Este fin de semana, 6 e 7 de Abril, celébrase en Vilalba (Lugo) unha cita ineludible para os amantes da gastronomía galega, e máis concretamente do queixo: A Festa do Queixo de San Simón da Costa, que este ano chega á súa edición número 28. A celebración contará ao longo dos dous días con actuacións musicais, e por suposto catas e venda directa do produto estrela dos municipios da Terra Chá: o queixo de San Simón da Costa, que está amparado pola súa propia Denominación de Orixe Protexida. Esta é a programación: Sábado 6 de Abril, os actos da xornada comezarán a as 11.00 horas con a apertura da feira. Ás 11.30 horas haberá actuación musical de Buxos Verdes e ás 12.00 horas comezará a cata con maridaxe de queixos San Simón con viños galegos en a praza da Constitución. Ás 16.30 horas haberá un obradoiro infantil de elaboración de queixos e ás 17.30 horas un obradoiro infantil de cociña con queixos de San Simón. Ás 19.00 horas Sergio Pazos será o encargado de dar lectura a o pregón da festa e ás 19.30 horas entregaranse os premios da BTT. Todos os actos terán lugar na praza da Constitución. Ás 21.00 horas comezará na praza de Santa María o concerto de The Rapants. Domingo 7, ás 10.00 horas terá lugar a apertura da feira e ás 11.30 horas a actuación musical de Cerna de Árbol.

Máis información:

http://www.sansimondacosta.com

Este mediodía entregaronse os premios da XXV Cata dos Queixos de Galicia, que se realizou de xeito conxunto coa entrega da XXI Cata dos Meles. Este ano participaron 43 mostras de queixos elaborados por 30 queixerías galegas. O acto, que se celebrou no pazo de Quián, en Sergude (Boqueixón), estivo presidido polo conselleiro do Medio Rural, José González, acompañado do director da Axencia Galega da Calidade Alimentaria, José Luis Cabarcos, e do director xeral de Gandaría Agricultura e Industrias Agroalimentarias, José Balseiros. O conselleiro reafirmou o compromiso de toda a Xunta pola promoción e protección das producións de calidade de Galicia. Un compromiso que, salientou, plásmase na aposta por Galicia Calidade, que definiu como “a nosa marca de identidade”. Nesta edición foron premiados coa distinción de ouro dous queixos da SAT Queinaga, das Denominacións de Orixe Protexida (DOP) Tetilla e Arzúa-Ulloa; así como o queixo Catadoiro, da Queixería Catadoiro, dentro da DOP San Simón da Costa. Lácteos Anzuxao recibiu sendas pratas polos seus queixos incluídos na DOP Tetilla e Arzúa-Ulloa e a Queixería Prestes levou a prata polo seu queixo Prestes na DOP San Simón da Costa. Bo-Queixo, de José Castro Tejo levou o bronce dentro da DOP de Arzúa-Ulloa e o queixo Daniberto de Daniberto SAT conseguiu o bronce entre os Tetilla. Na seccións de queixos curados da DOP Arzúa-Ulloa, o queixo Arqueixal elaborado por Xosé Luis Carreira Valín conseguiu o ouro. Na DOP Cebreiro o ouro foi para Castelo, de Queixos Castelo de Brañas.

Este fin de semana, 2 e 3 de abril, celébrase na localidade lucense de Vilalba a xa tradicional Festa do Queixo de San Simón da Costa. Co apoio do Concello e de Caixa Rural Galega, vólvese celebrar de maneira presencial despois de dous anos de parón debido á pandemia do Covid19. A programación da festa, ademais de incluír 12 postos de venda na Praza da Constitución, inclúe varias actividades paralelas, tanto lúdicas como gastronómicas. SÁBADO 2 DE ABRIL 12.30 horas. Showcooking do cociñeiro de «Estache Bo», do programa da TVG, Xoanqui Ameixeiras, no que fará tres propostas elaboradas con queixo San Simón da Costa e posterior degustación. Haberá 50 prazas para persoas sentadas, ademais do resto da xente que queira participar de pé ao redor. 16.30 horas. Obradoiro infantil de elaboración de queixo de forma tradicional. O aforamento roldará as 25 prazas aproximadamente e será por estrita orde de chegada. O obradoiro contará con todo o material necesario e cada neno poderá levar á súa casa o seu propio queixo. 18.00 horas. Animación na rúa a cargo da banda de gaitas Mato Vizoso. 19.00 horas.  No fornelo pregón de Francisco Sineiro, que foi profesor de Economía Agraria na Escola Superior de Enxeñería de Lugo, conselleiro de Agricultura e investigador do Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo. 21.00 horas. Concerto de Mercedes Peón no Auditorio. DOMINGO 3 DE ABRIL 11.00 horas. Pasacalles a cargo de Buxos Verdes. 11.00 horas. Durante toda a mañá haberá unha foodtruck situada no centro da carpa que repartirá de forma gratuíta tres variedades de tapas elaboradas por chefs profesionais e que teñen como ingrediente estrela o queixo San Simón da Costa. 13.00 horas.  Actuación de Os Festicultores.

Máis información

O Pazo de Quián, en Sergude, no concello coruñés de Boqueixón, acolleu esta mañá a entrega dos premios da XXIV Cata dos Queixos e da XX Cata dos Meles de Galicia, organizadas pola Consellería de Medio Rural en colaboración coa indicación xeográfica protexida Mel de Galicia e as catro denominacións queixeiras. Nesta edición do certame presentáronse 51 mostras de 30 queixerías e outros 43 rexistros de 25 industrias de mel galego. Na XXIV Cata de Queixos, os premiados por categorías son os seguintes: Na categoría de Queixo Tetilla, Queinaga logrou o ouro, Don Crisanto fíxose coa prata e Terra de Melide obtivo o bronce. Na Denominación de Orixe Queixo Arzúa-Ulloa, os premiados foron Diqueixa (ouro), Terra de Melide (prata) e Barral (bronce). Na sección Arzúa-Ulloa curado o premio foi para Artelac. Na DO San Simón da Costa, o queixo que logrou o ouro foi Fontelas, de Javier Piñeiro López, e a prata acadouna o queixo Daniberto. Na categoría Cebreiro, o ouro foi para O Castelo, de Queixos Castelo de Brañas e no queixo curado o galardón foi para Santo André.

