Archives

Biocontrol e Bionutrición: Presente e futuro para unha agricultura máis sustentable

Mildiu, oidio, botryte, armilaria, e couza, , mosquito verde, son algunhas das enfermidades e pragas máis comúns que sofren os nosos cultivos. En ocasións, poden ocasionar danos que que redunden en graves perdas de colleita, coa consecuente perda de rendibilidade. Cada vez son máis habituais os ataques de patóxenos como consecuencia do cambio climático, o movemento de mercadorías... Até agora, a forma habitual de combatelo era co uso de produtos de síntese química e con certo impacto ambiental. Na actualidade, o escenario cambiou e moitas das materias activas que viñan utilizando xa non están dispoñibles, e das existentes moitas desaparecerán nun curto prazo de tempo. Estas materias activas foron retiradas do mercado debido ao seu perigo e outras moitas están en dúbida. Isto dificultaría combater os perigos aos que están expostos os nosos cultivos nun futuro próximo. Porén, os agricultores e gandeiros, poden estar tranquilos. Delagro, como un dos maiores referentes no sector, aposta por produtos innovadores e alternativos respectuosos co medio ambiente e que se adaptan ás novas esixencias de carácter ambiental. Falamos das solucións de biocontrol e bionutrición que complementarán as ferramentas actuais, até chegar ao momento de nalgún momento poder substituílas.

Unha forma diferente de facer as cousas, con mellores resultados

Cando falamos biocontrol e bionutrición non podemos ser escépticos, o seu uso está altamente contrastado e con resultados espectaculares, pois estas solucións xa se veñen usando en agricultura intensiva desde hai moito tempo. En palabras de Jesús Sánchez, técnico especialista en viñedo de Delagro: “Adaptarse e ser máis eficientes e eficaces á hora de usar as ferramentas dispoñibles, para combater as pragas e enfermidades dos nosos cultivos, permitiranos diferenciarnos e engadir valor ao produto ofrecido aos nosos consumidores”. Neste sentido, precisa que “actualmente, grazas á biotecnoloxía e á I+D+I, xa dispomos de ferramentas de biocontrol como os insectos depredadores, micoparásitos que atacan a un amplo espectro de fungos fitopatóxenos e oomicetos, , fungos entomopatóxenos que se utilizan para o control de pragas de insectos, bacterias entomopatóxenas de orixe natural que combaten pragas de maneira efectiva, etc”. “Por pór un exemplo, se temos unha araña vermella, a solta de ácaros fitoseidos como (Phytoseiulus persimilis, Amblyseius californicus) ou da larva dun mosquito cecidómido (Feltiella acarisuga), todos eles, totalmente inofensivos para a planta, controlarían a praga de tetraníquidos para que esta non puidese prexudicar ao cultivo”, explica o técnico de Delagro. O biocontrol refírese ao uso de organismos vivos para controlar poboacións de pragas e enfermidades en cultivos. En lugar de depender exclusivamente de pesticidas químicos, o biocontrol utiliza inimigos naturais para manter o equilibrio nos ecosistemas agrícolas. Este enfoque non só é máis sustentable, senón que tamén axuda a previr resistencias que diminúen a eficacia de ferramentas convencionais. Acio de uva afectado por mildiu nun estadio temperán Doutra banda, temos as solucións de bionutrición. Buscan achegar ás plantas a nutrición que necesitan no momento adecuado axudándoas cos seus procesos metabólicos , provocando unha mellora no desenvolvemento, vigor, rendemento e calidade dos cultivos, ao estimular procesos naturais que benefician o crecemento e a resposta ao estrés abiótico como altas e baixas temperaturas, ou biótico como o ataque dunha enfermidade. Segundo Jesús Sánchez, “a bionutrición está moito máis estendida do que se percibe e leva moito tempo asociada á agricultura. Os bioestimulantes, teñen un papel moi importante que desempeñar na agricultura convencional como complemento á nutrición e á protección de cultivos. Produtos de innovación sustentable en agricultura e eficacia contrastada de Delagro, como BLUE STAR, BLUE CYCLE ou STAR B2 son solucións que melloran a saúde e o rendemento das plantas, ofrecendo complementos de base natural aos produtos químicos sintéticos.. Delagro pon a disposición dos nosos agricultores soluciones biolóxicas exclusivas, innovadoras e sustentables para afrontar os desafíos agronómicos diarios aos que se enfronta a nosa agricultura. Acios de uvas na Ribeira Sacra A través da utilización de bioestimulación, microorganismos benéficos e materia orgánica de calidade, búscase mellorar a saúde do solo e optimizar a absorción de nutrientes polas plantas. “A saúde do chan, ao longo dos tempos, foi a gran esquecida pero cada vez máis os agricultores son conscientes da importancia, e da necesidade de conservar a riqueza dos nosos solos únicos e irreemplazables. As plantas comen a través das raíces, , é por iso que, un solo supresivo é un solo equilibrado e san, cunha ampla diversidade de microorganismos beneficiosos que xeran e inducen a protección contra enfermidades, favorecendo a inmunidade das plantas. Un solo san e vivo permite un maior aproveitamento dos nutrientes, mellores producións e mellores rendibilidades que, en definitiva, é o que busca todo agricultor e gandeiro”, comenta Jesús Sánchez. Existe unha gran diversidade de bioestimulantes que contribúen ao futuro da agricultura sustentable como  os bioestimulantes vexetais a base de algas mariñas, que modulan a expresión xenética e inducen cambios metabólicos nas plantas que conducen aos efectos bioestimulantes que observamos no campo. Ou os bioactivadores que permiten estimular e/ou desbloquear a actividade nutricional radicular e/ou foliar do cultivo, actuando como vigorizantes. “Aínda que existe unha gran oferta actualmente no mercado que dificulta elixir a solución máis adecuada, o asesoramento por parte dos técnicos facilitará a decisión, pero o que non é discutible son os beneficios que xeran nos cultivos. É por iso que en Delagro somos moi conscientes, dedicando grandes esforzos á investigación e desenvolvemento de produtos desta natureza potenciando a súa utilización”, destaca o técnico de Delagro. Ambas as prácticas, biocontrol e bionutrición, ofrecen beneficios que van máis aló da acción de producir. Reducen a dependencia de produtos químicos, reducen a vulnerabilidade ante a perda de materias activas e diminúen a contaminación da terra e da auga, preservando e alimentando a biodiversidade para contribuír á súa riqueza. A saúde a longo prazo dos solos non é algo que deba facerse por imperativo legal, senón por responsabilidade. Acios ben formados

