Ágata Tubío, Técnica de Produción Vexetal de Arvum (Delagro)

Os solos supresivos de patóxenos identificáronse en todo o mundo durante case 60 anos e atribúense principalmente a microorganismos supresivos ou antagonistas. O seu estudo remóntase aos anos 70, cando os profesores Baker e Cook definíronos como “aqueles chans nos que a incidencia ou severidade dunha enfermidade segue sendo baixa, a pesar de que exista a presenza dun patóxeno, o hospedeiro susceptible e as condicións ambientais que favorecen a súa infección e posterior desenvolvemento da enfermidade”.

Ágata Tubío, Técnica de Produción Vexetal de Arvum (Delagro) explícanos que “a investigación sobre chans supresivos tentou comprender como os microorganismos poden reducir as enfermidades, mesmo en presenza de patóxenos. Os avances recentes no estudo de microorganismos proporcionaron novas ferramentas para reexaminar e caracterizar aínda máis a natureza destes solos”.

“A produtividade dos solos viuse afectada negativamente debido a prácticas convencionais de agricultura que se basean en monocultivos e o uso de fertilizantes químicos convencionais que crean solos conductivos, onde a presenza de enfermidades é importante. Por este motivo, é necesario un cambio nas prácticas tradicionais que se centran na fertilización química con produto de baixo valor engadido ou dubidosa calidade. A saúde das plantas empeza no chan e canto mellor se traballe este, maior probabilidade de ter menos enfermidades”, continúa Ágata.

Os solos supresivos teñen a capacidade e reducir o desenvolvemento de patóxenos que afecten negativamente ao desenvolvemento da planta

Un solo supresivo é aquel que ten a capacidade natural de reprimir o desenvolvemento de patóxenos que causan enfermidades nas plantas. Esta capacidade débese á presenza dunha comunidade microbiana diversa e equilibrada, que actúa como unha barreira natural contra as pragas e enfermidades.

Entre os beneficios da supresividade podemos destacar a redución do uso de fitosanitarios, melloramos a saúde das plantas e a súa produtividade ao mesmo que tempo que inducimos aos cultivos a aumentar a súa resiliencia en termos de estrés ambiental, moi en relación co cambio climático.

Tubío explícanos que “a supresividade dun solo fronte a patóxenos desenvólvese gradualmente ao longo do tempo. A rapidez coa que se manifesta esta supresividade está influenciada por factores ambientais e prácticas agrícolas, sendo a adición de materia orgánica unha medida clave. En Delagro levamos tempo traballando en potencia esta liña de traballo, xa que a saúde das plantas empeza por onde comen, no chan e polas raíces”.

De cara a mellorar a supresividade dos solos é fundamental contar cun bo asesoramento. Contar cunha estratexia de manexo que axude ao agricultor a realizar unha óptima xestión do solo é clave para conseguir bos resultados.

Os solos supresivos son unha ferramenta poderosa para promover unha agricultura máis sustentable. Ao coidar o solo e fomentar a supresividade, podemos lograr mellorar a produtividade dos nosos cultivos, o que se traduce nunha mellora da rendibilidade para o agricultor ou gandeiro.

Se desexas saber máis sobre como xestionar os solos ou realizar estratexias de supresión de solos, podes porte en contacto con Delagro:

981 519 920
info@arvum.org

BLUE STAR MAIZ é fertilizante bioestimulante ideal para usar abono de fondo en millo. Achega nutrientes específicos adaptados á acidez do solo que caracteriza os cultivos do norte de España, mellorando así a eficiencia da planta na captación e aproveitamento dos nutrientes dispoñibles no solo. A súa fórmula, especificamente deseñada para o millo foi contrastada durante os últimos anos con excelentes resultados.

O elemento diferenciador de BLUE STAR MAIZ respecto doutros fertilizantes é que leva incorporada na súa formulación TECNOLOXIA CONTRIBUTE, que achega ao abono dúas bacterias: azospirilum brasilense e Pseudomona Putida. Todos estes microorganismos producen unha serie de reaccións no solo que inflúen directamente no desenvolvemento dos cultivos: solubilizan fósforo, solubilizan potasio, producen hormonas, xeran encimas con diferentes usos, ben sexan encimas que nos permitan combater patóxenos, encimas que nos permitan degradar a materia orgánica etc.

Alonso López, Product Manager de Delagro, con máis de 30 anos de experiencia ás súas costas no sector agrícola galego, explícanos que “o azospirilum brasilense fixa o nitróxeno atmosférico que temos en forma de amonio que é moito menos lixiviable que un nitrato, de forma que está dispoñible para a planta durante moito máis tempo”. É importante destacar que o efecto que teñen as bacterias no cultivo non é inmediato, pero é moito máis sostido no tempo. A súa achega é continua ao longo de todo o cultivo, de forma que este desenvólvese de forma máis homoxénea e equilibrada, o que reduce o risco de que sufra enfermidades.

Outro dos beneficios é que favorece a produción de hormonas (auxinas) favorecendo o desenvolvemento da raíz e a maiores contén contén tres encimas diferentes fixadoras do nitróxeno. O azospirilum brasilense produce sideróforos, o que lle outorga unha gran capacidade antifúnxica. En palabras do propio Alonso, “BLUE STAR MAIZ favorece o desenvolvemento das raíces de forma que a planta pode aproveitar mellor os nutrientes que hai no solo. A consecuencia directa disto é que medrará máis e mellor. Estudos realizados por IDEAGRO, empresa líder de investigación agrícola en España demostran que pode producirse até un 14% de incremento de produción”.

Outro dos elementos diferenciadores de BLUE STAR MAIZ é a pseudomona pútida. “En solos con materias orgánicas moi altas hai moito fósforo non asimilable. Se conseguimos que ese fósforo se mineralice e póñase ao alcance da planta auméntase a cantidade de nutrientes dispoñibles, logrando un mellor desenvolvemento do millo” dinos Alonso López. A  pseudomona putida, á parte do visto anteriormente caracterízase porque inhibe o crecemento de fungos patóxenos, mellorando así a saúde da planta.

Sen dúbida, BLUE STAR MAIZ converteuse no abono de fondo referencia do mercado pola súa exclusiva formulación. Os beneficios que achega ao millo fai que as producións sexan maiores e de mellor calidade.

Máis información:

Alonso López, Product Manager Delagro
Teléfono: 608 67 34 83
www.delagro.org

Lograr o máximo potencial das nosas pradarías é fácil e posible se usamos os fertilizantes adecuados. Yara pon a disposición dos gandeiros unha ampla gama de solucións de nutrición vexetal que cubran todas as necesidades e casuísticas posibles.

Grazas á súa alianza con Yara, maior fabricante de fertilizantes do mundo, Delagro pon a disposición dos nosos clientes soluciones únicas e innovadoras con dous obxectivos: mellorar a eficiencia dos cultivos e contribuír á redución do impacto ambiental. Unha destas solucións é YaraMila Actyva.

YaraMila ACTYVA é un fertilizante complexo de alto contido en nitróxeno fabricado en base ao método de Nitrofosforación (patente de Yara), e que achega nitróxeno, fósforo e potasio totalmente asimilables (20-7-10). YaraMila® ACTYVA preséntase en forma perlada e resulta especialmente adecuado como abonado de inicio do cultivo.

Desde un punto de vista técnico é un referente en NPK, sobre todo para usar en herba ou mesmo podería ser recomendable para un uso en millo para ciclos curtos combinado con Yara Amidas en coberteira.

Trátase dun fertilizante complexo, polo que todos os nutrientes atópanse en igual proporción en cada perla ou gránulo, asegurando desta maneira unha achega homoxénea en cada un deles. Sería especialmente indicado para gandeiros que teñen pouco xurro ou que o manexan mal.