Meles premiados

No que respecta ós meles premiados, na categoría multifloral Horta das Colmeas, de Eva María Rey Timiraos, fíxose co ouro. A prata foi para o mel Manuel Sande de José Manuel Fernández Sande. O Tobro, Mel do Valadouro, de María Fe Sixto Pernas, logrou o bronce. Nos meles monoflorais o mel de breixo O poder das flores, de Javier Carreiras Cuadrado, logrou o ouro. A prata recaeu no mel de castiñeiro de Mel o Testeiro, de María Munín Taboada. Tamén un mel de castiñeiro conquistou o bronce. Neste caso foi Labrega Mel, de Javier Sotelo Fernández. Na categoría mel de bosque o ouro foi para Coelernis, de Johnny Pérez Alonso. Relación de premiados nas catas de queixo e mel de Galicia 2021.

Produtos de calidade

O acto de entrega dos galardóns formou parte do programa de actividades da I Mostra de Calidade Alimentaria que se celebra dende o mércores nestas instalacións e que se clausurou esta mesma tarde. A celebración de entrega de premios estivo presidida polo conselleiro de Medio Rural, José González, quen destacou a profesionalidade dos gañadores, ó tempo que lle agradeceu o seu labor de dinamización do rural. O titular de Medio Rural puxo ós queixos e meles distinguidos nas catas 2021 como exemplo de que Galicia etiqueta calidade en alusión á nova campaña impulsada polo goberno galego para divulgar o bo facer dos produtores galegos. Xunto coa entrega deste venres dos premios ós mellores queixos e meles de Galicia, esta mesma semana na I Mostra de Calidade Alimentaria tamén se deron a coñecer as ganderías que producen o leite coa mellor calidade hixiénico-sanitaria nos premios Exceleite 2021.  

Ligia Marques, responsable de produción, nas instalacións de Castro Riberas de Lea Chourizo con verza galega, chacina e queixo San Simón, luras na súa tinta, salmón afumado e queixo do Cebreiro, lacón de porco celta con grelos, mexilóns... Así até 13 variedades distintas, cada unha co seu peculiar sabor galego. É a aposta de Croketas D', unha empresa asentada no polígono de Castro Riberas de Lea que busca espallar o sabor das croquetas gourmet galegas. Nas súas instalacións, un obradoiro de máis de 300 metros cadrados, Elena, Enrique, Cristóbal e Ligia coidan con mimo o produto, empezando pola materia prima. Chourizos e derivados do porco de Casa Castelao e de Embutidos Lalinense, leite pasteurizado de Quintián, queixo de Don Crisanto e de Santo André ou grelos e verzas de A Rosaleira son algúns dos ingredientes base a partir dos que se elaboran as distintas receitas.

Aquí non facemos croquetas de recortes

Empregan pezas enteiras de produto, é dicir, non fan croquetas con queixo raiado ou con tacos de xamón, para deste xeito garantir a máxima calidade dos ingredientes que empregan. "Aquí non facemos croquetas de recortes, con iso tentamos protexernos de produtos de segunda calidade. Escoller ben as materias primas asegúrache que o sabor da croqueta sexa moi estable e duradeiro ao longo da vida útil do produto", insiste Ligia Marques, a responsable de produción. Esta enxeñeira de Tecnoloxía dos Alimentos portuguesa, que acabou en Lugo e estivo traballando seis anos na Aula de Produtos Lácteos, é tamén a encargada do desenvolvemento de novas receitas, gardadas como segredos de Estado e probadas durante meses antes de sacalas ao mercado. Na última novidade, a croqueta de carabineiro, tardaron dous meses en desenvolver o produto. "As receitas que acaban en éxito levámolas a produción, pero facemos moitas probas antes", explica.

Tentamos que os nosos subministradores sexan produtores de proximidade para incentivar o consumo local

Na escolla dos ingredientes procuran que os subministradores sexan de preto, como a manteiga, que vén de Outeiro de Rei; o leite, do Páramo; os chourizos, da Fonsagrada; ou os queixos, de Vilalba e Castroverde. "Tentamos que sexan produtores de proximidade para incentivar o consumo local e evitar grandes desprazamentos en transportes", salienta. Feitas coma as da casa Elena engadindo o leite fresco pasteurizado de Quintián á mestura para facer a masa de croquetas Ademais da calidade da materia prima, outro dos segredos é o bechamel, que tamén fan eles con fariña, manteiga e leite fresco pasteurizado e que modifican en función do ingrediente principal da croqueta para que a masa final resultante non sexa nin moi líquida nin moi espesa.

Fan as croquetas con ingredientes 100% naturais, sen aditivos e elaboradas coma na casa, con leite, manteiga, fariña e o produto correspondente a cada receita

É precisamente a cremosidade e o sabor auténtico os dous aspectos que máis valoran os consumidores. Para facer protagonista o xamón, por exemplo, nunha croqueta de xamón, non engaden potenciadores nin aditivos químicos, senón máis xamón. Tamén fan elaboracións específicas para terceiros, croquetas á carta para clientes que buscan diferenciarse con receitas únicas e personalizadas. É o caso da croqueta de chourizo de porco celta elaborada para Verde Cúbico, unha food truck que vende hamburguesas e outros produtos a base de porco celta.  Almacén de materias primas, onde gardan os ingredientes que empregan nas distintas elaboracións "Todas as nosas croquetas levan leite pasteurizado de gandería Quintián, manteiga de Central Lechera Asturiana, que está aquí ao lado, en Outeiro de Rei, e fariña e logo os demais ingredientes segundo a receita da que se trate. O proceso é igual que cando un se pon a facer croquetas na casa: quéntase a manteiga e engádese a fariña e a continuación o leite para facer o bechamel e despois vanse botando o resto de produtos, en función da croqueta que sexa, para facer a masa", detalla Ligia.

Todas as nosas croquetas levan leite fresco pasteurizado de gandería Quintián

A partir de aí, unha elaboración artesá, malia contar con maquinaria para axilizar o proceso. E mentras Elena atende á marmita na que fan as mesturas, coma se se tratara da pócema de Astérix e Obélix, para a seguinte remesa, Enrique e Cristóbal envolven co pan raiado as croquetas que van saíndo por unha pequena cinta transportadora e van apartando aquelas que non quedan cunha forma perfecta. 16.000 unidades diarias A masa colócase en bandexas para que arrefríe antes de dar forma ás croquetas Os que as proban aprecian un toque caseiro nas súas elaboracións malia seren feitas a moita maior escala. Producen neste momento unhas 16.000 croquetas ao día con uns 400 quilos de masa e fabrican todos os días de luns a venres. Ademais de croquetas fan tamén os tigres (mexilóns rebozados recheos de bechamel).