Desafíos e futuro do biocontrol, a bioestimulación e a bionutrición

O futuro da agricultura sustentable e a nutrición vexetal depende en gran medida da integración exitosa de enfoques como o biocontrol e a bionutrición nas estratexias de control actuais. A medida que a demanda de alimentos medra e a presión sobre os recursos naturais aumenta, é crucial avanzar cara a métodos de produción máis efectivos e compatibles co coidado do medio ambiente. En conclusión, o biocontrol e a bionutrición representan un paso significativo cara a unha agricultura resiliente. Ao adoptar estas prácticas, non só aseguramos a seguridade alimentaria, senón que tamén iniciamos o camiño cara a uns obxectivos que nos afectan a todos: preservar a saúde do noso planeta para as xeracións futuras, garantir a saúde e o benestar e o alimento do futuro. A colaboración entre a ciencia, os agricultores e as institucións é esencial para levar adiante esta revolución verde.

Más información sobre los productos de DELAGRO

Tecnoloxía de bioestimulación, ferramentas para un manexo integral da viña sen residuos

Nos viñedos, os bioestimulantes e a nutrición avanzada preséntanse como ferramentas que poden axudar a conseguir unha viticultura máis sostible e respectuosa co medio ambiente, un dos retos que se presentan aos viticultores e que Europa quere que se acade, dadas as esixencias interpostas nas súas políticas agrarias. Aínda que, como apunta Joaquín Romero Rodríguez, enxeñeiro agrónomo e investigador da Universidade de Córdoba especializado na protección dos cultivos, o uso destes produtos debe encadrarse dentro dunha estratexia que procure unha produción máis sostible ambientalmente e que sexa tamén rendible economicamente para que a viticultura poida ser unha actividade de futuro no campo.
“Hai moitas variables, como os métodos de aplicación e o coñecemento da enfermidade que van ser determinantes para lograr bos resultados cos bioestimulantes”
“Non hai produtos milagre, senón que hai moitas variables que van determinar o éxito e cuestións como os métodos de aplicación ou o coñecemento da epidemioloxía da enfermidade van ser determinantes para lograr bos resultados, sobre todo cos bioestimulantes”, valoraba Romero durante a súa participación no primeiro Foro da Uva e a Viña, celebrado en Cenlle (Ourense).

Como funcionan os bioestimulantes?