Actyva contén dúas formas de nitróxeno (nítrico e amoniacal) o que fai que este estea dispoñible para a planta tanto de forma inmediata como a medio prazo. Desta forma, aseguramos unha achega de nutrientes continua á planta. Ademáis, leva xofre, o que fai á planta lle sexa máis fácil absorber nitróxeno en forma amoniacal.

Rafael García

Entre as súas principais características, cabe destacar o seu fósforo de alta solubilidade, que permite ver en pouco máis dun mes efectos positivos sobre as plantas, mesmo en terreos moi abonados. “YaraMila Actyva é un fertilizante que consegue un afillado e callado que con outros produtos é moi difícil de lograr”, tal e como nos di Rafael García. Esta alta solubilidade do fósforo é consecuencia do extraordinario desenvolvemento tecnolóxico que fixo Yara coa tecnoloxía P-Extend, que achega, ademais, un pequeno contido en magnesio e xofre.

O feito de que funcione a baixas doses fai que sexa un produto cuxo uso é moito máis eficiente que outros fertilizantes, especialmente válido para gandeiros que van a dous cortes ou que traballan con pradarías permanentes. Conséguese moi bo afillado, moi boa folla, con dose duns 300 kg aproximadamente por hectárea. Isto permítenos deixar o terreo cunhas condicións de abonado perfectas para un segundo corte ou mesmo para empezar o millo. En segundos cortes para conseguir unha boa produción a dose sería un pouco máis alta, e mesmo se podería abonar con outros produtos con só nitróxeno como Nitrograss, de Yara.

O encalado é un elemento fundamental para que o fertilizante faga o seu efecto. “Grazas a produtos como YaraMila Actyva, que contén na súa formulación xofre, logramos que os catiións das terras ben encaladas móvanse a capas máis profundas, logrando así maior raíz, sobre todo en millo, arrastramos aluminios cara ao fondo polo que logramos un mellor desenvolvemento radicular”, coméntanos Rafael.

Usar abonos de alto valor engadido axuda a optimizar o uso dos fertilizantes, así como a mellorar as producións ao mesmo tempo que se produce unha optimización dos custos de abonado debido ao uso de menores doses. Isto repercute directa e de forma positiva no medio ambiente.

Más información:

981 519 920

delagro@delagro.org

Juan Pablo Gnata nun campo de ensao

Como cada ano a campaña de millo supón un reto tanto para gandeiros como empresas do sector. Delagro e Mas Seeds, que levan anos colaborando xuntos co obxectivo de dar a cada gandeiro a variedade que necesita. Ao mesmo tempo, as ferramentas informáticas xogan un papel claro e diferenciador para conseguir silos de máxima calidade. O control por satélite ou do clima pode ser clave para seleccionar, por exemplo, os momentos óptimos de colleita do millo.

Tras unhas campañas marcadas pola inestabilidade do mercado, a tendencia do sector pasar por facer reservas anticipadas de millo que permitan ao gandeiro ter dispoñible a variedade que máis lle encaixa, tal e como nos explica Juan Pablo a continuación.

Como se presenta esta campaña? Acabáronse xa os problemas de dispoñibilidade de semente?
Para a campaña de millo ensilado 2024, recomendamos aos gandeiros e asesores técnicos estar moi atentos ao desenvolvemento de insectos daniños como a rosquilla Agrotis ipsilon e a eiruga defoliadora Mythimna unipuncta. A campaña anterior houbo unha forte presenza destas pragas e é esperable que as volvamos atopar. Máis aló do control químico, debemos ter en conta que reducir a presenza de gramíneas na parcela e nos bordos da mesma, reduce a probabilidade dun ataque severo de Mythimna.

A ferramenta de Reserva Anticipada de MAS Seeds vén implementando desde a campaña pasada cun éxito rotundo para aumentar a calidade da atención aos nosos clientes fieis. Os clientes de sempre e os novos, confían e elixen a súa variedade ideal, co apoio técnico dos nosos distribuidores e o meu propio. A dispoñibilidade de semente para esta campaña é correcta grazas a unha boa meteoroloxía en Europa a campaña pasada que permitiu recuperar os stocks e ao traballo do noso departamento de Produción e Loxística.

A reserva anticipada busca asegurar que ningún gandeiro quede sen a variedade que necesita

Que importancia ten a elección da variedade adecuada? Dentro do voso catálogo, cales serían as ideais para esta zona?
Os estudos indican que a variedade utilizada é a responsable do 15% de produción final. O asesoramento profesional e próximo do técnico de confianza, é fundamental para elixir a variedade máis axeida e mellor adaptada a cada explotación.

Mas 400 D en Chantada

En Galicia, Asturias e Cantabria, e inclusive País Vasco, para millo ensilado o noso produto estrela e en fase expansiva é MAS 400.D. Demóstrao o altísimo nivel de satisfacción dos gandeiros que confían nel desde fai 2 campañas. Tras anos de seguimento na nosa Rede de I+D, na nosa rede de ensaios locais realizados xunto a Delagro en 2021, 2022 e 2023, así como nos ensaios do CIAM Mabegondo, MAS 400.D demostrou responder con creces aos aspectos que máis importan aos gandeiros da Cornixa: produción, calidade, ciclo adecuado para a súa sementeira ao longo do mes de maio, tolerancia ao encamado excepcional, boa sanidade de folla ao final do ciclo, e gran rendibilidade mesmo no seu ano de lanzamento 2022 que foi tan seco. Elixir MAS 400.D é un acerto enorme.

Na nova gama de variedades MAS Seeds destacamos MAS 576.N, ciclo 500 de excelente rusticidade, ao cal se lle presenta o gran desafío de mellorar a MAS 54.H e MADIRAN. En ciclo 400, a prometedora novidade MAS 524.A que será un exitazo en Cantabria e A Coruña. Foi o híbrido de maior produción de materia seca e % de almidón nos ensaios zonais. En ciclo 350, MAS 400.D é capaz de competir en produción con ciclos máis longos. En ciclos curtos, para os terreos máis complexos, recomendamos CITADEL, MAS 282.K e MAS 24.C. É unha fortaleza importantísima contar con estas variedades que permiten boas producións en zonas de escasa humidade, como Chantada e Taboada.

Para Terra Chá, introducimos MAS 171.L un ciclo 200 de xenética Green+, a nosa insignia para os millos con máxima dixestibilidade de almidón e fibras.

Sen dúbida, a nosa variedade estrela e a máis demandada é a Mas 400.D

Unha vez elixida a variedade, que prácticas podemos levar a cabo para maximizar o rendemento e calidade da mesma?
O millo ten un potencial produtivo altísimo en condicións ideais. Canto máis limitantes haxa no seu ciclo de vida, máis lonxe estaremos de alcanzar ese potencial. É habitual escoitar que o rendemento final depende case exclusivamente do clima do ano, pero hai aspectos moi importantes que podemos controlar e que influirán directamente na rendibilidade da explotación.

Os veráns son cada vez máis secos, así que o millo depende cada vez máis do chovido na primavera. Doutra banda, coa rotación pradaría-millo, a auga e nutrientes consumidos polo cultivo inicial en maio, reducen a dispoñibilidade destes elementos para o cultivo de millo.

Anticipar de 15 días a sementeira do millo respecto da data habitual limita a competencia por auga e nutrientes co cultivo anterior e reduce a tensión hídrica do cultivo na fase de floración. Isto tradúcese en +1 Tn MS/ha e +0.02 enerxía/kg MS por cada 15 días de adianto da sementeira. Se a sementeira faise o 1 de maio en lugar do 31 de maio, estaremos a gañar +2 Tn MS/ha e +0.04 enerxía/Kg MS. Convido a que cada un faga este exercicio para a toma de decisións.

O millo ten un potencial produtivo altísimo en condicións ideais

Outras prácticas de laboreo de conservación axudarannos tamén a reducir as perdas de auga no chan. Un exemplo é o acurtar os tempos entre o laboreo e sementeira para reducir as perdas por evaporación.

