Maior facilidade de parto, mellor saúde, máis lonxevidade e unha produción anual de leite similar á Raza Holstein. Estas son algunhas das vantaxes do programa de cruces de Procross, testado con éxito desde hai anos en gandarías de toda Europa e de Norteamérica e que agora se está introducindo en España como unha forma de incrementar a rendibilidade das gandarías de vacún de leite.
Stéphane Fitamant, responsable de Procross explicou recentemente en Galicia en que consiste este programa na xornada de Campoastur -Ecofeed sobre produción de leite en ecolóxico celebrada en Santiago de Compostela.
1) Que razas se cruzan no programa de Procross?
O programa de Procross é un programa de cruces dirixido e planificado para manter o vigor híbrido. É dicir, a mellora xeral no estado de saúde dun animal descendente de 2 razas puras distintas no tempo e aproveitar as mellores cualidades das 3 razas que utiliza:
-Holstein: A raza predominante na produción de leite en Europa e en Norteamérica. Coñecida pola súa alta produción, aínda que a forte selección xenética que se realizou nas últimas décadas levou a incrementar o nivel de consanguinidade e tamén os problemas reprodutivos.
Achega ao cruce produción e boa capacidade de ubre.
-Montbeliarde: Unha raza robusta e adaptada ao pastoreo, orixinaria das montañas do Leste de Francia, cunha selección xenética importante para producir leite con Kappa Caseina BB, con maior rendemento queixeiro. A súa produción media é de 8.500 litros, cunha media de 3,9 de graxa e 3,4 de proteína.
Achega ao cruzamento boa condición corporal, boa fertilidade e sólidos.
-Roxa Sueca (Viking Red): Procedente de Escandinavia, seleccionouse ao longo dos anos para producir leite -unha media de 9.000 litros por lactación- pero con maiores calidades en sólidos: 4,33 de graxa e 3,46 de proteína.
Desde hai 30 anos os programas de mellora xenética de Dinamarca, Suecia e Finlancia foron seleccionando esta raza, quedándose cos exemplares que presentan menos mastite, máis saúde de patas e cascos e maior facilidade de parto.
Achega ao cruce facilidade de parto, boa cantidade de sólidos en leite, trazos positivos de saúde e un tamaño mediano.
“Son razas distintas pero que se complementan moi ben e dan lugar a vacas máis resistentes, lonxevas, que empreñan mellor e cunha produción similar á Holstein”, destaca Stéphane Fitamant.
2) Que vantaxes achega o cruzamento?
-Vigor híbrido:
“Cruzar é algo común en gandaría e unha das súas grandes vantaxes é o vigor híbrido ou heterose. Estudos proban que a heterose aumenta realmente características como a vitalidade, a fertilidade, a saúde e a supervivencia permitindo así unha produción máis importante que a produción media dos proxenitores. É dicir, que se teño dúas razas de vacas, unha que produce 30 litros e a outra que produce 33, o normal é que o cruzamento produza entre un 5% e 10% máis que a media das dúas razas, é dicir máis de 33 litros”, explica Stéphane Fitamant.
¿Por que utilizar tres razas e non dúas, como realizan en Nova Zelandia co Kiwi Cros? Porque ao utilizar 2 razas o vigor híbrido medio en tres xeracións é do 67%, pero con tres razas suba ao 86%, unha vantaxe para conseguir de maneira sustentable o efecto híbrido pleno.
-Evitar os problemas de consanguinidade e mellorar a rendibilidade:
A crecente presión de selección xenética, centrada nunhas poucas familias de vacas, incrementouse coa extensión da xenómica. Así, a consanguinidade na cabana Holstein de Estados Unidos pasou, segundo advertiu Stéphane Fitamant, “do 1% no ano 1982 ao 8% no 2012 e hoxe coa xenómica xa se chegou ao 11%, cando o límite máximo aconsellado polos xenetistas é do 6,25%”, advirte. Isto repercute en peores caracteres de fertilidade e de saúde.
-Vacas máis lonxevas:
Stéphane Fitamant mostrou os resultados dun estudo realizado na Universidade de Minnesota (Estados Unidos) no que se comparou a porcentaxe de vacas que chegaban ao 4º parto en seis rabaños onde se mesturaban vacas de raza Holstein Puro, cruzamento entre Holstein e Montbeliarde e cruzamento entre Holstein e Roxa Sueca. “A porcentaxe foi do 29%, 55% e do 50%, respectivamente. Pero o que é máis importante, a rendibilidade global destas vacas ao longo da súa vida foi de 4.457 euros; 6.503 e 6.272 euros, respectivamente”, destacou o representante de Procross.
-Produción similar á Holstein pero con máis sólidos:
Ademais, os resultados preliminares de dous novos estudos realizados por esta universidade mostran, segundo Fitamant, que “a produción nas Holstein puras e as cruces con Montbeliarde e Roxa Sueca (VikingRed) mantense similar :10.900, 10.900 e 10.500 litros. O segundo estudo mostra tamén de maneira preliminar en datos de primeira lactación un incremento do 4% máis de sólidos nos cruces, consumindo un 4% menos de materia seca”.
-Mellora da fertilidade e menor custo veterinario:
Por último, Stéphane Fitamant destacou que “este mesmo estudo da Universidade de Minnesota conclúe de forma preliminar que, grazas a que os cruces producen vacas con mellores rasgos de saúde, unha mellor fertilidade e maior facilidade de parto, o custo veterinario medio anual seria dos 80 euros fronte aos 136 euros da Holstein pura; é dicir, un 41% menos”.
Pero, ¿Cales son as desvantaxes do programa Procross? O único “inconveniente” segundo o representante de Procross é que “o rabaño non é tan homoxéneo como cunha raza pura, e desta forma pode ter vacas de distintas cores e tamén de distinto tamaño, aínda que con Procross este é un problema menor porque non utilizamos a raza Jersei e no canto dela empregamos a Roxa Sueca (VikingRed), que baixa algo o tamaño, pero moito menos”.
3) Como funciona o sistema de cruces de Procross?
-O programa Procross baséase na rotación dos cruces na seguinte orde: primeiro crúzase a vaca Holstein cun touro Montbeliarde, despois esa filla cruzarase cun touro de raza Roxa Sueca (VikingRed) e a terceira xeración acoplarase cun touro de Holstein de novo, e volta a empezar co seu descendente.
-Este sistema permite aproveitar o vigor híbrido de forma indefinida.
-Progreso xenético: ao utilizar touros puros de cada unha deste tres razas e cun alto valor xenético, non só se logra reducir os efectos negativos da consanguinidade, senón mellorar a xenética xeral do rabaño.
Máis información:
http://www.procross.info/
noel@globalgenetics.es
Enlace al estudio de la Universidad de Minnesota:
https://www.ansci.umn.edu/sites/ansci.umn.edu/files/procross_final_f1_first_lactation-kg.pdf