Galego
Despois de analizar os fundamentos clave do ensilado para garantir unha boa conservación das forraxes, Ramiro Fernández Vuelta, xefe de Desenvolvemento de Negocio de Rumiantes en De Heus Nutrición Animal, analiza nesta nova entrega a fase anaeróbica do silo, unha vez que este foi tapado.
Unha vez que o osíxeno foi desprazado da masa do silo, comeza a fase anaeróbica, caracterizada por un complexo grupo de microorganismos. Debemos lembrar a influencia do manexo na duración da fase aeróbica. O tipo de almacenamento, as estruturas dos silos -paredes, solos e altura dos mesmos-, o tempo de pisado, a maquinaria utilizada e a materia seca do material serán fundamentais para definir a cantidade de aire na masa do silo e, como consecuencia, a duración da fase aeróbica, ademais, por suposto, das perdas de almacenamento.
Como exemplo de estruturas, existe unha ecuación que cruza datos de materia seca do material, altura do silo e a presenza ou non de solo de cemento e paredes:
Como se pode observar no cadro, un silo de raygrass con máis de 35% de materia seca, unha altura de paredes superior a 1,8 m e chan de cemento pode almacenar polo menos 35-40 kg máis de materia seca por metro cúbico que un silo de menos de 1,3 m sen paredes nin chan de cemento, e seguramente a fase aeróbica será significativamente máis curta e as perdas moi inferiores.
Bacterias -coliformes- produtoras de ácido acético:
– Poden desenvolverse con ou sen aire.
– Degradan aos azucres en ácido acético, alcol e dióxido de carbono.
– Teñen maior actividade con alta humidade na masa ensilada.
– Inhíbense cando o pH descende de 4,5.
Bacterias produtoras de ácido láctico:
-Divídense en homofermentativas e heterofermentativas. As primeiras fermentan aos azucres en ácido láctico (exclusivamente), mentres que as segundas xeran acedo láctico, acedo acético e alcol.
-A temperatura adecuada para o crecemento dos MO, produtores de ácido láctico, varía entre 20º e 37ºC.
-Cando o pH é elevado, aumenta a produción de ácido acético; a medida que este descende, o láctico convértese no ácido dominante, a condición de que sexa adecuado o nivel de azucres na forraxe (millo). En cambio, nas silaxes de leguminosas poden desenvolverse outras fermentacións secundarias que alteran a calidade final, como as que xeran acedo butírico (cheiro rancio) e aminas (cheiro putrefacto).
Cando se crean as condicións de anaerobiose desenvólvese un complexo microbiano a partir dos mollos celulares liberados pola planta predominando, nunha primeira etapa, as bacterias coliformes ou enterobacterias, produtoras de ácido acético (cheiro a vinagre), alcol e CO2 a partir de azucres da forraxe. Estas bacterias abundan na terra, de aí a importancia de non contaminar a masa do silo durante o seu enchido.
Os silos tipo bolsa (chourizo), en condicións óptimas de ensilado, permiten unha eliminación moi rápida do osíxeno e soamente provocan aumentos térmicos de 3 ou 4 graos, oxidando cantidades moi baixas dos azucres dispoñibles.
Nos silos con picados longos, os procesos comentados acentúanse, xerando fases aeróbicas longas, con incrementos de temperatura por riba dos 37ºC.
Cando o pH é superior a 5 poden actuar outras bacterias indesexables como Clostridium saccaromices, que fermenta os carbohidratos solubles e ácidos orgánicos producindo acedo butírico, CO2 e H (cor negra, cheiro rancio). Ademais, xeran proteólise e fermentación de aminoácidos producindo amonio (cheiro a amoníaco) e aminas (cheiro putrefacto).
Cantidade máxima de acedo butírico por vaca e día
O ácido butírico indícase como porcentaxe de materia seca (MS) nos informes de LaboExpert. A regra xeral é tratar de manter a cantidade total de acedo butírico alimentado por baixo de 50 gramos por día por cabeza en vacas leiteiras lactantes.
Isto pode ser calculado tomando a porcentaxe reportada. Cun silo cun nivel de acedo butírico de 4,5%, expondo un máximo de 50 gr por vaca e día, só poderemos incluír en ración como máximo 11 kg de materia seca desa forraxe.
A segunda solución sería diluír os valores mesturando con silos con valores baixos no caso de que estivesen dispoñibles. Unha terceira opción, menos práctica pero que podería axudar: desensilar a noite anterior para xerar volatilización do ácido; é imposible calcular canto se volatiliza, fálase de até o 50%, non é seguro, pero podería axudar no caso de que non existisen máis posibilidades.
Alimentar con máis de 50 gramos de acedo butírico pode reducir a inxesta de alimento, o que resulta nunha menor produción de leite e unha peor eficiencia alimenticia.
En todos os casos, estes complexos de MO consomen diferentes cantidades de azucres solubles do medio. A fermentación láctica utiliza do 3,8% ao 4% dos azucres do material, mentres que a butírica consome o 24% e a acética o 38%.
Doutra banda, o nivel de materia seca ten un efecto directo sobre o pH ao que estabiliza o silo. A medida que aumenta a materia seca, necesítase un pH máis baixo para lograr a estabilización. Cunha porcentaxe de materia seca dun 35% lógrase unha estabilización con pH próximo a 4,5. En silaxes con materias secas superiores ao 35% podería exporse a utilización de aditivos específicos para facilitar o proceso de ensilado.
Cando o pH da silaxe descende por baixo de 4,5, as bacterias coliformes acéticas son substituídas por bacterias lácticas, pouco abundantes ao comezo pero que aumentan progresivamente na medida en que existan carbohidratos solubles.
O contido de ácido láctico, produto da fermentación de carbohidratos, varía en función da materia seca e oscila entre un 4% e un 6% cando a materia seca varía entre o 30% e o 35%, a presenza de ácido butírico produto de fermentacións indesexables por Clostridium deberían ser practicamente nulas.
Nesta segunda parte desentrañamos os misterios da fase anaeróbica do proceso de ensilado, comprendendo o papel fundamental de diversas bacterias e as condicións que inflúen na calidade da forraxe conservada. Con todo, aínda nos agarda unha exploración máis profunda. Na próxima sección, mergullarémonos no universo das especies vexetais e as súas características particulares, revelando como estas inflúen na conservación de proteínas e carbohidratos.
Ademais, desvelaremos estratexias cruciais para minimizar a degradación e optimizar a preservación de nutrientes esenciais na forraxe. Prepárate para coñecer un mundo de estratexias específicas e descubertas que impactan directamente na calidade nutricional da alimentación animal!