Todo o que sexan técnicas de maior eficiencia no uso do xurro e fertilizantes, como axustar as doses ás necesidades do terreo, farán aumentar a rendibilidade do sistema. Xa sexa que as labores as fagamos nós ou unha empresa de servizos, hai que esixir ou esixirse cumprir coas tarefas en tempo e forma.

Mas 54 H

Cantidade fronte a Calidade: Como podemos maximizar este binomio? Lograr a maior cantidade de silo sen sacrificar a calidade.
Hoxe en día maximizar este binomio é aínda máis fácil co Agroservicio Nutriplus SAT® que nos dá un prognóstico certeiro da data na que o millo da nosa parcela en cuestión chegará ao 32% MS. É aí onde se atopa a relación de óptimos entre estes dous elementos. Hoxe en día con variedades tan produtivas como MAS 400.D podemos cultivar moitos quilos de materia verde e de gran calidade por hectárea sen forzar a sementeira de ciclos longos onde non corresponden.

Con Nutriplus Silo® somos capaces de atopar oportunidades de mellora para facer a confección do silo á perfección.

Nutriplus e Agrotempo, son ferramentas que para moitos gandeiros xa son imprescindibles, de que forma pode marcar a diferenza entre un silo de máxima calidade e un de calidade máis baixa?
Podemos facer todo moi ben e ter un millo excelente, pero se erramos de oportunidade de colleita, estamos a desperdiciar o noso bo traballo anterior. Os nosos Agroservicios poñen a disposición da gandeiro información contrastada do seu propio millo para unha toma de decisións ben informada. Grazas ao diagnóstico de silos Nutriplus Silo®, somos capaces de atopar oportunidades de mellora para facer a confección do silo á perfección.

Fiel ao compromiso de ofrecer un servizo de calidade e alto valor aos seus clientes, DELAGRO reforza a súa liña de distribución coa incorporación de Ágata Tubio, nova asesora técnica de Arvum.

Ágata Tubio é unha profesional altamente cualificada, cunha sólida formación en Administración de Empresas, Enxeñaría Agrónoma e un Máster de Enxeñaría en Procesado de Alimentos. Graduada con honras pola prestixiosa Universidade de Buenos Aires, a súa experiencia académica non só lle permitiu acadar un profundo coñecemento no seu ámbito de especialización, senón tamén unha comprensión holística dos desafíos e oportunidades do mundo agropecuario.

Orixinaria de Arxentina, pero con ascendencia galega, Ágata descubriu a súa paixón pola área comercial durante os seus anos universitarios, cando sentiu profundamente atraída pola versatilidade e satisfacción que ofrece este rol. Desde entón, dedicou a súa carreira a explorar diversas facetas da agricultura e a gandaría, combinando a súa experiencia técnica co seu talento innato para a innovación e o servizo ao cliente.

No seu novo rol como Asesora Técnica de Arvum, Ágata apoiará á marca na súa misión de establecerse como un referente de calidade e servizo no mercado galego, asturiano, cántabro e norte de Portugal.

A traxectoria de Ágata Tubío abarca unha ampla gama de roles e proxectos no sector agropecuario, reflectindo o seu enfoque integral e o seu compromiso co servizo á sociedade. Desde a produción e comercialización de cultivos ornamentais de alto valor até proxectos de conservación da fauna e flora en áreas periurbanas, Ágata demostrou unha capacidade única para adaptarse e destacar en contornas diversas e desafiantes.

A súa experiencia tamén inclúe traballos en laboratorios de cultivo in vitro, administración e loxística en explotacións agrícolas, docencia en colexios especializados en formación agrícola-gandeira e participación en proxectos de I+D na industria láctea. Cada experiencia enriqueceu o seu coñecemento e proporcionoulle unha perspectiva única sobre os desafíos e oportunidades no sector agropecuario.

Como Asesora Técnica de Arvum, Ágata apoiará á marca na súa misión de establecerse como un referente de calidade e servizo no mercado galego, asturiano, cántabro e do Norte de Portugal. O seu labor centrarase en brindar solucións innovadoras e adaptadas aos seus clientes, anticipando as demandas do mercado para garantir a súa satisfacción e fidelidade.

Para Ágata, “establecer e manter relacións sólidas cos clientes vai máis aló de brindar un servizo excepcional; trátase de entender as necesidades e expectativas do cliente, e de estar sempre presente e dispoñible para acompañalos en cada paso do camiño”.

Coa súa paixón, experiencia e dedicación, estamos seguros de que desempeñará un papel fundamental no noso continuo crecemento e éxito no mercado. Benvida!

BLUE STAR destaca polos seus as súas propiedades microbiolóxicas e os seus beneficios, así como a importancia de adecuar e velar pola simbiose solo-planta para obter uns resultados óptimos, tanto en termos de calidade como de eficiencia e cumprimento normativo.

BLUE STAR é un fertilizante bioestimulante único no mercado debido a que leva incorporado na súa formulación dúas bacterias Azospirillum brasilense e Pseudomonas putida. O seu desenvolvemento fíxose pensando nas condicións do chan da cornixa cantábrica, para o que, contouse co apoio de Alltech e Ideagro, empresa líder en investigación.

O resultado de dito desenvolvemento foi un fertilizante bioestimulante que achega nutrientes específicos adaptados á acidez do chan que caracteriza os cultivos do norte de España. En palabras de Alonso López, Product Manager de Delagro para a zona de Galicia: “Ao mellorar a eficiencia das plantas na captación e aproveitamento dos nutrientes dispoñibles no solo, estes fertilizantes contribúen a unha agricultura máis sustentable, reducindo as emisións, a pegada de carbono e as perdas de nutrientes non aproveitados”.

Blue Star dispón de fórmulas específicas para cada cultivo

Grazas ao desenvolvemento tecnolóxico de BLUE STAR pódese aumentar a dispoñibilidade dos nutrientes nos cultivos e ademais estimular á planta para que teña unha maior absorción. Segundo comenta o propio Alonso: “Grazas a BLUE STAR logramos unha redución de custos grazas a estas bacterias que permiten aproveitar nutrientes que quedaran insolubles no chan, a fixar nitróxeno ambiente e a solubilizar o fósforo insoluble no chan. Así, evitamos ter que aplicar grandes cantidades de nutrientes convencionais, á vez que cumprimos coas novas esixencias europeas”.

Abonar con BLUE STAR pode contribuír a mellorar significativamente a produción

Ensaios en forraxe levados a cabo por IDEAGRO en Cordoba no ano 2017 realizados cunha aplicación conxunta de dous microorganismos Azospirillum brasilense e Pseudomonas putida, as dúas bacterias que incorpora Blue-Star, observouse que a aplicación do produto ao chan producía un incremento en diversos elementos como o contido de nitróxeno, fósforo, ferro, manganeso, calcio e magnesio. Ademais, en cultivos extensivos como millo observouse un incremento da produción de gran dun 14%.

Con respecto á produción de forraxes con cultivos como a avea, o centeo e o triticale, a aplicación de Azospirillum + Pseudomonas incrementou a produción nun 43% con respecto ao tratamento convencional. Cando se contabilizou a produción de triticale por separado esta incrementouse nun 55%, mentres que a de centeo fíxoo nun 31%.

O efecto observado sobre a produción de forraxe debeuse probablemente a un incremento da altura das plantas dun 19% con respecto ao tratamento control onde non se aplicaron os microorganismos.

Con respecto á calidade da forraxe obtida, a aplicación de Azospirillum + Pseudomonas (Azos+Pseudo) produciu un aumento do 14% da proteína bruta con respecto ao tratamento control. Ademais observouse tamén un incremento no contido de fibra.