No resultado final destaca a cremosidade do bechamel que leva dentro a croqueta e o contraste co triscante do rebozado

Aínda que o destinatario final é o consumidor, o tipo de produto que elaboran condiciona a súa distribución. "Non podemos facer venda directa a cliente final porque é inviable cos custos de envío do conxelado, polo que traballamos a través de distribuidores que nos colocan o produto en tendas de alimentación, pescadarías e establecementos especializados en conxelados e que tamén subministran a bares e restaurantes", explican. Malia que o seu pode considerarse un produto delicatessen, non todas as tendas que teñen produto gourmet están preparadas para telo, porque moitas non contan con expositor de conxelado. Completando a súa rede de distribución por toda España Ligia e Enrique entregando produto a un cliente de Madrid que acode a Castro a recollelo nun furgón refrixerado Entre os seus clientes están negocios de hostalaría e tendas de toda España. "Vendemos a un grupo de hoteis de Navarra e temos clientes en Cádiz, Málaga ou Sevilla", contan. Deste xeito tamén contribúen a dar a coñecer os produtos máis afamados de Galicia aínda que sexa no interior dunha croqueta. "Aínda que en Sevilla non coñezan o queixo San Simón e nunca o comeran, acaban sabendo que é un queixo afumado galego porque ese é o sabor que transmiten as nosas croquetas cando as comen", asegura Ligia.

Aínda que en Sevilla non coñezan o queixo San Simón e nunca o comeran, acaban sabendo que é un queixo afumado galego porque vai nas nosas croquetas

Ese sabor auténtico, din, é a súa mellor carta de presentación e estratexia comercial. "O boca a boca fai que nos chame moita xente que proba as nosas croquetas porque alguén lles fala delas", contan. A ampla variedade permite escoller, aínda que a máis vendida segue a ser a clásica croqueta de xamón. Outra das que triunfa é a de chacina con queixo San Simón, malia que isto vei moito en cuestión de gustos e de zonas. "No sur de España ten moito éxito a de cocido galego, ou pucherito, que é como eles lle chaman, igual que a de luras e a de carabineiro, que tamén se venden moito en Andalucía", explica Ligia.

Unha idea nacida nos Estados Unidos

A idea de montar unha empresa que fixese croquetas delicatessen con produtos galegos de calidade xurdiu nos Estados Unidos. Alí, entre hamburguesas e restaurantes de comida rápida, Marcos Álvarez observou que tamén tiñan moito éxito este tipo de elaboracións precociñadas de sabores distintos. As croquetas inventáronse en Francia (a denominación vén da palabra croquer, é dicir, cruxir) pero estendéronse da man da cociña de orixe español, tanto que viven un boom na actualidade en distintas partes do mundo nos restaurantes de tapas (até o punto de teren a súa propia efeméride, o 16 de xaneiro, Día Internacional da Croqueta). Á volta da súa estancia nos EEUU, este mozo galego, que fixo Empresariais e marchou alá completar a súa formación, puxo en práctica o seu espíritu emprendedor: quería montar unha fábrica de croquetas. E propúxollelo a Jacobo e Javier Viaño, dous irmáns que anos antes crearan Patatotas, unha empresa de patacas fritidas galegas que tamén se atopa no polígono industrial de Castro Riberas de Lea. Da unión de Marcos, promotor da idea, e de Javier e Jacobo, que xa tiñan experiencia na produción alimentaria, naceu o proxecto de Croquetas D', que botou a andar no ano 2015. O nome da empresa é Precoalvi, que reflicte esa unión entre os Álvarez e os Viaño para facer precociñados.

Marcos Álvarez, o promotor do proxecto, propúxolles aos irmáns Javier e Jacobo Viaño, de Patatotas, montar unha fábrica de croquetas caseiras

O proxecto funcionou e, até agora, marchaba vento en popa. "Iamos disparadísimos, a empresa estaba funcionando fenomenal a principios do ano pasado e as espectativas eran boísimas, mesmo pensabamos facer unha ampliación se seguiamos así", explica Ligia. Pero, en pleno crecemento, chegou o coronavirus e trastocou os plans. "Nós durante o confinamento tivemos que pechar porque, aínda que eramos unha empresa considerada esencial, ao cerrar a hostalaría quedamos sen moitos dos nosos clientes", lembra. Volveron abrir no mes de xuño e até a terceira semana de agosto traballaron con normalidade. Pero de novo a situación da covid empeorou e Croketas D' volveu notalo. "Menos mal que nos colleu sen empezar a ampliación que tiñamos prevista e sen grandes investimentos enriba", di Ligia. O coronavirus obriga a reinventarse Ao non vender en supermercados, esta empresa de Castro non puido beneficiarse do aumento de consumo nos fogares que se produciu tanto naquelas primeiras semanas de confinamento como posteriormente cada vez que as restricións se iban endurecendo. Pero iso non os fai desistir. "O noso espíritu é positivo sempre e enfrontamos isto sen negatividade, con traballo, esforzo e constancia para seguir adiante. O da covid é un obstáculo que hai que superar coma moitos outros que van xurdindo no camiño", aseguran. "A xente ten que comer e nós somos unha fábrica de alimentación e o que hai que facer é evolucionar e adaptarse ás novas circunstancias. A covid non é máis que unha circunstancia a superar e unha oportunidade para reinventarse", razoa Ligia. Ela e o seu equipo son constantes e non se rinden e por iso xa teñen en pleno desenvolvemento novos produtos cos que buscan chegar a clientes distintos. "Son dous proxectos novidosos pero de momento son unha sorpresa", avanzan.

A comezos do ano pasado iamos disparadísimos e as espectativas eran boísimas pero a covid-19 trastocou todos os plans

Pero ademáis de producir e crear novas receitas, acudían a feiras e certames gourmet por toda España para dar a coñecer o seu produto, pero iso tamén se caeu por mor da covid-19, trastocando tamén os seus plans de expansión comercial e de incremento de puntos de venda no último ano. "Iamos a moitas feiras, era parte da estratexia dunha empresa como a nosa, que está en fase de dar a coñecer o produto", indican. Pero mentras a pandemia non permita retomar eses plans, Croketas D' segue a traballar para facer, con produtos galegos, "as mellores croquetas do mundo". Díxollo Ligia nunha feira a un cociñeiro dun hotel importante e a resposta del foi que xa estaban moi cerca de logralo.

