Últimos avances en podoloxía bovina: Crónica do II Congreso de Saúde Podal e Benestar

Máis de douscentos trinta asistentes relacionados co mundo bovino reuníronse o pasado xoves e venres, 23 e 24 de setembro, na granxa de Mas Bes en Salitja (Xirona) con motivo do II Congreso Internacional de Saúde Podal e Benestar que, ademais, foi tamén o primeiro dedicado ao adestramento no recorte funcional dos cascos.

Organizado e patrocinado por ANKA, APPB, a APIB, a National Association of Cattle Foot Trimmers, ANEMBE, CONAFE, ZINPRO e a Hoof Care Alliance, esta convención uniu tanto a profesionais da pedicura bovina como a veterinarios, nutricionistas e xerentes de granxa de toda Europa, América e Asia. Estes profesionais déronse cita para aprender, debater e, en definitiva, compartir coñecemento cun obxectivo común: a redución das coxeiras nas explotacións gandeiras de vacún.

Jamie Sullivan, consultor especializado en saúde podal, abriu a quenda de relatorios cunha interesante charla sobre o tratamento do gando con baixo estrés á hora de realizar un recorte funcional. “As vacas teñen moi boa memoria e unha experiencia traumática no poldro pode marcalas toda a vida”, subliñou. O canadense salientou nestes aspectos e noutros como na utilización do “Budbox” ou sistema de portas que permite guiar ás vacas ao poldro dunha maneira menos estresante.

Na mesma liña de actuación, o recortador francés Roger Seron explicou a importancia dos sentidos que posúen estes animais, facendo especial fincapé no da vista. A sensibilidade á luz, as sombras ou os recunchos escuros e as cores agresivas na vestimenta dos traballadores son algunhas das distraccións que os animais poden atoparse no seu paso previo ao recorte.

O seguinte relator en saír á palestra foi William Davy. O mozo veterinario explicou o seu proxecto, Claw Care, baseado na detección temperá das coxeiras a través da termografía e da intelixencia artificial. Estas lesións aparecen facilmente reflectidas na cámara térmica utilizada por Davy, moito antes que a primeira ollada. Por que sucede isto? Porque a inflamación primixenia no casco leva sempre un aumento da temperatura corporal, feito que non pasa desapercibido para a cámara térmica. Previr e actuar de maneira anticipada é vital para reducir as perdas de leite que poden chegar a comezar entre seis e oito semanas antes da aparición da coxeira propiamente dita.

Máis area e menos colchoneta

A segunda metade dos relatorios matutinos versaron sobre a relación entre a nutrición e a saúde podal e achega do deseño de zonas de recorte e de muxido robotizado dentro das propias instalacións gandeiras. Para Huw McConochie o obxectivo principal dos nutricionistas é o de reconstruír o corpo do animal tras o parto. Así, o relatorio centrouse ao redor da dieta das vacas durante a preñez, o parto e a lactación. Estes bovinos necesitan suplementos proteínicos durante o tres primeiras semanas postparto nas que o corpo do animal se atopa máis feble, situación que repercute no menor crecemento dos cascos e na súa maior fraxilidade. Para o nutricionista de ZINPRO é relevante levar tamén a cabo un coidado da parede intestinal dos rumiantes para evitar que as toxinas cheguen ao sangue e, así, reducir a inflamación. Xa para finalizar a súa intervención, o Dr McConochie incidiu recomendou tamén unha diminución no tempo de alimentación dos animais para favorecer o seu descanso.

Por estes camiños dirixiu tamén Courtney Halbach aos oíntes, propondo unha serie de factores que axudarían a reducir o tanto por cento de coxeiras nas explotacións gandeiras. Por exemplo, o bo deseño da explotación con menos solos de cemento e que, á súa vez, estes teñan un raiado cun acabado suave para facilitar o contacto entre o pavimento e o casco. Outro punto sería un sistema de tráfico unidireccional con zonas totalmente iluminadas para reducir a tensión das vacas. A colocación do poldro nalgún lugar do establo desde o que as vacas poidan acceder facilmente desde calquera punto do recinto tamén é importante.