Alonso López termina explicándonos que “BLUE STAR pode ser aplicado directamente ao chan, ben sexa esparexido a voleo en superficie, en fondo ou localizado. En pradaría recoméndase a aplicación en fondo, na implantación do cultivo. No caso do millo, tamén debemos aplicalo en fondo, de forma previa á implantación; para horta, recoméndase unha aplicación ao comezo como abonado de fondo. Tamén dispomos de fórmulas específicas de BLUE STAR para outro tipo de cultivos intensivos, como podería ser, por exemplo, o viñedo”.

Máis información

A adaptación ao cebo é un período complexo e de transición en moitos casos traumático para os animais e desafiante para o gandeiro.

Os primeiros 15 días son cruciais para a adaptación do tenreiro procedente do destete. Os picos de tensións disparan o cortisol do animal e pon en xaque o seu sistema inmunitario. Nese momento, o lote xa debería ter totalmente implantada a inmunidade para enfrontarse a este novo reto. Como norma xeral, os xatos viaxan nun camión durante máis ou menos horas e, tras a chegada, deberán adaptarse, nalgúns casos, a un tipo de cama, un bebedoiro e un comedeiro novos, e han de esquecer o que foi a súa etapa lactante.

De onde proveñen os animais? Cal é o risco en cada caso?

-Mercado.
-Granxa de orixe.
-Centro de concentración.

Como principio básico, deberíamos de ter moi claro a que nivel temos implantada a inmunidade, que vacinas recibiron antes da saída do destete, e todo o relativo ao complexo respiratorio -parainfluenza-3 (PI3); virus respiratorio sincitial (VRS); Mannheimia; Pasteurella; así como a diarrea vírica bovina (BVD). É de especial relevancia que a implantación do que se supón inmunidade respiratoria sexa polo menos 15-20 días antes da saída do destete.

En canto ás vacinas de enterotoxemia, tamén é importante que estean implantadas, de modo que, se os nosos becerros proceden dun destete no momento da súa adquisición, o documento máis importante que habemos de pedir será o programa vacinal que se lles implantou.

Ante a nova situación coa lei do medicamento, as profilaxe antibióticas de entrada quedan no pasado, polo que é agora cando temos que ser máis cautos coidando as entradas; que os nosos tenreiros teñan suficientes puntos de auga e comida é fundamental, e xa sabemos que os programas de benestar obrígannos a dispor de múltiples, pero, ás veces, colocar un par de comedeiros móbiles suplementarios podería axudarnos coas nosas entradas. Cando falamos da alimentación debemos seleccionar unha forraxe de alta calidade, que debe ser o mellor para estes lotes que entraron para evitar que os tenreiros deixen para comer. Esta forraxe vai ter unha importancia capital no momento de conseguir o efecto tampón ante posibles acidoses nos primeiros días provocadas pola falta de consumo. Con respecto á auga, debe proporcionarse en suficiente cantidade e de calidade garantida. Teriamos que tomar mostras, polo menos, dúas veces ao ano.

Un dos seguros que podemos fixar para evitar enfermidades é unha corte perfectamente desinfectada. Un baleiro sanitario sempre é unha solución para empezar ben un novo lote, con limpeza completa e a fondo e desinfección tanto das camas como dos elementos estruturais.

A cama dos tenreiros convértese, hoxe en día, nunha odisea debido aos altos prezos das forraxes. Dispor unha cama suficientemente branda e conseguir tela limpa supón un custo elevadísimo, pero debemos saber que, se non chegamos a encamar o suficiente, sempre estamos a xogar en contra do bo estado sanitario dos tenreiros, así como dos índices de crecemento que desexamos alcanzar. Nunha cama ben feita xogámonos os índices de crecemento e mortalidade na nosa granxa.

Con respecto ao concentrado temos que ter claro que é o que imos utilizar, decidir entre fariña ou gran e que, se o que eliximos é un gran, debe ter a durabilidade adecuada e evitar os finos. O nivel de proteína metabolizable e enerxía é clave durante este período. Existen aditivos que poden colaborar neste período asegurando unha estabilidade ruminal que evite problemas. Neste aspecto, o uso de buffers e tampóns, como fermentos, aceites esenciais ou algas calcáreas pode ser unha opción válida. Os pensos da gama Kovital Arranque, Crecemento e Antiestrés son os idóneos para este período.

Este momento da entrada sería ideal para detectar posibles colas e tomar decisións sobre animais que non deben formar parte dos nosos lotes, por ser potenciais reservorios de enfermidades que unicamente nos van dar problemas.

Un inimigo dos cebadoiros ao que debemos ter en conta son os coccidios. Facer mostraxes de lote ou aleatorios ante certos síntomas pode darnos unha idea da nosa carga infectiva evitando así desgustos no rabaño a longo prazo.

Os primeiros 15 días son decisivos para que o lote arrinque a comer correctamente, polo que debemos estar moi atentos a todo o que sucede no mesmo. Ter o ollo posto nos tenreiros para detectar calquera síntoma de enfermidade antes de que esta sexa irreversible é fundamental. Debemos tomar temperaturas no lote a todos os animais que nos evoquen sospeitas. Ser capaces de detectar unha suba de temperatura rectal antes de que esta supere os 40º garante probablemente que o tratamento que efectuemos nestes tenreiros sexa eficaz. Coidar apropiadamente dos nosos tenreiros supón revisar aqueles animais lánguidos ou tristes, que quedan atrás, excesos de lagrimeo ou salivación, disneas suaves que se acabarán convertendo en lesións irreversibles a nivel pulmonar e darán lugar a longo prazo a tenreiros cola ou baixas. É importante manexar sempre co termómetro no peto e os ollos postos dentro do lote.

Por último, debemos ter clara a estratexia de cebo buscando a máxima eficiencia alimentaria e económica, axustando a enerxía e proteína do penso aos ritmos de crecemento de cada un dos tecidos corporais, tendo en conta a raza, o sexo e o xenotipo. As primeiras fases do cebo correspóndense, polo xeral, cun maior crecemento músculo-esquelético, e as últimas, con maior deposición de graxa.

A gama Kovital foi deseñada para adaptarse de forma precisa e eficiente ás diferentes fases do cebo e os tipos xenéticos dos tenreiros, incorporando o sistema de formulación exclusivo de De Heus que garante un funcionamento óptimo do rume, o que se traduce nun triplo beneficio para o gandeiro: máis rendibilidade, máis benestar animal e menor impacto ambiental.

Mensaxe para levar a casa:

-Decidir a estratexia de recepción e plan sanitario en función da orixe, a raza, o estado dos animais e as condicións de transporte.

-Utilizar feno na recepción en lugar de palla minimiza os riscos de problemas dixestivos nos primeiros días.

-Garantir as condicións correctas de estabulación:

1. 5 metros cadrados por tenreiro.
2. Lonxitude de comedeiro 0,75 m/animal.
3. 2 bocas de auga cada 20 tenreiros. En períodos de calor, o consumo de auga pode superar os 6 litros/kg materia seca inxerida.
4. Grupos de non máis de 20 becerros, homoxéneos.
5. Definir claramente a estratexia de cebo e o tipo e cantidade de pensos a usar; todos os sistemas teñen vantaxes e desvantaxes.
6. Revisar exhaustivamente os patios nos primeiros 15 días, co termómetro no peto e os ollos postos dentro do lote.

Despois de analizar os fundamentos clave do ensilado para garantir unha boa conservación das forraxes, Ramiro Fernández Vuelta, xefe de Desenvolvemento de Negocio de Rumiantes en De Heus Nutrición Animal, analiza nesta nova entrega a fase anaeróbica do silo, unha vez que este foi tapado.