Cristina, cos seus queixos San Simón e Patelo, diante das instalacións da pequena queixaría onde os fai O mel e o queixo casan ben e quizais por iso cando Cristina Román e Iván Díaz decidiron xuntar as súas vidas apostaron tamén por xuntar estes dous produtos: os queixos San Simón que os pais de Cristina, Gabino e Esther, facían co leite das súas vacas en Augarrío e o mel das abellas que sempre houbo na casa de Iván en Goiriz. Esa simbiose entre Don Gabino e Pingas de Gaia permite a esta parella manterse no rural. "A nosa idea era vivir aquí e traballar aquí, non ter o campo como cidade dormitorio e logo traballar na vila", din. Iván traballou nunha gasolineira antes de que a apertura da autovía A-8 lle sacara os coches e Cristina é informática e daba cursos do seu (tamén por iso Don Gabino foi das primeiras queixerías de Galicia con páxina web).

Don Gabino foi unha das 5 primeiras queixerías que se montou en San Simón. Neste 2021 cumpren 30 anos

Pero no 2014, cando os pais de Cristina, Gabino e Esther, se xubilaron, colleron eles dous as rendas do negocio. "A idea de collela xa a tiñamos", recoñece Iván. Este mesmo proceso de relevo xeracional está a darse tamén en moitas outras queixerías de San Simón, pero entre as aspiracións de Cristina e Iván non está a de medrar, senón a de manter a esencia inicial do proxecto. Seguir sendo unha miniqueixería Don Gabino está este ano de celebración. Dunha banda porque o seu queixo vén de ser elexido como o mellor San Simón na cata dos mellores queixos de Galicia do 2020 organizada pola Xunta e, doutra, porque no 2021 cumpren 30 anos. No ano 1991 esta foi unha das 5 ganderías da zona que puxeron a andar a Denominación de Orixe cunha pequena queixería asociada á explotación. Nos tempos nos que a presión das cotas lácteas limitaba o medre das ganderías, esta foi unha maneira de revalorizar a produción de leite en base a unha tradición queixeira existente na zona.

Algunhas queixerías xa marcharon ao polígono, nós seguimos mantendo a ubicación e as instalacións orixinais

"Algunhas queixerías xa marcharon ao polígono, nós seguimos mantendo a ubicación e as instalacións orixinais. A esencia do San Simón era isto, pequenas producións artesás nas casas, a idea coa que naceu a Denominación de Orixe era a de crear unha pequena rede de miniqueixerías", asegura Iván. Leite de produtores da comarca Cristina e Iván atenden a queixería entre os dous, sen persoal contratado, igual que antes a atendían Gabino e Esther. "A miña nai facía os queixos e o meu pai atendía o gando e repartía", lembra Cristina. É máis ou menos a mesma distribución de tarefas que teñen tamén eles hoxe: Iván fai o reparto, atende as abellas e axuda na queixería.

Para seguir coas vacas tiñan que investir no establo e na sala de muxido, polo que decidiron centrarse na queixería porque "cando che sobraba leite non cho pagaban a nada e cando non chegaba había que comprar igual"

O que non puideron manter co paso dos anos nesta queixería foi a explotación. "Inicialmente o meu sogro tiña as vacas e con esa materia prima facíanse os queixos, pero cando che sobraba leite non cho pagaban a nada e cando non chegaba había que comprar igual, así que en vez de investir na gandería, na que había que meter sala de muxido e modernizar o establo, decidiron centrarse na queixería", explica Iván.

Gabino e Esther comezaron facendo 7 queixos ao día; Cristina e Iván fan uns 160 á semana

O leite que empregan procede a día de hoxe de produtores da comarca, tal como establece o prego de condicións da Denominación San Simón da Costa, pero, agás iso, o resto do proceso segue a ser o mesmo que cando montaron a queixería para manter a tradición dos queixos que desde sempre se fixeron nesta parroquia de Vilalba. Pasteurización aberta "O día que elaboramos centrámonos niso. Comezamos ás 6 da mañá e o último queixo da segunda cuba sae ás 9 da noite", explican. O proceso alóngase ao faceren a pasteurización do leite na mesma cuba de callado, como tradicionalmente se facía cando se elaboraba o queixo nas casas. "Non temos pasteurizador, pasteurizamos ao baño María co sistema de pasteurización aberta. Iso fai que o leite teña que pasar máis tempo na cuba, porque temos que quentalo até que chega a 63ºC, nesa temperatura mantense durante media hora e logo báixase a 34ºC para o callado. En total este proceso xa son unhas tres horas", explica Cristina.

Somos a única queixería de San Simón que fai pasteurización aberta e iso tamén lle dá un toque distinto ao queixo

Despois de botar o cuallo o leite repousa media hora antes de cortar e desorar, fases nas que se segue sumando tempo: "Media hora cortando, media hora lavando, outra media hora moldeando, logo outra media hora para poñer o pano para ir á prensa, onde bota hora e media, logo sacar o pano e voltear para volver meter outra hora e media á prensa e despois desmoldamos e facemos as puntas á man, unha a unha, antes de iren á salmoira, onde pasan de 8 a 10 horas dependendo do tamaño", resume Cristina. Tanto a cuba como a prensa e o resto de elementos que empregan no proceso son os mercados no ano 1991, cando se montou a queixería, con capacidade para elaborar só 400 litros cada vez. "Cada día que elaboramos facemos dúas cubas, uns 800 litros, e acostumamos facer unha media de 4 cubas ás semana, aínda que varía en función da época do ano", contan.

Transformamos uns 80.000 litros de leite ao ano. É unha produción pequena. A pregunta é como subsistimos, pero ao mellor no volume non está o beneficio

En total veñen facendo unhas 200 cubas anuais, o que equivale a uns 80.000 litros de leite. "É unha produción pequena. A pregunta é como subsistimos, pero ao mellor no volume non está o beneficio", asegura Iván, que non pensa en dar o salto a unha produción maior e máis industrializada, un camiño que require importantes investimentos e que seguiron nos últimos anos outras queixerías como Prestes, Daniberto ou Don Crisanto. Sen présa na cámara O proceso final dos queixos complétase na cámara de maduración onde a curación ten lugar igual que foron feitos: sen présa. "Nós en prezo non podemos competir, tratamos de competir en calidade. As queixerías máis grandes da Denominación apuran máis o proceso para ter máis produción; nós en cambio tratamos de facer o queixo máis cremoso e que cure máis tempo na cámara, así tamén colle máis o afumado que caracteriza ao queixo San Simón", din.

