais da plantación (rego, fertilización, circulación, etc).
O laboreo
Unha das técnicas máis utilizadas en Galicia para o mantemento físico do solo en viñedo é o laboreo. Poden utilizarse distintas técnicas para a eliminación da flora adventicia ou “malas herbas”: enterramento (vertedoira), arrinque (cultivador), fraccionamento (fresadora) ou mesmo a cava manual.
“O laboreo non é recomendábel en plantacións novas de menos de 4-5 anos nin en parcelas con máis do 10% de pendente”
Certamente, a técnica máis estendida é o emprego do motocultor ou o fresado con tractor. O seu obxectivo é mellorar as propiedades do solo (físicas, químicas e biolóxicas), desenvolver a plantación e controlar as malas herbas e os parásitos.
Sen embargo, o laboreo ten unhas limitacións. Así, pode non ser recomendábel en plantacións novas de menos de 4-5 anos, xa que o sistema radicular aínda non está suficientemente desenvolvido en profundidade
Tampouco se deben facer laboreo en parcelas con pendente superior ao 10% e plantadas no sentido desta, xa que aumentaría notablemente a erosión e o arrastre.
Cales son as vantaxes do laboreo?
– Permite a osixenación dos horizontes superiores
– Acelera a meteorización da materia orgánica
– Mellora a estrutura do perfil superior
– Rompe a costra superficial e favorece a infiltración de auga
– Facilita a incorporación de fertilizantes e emendas
– Non contamina
– Boa estética
– Favorece o desenvolvemento en profundidade do sistema radicular
– Permite un control temporal das malas herbas
– Elimina toupeiras e roedores que danan as raíces
Inconvenientes:
Porén, a técnica do laboreo ten una serie de inconvenientes que debemos ter en conta:
– Mutilación do sistema radicular superficial
– Risco de feridas no tronco e mesmo desarraigo das cepas
– O control de malas herbas é temporal
– Facilita a xerminación de malas herbas por afloramento de sementes
– Dispersión de malas herbas vivaces por multiplicación e transporte
– Obriga a aportes regulares de materia orgánica (por acelerar a mineralización)
– Degradación da estrutura debido á formación de costra de labor
– Formación de charcos e lama por baixa infiltración da sola de labor
– Favorece a erosión ao disgregar as partículas de solo
– Riscos déficit hídrico ao non aproveitarse as chuvias de baixa contía
– Difícil acceso á parcela en períodos chuviosos