Unha vez que o osíxeno foi desprazado da masa do silo, comeza a fase anaeróbica, caracterizada por un complexo grupo de microorganismos. Debemos lembrar a influencia do manexo na duración da fase aeróbica. O tipo de almacenamento, as estruturas dos silos -paredes, solos e altura dos mesmos-, o tempo de pisado, a maquinaria utilizada e a materia seca do material serán fundamentais para definir a cantidade de aire na masa do silo e, como consecuencia, a duración da fase aeróbica, ademais, por suposto, das perdas de almacenamento.

Como exemplo de estruturas, existe unha ecuación que cruza datos de materia seca do material, altura do silo e a presenza ou non de solo de cemento e paredes:

Como se pode observar no cadro, un silo de raygrass con máis de 35% de materia seca, unha altura de paredes superior a 1,8 m e chan de cemento pode almacenar polo menos 35-40 kg máis de materia seca por metro cúbico que un silo de menos de 1,3 m sen paredes nin chan de cemento, e seguramente a fase aeróbica será significativamente máis curta e as perdas moi inferiores.

Bacterias -coliformes- produtoras de ácido acético:

– Poden desenvolverse con ou sen aire.
– Degradan aos azucres en ácido acético, alcol e dióxido de carbono.
– Teñen maior actividade con alta humidade na masa ensilada.
– Inhíbense cando o pH descende de 4,5.

Bacterias produtoras de ácido láctico:

-Divídense en homofermentativas e heterofermentativas. As primeiras fermentan aos azucres en ácido láctico (exclusivamente), mentres que as segundas xeran acedo láctico, acedo acético e alcol.

-A temperatura adecuada para o crecemento dos MO, produtores de ácido láctico, varía entre 20º e 37ºC.

-Cando o pH é elevado, aumenta a produción de ácido acético; a medida que este descende, o láctico convértese no ácido dominante, a condición de que sexa adecuado o nivel de azucres na forraxe (millo). En cambio, nas silaxes de leguminosas poden desenvolverse outras fermentacións secundarias que alteran a calidade final, como as que xeran acedo butírico (cheiro rancio) e aminas (cheiro putrefacto).

Cando se crean as condicións de anaerobiose desenvólvese un complexo microbiano a partir dos mollos celulares liberados pola planta predominando, nunha primeira etapa, as bacterias coliformes ou enterobacterias, produtoras de ácido acético (cheiro a vinagre), alcol e CO2 a partir de azucres da forraxe. Estas bacterias abundan na terra, de aí a importancia de non contaminar a masa do silo durante o seu enchido.

Os silos tipo bolsa (chourizo), en condicións óptimas de ensilado, permiten unha eliminación moi rápida do osíxeno e soamente provocan aumentos térmicos de 3 ou 4 graos, oxidando cantidades moi baixas dos azucres dispoñibles.

Nos silos con picados longos, os procesos comentados acentúanse, xerando fases aeróbicas longas, con incrementos de temperatura por riba dos 37ºC.

Cando o pH é superior a 5 poden actuar outras bacterias indesexables como Clostridium saccaromices, que fermenta os carbohidratos solubles e ácidos orgánicos producindo acedo butírico, CO2 e H (cor negra, cheiro rancio). Ademais, xeran proteólise e fermentación de aminoácidos producindo amonio (cheiro a amoníaco) e aminas (cheiro putrefacto).

Cantidade máxima de acedo butírico por vaca e día

O ácido butírico indícase como porcentaxe de materia seca (MS) nos informes de LaboExpert. A regra xeral é tratar de manter a cantidade total de acedo butírico alimentado por baixo de 50 gramos por día por cabeza en vacas leiteiras lactantes.

Isto pode ser calculado tomando a porcentaxe reportada. Cun silo cun nivel de acedo butírico de 4,5%, expondo un máximo de 50 gr por vaca e día, só poderemos incluír en ración como máximo 11 kg de materia seca desa forraxe.

A segunda solución sería diluír os valores mesturando con silos con valores baixos no caso de que estivesen dispoñibles. Unha terceira opción, menos práctica pero que podería axudar: desensilar a noite anterior para xerar volatilización do ácido; é imposible calcular canto se volatiliza, fálase de até o 50%, non é seguro, pero podería axudar no caso de que non existisen máis posibilidades.

Alimentar con máis de 50 gramos de acedo butírico pode reducir a inxesta de alimento, o que resulta nunha menor produción de leite e unha peor eficiencia alimenticia.

En todos os casos, estes complexos de MO consomen diferentes cantidades de azucres solubles do medio. A fermentación láctica utiliza do 3,8% ao 4% dos azucres do material, mentres que a butírica consome o 24% e a acética o 38%.

Doutra banda, o nivel de materia seca ten un efecto directo sobre o pH ao que estabiliza o silo. A medida que aumenta a materia seca, necesítase un pH máis baixo para lograr a estabilización. Cunha porcentaxe de materia seca dun 35% lógrase unha estabilización con pH próximo a 4,5. En silaxes con materias secas superiores ao 35% podería exporse a utilización de aditivos específicos para facilitar o proceso de ensilado.

Cando o pH da silaxe descende por baixo de 4,5, as bacterias coliformes acéticas son substituídas por bacterias lácticas, pouco abundantes ao comezo pero que aumentan progresivamente na medida en que existan carbohidratos solubles.

O contido de ácido láctico, produto da fermentación de carbohidratos, varía en función da materia seca e oscila entre un 4% e un 6% cando a materia seca varía entre o 30% e o 35%, a presenza de ácido butírico produto de fermentacións indesexables por Clostridium deberían ser practicamente nulas.

Nesta segunda parte desentrañamos os misterios da fase anaeróbica do proceso de ensilado, comprendendo o papel fundamental de diversas bacterias e as condicións que inflúen na calidade da forraxe conservada. Con todo, aínda nos agarda unha exploración máis profunda. Na próxima sección, mergullarémonos no universo das especies vexetais e as súas características particulares, revelando como estas inflúen na conservación de proteínas e carbohidratos.

Ademais, desvelaremos estratexias cruciais para minimizar a degradación e optimizar a preservación de nutrientes esenciais na forraxe. Prepárate para coñecer un mundo de estratexias específicas e descubertas que impactan directamente na calidade nutricional da alimentación animal!

No intrincado mundo da produción animal, a calidade das forraxes eríxese nun alicerce esencial e incomparable. Para alcanzar os estándares de produción demandados polos sistemas actuais, tanto para a cría de gando destinado á produción de carne como para a destinada á produción de leite, a forraxe convértese na base fundamental. Comprender a fondo a súa produción, as súas características intrínsecas e a súa influencia directa nos animais, derivada das decisións tomadas no campo, vólvese imperativo para asegurar a viabilidade económica nestes sistemas.

Neste sentido, De Heus Nutrición Animal, a través de LaboExpert, brinda un conxunto de servizos especializados en análises de calidade de forraxes. Isto inclúe unha avaliación detallada da composición nutricional e os nutrientes derivados do proceso de ensilado, unha minuciosa análise dos procesos de ensilado e valiosas suxestións para mellorar a calidade da forraxe conservada.

Este artigo está dividido en tres partes fundamentais que afondarán na relevancia e os complexos procesos relacionados coa conservación das forraxes. Nesta primeira sección, exploraremos o universo da silaxe, unha técnica de conservación que se distingue doutras modalidades, como a henificación, ao preservar a humidade durante o almacenamento.

Ao longo desta sección inicial, mergullarémonos na fase encimática e aeróbica do proceso de ensilado. Desde as encimas inherentes á planta que actúan tras o corte até a fase aeróbica, onde se xeran acedos graxos volátiles, cada etapa desempeña un papel crucial na transformación da forraxe e a súa repercusión na calidade final da silaxe.

Adentrarse na ciencia que goberna a conservación de forraxes revelaranos os segredos dunha técnica ancestral que hoxe en día se mantén como eixo central na nutrición animal moderna. Nas seguintes seccións, profundaremos nestes procesos para brindar unha comprensión máis detallada do seu funcionamento e a súa vital importancia na produción gandeira.