En prezo nós non podemos competir coas queixerías máis grandes da Denominación, así que tratamos de competir en calidade

O regulamento da D.O.P establece un periodo mínimo de 45 días antes da comercialización dos queixos, pero os de Don Gabino saen ao mercado con entre 2 e 3 meses de curación, alén dun especial que venden con 8 meses. Elaboran pezas de dous tamaños: un máis grande, de entre un quilo e un quilo trescentos gramos; e outro, o coñecido como Bufón, de entre 550 e 700 gramos. A maiores, fan o queixo galego tradicional, coñecido nesta zona como Patelo, cun peso que vai dos 800 gramos ao quilo catrocentos. Distribución propia Cristina e Iván compaxinan o traballo na queixería con dous cativos pequenos, unha nena e un neno, organizando as tarefas semanais de elaboración o reparto para que sexan compatibles coa conciliación. Fan diferentes rutas coas que surten directamente a tendas e clientes finais, chegando a Lourenzá e Ribadeo na Mariña; a San Sadurniño, Moeche, Ferrol e Pontedeume; á Coruña e Ordes e a Santiago, Rianxo, Boiro e Ribeira. Tratan deste xeito de manter a relación directa co cliente. "En Ribeira temos un grupo formado por persoal do hospital comarcal do Barbanza aos que lles levamos queixos cada mes", conta Iván, que é quen se encarga normalmente do reparto.

Cando foi o confinamento vímonos de repente con 1.500 quilos de queixo na cámara para acudir ás feiras de primavera e verán

Ademais desta vía de comercialización Don Gabino era habitual en moitas feiras por toda Galicia, pero tamén en Asturias e Cantabria. "Apostamos pola venda directa, as feiras eran o noso forte", din. Por iso se viron moi afectados pola pandemia e as restricións que isto supuxo para a súa celebración. "Cando foi o confinamento vímonos de repente con 1.500 quilos de queixo na cámara que tiñamos para acudir ás feiras da primavera e o verán", lembran.

"O futuro do rural está en diversificar as producións"

Iván, con dous dos produtos que elabora coas 150 colmeas que ten A queixería Don Gabino está en Augarrío, un lugar da parroquia de San Simón que se atopa xa moi preto do límite con Muras, Abadín e Xermade. Neste emprazamento, aos pés da serra da Carba, é onde Iván ten unha parte das súas colmeas e por iso é tamén o nome que leva a asociación de apicultures que preside e da que forman parte uns 25 produtores de mel da zona. Iván comezou na apicultura por tradición familiar. "O meu pai sempre tivo trobos pero na década dos 90, cando chegou a varroa, morreron e quedamos sen abellas. No 2000 un amigo ao que lle ía axudar que tiña colmeas deume un enxamio. Empecei así e hoxe teño unhas 150 colmeas", conta. Deste xeito, Cristina e Iván manteñen a queixería e máis a produción apícola, que comercializan coa marca Pingas de Gaia, pola querencia de Iván pola natureza. "Optamos por diversificar porque eu creo que o futuro do rural está en diversificar as producións. Hai cousas no rural que non che levan moito tempo pero que che dan uns ingresos complementarios estacionais. Por exemplo, sacar o mel no mes de setembro non che quita de apañar castañas no mes de outubro. E eu penso que a xente que se quere incorporar ou o fai así deste xeito ou ten que herdar unha explotacións grande xa montada, porque as subvencións para montar megaexplotacións desde cero están tocando á súa fin, hai que desenganarse niso", razoa.

Sacar o mel en setembro non che quita de apañar castañas en outubro. A xente que se quere incorporar ou o fai así ou vaino ter difícil, porque as subvencións para montar megaexplotacións están tocando á seu fin, hai que desenganarse niso

Dentro do que é a produción apícola Iván tamén trata de diversificar, sacando distintos produtos, como pole, e mesmo distintos tipos de mel en función da flora predominante no entorno do emprazamento da colmea, cun mel mil flores máis claro en zonas de froiteiras ou silveiras e outro "de montaña", máis escuro, con especies predominantes como o castiñeiro, o carballo ou a queiroga. Este ano tiveron pouco mel ("non cheguei a 1.000 kg cando normalmente saco 2.000", especifica Iván) e teñen practicamente máis demanda ca produción. Por iso non están en selos como o do Craega ou o da IXP Mel de Galicia. "Eu penso iso é máis unha cuestión comercial e nós iso co volume de mel que producimos a día de hoxe témolo resolto", asegura. Prácticas ecolóxicas Ademais de en San Simón, ten os colmeares repartidos en Vilapedre, Goiriz e no Viveiró, xa no veciño concello de Muras. "Non as teño certificadas pero o manexo e as prácticas son ecolóxicas: trato con Timol, non alimento, etc. Fágoo por principios e na asociación somos moi agroecoloxistas", asegura.

Fai 30 ou 40 anos eramos moito máis autosuficientes pero perdeuse iso. Cambiaron os cultivos, o xeito de producir e a maneira de relacionarse co rural. Agora todo se soluciona con herbicidas

Serrra da Carba participa, por exemplo no movemento que pretende parar o uso do glifosato nas cunetas. "Fai 30 ou 40 anos eramos moito máis autosuficientes pero perdeuse iso. Cambiaron os cultivos, o xeito de producir e a maneira de relacionarse co rural. Agora todo se soluciona con herbicidas", lamenta Iván. Trampeo contra a velutina Entre as actividades que desenvolve a asociación Serra da Carba está tamén desde fai 4 anos o trampeo contra a vespa velutina, nas dúas últimas campañas coa axuda do Concello de Vilalba. As 450 trampas colocadas en distintas parroquias do municipio o ano pasado en pleno confinamento pola pandemia sanitaria do coronavirus lograron capturar 7.000 raíñas e minimizar as consecuencias sobre as colmeas. Grazas a esta loita, na que se están a involucrar cada vez máis veciños, lograron reducir a incidencia da praga e mantela a raia, despois de que no ano 2018 foran retirados xa un total de 400 niños en todo o termo municipal.

Iván preside a asociación Serra da Carba, formada por 25 produtores da zona

O coronavirus obrigou tamén a modificar o desenvolvemento doutras iniciativas levadas a cabo pola asociación, como a cata de mel, que mudou de formato nesta segunda edición. "Non puidemos facer as xornadas apícolas pero mantivemos a cata coa modalidade de cata a domicilio. Os catadores serán tres socios que teñen abellas pero que este ano non recolleron mel. Eles reciben na casa as mostras do resto de produtores e puntúanas", detalla Iván. Entre os proxectos da asociación está tamén poder contar cunha feira do mel propia e poñer en marcha un apiario didáctico onde poder impartir cursos e probar de xeito experimental novas técnicas. Sen embargo, a actual situación sanitaria obrigou a adiar estas iniciativas.

