A pegada de carbono ou de emisións de gases contaminantes á atmosfera das ganderías cobrará cada vez máis importancia tanto para percibir as axudas da PAC, cada vez máis condicionadas a aspectos ambientais, como para uns consumidores con crecente sensibilidade cara produtos agroalimentarios respectuosos coa natureza e co benestar animal.
Neste sentido, Gregorio Salcedo, xefe do Departamento Calidade e Innovación do Centro Integrado de Formación Profesional “La Granja”, referente na formación agrogandeira na comunidade de Cantabria, expuxo na última edición de GandAgro os resultados de diversos estudos sobre a pegada de carbono na produción de forraxes para ganderías de vacún.
Para iso, Gregorio Salcedo cuantificou as emisións de tres gases de efecto invernadoiro que contribúen ao incremento da temperatura global:
-O C02 ou dióxido de carbono, emitido polo gasóleo queimado polos motores durante as tarefas de cultivo e recolección.
-O CH4 ou metano, producido no bandullo dos rumiantes durante a fermentación e emitido en forma de eructo e o dos xurros.
-O N20 ou óxido nitroso, procedente da descomposición da materia orgánica, dos procesos de nitrificación e desnitrificación orixinados no solo, ben por acción directa do propio solo ou indirectamente pola aplicación de xurros e fertilizantes químicos.
[caption id="attachment_41683" align="aligncenter" width="663"]
Comparación de tres sistemas de produción
Para analizar a pegada de carbono das forraxes, o investigador cántabro analizou tres sistemas de produción en gandería de vacún de leite a partir da superficie dedicada á produción de forraxe:
-Un sistema de alimentación baseado en pradería (sega ou pastoreo) 100% da superficie.
-Pradeira (80%) e 20% de millo do total da SAU da explotación
-Pradeira (67%) e o 33% restante de millo e cultivos forraxeiros de inverno (principalmente raigrás italiano).
En total, no estudo analizáronse 60 ganderías de Cantabria, das cales 26 corresponden ao sistema pradería, 7 en pradería máis millo e 27 en sistemas máis intensivos formados por pradería, millo e raigrás italiano.
“Os resultados mostraron que canto maior é a intensificación necesítanse máis imputs (laboreo, fertilizantes, recolección,..etc), e por tanto aumentan as emisións de CO2 por hectárea de cultivo”, subliña Gregorio Salcedo.
Así, os resultados do estudo mostraron as seguintes emisións de C02-eq por hectárea e ano, incluíndo a maior parte dos imputs:
-Pastoreo: 1.519 quilos.
-Herba máis millo: 1.851 quilos.
-Sistema intensivo en base a millo: 2.382 quilos.
“Nos sistemas a pastoreo as vacas emiten máis metano que nos intensivos”
Como conclusións, o xefe do Departamento Calidade e Innovación do Centro Integrado de Formación Profesional “La Granja” asegurou que:
-A menor pegada de carbono por quilo de materia seca rexistrouse nos sistemas de pradería.
-Independentemente do sistema forraxeiro, os ensilados de herba e os de raigrás italiano en rotopacas, mostraron emisións maiores por quilo de materia seca e intermedios os ensilados de millo.
-Entre forraxes, a pradería é capaz de secuestrar máis carbono que os cultivos forraxeiros anuais como o millo e o raigrás italiano, pero na achega de xurro e os restos vexetais contribúen en certa medida co secuestro de carbono. O laboreo incrementa as emisións de CO2 e N2O.
-A suplementación con ensilado de millo reduce as emisións de metano a nivel ruminal. Isto é debido ao seu contido en almidón que xera máis acedo propiónico en bandullo, actuando como sumidoiro de metano. Dietas ricas en fibra dan lugar a máis formación de acético en bandullo, e leste favorece maior formación de metano. Outra das razóns polas cales, os sistemas intensivos emiten menos metano, débese, entre outros, ao tamaño de picado da dieta, maior achega de concentrado (almidón), o que favorece menor tempo de rumia.
-Con todo, os sistemas máis extensivos baseados en pastoreo emiten menos CO2 por hectárea que os intensivos debido entre outros aspectos, á menor carga gandeira, ao secuestro de carbono, menor imputs como fertilizantes de sínteses, laboreo, gasóleo, etc... Pola contra, por litro de leite producido é maior.
“Podemos concluír que os sistemas extensivos baseados no pastoreo emiten menos gases de efecto invernadoiro por hectárea e, por tanto, teñen unha menor pegada de carbono por hectárea, aínda que por quilo de carne e por litro de leite é maior que os extensivos, imputable á menor carga gandeira e a rendementos máis baixos”, conclúe Gregorio Salcedo.
[caption id="attachment_41686" align="aligncenter" width="661"]