Galego
O Consello de ministros de agricultura da UE, na súa reunión do mes de febreiro, limitouse a “comentar” a grave crise que sofre o sector produtor de leite, derivada da caída dos prezos e do feito de que as medidas adoptadas ata a data non aliviaron esta situación. Si se recoñeceu a gravidade da situación; con todo, ningunha decisión foi adoptada.
Na actualidade, moitos produtores de leite en Europa, os que teñen capacidade para facelo, entre os que non se atopan as asturianos basicamente pola falta de base territorial, non atopan outra saída que incrementar a súa produción co obxectivo de suavizar a diminución dos seus ingresos. Esta resposta significa entrar nun círculo vicioso: ao incrementar a produción total de leite non se produce unha recuperación dos prezos, o que en definitiva significa un agravamento da crise.
As principais decisións das institucións europeas sobre a PAC 2014/2020, arrastradas do período anterior, para o sector do leite, no referente ás medidas reguladoras do mercado -a diminución do prezo de intervención dos produtos lácteos e o feito de poñer fin ás cotas lácteas-, fundamentáronse nunha premisa básica: os agricultores e todos os actores económicos sectoriais serían capaces de responder e reaccionar aos sinais do mercado.
Pero a realidade demostrou que non existe esa capacidade de reacción, e que estes cambios son os auténticos responsables da situación de crise actual. Pero tanto a Comisión como o Consello descartaron a posibilidade de restaurar o sistema de cotas e de incrementar os prezos de intervención, co que parece que esta vía está esgotada para as autoridades europeas.
“É necesario un fondo de seguro de crédito á exportación de manteiga e leite desnatado”
Outras medidas ou actuacións que se seguen contemplando na actual Política Agraria Común, como o almacenamento privado da manteiga e do leite en po, ou as medidas de promoción, son sen dúbida medidas útiles que deben de manterse.
Con todo, no contexto actual, demostráronse máis que insuficientes. Para algúns especialistas, novas medidas de promoción para os nosos excedentes de manteiga e de leite desnatada son necesarias e propoñen un fondo de seguro de crédito á exportación como ferramenta que podería mellorar a posición destes produtos no mercado mundial. É de destacar que unha ferramenta deste tipo xa está a ser utilizado polos nosos principais competidores no mercado mundial destes produtos.
Igualmente, a instauración de políticas máis de carácter simbólico que efectivo, como o establecemento de axudas a renda de carácter extraordinario que inxectan uns cuantos millóns de euros ao sector, son só parches temporais cunha máis que limitada resposta.
Ante a falta de propostas das autoridades europeas e á vista do continuo agravamento da crise, parece evidente que para saír da espiral de prezos baixos, incrementos de produción individuais e diminución dos rendementos, requírese de respostas que eviten “que o mercado faga o seu traballo”, polas graves consecuencias económicas, sociais e medio-ambientais que o abandono da produción do leite ten, sobre todo en territorios como o asturiano, nos que a produción de leite non ten alternativa produtiva posible. Cuestión esta moi distinta á que ocorre noutros territorios, por exemplo certas zonas de regadío de Castela e León. Ante esta inacción das autoridades europeas e o agravamento das crises, empezan a aflorar diferentes propostas de moi distintas orixes con moi distintos obxectivos.
A alternativa de reducir produción para recuperar os prezos
Entre as novas medidas destaca unha que se retomou con forza recentemente, consistente en reducir a produción europea de leite durante un período de tempo limitado e para un volume predefinido, cuxo obxectivo sería reequilibrar produción e demanda dunha forma ordenada, amortecendo os indesexables efectos da actual crise.
Segundo Farm Europe, cun gasto de 500 millóns de euros, semellante ao da axuda a renda establecido pola Comisión o pasado outono, poderíanse retirar entre 2 – 2,5 millóns de toneladas de leite do mercado europeo, o que se estima podería xerar unha recuperación do prezo do leite percibido polos gandeiros.
Pero de abrirse camiño esta proposta, sería necesario que se recoñecese a diversidade de situacións existentes entre os distintos estados membros, con países altamente excedentarios, fronte a outros que somos altamente deficitarios, ou rexións para as que non existe alternativa produtiva ou ten grandes hándicaps produtivas, por exemplo ser zonas de montaña.
Resulta evidente a carencia de propostas das autoridades europeas ante a crise máis grave do sector
De non ocorrer así o sector lácteo asturiano, tanto o produtor como o transformador, seguirían inmersos nunha clara situación de desvantaxe competitiva, cuxos resultados seguramente non serían outros que a perda de moitas unidades produtivas.
Resulta evidente a carencia de propostas das autoridades europeas ante a crise máis grave que no sector lácteo europeo sufrise. Para algúns, esta inactividade das Institucións Europeas non é máis que a súa reafirmación dos postulados contidos na reforma da PAC aprobada; mentres que para outros, trátase dunha mostra de incapacidade para reaccionar á situación que a PAC aprobada xerou.
Necesidade de que os Estados membros propoñan unha solución para o conxunto dos gandeiros da UE
Pero fronte a esta carencia de medidas das institucións, comezan a aparecer, como xa comentamos, multitude de propostas que en moitos casos teñen máis que ver con intereses concretos de certas colectividades que co problema xeral dos gandeiros de leite europeos.
Por iso, faise cada vez máis necesario que os responsables políticos dos distintos estados membros realicen unha proposta de medidas concretas a implementar que signifiquen unha solución para o conxunto dos gandeiros. Pola contra, como se empeza a intuír, os grandes grupos de presión serán os que fixen a política láctea europea.