Esta semana rematou o curso de elaboración e transformación de produtos lácteos que se estaba a impartir no Centro de Formación e Experimentación Agraria (CFEA) Pedro Murias, de Ribadeo (Lugo). Ó longo de cinco semanas, os participantes combinaron as ensinanzas teóricas coas sesións prácticas para coñecer as claves da fabricación dalgúns dos queixos galegos máis populares. O curso tivo unha gran acollida e contou con alumnado procedente de moi diferentes puntos da xeografía galega, en especial das provincias de A Coruña e Lugo como Begonte, Ribadeo, Valdoviño, Castro de Rey, As Pontes, Alfoz, Abadín, Xove ou Moeche, entre outros. Todo o alumnado estaba directamente relacionado con esta actividade. Así, en torno ó 75% dos participantes teñen pensado ou están xa en proceso de iniciar un proxecto de elaboración de produtos lácteos ligados á súa gandería. Ó longo destas semanas os participantes coñeceron os principais compoñentes do leite, os distintos tipos de callado ou os fundamentos básicos da fabricación dos queixos. Ademais, tamén coñeceron, mediante sesións teóricas como con obradoiros, as técnicas de elaboración de queixos tan populares coma o Arzúa – Ulloa, Tetilla, San Simón, Cebreiro así como do queixo enzimático, o requeixo ou o iogur, entre outras cuestións. Os organizadores do curso valoran moi positivamente a formación pola extraordinaria participación e o bo aproveitamento que o alumnado fixo das sesións.

A Consellería do Medio Rural, a través da Axencia Galega da Calidade Alimentaria (Agacal), impulsará un novo proxecto de I+D para avaliar pezas do queixo curado da Denominación de Orixe Protexida (DOP) San Simón da Costa cunha maduración inferior ás 52 semanas. Así o avanzou o director da Agacal, José Luis Cabarcos, no acto no que se presentaron os resultados da enquisa feita a distintos prescritores sobre o produto cunha maduración superior a esas 52 semanas, que cualificou de éxito. Así, ao abeiro da iniciativa enviáronse diversas pezas de San Simón da Costa a restauradores, críticos, responsables de compras das cadeas de distribución, xornalistas e outros profesionais de prestixio relacionados co mundo da gastronomía, seleccionados polos técnicos da Axencia Galega da Calidade Alimentaria. A todos eles se lles pediu que valorasen o produto cunha maduración superior ás 52 semanas, con vistas a fomentar a súa promoción e comercialización nas diferentes canles de venda aproveitando as suxestións e avaliacións destes expertos. En xeral, segundo apuntou o director da Agacal, estes prescritores fixeron un balance moi positivo sobre as características organolépticas e unha eventual viabilidade no mercado destas pezas de queixo. Así, case un 65% dos consultados sinalou que estaría disposto a mercalas e un 87% que pagaría un prezo maior por adquirilas.

Un queixo que se valora como de sabor “intenso ou moi intenso”

Preguntados polo grao de coñecemento da DOP San Simón da Costa, o 96% dos enquisados dixo coñecer estes queixos. En canto á valoración (do 1 ao 10) do grao de intensidade deste produto, sendo 1 “pouco intenso” e 10 “moi intenso”, un 27% puntuaron cun 9, mentres senllos 24% optaron polo 7 e o 8. Unha vez coñecidos estes resultados, a idea é que o Consello Regulador da DOP e as empresas adscritas á Denominación de Orixe valoren a oportunidade e as posibilidades de apostar por este produto. Así mesmo, a Xunta seguirá implementando este proxecto de I+D testando pezas cunha maduración inferior, así como cun maior tamaño para comprobar a súa incidencia nas propiedades do produto. Con esta medida, a Xunta quere contribuír a dar a coñecer a DOP San Simón da Costa, un queixo de aroma penetrante e sabor moi intenso, obtido grazas á receita artesanal empregada e ao uso das mellores materias primas, que potencian ao máximo ao seu sabor inconfundible. A diferenza coas pezas tradicionais está no tempo de maduración, que non supera os 45 días para as pezas grandes e os 30 para o formato pequeno.

O Centro de Formación e Experimentación Agroforestal (CFEA) Pedro Murias, de Ribadeo (Lugo), acollerá durante os próximos meses un curso teórico – práctico sobre a elaboración de produtos lácteos.

A formación consistirá en talleres que se levarán a cabo en días alternos durante o mes de outubro en quenda de tarde: de 15.00 a 20.00 horas. O obxectivo fundamental do curso é que os participantes adquiran coñecementos básicos do proceso de transformación do leite en produtos lácteos de amplo consumo.

No curso tratarase de dar a coñecer ó alumnado os principais compoñentes do leite, así como a importancia detes dentro da estabilidade da solución e, polo tanto na elaboración dos produtos lácteos. Tamén se abordarán os diferentes tipos de callado, á par que detallarán os fundamentos básicos na fabricación de queixos e leites fermentadas.

Os participantes tamén coñecerán as distintas etapas do proceso produtivo, así como as tecnoloxías máis empregadas ou os parámetros de control que poden incidir na calidade do produto final.

De xeito teórico e práctico abordarán algúns dos queixos máis populares en Galicia como son: Arzúa – Ulloa, Tetilla, San Simón ou Cebreiro. Ademais, nas sesións tamén coñecerán a elaboración dos queixos frescos enzimático tipo Burgos, o requeixo ou o iogur.

As prácticas realizaránse na aula de lácteos do centro nos seguintes días:

-Elaboración do queixo D.O Arzúa – Ulloa: 14/10/2020

-Elaboración queixo D.O Tetilla: 21/10/2020

– Elaboración queixo D.O San Simón da Costa: 28/10/2020

– Elaboración queixo D.O Cebreiro e requeixo: 04/11/2020

-Elaboración queixo fresco e iogur: 11/11/2020

As persoas interesadas en participar poden formalizar a inscrición no propio centro ou a través dos teléfonos 982 828 552 e 982 828 554 ou no enderezo electrónico cfearibadeo(arroba)xunta.es.

