As organizacións agrarias galegas e a Asociación Galega de Cooperativas Agrarias únense para recoller información dos contratos lácteos das industrias que lle paguen ás granxas de vacún por debaixo do que costa producir o leite, unha situación que afecta especialmente ás pequenas ganderías. Estas denuncias, de carácter anónimo para os produtores, serán investigadas pola Xunta de Galicia e o Ministerio de Agricultura e poderían derivar en sancións ás industrias lácteas por incumprimento da Lei de Cadea Alimentaria.
Así o anunciaron esta mañá en rolda de prensa en Santiago os representantes das entidades que participan nesta iniciativa: as organizacións Unións Agrarias, Sindicato Labrego Galego, Federación Rural Galega (FRUGA), a Asociación Agraria de Galicia (ASAGA) e a Asociación Galega de Cooperativas Agroalimentarias (AGACA).
Contratos de entre 6 e 7 céntimos por litro menos para as pequenas granxas
“Neste momento as industrias lácteas estanlle ofrecendo contratos de entre 6 e 7 céntimos por debaixo dos custos de produción, estimados pola propia Xunta en 0,40 euros o litros, ás ganderías pequenas e medianas, cunhas entregas anuais de menos de 200.000 litros, o que é claramente discriminatorio e incumpre a Lei da Cadea Alimentaria, que prohíbe claramente a venda a perdas”, denunciou Roberto García, secretario xeral de Unións Agrarias.
Como mostra da gravidade da situación, das pouco máis de 6.100 ganderías de vacún de leite que quedan en Galicia, o 49%, é dicir, algo máis de 3000, entregan menos de 200.000 litros ao ano e vense penalizadas pola industria polo seu pequeno tamaño. Unha situación que agrava a crise xeral que padece o sector debido ao incremento dos pensos, electricidade, gasóleo ou fertilizantes.
Esta discriminación no prezo segundo o tamaño da explotación confírmase cos datos de prezos de xaneiro publicados polo Fondo Galego de Garantía Agraria (FOGGA): o prezo base pagado polas industrias variou máis de 5 céntimos entre as ganderías segundo o seu tamaño: de 0,3148 euros o litro para as máis pequenas a 0,3663 euros o litro para as de maior tamaño.
Neste sentido a elección do momento para esta iniciativa do sector gandeiro non é casual: Neste mes de marzo renóvanse arredor dun 80% dos contratos lácteos en Galicia e coa última reforma da Lei da Cadea Alimentaria as denuncias poden ser anónimas e realizarse un seguimento de todo o proceso do expediente.
"As ganderías que denuncian a título individual o incumprimento dos contratos por parte das industrias normalmente non acaban ben e sofren represalias. Coa nova Lei de Cadea as denuncias poden ser presentadas polas organizacións do sector, co cal hai anonimato, e ademáis a administración ten que informar de como vai o proceso de instrucción", destacou Ana Rodríguez, viceresponsábel do sector lácteo no Sindicato Labrego.
"Non pode ser -engadiu- que se lle estea permitindo a industria que reestructure o sector lácteo abocando ao peche ás granxas pequenas e medianas, ao castigalas cun prezo do leite bastante menor que o das explotacións grandes".
Ademáis, coa reforma da Lei de Cadea as Comunidades Autónomas tamén poderán realizar a investigación dos posibles fraudes por contratos con prezos por debaixo dos custos de produción. Neste sentido, o representante de Unións Agrarias lembrou que “temos o compromiso da Consellería do Medio Rural de que ao longo do mes de marzo publicarán a normativa para crear o Observatorio Galego do Sector Lácteo, que será o instrumento legal para aplicar en Galicia a Lei de Cadea”. Unha vez realizada a investigación, e se a industria non resolve as ilegalidades no contrato, será o Ministerio de Agricultura, a través da Agencia de Información y Control Alimentarios (AICA), a que impoña á industria a sanción correspondente. Todos esperan que co novo prodecemento as aplicación de sancións sexa moito máis rápida e efectiva que ata o de agora.
Para lograr este obxectivo, as organizacións agrarias e cooperativas realizarán unha recollida de información entre os contratos que as industrias lle presentan ás ganderías e presentarán unha denuncia conxunta daquelas que ofrezan aos produtores contratos por debaixo dos custos de produción.
Outras reclamacións: Recuperación da Mesa do Leite
Outra reclamación que saiu da reunión do grupo de traballo creado esta mañá foi a reclamación á Xunta de Galicia de recuperar unha mesa permanente de interlocución na que estean presentes produtores, industrias lácteas e distribución.
“A Xunta ten que volver convocar a Mesa do Leite, que non se reúne dende o ano 2009, para analizar a evolución dos custos de produción e que os gandeiros perciban no prezo ese incremento que si lle trasladou a industria á distribución e esta aos consumidores”, defendeu Elías Somoza, responsable do sector lácteo na Federación Rural Galega.
Por último, Francisco Bello, presidente da Asociación Agraria de Galicia, defendeu tamén a creación dunha AICA galega, con capacidade de supervisión e inspección a nivel autonómico, ligada a un Observatorio Galego do Leite, “que determine de xeito obxectivo e imparcial os custos de produción”.
[box style="0"]
Medio Rural asegura que “estamos en liña coas demandas dos gandeiros”
Pola súa parte, a Consellería do Medio Rural asegura que “estamos en liña coas demandas dos gandeiros e dos seus representantes e por iso, por suposto, poremos en marcha as actuacións que sexan necesarias para que se cumpra a Lei da Caea Alimentario, e farémolo mesmo sen agardar a ter formalmente constituída a Axencia de Información e Control Alimentario de Galicia”.
Ademáis, dende o departamento que dirixe José González, demándanlle ao Ministerio de Agricultura que “actúe dunha vez para solucionar os problemas do sector, que derivan dunha situación xeneralizada de venda a perdas provocada polo incremento dos custos de produción”.
“Reiteramos -engaden- ao Ministerio que promova un gran acordo entre a distribución, a industria e os gandeiros a nivel nacional para incrementar o prezo actual dos contratos de venda de leite cunha prima de emerxencia, de 4 céntimos por litro durante todo o 2022, que garanta a viabilidade do sector”. Esta medida foi desbotada polo Goberno Central ao considerar que vai en contra da lexislación europea de libre competencia.
Igualmente, dende a Xunta critican que o Ministerio de Agricultura non tivese en conta as súas propostas como que se recoñecese a aplicación informática Conta Láctea como medio de proba do custo efectivo de produción.
En todo caso, dende a Consellería do Medio Rural aseguran que “nós seguiremos traballando, coas ferramentas que temos a man, entre elas a lei de cadea alimentaria, a prol do sector en xeral e nomeadamente do elo máis fráxil, que é o dos gandeiros”.
[/box]