Que é a silaxe?

A silaxe é unha técnica de conservación de forraxes por vía húmida que se diferencia da henificación (fenos) en que, neste último caso, a conservación prodúcese a partir dunha deshidratación previa, natural ou artificial ou as fenolaxes, situación intermedia, etc.

Este tipo de reserva forraxeira permite o desenvolvemento dun complexo grupo de microorganismos nun ambiente sen osíxeno (anaerobiose) que, a través de procesos químicos biolóxicos, conservan o valor nutritivo da planta verde.

Neste proceso prodúcense perdas que deben terse moi en conta á hora de valorar economicamente unha forraxe: perdas por efluentes, destrución de proteína verdadeira, carbohidratos solubles, humidade, etc.; Por iso, todo o proceso de ensilado debe realizarse en óptimas condicións de traballo, con normas e obxectivos claros:

-Corte no momento óptimo.

-Tamaño de corte axeitado e programado en función da dieta futura.

-Utilización de aditivos que favorezan a conservación.

-Enchido rápido do silo.

-Selado hermético.

Optimizando todos estes pasos, poderemos conseguir un material lixeiramente inferior á calidade orixinal da forraxe, en ningún caso mellor. Isto implica que, desgraciadamente, os erros en calquera destes puntos non teñen volta atrás.

Proceso de ensilado

Os cambios na forraxe inícianse a partir do momento de corte (fase encimática), continuando no silo, onde se produce inicialmente unha fase aeróbica e, finalmente, unha anaeróbica.

a- Fase encimática:

Desde o momento de corte comezan a actuar encimas propias da forraxe hidrolizando parte das proteínas verdadeiras e dos carbohidratos, xerando azucres que serán usados durante a fermentación láctica. As encimas proteolíticas poden diminuír significativamente o valor nutritivo da forraxe, convertendo parte das proteínas verdadeiras en nitróxeno non proteico (NNP) e tamén en péptidos e aminoácidos. A actividade microbiana é a responsable da redución a amonio e aminas.

O proceso de proteólise pode ser moi alto en alfalfas ou gramíneas como o raygrass, onde preto do 85% do nitróxeno total pode estar en forma de NNP.

A acción destas encimas produce perdas de MS e enerxía ao reducir a dispoñibilidade de carbohidratos non estruturais (CNES). Porén, as encimas son moi sensibles a PH baixo.

En definitiva, debe terse moi en conta o tempo que transcorre entre o corte e o momento do ensilado e optimizar todos os procesos para minimizar perdas, sobre todo en silos que requiren dun presecado previo no campo.

Non debemos confundir as encimas que se engaden ao silo de forma conxunta con bacterias para mellorar a conservación coas encimas propias da planta que actúan a partir do momento do corte.

b- Fase aeróbica:

Logo do picado e ensilado, as células vexetais continúan respirando ata que se consuma todo o osíxeno do aire presente na masa ensilada. Durante esta etapa, gran parte dos CNES (carbohidratos non estruturais), en especial o almidón, son transformados en azucres simples (glicosa e fructosa). Estes azucres serán utilizados polos microorganismos que se atopan na superficie da masa vexetal (bacterias, mofos, fermentos) xerando acedos graxos volátiles (AGV), outros compostos orgánicos e gases.

Cando se produce?

Durante o proceso respiratorio prodúcese calor, auga e CO2 que gradualmente irá substituíndo ao osíxeno que queda atrapado na forraxe ensilado. Canto máis rápido se dea a eliminación do osíxeno, menor será a redución de carbohidratos solubles e a produción de calor, creando as condicións idóneas para o desenvolvemento de flora anaeróbica e permitindo conseguir uha silaxe de máis calidade. Ademais, ao xerar unha rápida anaerobiose as células da planta morren, diminuíndo a xeración de calor por respiración. A taxa de respiración está regulada pola temperatura, acelerándose os procesos a medida que a temperatura sobe até aproximadamente os 30º. se non existen entradas de aire, a respiración diminúe até inactivar as encimas e os microorganismos. Cando ingresa aire exterior ao silo, favorécese o crecemento de mofos e fermentos. Temperaturas superiores a 37 ºC xerarán reaccións de Maillard, incrementando a cantidade de nitróxeno que queda atrapado na FAD parte da parede celular de baixa dixestibilidade.

Silos mal selados, mal pisados, con entradas de aire, con materias secas demasiado elevadas que dificulten o pisado e a expulsión do aire, enchidos lentos, non tapado do silo, etc., terán fases aeróbicas moi longas coas consecuencias antes explicadas.

Na seguinte fase, a fase anaeróbica, os carbohidratos non estruturais representan o mellor substrato para o desenvolvemento de microorganismos, en especial as bacterias lácticas, que a través do ácido láctico xerarán a estabilización final do silo. Isto significa que nun material ensilado e estabilizado a presenza de carbohidratos solubles é moi baixa.

Nesta primeira parte, exploramos os fundamentos esenciais da silaxe, penetrándonos na complexidade das súas fases encimáticas e aeróbicas. Porén, esta viaxe apenas comeza. Na próxima sección, mergullarémonos na fase anaeróbica, un territorio cheo de microorganismos e procesos cruciais que definen a calidade e estabilidade do silo. Exploraremos en detalle as bacterias responsables da fermentación, as estratexias para optimizar esta etapa e as repercusións directas na conservación da forraxe. Prepárate para mergullarte aínda máis no fascinante mundo do ensilado e descubrir os segredos que definen a excelencia na conservación das forraxes.

Tras coller o relevo do seu pai, Julio e Antonio Cuevas son os actuais responsables da Ganadería Los Remedios SC, unha explotación familiar situada no municipio de Ruiloba, en Cantabria. Con 140 vacas Holstein en muxido, entregan a Nestlé ao redor de 5.500 litros de leite cada día, con 3,80 de graxa e 3,35 de proteína.

Ademais da produción coas vacas de muxido, Los Remedios SC practican a súa propia recría en granxa, con ao redor de 160 xovencas e a pretensión de subir cabezas en muxido nun novo proxecto de robots a curto prazo.

Á parte da gandaría, ofrecen servizos agrícolas aos gandeiros da zona en materia de sementeira e colleita de raygrass e millo, xa que contan cunha colleitadora de millo propia e demais equipamento agrícola e de mantemento.

Así mesmo, manexan ao redor de 80 hectáreas nas que cultivan todas as forraxes que se utilizan na granxa, e mesmo venden parte do producido. Céntranse, principalmente, en silo de millo e raygrass, alicerces da ración, e noutro tipo de forraxes como silos de herba, fenolaxes e herba seca, para recría e secas. Só compran unha pequena partida de palla de cebada, para a ración das secas.

A ganadería Los Remedios é cliente de De Heus desde hai 6 anos, ao longo dos cales foi implementando varios cambios na granxa coa idea de aumentar produción, calidades, benestar e, en definitiva, rendibilidade, sempre coa total colaboración de Julio e Antonio, cos que a compañía forma un equipo sólido na toma de decisións.

Melloras grazas aos plans Prelacto e Kaliber

Ao longo destes anos, teñen implementado o Programa Kaliber a toda a recría, conseguindo unha media de idade ao primeiro parto de 23,5 meses, con xovencas en primeiro parto con máis de 10.500 kg a 305 días en primeira lactación.

Outro dos puntos críticos abordados estes anos e de maneira sistemática foi a transición. Coa implementación de o Plan Prelacto “desapareceron os problemas posparto, tanto retencións como cetoses e hipocalcemias, e encontro que as miñas vacas non perden condición corporal posparto, chegando a picos moi altos de leite e en condicións óptimas de carne á hora da inseminación, aos 70 días”, relata Antonio.

