En menos dun mes, o 1 de abril do 2015, remátanse as cotas lácteas, co que os gandeiros poderán en teoría aumentar a súa produción. Ese leite a maiores que entrará no mercado preocupa á industria asentada en España, que comeza a buscar fórmulas para a xestión de posibles excedentes. Unha empresa, Capsa – con marcas como Clas ou Larsa-, xa comezou a mercar o leite que se excede do asignado ó produtor a un prezo B, referenciado á cotización dos produtos industriais (leite en po, manteiga, etc.), un sistema xa empregado en Francia. O sector agarda tamén un aumento da intermediación por parte de primeiros compradores, que recollerán o leite que as industrias deixen libre.
O escenario que se abre co fin do sistema de cotas aparece marcado pola alta volatilidade do mercado. Situacións como a actual, marcada polos baixos prezos debidos a unha oferta que medra máis que a demanda, convivirán previsiblemente con situacións contrarias, cunha oferta que tirará á alza dos prezos en orixe do leite e dos prezos dos produtos lácteos industriais (leite en po, manteiga).
Ante esta situación, as explotacións lácteas demandan garantías de prezo e de recollida do leite. “Estou seguro de que non quedará un litro de leite sen recoller, pero a que prezo”, pregúntase o secretario xeral de Unións Agrarias, Roberto García.
"Estou seguro de que non quedará leite sen recoller, pero a que prezo?" (Roberto García, Unións Agrarias)
A posibilidade de que se extendan pagos como os que comezou a aplicar Capsa hai 15 días, cun prezo A para as cantidades que xa viña entregando o gandeiro e cun prezo B para as cantidades a maiores, non gusta no sector produtor. O prezo B, referenciado ós produtos lácteos industriais, rondou no mes de xaneiro os 23 céntimos por litro, por baixo dos custos de produción que calcula o sector para a maioría das explotacións galegas. O caso contrario tamén podería darse: intres de bos prezos dos produtos lácteos industriais nos que o leite producido a maiores teña un sobreprezo. Pero ás explotacións preocúpanlles os picos baixos do mercado.
Contratos lácteos
A reforma do sistema de contratos lácteos era vista polo sector produtor como unha oportunidade para garantir prezos e recollida de volumes, se ben hai escepticismo sobre as posibilidades de negociar coa industria. Ulega, unha organización de produtores ligada a Unións Agrarias, xa solicitou por escrito das industrias o inicio das negociacións. “Queremos contar cunha proposta por escrito das industrias en 15 días, xa que é preciso que para o 1 de abril estean asinados novos contratos entre as industrias e as explotacións”, incidiu o secretario xeral de Unións Agrarias, Roberto García, onte en rolda de prensa. “Queremos contratos a un ano que pacten volumes de recollida e prezos que en ningún caso estean por baixo dos custos de produción”, adiantou García.
Unións Agrarias entende que será preciso un acompañamento do Goberno nas negociacións entre as partes e pide que a Administración utilice as ferramentas das que dispón para forzar acordos.
O Sindicato Labrego pide a volta dun control público que limite a produción
Control da produción
O resto das organizacións do sector tamén ten amosado a súa preocupación pola situación do mercado. O Sindicato Labrego Galego (SLG) solicitou recentemente en nota de prensa que se reconsideren os controis públicos da produción, xa que albisca unha situación de “excedentes e prezos ruinosos en orixe” en canto conclúan as cotas e aumente a produción. “A parálise dos poderes públicos está levando ó establecemento de controis privados de produción”, sinalaba ó SLG en relación a modelos de dobre prezo como o que está a aplicar Capsa.
"A cuestión é a de sempre. Nós non somos capaces de poñer o prezo do leite" (Manuel Iglesias, OLP)
A Organización Láctea de Produtores (OLP), un colectivo estatal dirixido polo galego Manuel Iglesias, un gandeiro de Santa Comba, incide no problema de fondo do mercado: “A cuestión é a de sempre. Nós non somos capaces de poñerlle prezo ó leite”. A OLP constituiu recentemente unha organización de produtores con capacidade para negociar coa industria en nome do seu case un centenar de socios, pero Iglesias dubida da disposición das industrias a negociar: “En España somos 7 organizacións de produtores (OPs) e nos últimos dous anos as OPs que xa estaban funcionando non conseguiron chegar a acordos: “Deberíase avanzar para fusionar OPs e conseguir máis poder de negociación”, valoraba Iglesias recentemente.