Daniel, con algunhas das empregadas da queixaría Daniel Pérez viu nacer a Denominación de Orixe San Simón da Costa. Os seus pais, Fernando e Brígida, tiñan 25 vacas e decidiron complementar a produción de leite cunha pequena queixaría que montaron nos baixos da casa, nunha pequena ampliación de 180 metros cadrados na que meteron unha cuba de 600 litros e un pasteurizador que estiveron a medio uso durante anos. Quixeron poñerlle á queixaría o nome dos seus dous fillos, Daniel e Alberto e así naceu Daniberto. Era o ano 92 e estaban a montarse desde facía un par de anos a maioría das queixarías que operan na zona. Daniberto naceu, pois, ao tempo que o facía a DOP San Simón da Costa que hoxe preside Daniel. A queixaría de Fernando e Brígida producía daquela 900 queixos ao mes, os mesmos que fabricará diariamente agora Daniberto cando remate a última ampliación que está a acometer nas súas instalacións. Fan actualmente sete tipos de queixo diferentes e multiplicaron a produción, pero seguen mantendo o sistema manual e artesán co que comezaron. "Esa é a esencia que caracteriza os nosos queixos e que non queremos perder malia ir gañando tamaño e volume", asegura Daniel.

Dos 120.000 litros de leite que transforman ao mes, 20.000 son de produción propia e o resto mércanllo a gandeiros da zona para poder abastecer a queixaría

El incorporouse ao proxecto xunto ao seu irmán Alberto no ano 2003. Constituiron daquela unha SAT, fórmula coa que seguen operando na actualidade. Foi entón cando aumentaron a queixaría con 200 metros cadrados máis. "Faciamos 900 queixos ao mes, non dabamos transformado, ou mellor dito, vendido, todo o leite das nosas vacas. Pero no 2003 xa metimos unha cuba de 2.000 litros que non conseguimos poñer a pleno rendemento até o 2007", recoñece. Hoxe sen embargo quédalles pequena. Fan tres cubas ao día, en total 6.000 litros. Eses 600 queixos que saen ao día da queixaría ubicada en Pude supón unha produción de 12 toneladas de queixo ao mes froito de transformar 120.000 litros de leite mensuais, dos que 20.000 son de produción propia. O minifundio limitou o crecimento da granxa Daniel, no pasto xunto ás 50 vacas leiteiras da casa, que subministran unha parte do leite empregado na queixaría Daniberto mantén nun establo a carón do lugar onde se fabrica o queixo a explotación que deu lugar á queixaría, agora con 50 vacas produtoras de leite. "Mantemos as dúas explotacións dos avós, a de leite en Pude e a de carne, con 20 cabezas, en Candaído. O meu irmán Alberto atende as dúas explotacións e eu encárgome da queixaría, sobre todo da parte de vendas", indica Daniel. A granxa non foi medrando ao ritmo que o facía a queixaría, polo que a maioría da materia prima é mercada a día de hoxe a outros produtores da zona. "Debido ao minifundio que hai nesta zona e a que diriximos os esforzos e os investimentos á queixaría, a explotación leiteira non evolucionou da mesma maneira", recoñece. Pero é algo que pretenden corrixir a partir de agora. "Até agora centrámonos na transformación pero agora queremos ir aumentando tamén a nosa produción de leite ao tempo que aumentamos a fabricación de queixos", avanza.

Manteñen a explotación que deu orixe á queixaría, con 50 vacas de leite en Pude, que pretenden tamén ampliar, e tamén 20 vacas de carne en Candaído

Pero Alberto e Daniel atópanse coa dificultade do tamaño das parcelas para logralo. "As vacas están en pastoreo e dispoñemos 35 hectáreas destinadas ás vacas de leite, pero temos fincas moi pequenas nesta zona e iso é un problema para poder ampliar e medrar", expoñen. Ademáis de Daniel e Alberto, dan emprego a 7 persoas na queixaría e dúas máis na comercialización. "Os traballadores son todos xente da zona, con este proxecto queremos poñer o noso gran de area para manter o rural e que a xente se quede e se asente no rural", di Daniel, que destaca "o equipo" de Daniberto. "Valoro moito o osforzo de todos por facer as cousas mellor cada día", insiste. Na queixaría nótase ese ambiente de traballo familiar. Medre continuo e diversificación Daniberto fabrica 7 tipos de queixo distintos Desde o seu nacemento no ano 1992 Daniberto nunca deixou de pensar en medrar. "A nosa evolución foi unha ampliación constante. Duplicamos a capacidade inicial no 2003, cunha cuba de 2.000 litros, reformamos a fábrica no 2013 e nos últimos dous anos instalamos novos tanques de recepción de leite e almacenamento de soro con capacidade para 16.000 litros e unha nova sala de elaboración con novas cubas de callado para 4.300 litros. Agora temos en marcha a construción dun afumadeiro grande, máis secadeiros e unha tenda-degustación. Gastaremos 600.000 euros nesta ampliación, que se suma ao investimento feito en 2017 e 2018. Contamos ter todo listo no ano 2020 coa perspectiva de estar listos e a pleno rendemento para o Xacobeo 2021", explica Daniel. O obxectivo final de Daniberto é "servir un produto de calidade nun mercado moi competitivo e en continua evolución". Queren chegar a facer 1.000 queixos diarios, case o dobre dos 600 que fan hoxe, pero "coa mesma fórmula do primeiro día" para facer bo o seu lema: Que gran acerto mercar queixos Daniberto. Venden en supermercados de grandes cadeas, como Gadis ou El Corte Inglés, en tendas tradicionais e en feiras de todo tipo a nivel de España.

Nos últimos anos obtiveron diversos galardóns, tanto cos seus queixos San Simón como co Tetilla

Non escatiman en calidade, e iso veuse refrendado nos últimos anos con numerosos premios e recoñecimentos en catas como a dos Queixos Galegos, onde lograron a medalla de ouro co seu queixo tetilla en 2015 e 2016, co San Simón no 2017 e no 2018 por partida dobre co bronce en tetilla e San Simón. Pero "o mellor galardón son os clientes de todos os días", afirma Daniel. Desde que el e o seu irmán se incorporaron á queixaría decidiron ampliar e tamén diversificar. Para medrar e ampliar mercado decidiron facer feiras de fóra de Galicia, feiras de todo tipo, non só feiras do queixo, por toda España. Alí descubriron que en Galicia gusta o San Simón menos curado, de 45 días, pero fóra gústalles máis curado, por iso sacaron queixo con 200 días de curación. Esa mesma filosofía de escoitar e adaptarse aos gustos do cliente foi a que aplicaron para iren diversificando a gama de queixos que elaboran. Hoxe son xa sete: ademáis das dúas gamas de San Simón (con 45 ou 200 días de curación), fabrican tamén Bufón (con 30 días), Tetilla, Patelo (queixo do país), queixo con pementón (que elaboran desde o 2015) e San Roquiño (a última incorporación, de pasta prensada semicurado e sen afumar). Proxecto de revalorización do soro A queixaría Daniberto forma parte dun proxecto europeo de revalorización do soro lácteo en pequenas queixarías. Esta queixaría de Vilalba é a única reprensentante galega nesta iniciativa que comparte con queixarías de Asturias e Cantabria. "Hoxe non lle sacamos rendemento ningún ao soro, que vendemos á gran industria láctea. O que investigamos é para poder facer produtos de alto valor engadido sobre a base do soro que producimos as pequenas queixarías", explica Daniel.