Na segunda parte da charla, a doutora centrouse no deseño de instalacións de muxido robótico tendo en conta a saúde dos cascos e a prevención de coxeiras ou enfermidades. Algunhas das claves polas que avogou a estadounidense foron unha maior ventilación do recinto, a utilización de cubículos preferentemente de area e na eficacia do pediluvio obrigatorio, xa sexa antes ou despois do robot de muxido para, así, reducir as enfermidades. Centrándose nas camas de area, a estadounidense achegou datos interesantes sobre o descanso destes animais, xa que sobre esta superficie as vacas pasan case doce horas deitadas, unha máis que sobre colchoneta, case unha e media máis que sobre cemento e até dúas horas a maiores respecto das camas de auga.

Tempo de prevención, deseño e recorte

Pola tarde, comezaron os obradoiros prácticos para todos os participantes nos que, divididos por grupos segundo o idioma, os asistentes recibiron información en grao sumo diversa. Primeiramente, presentouse o GT-FEPYBA (Grupo de Traballo para Formación e Estandarización en Podoloxía Bovina e Benestar Animal) que recolle, almacena e analiza datos de todo o Estado Español co obxectivo de establecer criterios comúns á hora de identificar e avaliar a severidade dunha lesión podal. Outra das exhibicións consistiu nunha demostración manual das técnicas de recorte levadas a cabo fai trinta anos. Adrián González Sagüés, Pere Malet e Ángel Cortinas foron os encargados da devandita tarefa.

No taller de ZINPRO, Arturo Gómez levou a cabo unha exposición dos problemas de saúde máis comúns na pezuña bovina. Nunha segunda parte do grupo de traballo, Huw McConochie expuxo o sistema de planificación, prevención, actuación e seguimento a través dunha aplicación desenvolvida pola compañía para a que traballa. Cirurxía e lesións complicadas foi outro dos seminarios prácticos da tarde. Loris de Vecchis, profesor da Universidade de Milán, realizou un exemplo práctico de como interpretar, tratar e xestionar lesións crónicas en cascos vacúns.

Oriol Franquesa impartiu o seu taller seguindo os protocolos Welfare Quality® co obxectivo de realizar un seguimento diario das granxas. A través de diferentes parámetros establecidos en canto a deseño, produtividade e hixiene, o consultor de Q-Llet proporcionou aos asistentes medidas para o bo funcionamento das explotacións gandeiras. E xa para finalizar os talleres, Jamie Sullivan levou a cabo unha demostración práctica do xa comentado no relatorio da mañá achega do uso correcto do Budbox para a redución do estrés das vacas á hora de realizar un recorte funcional.

Outros aspectos da Saúde Podal

Os relatorios do segundo día comezaron cun seminario sobre fisioterapia para a prevención das lesións máis comúns (costas, ombreiro, cóbado e pulso) que afectan aos podólogos. Asier Lezertua, CEO de Witrein, foi o encargado de dar as nocións básicas a través dunha serie de exercicios diarios. A continuación, Noureddine Charfeddine, analista xenético no Departamento Técnico de CONAFE, informou os asistentes sobre a presenza da xenética no mundo da saúde podal, así como o incremento na utilización da mesma para a mellora de cría nas explotacións gandeiras. Adrián González Sagüés, quen xa realizara na xornada anterior unha demostración sobre as técnicas clásicas do recorte funcional, centrou a súa exposición no futuro da podoloxía vacuno e avogou por un maior investimento en prevención e en deseño das instalacións para a diminución das lesións e enfermidades.

Jamie Sullivan volveu subirse ao escenario para falar da mellora que se podería levar a cabo en canto a planificación e calendarización dos recortes funcionais para lograr unha maior eficiencia, unha redución dos custos, un aumento dos beneficios e, tamén, unha protección extra da saúde do recortador. O quinto relatorio do venres correu a cargo de Luís da Veiga. Nela abordouse o tema central do congreso desde unha visión máis económica facendo referencia a como as coxeiras repercuten negativamente nos beneficios da explotación, sendo o principal custo monetario en canto a lesións ou enfermidades bovinas se refire. E xa para finalizar a parte teórica do congreso, Fernando Castillo e Steve Paul comentaron as realidades que a día de hoxe vívense nas granxas de México e de Reino Unido, respectivamente.

O II Congreso Internacional de Saúde Podal e Benestar concluíu cunha Ryder Cup que enfrontou a América contra Europa, representadas nas figuras de Jamie Sullivan e Loris de Vecchis. Ambos, distinguidos recortadores, executaron unha perfecta demostración de como realizar un recorte funcional, aínda que foi o italiano o que obtivo a maior puntuación ao termo da contenda. Con este concurso púxose punto e final a dúas intensas xornadas que deixaron aos asistentes con ganas de seguir formándose e traballando no campo da saúde podal.