Co Plan Prelacto, á parte de reducir as incidencias posparto, esta explotación mellorou a taxa de concepción a primeira inseminación, e mantense cunha taxa de preñez sostida ao longo do ano de ao redor do 25%, con 2,3 inseminacións por vaca xestante. Durante o inicio do plan, as taxas de preñez eran inferiores ao 21% e con máis de 3 inseminacións.

A todo isto axudou tamén a boa xestión e manexo realizados, sempre á última en canto a sementes e procesos, e co paso dos anos están a conseguirse forraxes con maior dixestibilidade, menos cinzas, máis proteína e boas calidades microbiolóxicas.

En canto ás vacas en produción, estableceuse unha liña de traballo constante e periódica de mostraxes, recoñecemento de animais e rendementos buscando sempre a máxima produción e rendibilidade da granxa. Para iso, De Heus apóiase no seu sistema de formulación e os plans xa comentados, xa que a rendibilidade hai que abordala desde a recría, pasando polas secas e as vacas en produción. 

Outro dos logros de De Heus é que, segundo comenta Antonio, “as vacas producen máis, chegando a 39 litros mantendo sempre bos niveis de graxa e proteína ao algo do ano; cuestión moi importante, xa que temos bos pagos por calidades”. 

“Desde que estamos con De Heus, conseguimos ser unha gandaría máis rendible”

“Desde que estamos con De Heus, conseguimos ser unha gandaría máis rendible e que nos permitiu afrontar melloras en sustentabilidade”, engade un dos responsables de Los Remedios SC. . Para monitorizar esta rendibilidade, De Heus apóiase na información propia proporcionada por Antonio, moi sistemático solicitando información, e na aplicación Margin Monitor Milking (MMM), para poder avaliar co paso do tempo a evolución de custos e eficiencia.

En Los Remedios SC. son conscientes da importancia da sustentabilidade e, nos últimos anos, realizaron melloras como a instalación de placas fotovoltaicas, cubriron as fosas de xurro para minimizar as emisións e instalaron unha biocélula e un separador para aproveitar o sólido do xurro, que é reutilizado para as camas.

Tamén o benestar animal é unha peza fundamental do manexo, que consolidaron coa instalación de ventiladores e duchas para mitigar a tensión por calor e cambio das camas, ao que se procederá a curto prazo. “Cos ventiladores e as duchas conseguimos que a inxesta e a produción non se resintan nas épocas de calor, aumentando o benestar das vacas e reducindo as incidencias de saúde”, sostén Antonio Cuevas.

O equipo De Heus está en contacto semanal con eles na granxa, “sempre dispoñibles ante calquera problema ou cambio e adiantándose aos problemas e colaborando en decisións importantes na granxa”. Esta é a verdadeira clave dunha relación tan duradeira.

Mar Rosado é a propietaria da Ganadería Selecta de Limousin e Charolais, situada en Monroy (Cáceres). Alí dedícanse, desde 2012, á cría en pureza das razas charolesa e limusina. O seu obxectivo é “conseguir grandes reprodutores que cumpran coas características morfolóxicas propias de cada raza. Todo este traballo levámolo a cabo grazas a unha rigorosa selección xenética”, sinala.

Rosado percibe desafíos en diferentes frontes para o sector gandeiro. Un dos maiores é a seca:
“Está a ter un impacto devastador, o que aumenta os custos de alimentación, debido á escaseza, e obriga aos gandeiros a buscar outras alternativas. Esta problemática reduce as marxes de beneficios e, por tanto, a rendibilidade e viabilidade económica das explotacións”.

Gandaría Selecta de Limousin e Charolais uniuse ao equipo De Heus precisamente para facer fronte a todos estes contratempos. Unha decisión acertada, en palabras do seu principal responsable, “cuns resultados moi visibles e moi positivos en canto a benestar e rendemento, potenciando o desenvolvemento dos nosos animais”.

Mención especial para os pensos de Kovital Cebo e Reprobeef Sementales De Heus cos que traballan. “Son pensos de primeira calidade, cunhas fórmulas equilibradas, capaz de cubrir todas as necesidades da nosa explotación”, apunta Rosado.

E é que o Penso Kovital Cebo está formulado para cubrir os requirimentos nutritivos dos tenreiros durante a fase de cebo co fin de obter todo o seu potencial produtivo: máximo desenvolvemento muscular e engrasxamento adecuado, mentres que o penso Reprobeef sementais está deseñado para o desenvolvemento de futuros sementais con gran desenvolvemento muscular sen medo a problemas de apromos e excesivo engraxamento, asegurando o éxito reprodutor.

Tamén destacan os resultados das testaxes que se están levando a cabo, “extraordinarios, cuns índices de conversión sorprendentes, dando como resultado futuros sementais con gran potencial”.

Mar Rosado prepadando a su ganado. 

A evolución das gandarías de leite nos últimos tempos está a ser frenética. Os sistemas cambian, a produción por vaca elévase ano tras ano, a análise de datos pasa a ser un tema clave e a xestión óptima dos recursos alimentarios na granxa é un aspecto crucial para que as explotacións manteñan producións elevadas.

Todo isto implica cambiar o enfoque de traballo desenvolvido tradicionalmente nas granxas, para enfocalo na procura dun concepto que por unha banda debe ser global e interconectado, pero por outro deba considerar a cada explotación como un sistema independente. Neste sistema os resultados de cada variable produtiva (coma se dun ecosistema se tratase) teñen unha influencia medible que afecta positiva ou negativamente ás demais.

Un dos desafíos máis importantes na produción leiteira é a precisión na formulación das racións, xa que esta categoría supón historicamente ao redor do 50% do custo de produción medio da granxa tipo. Ademais, nestes momentos nos que o mercado das materias primas atópase en niveis elevados de prezos é de vital importancia, para a rendibilidade das explotacións, a obtención de forraxes da máxima calidade que permitan ás explotacións gandeiras alcanzar, en base a eles, a maior produción dos seus animais.

Co obxecto de ofrecer o mellor servizo aos seus clientes de vacún leiteiro, De Heus está a traballar en varias liñas. Por unha banda, conta cun laboratorio propio na súa planta de produción de Orkoien (Navarra), deseñado coa tecnoloxía máis punteira e cun obxectivo claro: obter datos fiables e completos en tan só 48 horas, que ofrezan a maior precisión nos resultados.

Por outro, e para ofrecer a cada granxa unha solución específica, crearon Laboexpert, un sistema que profesionaliza todo o proceso polo que pasa unha mostra até chegar á recomendación nutricional concreta máis acertada en cada caso.

A forraxe, vista en detalle

Na cornixa Cantábrica, o silo de herba é un alicerce importante da produción leite e a aplicación de Laboexpert permite arroxar luz acerca da evolución da calidade desta forraxe nos últimos anos.

Este sistema engloba as actividades de toma de mostra, envasado, envío de mostra, recepción de análise e importación de resultados a Feed Expert. A través de Laboexpert e QS podemos crear facilmente unha rastrexabilidade da mostra e o que é máis importante, unha base de datos que nos permite analizar o Big Data xerado por máis de 13.000 mostras analizadas no noso laboratorio propio coa tecnoloxía máis alta e o persoal altamente cualificado.

O silo de herba na nutrición do vacún de leite cumpre un papel principal, xa que é decisiva en catro dos seus parámetros: materia seca, proteína, fibra e dixestibilidade.

Este conxunto de variables indicará a calidade final da ensilaxe, xa que a súa sinerxía é clave na cantidade de forraxe que poderán consumir os animais e na asimilación dos seus nutrientes da maneira máis eficiente.

A materia seca

Esta variable atopa o seu punto óptimo cando oscila entre o 25-35%, cifras adecuadas para que a fermentación e posterior conservación do silo sexa correcta unha vez aberto. Así, podemos atopar dúas realidades, con referencia á materia seca. Unha materia seca moi baixa provoca unha gran perda de nutrientes polos lixiviados e a acidez provocada pola humidade, o que dificulta a fermentación e a consecución dun correcto pH de estabilización, clave para evitar posteriores fermentacións indesexables. E, pola contra, unha MS elevada afectará basicamente ao desensilado, xa que con silos moi secos o seu compactación é moi complexa e ao abrilos é máis factible a respiración, o que provocará fermentacións indesexables, coa súa posterior deterioración.