Tal e como recoñece Romero, cos bioestimulantes sempre xurdiron dúbidas sobre a súa maneira de actuación sobre a planta e é que se coñeceu pouco sobre eles. Por iso, agora reivindica a importancia que teñen proxectos de investigación con anos de traballo ás súas costas como os levados a cabo coa Universidade de Sevilla que lanzan luz sobre esta cuestión. Á hora de falar dos bioestimulantes, Romero apunta que son produtos que basean a súa eficacia non na fertilización, nin nunha acción directa pola súa capacidade biocida fronte a un patóxeno, senón que promoven unha reacción da planta e a activación do seu metabolismo fronte a ameazas. Romero, que é tamén xefe de márketing agronómico na empresa Econatur, presentou algúns dos produtos desenvolvidos por esta firma, que acumula case 25 anos de traxectoria, nos que experimentou un crecemento significativo, pero que se mantivo fiel aos seus principios fundacionais. “Os produtos de Econatur seguen buscando empregar o que a natureza pon ao noso alcance ao servizo do agricultor, para ofrecer insumos agrícolas sostibles ambiental e economicamente”, indica o enxeñeiro agrónomo.
Os bioestimulantes inciden nos procesos fisiolóxicos da planta, nalgúns casos activando os mecanismos de defensa ante situacións de estrés
A firma Econatur desenvolveu ademais unha tecnoloxía propia, a tecnoloxía EPT, da que ten a patente, e que é fundamental para o desenvolvemento dos seus bioestimulantes. “Esta tecnoloxía ten incidencia en múltiples procesos fisiolóxicos do metabolismo da planta, tanto primario como secundario”, detalla Romero. A tecnoloxía EPT baséase en extractos botánicos a partir de mecanismos de extracción propios desenvolvidos pola empresa. En concreto, Romero centrouse en bioestimulantes de tipo fitoxénico céntranse sobre todo no metabolismo secundario da planta, é dicir que afectan ós mecanismos de defensa que activa ante determinadas situacións de estrés biótico e abiótico.

Vantaxes que proporcionan

Abordando máis en detalle esta tecnoloxía EPT, Romero apunta algunhas das principais vantaxes que proporciona esta tecnoloxía aplicada nos bioestimulantes, para comprender mellor os seus efectos na planta: -Induce o sistema de defensa antioxidante da planta. Coa tecnoloxía EPT aplicada aos bioestimulantes conseguiron fomentar a capacidade antioxidante da planta e ofrecer unha maior protección contra a peroxidación. Desta maneira conseguen que a través da activación de determinadas enzimas, a planta elimine especies reactivas de osíxeno, que se acumulan nos tecidos por situacións de estrés, evitando os procesos de necrose naturais ou o esgotamento da planta. - Precursores de fitohormonas. O conxunto de polifenoles extraídos coa tecnoloxía EPT induce de forma natural a síntese de fitohormonas esenciais para a produtividade da planta, polo que impulsan o crecemento da planta dunha forma equilibrada. Desta maneira permítese un mellor equilibrio da planta e a acumulación de hormonas como auxina, acedo abscísico e acedo salicílico, fundamentais para o seu desenvolvemento. Como detalla Romero, as auxinas permiten un correcto desenvolvemento tanto da parte aérea da planta como das raíces e o ácido salicílico permite inducir as defensas da planta ante calquera ataque externo. “No caso da viticultura, as auxinas son fundamentais no proceso de amarrado de acios”, detalla. -Maior transporte nutricional. Os bioestimulantes desenvolvidos con esta tecnoloxia Ept tamén xeran unha diferenza de presión entre células da planta que facilitan o transporte dos nutrientes e principios activos no interior da planta, sen xerar maior gasto enerxético.

Resultados

Algúns dos produtos bioestimulantes que Econatur ten no mercado na actualidade céntranse en conseguir reducir o estrés produtivo, mellorar o amarre e incrementar a produción e ofrecer unha maior resiliencia a temperaturas extremas. Con estes bioestimulantes está a lograrse un incremento da produción de entre un 20,5 e un 30% e conseguir adiantar a vendima en 14 días, para evitar o estrés por calor dalgunhas zonas de produción vitícola ameazadas polas altas temperaturas, como Andalucía. Ademais, tamén conseguiron mellorar o estado fitosanitario dos viñedos entre un 12,5 e un 16,7%. Algúns destes bioestimulantes da gama de Econatur, lograron reducións significativas de oídio, con aplicacións preventivas que conseguiron unha redución do 80% da incidencia, con valores de eficacia superiores mesmo aos fitosanitarios tradicionais. Produtos bioestimulantes tamén conseguiron fortalecer a planta para minimizar a podremia.