En Galicia neste ano 2023, a materia seca media das mostras analizadas no noso laboratorio é do 28,9%, o que indica que estamos nun punto óptimo, pero cabe destacar que temos valores moi dispares con silos moi húmidos e outros secos, provocados por unha primavera con moitos días de choiva e humidade intercalados con semanas solleiras. Esta “inseguridade climatolóxica” xeraba unha complexidade engadida á hora de decidir cando cortar, xa que en moitos casos cando a planta estaba no seu momento óptimo de corte o clima era inestable, obrigando a segar sen poder facer un presecado adecuado ou esperar a poder facelo, a risco de penalizar calquera dos outros parámetros de ensilaxe, antes mencionados.

 

A dixestibilidade

Cada vez somos máis conscientes da vital importancia que esta variable ten na calidade do silo. Este parámetro está a mellorarse actualmente grazas a que os agricultores, que cada vez dan máis importancia ás variedades que sementan e están a realizar cortes máis temperáns, o que lles permite obter ensilaxes máis dixestibles. Neste sentido, o uso de variedades de raygrass inglés híbridas e de floración tardía está a darnos máis tempo para facer un corte no momento óptimo. Se a isto sumámoslle o uso dunha mestura de variedades diploides e tetraploides, poderemos combinar un maior crecemento cunha maior cantidade de folla, respectivamente, o cal é ideal.

A evolución do racionamento leiteiro, tanto en explotacións con PMR (Partial Mixed Ration) -alimentación disociada como é o caso dos robots de muxido-, como con sistemas TMR, -Unifeeds completos-, esixe un gran coñecemento sobre a dixestibilidade das forraxes da propia explotación. Tanto a dixestibilidade da forraxe ao momento de mostraxe como a evolución dos parámetros durante o período de ensilado son claves. Este parámetro do ensildo marcará a cantidade de alimento que un animal é capaz de inxerir e, sobre todo, en muxido robotizado é determinante para o seu bo funcionamento, debido ao efecto negativo de saciedade que provocan os silos de baixa dixestibilidade nos animais: os silos de baixa dixestibilidade poden afectar o número de muxidos e á rutina voluntaria, facendo que os gandeiros teñan que empuxar moitas vacas ao robot.

Neste sentido, as medias (DIG MO =73%) indican que imos mellorando neste parámetro, aínda que é un proceso lento e difícil pola gran influencia do clima, que condiciona ou dificulta á hora de corte.

A fibra

Como ben se dixo antes, os parámetros de calidade dun ensilado no que nos estamos enfocando están en sinerxía entre si e a dixestibilidade está directamente condicionada polas fibras das forraxes, onde debemos facer referencia á Fibra Neutra Deterxente (FND), composta esta por celulosa, hemicelulosa e lignina.

En referencia a isto, hai que recalcar de novo a importancia da variedade de herba a utilizar, xa que as últimas (híbridas e inglesas) teñen menor cantidade de fibra por ter maior proporción de follas que as italianas, que medran máis rápido e fillan antes. Iso si, o momento do corte ten un efecto directo porque, se nos atrasamos, as plantas conterán unha maior cantidade de lignina dentro a FND que farán que diminúa a dixestibilidade así como o seu valor nutricional, sendo o nivel de degradabilidade da FND o que nos marcará dá cantidade de enerxía e proteína que este achegará ao animal para a súa produción leiteira.

A proteína

Por último, e non por iso menos importante, temos que falar da proteína da forraxe, unha calidade que no caso do ensilado de herba ten un peso moi grande na decisión de utilización na ración por parte dos gandeiros. A cantidade e calidade da proteína deste, do mesmo xeito que os anteriores parámetros, depende das variedades e do momento do corte. No caso das variedades, entre as que máis achegarán está o raigrás inglés, pero con diferenza os cultivos que máis achegarán son as leguminosas, polo que para obter unha maior cantidade de proteína, o ideal sería sementar unha mestura de ballico inglés e leguminosas.

Esta alternativa, por suposto, como todo na vida,ten un punto complicado: a dificultade que teñen as leguminosas para a súa implantación e a súa intolerancia, nalgunhas variedades, ao abono acolchado con xurros.

Pero os datos medios obtidos nas nosas mostras recentes indican un valor de Proteína Bruta (PB) de 12,2%, o que reflicte unha mellora respecto ao ano anterior que foi do 11,5%. Algo estamos a facer ben.

En definitiva, estamos a ver unha gran evolución na produción de ensilaje por parte dos nosos gandeiros, que están a mellorar moito a calidade das súas forraxes.

É certo que en ocasións o clima non axuda a elixir o óptimo momento de corte, pero o principal é que cada vez son máis conscientes de que para conseguir mellores rendementos é necesario contar con silos de mellor calidade. E non serve unicamente ter en conta os valores de proteína, senón tamén os de dixestibilidade, contar con valores baixos de cinzas, e realizar un proceso de ensilado correcto.

Traballar con precisión é fundamental para conseguir mellores producións, calidades e, en definitiva, gandarías máis rendibles.

Leyma, empresa que forma parte do Grupo Lence e que compra e transforma toda a súa produción en Galicia, entra de cheo na campaña electoral. No contexto do 25 de xullo, Día de Galicia, a láctea galega pon de manifesto a importancia que o rural e, en concreto, as vacas teñen para a actividade económica, cultural e social da comunidade a través dunha campaña.

Actualmente, en Galicia hai 120 concellos que teñen máis vacas censadas que persoas. Aproveitando esta situación, Leyma desenvolve esta campaña, ideada pola axencia creativa coruñesa quattro idcp, e xoga coas palabras, lembrando que, se estes animais votasen, teriamos moito “gando”.

A campaña está formada por unha pegada simbólica de carteis nas principais cidades de Galicia, que se fixo coincidindo coa campaña electoral; varias pezas de vídeo recollendo esta acción; e publicidade en diferentes plataformas e medios de comunicación coincidindo con esta data tan sinalada para os galegos e galegas.

O rural galego: a “vaca sacra” de Leyma

Desde o ano 1962, Leyma é sinónimo de orixe e calidade para as familias galegas; é parte das súas vidas e da súa alimentación. A marca chegou en boa forma á actualidade, xa que, ao peche do ano 2022, Leyma tiña unha cota de mercado en Galicia do 10,6%, sendo o leite galego máis vendida e a única que creceu tanto en volume como en cota en 2022 en territorio galego.

Un dos piares básicos da filosofía de Leyma é devolverlle á terra parte do que recibe dela. Por este motivo, apostan 100% por Galicia e, en concreto, polo seu rural e as súas granxas lácteas, comprando e transformando todo o seu leite na súa terra.

Por ese motivo, esta campaña do Día de Galicia vira contorna ao rural galego e a unhas dos seus grandes protagonistas: as vacas, que son a base da materia prima da Leyma; unha fonte de ingresos vital para a comunidade; e unha peza crave para loitar contra o despoboamento do rural e manter a soberanía alimentaria. Alí onde hai vacas, hai actividade económica, hai alimento fresco e fíxase poboación.

Nese sentido, cabe destacar que todas as granxas provedoras de Leyma contan coa certificación Welfair de Benestar Animal, que emite Aenor. Ademais, o leite de Leyma conta co selo de Galicia Calidade e o selo Galega 100%. Para garantir a máxima calidade no seu leite, Leyma fai unhas 2.500 análises mensuais, recollendo mostras en cada explotación que posteriormente se analizan no Laboratorio Interprofesional Galego de Análise de Leite.