Bioestimulantes fronte a riscos sanitarios

Os bioestimulantes preséntanse como alternativas para conseguir unha viticultura máis sostible e nese sentido distintos traballos de investigación están a ver as posibilidades que presentan, se non para substituír de maneira total polo momento a solucións químicas tradicionais, polo menos para complementarlas e conseguir reducir o impacto ambiental da viticultura. Nesta liña preséntanse traballos como os desenvolvidos no Instituto Vasco de Investigación e Desenvolvemento Agrario (Neiker) publicado en 2022 sobre o uso de bioestimulantes para facer fronte a patóxenos como o mildio e oídio. “Cun produto como Salix, a base de codia de salgueiro, conséguense reducións do 97% fronte a mildio”, explica Romero. Ademais, adianta que proximamente se publicará outro traballo sobre as proteínas que fomentan estes mecanismos de defensa fronte ao patóxeno.
O emprego de bioestimulantes conseguiu lograr unha redución da 97% fronte ao mildio e do 80% contra o oídio
Debido a estes bos resultados e o interese de adegas da Rioxa e o País Vasco, investigadores do Neiker continuaron con esta liña de traballo e desenvolveron estratexias para o control de enfermidades baseadas na utilización de bioestimulantes. Con este manexo reduciron nun 50% o uso de fitosanitarios convencionais, ao realizar aplicacións alternas de solucións convencionais e a aplicación de bioestimulantes. Do mesmo xeito que nos primeiros estudos, lograron resultados favorables mesmo en variedades de uva como Hondarribi, moi susceptibles aos danos por mildio e en zonas con alta incidencia deste patóxeno. Aínda que é verdade que conseguiron manter a incidencia controlada, finalmente os ataques foron moi fortes. “Poida que nalgúns casos teñamos que seguir apoiándonos, polo momento na química de síntese, pero hai que ir buscando alternativas”, valora Romero.

“Dous de cada tres fitosanitarios convencionais deixarán de existir, por iso apostamos por investir en biocontrol”

Seipasa, empresa española especializada no desenvolvemento, formulación e fabricación de bioinsecticidas, biofunxicidas, bioestimulantes e fertilizantes, iniciou os traballos de construción do novo edificio dentro do seu complexo industrial en L’Alcúdia, Valencia. A compañía anunciou un investimento de 4 millóns de euros para dotarse das instalacións e da tecnoloxía necesaria para pór no mercado a súa nova liña de produto.

A instalación permitirá a Seipasa dispor dun espazo de 4.400 novos m2. Deles, 2.900 m2 destinaranse á nova planta de produción e os outros 1.500 m2 restantes reservaranse para espazos de traballo.

O novo edificio estará equipado coa tecnoloxía máis avanzada, e será totalmente sustentable no uso dos materiais e eficiente no consumo de enerxía. Os traballos de construción acaban de porse en marcha e espérase que estean terminados durante o primeiro trimestre de 2023.

Nova liña baixo o modelo Natural Technology®

O CEO de Seipasa, Pedro Peleato, explicou que o inicio das obras de construción representa o primeiro paso para o lanzamento ao mercado da nova liña de produto na que traballa a compañía.

“O noso departamento de I+D+i leva anos investigando na formulación e desenvolvemento dunha nova liña de produto que se sitúa como unha alternativa real e eficaz fronte aos herbicidas sintéticos que existen actualmente no mercado. En Seipasa traballamos para atopar o equilibrio entre todas as pezas do taboleiro, desde a tecnoloxía até os custos pasando pola regulación, para que esa alternativa sexa unha realidade en mans dos agricultores”, asegurou Peleato.

O CEO de Seipasa engadiu que, no caso da UE, estamos a falar dunha potencial desaparición a curto e medio prazo do 40% das sustancias activas dispoñibles: “Estímase que poden deixar de existir 2 de cada 3 fitosanitarios convencionais. Este escenario obriga ás empresas a pór todo o seu talento e innovación no desenvolvemento desas novas alternativas da man do biocontrol e, no caso concreto de Seipasa, a partir do noso modelo de Tecnoloxía Natural”.

Esta será a terceira gran ampliación efectuada pola compañía nos últimos 3 anos no seu complexo industrial para reforzar a súa capacidade innovadora, produtiva e operativa, despois das acometidas nos anos 2018 e 2021.