"Hoxe non lle sacamos rendemento ningún ao soro, é un residuo que vendemos á gran industria láctea. Queremos que sexa a materia prima base para novos produtos de alto valor engadido"

A primeira fase do proxecto de I+D+i  foi xa aprobada polo Ministerio de Agricultura e a segunda consta de dous anos máis. Nese prazo pretenden ter no mercado novos produtos saudables que conteñan soro, como bebidas enerxéticas ou refrescantes, complementos para deportistas, leites fermentados ou mesmo xelados ou xelatinas. Con ese obxectivo de buscarlle novos usos, pretenden que o soro deixe e ser un residuo a tratar medioambientalmente nas queixarías e pase a ser materia prima en novos produtos. Así, ademais de reducir a contaminación derivada do proceso de fabricación do queixo, lograríase aumentar a rendibilidade das pequenas queixarías.

"Hai un nivel moi alto nos queixos galegos, estase traballando moi ben en todas as denominacións"

Daniel, na cámara de maduración da súa empresa Queixaría Daniverto está involucrada no proxecto da DOP desde o primeiro momento. Agora Daniel é o seu presidente. Xunto ao queixo do Cebreiro, o San Simón foi o único dos queixos galegos que logrou incrementar a produción e comercialización o ano pasado. "Xa pasamos do medio millón de toneladas anuais, pero hai que consolidalas para seguir medrando porque chegar ao mercado é difícil pero manterse aínda é máis complicado", opina Daniel. A base para seguir medrando, ao seu xuízo, consiste en traballar tanto na calidade, con controles efectivos, como na promoción. "Grazas ao traballo de todos estes anos a DOP San Simón da Costa constituiuse como unha marca de calidade, cun pasado que ten que estar reflectido no seu futuro", considera o seu presidente.

A nivel español, o San Simón supera en cuota de mercado a outros queixos moi coñecidos, como o Cabrales ou a Torta do Casar

Das 534.656 pezas de queixo San Simón fabricadas o pasado ano, o 70% vendéronse dentro de Galicia, outro 20% no territorio español e o 10% restante no mercado internacional. O volume de negocio xerado superou o pasado ano os 3,6 millóns de euros e a porcentaxe de cuota de mercado do San Simón en comparación coas outras 27 Denominacións de Orixe do Estado é do 1,72%, por riba doutros queixos moi recoñecidos como o Cabrales ou a Torta do Casar. "Os queixos galegos temos calidade para competir a nivel mundial" Para seguir medrando, desde a DOP unha das vías polas que apostan é pola internacionalización. "En calquera parte do mundo onde hai tradición queixeira as persoas que os proban convértense en fans do San Simón, pero hai moitos sitios onde aínda non nos coñecen", di Daniel. Máis aló dos premios individuais que en todos estes anos logrou coa súa queixaría, asegura que "o premio máis importante é ver medrar os queixos San Simón desde o principio, como vin medrar, tanto Daniberto como o do resto de veciños queixeiros da zona e vernos recoñecidos polo mercado despois de tantos anos introducindo o produto".

Os galegos temos que valorarnos máis e traballar de xeito máis colaborativo para poder sair e ser competitivos a nivel mundial cos nosos produtos porque temos calidade para iso

Outras queixarías, como Prestes, CasLeiras, ou Don Crisanto, recibiron o pasado ano prestixiosos recoñecimentos en certames como o Alimentos de España ou os World Cheese Awards. Para Daniel, "hai un nivel moi alto nos queixos galegos, estase a traballar moi ben nas distintas denominacións". A través de Queixeros da Chaira, a empresa da Denominación para a exportación, Daniberto envía queixos exporadicamente a países como Alemania, EEUU, Japón, Caboverde ou Vietnam. Tamén venden por toda España, onde distribúen directamente. "O rural ten futuro" Das 10 queixarías que na actualidade forman parte da DOP, 8 atópanse no concello de Vilalba, unha en Castro de Rei e outra en Abadín. Empregan o leite de 350 gandeiros da comarca da Terra Chá e dan emprego directo a unhas 40 persoas.

Daniberto dá traballo a 9 persoas, todas da zona. "Queremos poñer o noso gran de area para manter o rural e que a xente se quede e se asente no rural", afirma Daniel

Daniel asegura que "o rural galego ten moito potencial" pero di que "os galegos temos que valorarnos máis e traballar de xeito máis colaborativo". "Debemos vender os nosos produtos non só en Galicia, temos que sair e ser competitivos a nivel mundial cos nosos produtos porque temos calidade para iso", insiste. "Fago autocrítica todos os días para mellorar, pero eu estou moi orgulloso do que fago", asegura. Tanto Daniel coma o seu irmán incorporáronse a Daniberto "despois doutras aventuras laborais fóra da casa". Con esa traxectoria, bota man dun dito galego e afirma que "renegarás do arado pero xa te foderán noutro lado".

Este fin de semana celébrase na vila lucense de Vilalba a XXIV Feira do queixo DOP San Simón da Costa, un produto cada vez máis valorado tanto no mercado nacional como internacional. O programa da feira inclúe degustacións, showcooking e por suposto, a oportunidade de poder mercarlles directamente a 8 queixerías amparadas polo Consello Regulador. O punto central desta feira do queixo de San Simón da Costa será a praza da Constitución, onde haberá instalada unha gran carpa para resgardar aos asistentes en caso de choiva. Velaquí o programa: Sábado ,7 de abril: 11.00 h apertura do recinto ferial (praza da Constitución) 16.30 h obradoiro de cociña para nenos con Esther MasterChef Junior 5 19.00 h lectura do pregón polo chef Jorge Gago 21.00 h peche de portas Domingo, 8 de abril: 10.00 h apertura do recinto 12.00 h showcooking da chef María Varela 13.30 h showcooking do chef Yayo Daporta 15.00 h fin da feira https://twitter.com/twitter/statuses/981796230945701889

O queixo Don Crisanto, elaborado pola queixería do mesmo nome, ubicada en Vilalba (Lugo), logrou a maior puntuación de tódalas pezas participantes no ‘Premio Alimentos de España Mejores Quesos, año 2017’, convocado polo Ministerio de Agricultura. O certame, que se organiza cada dous anos, situou tamén ó queixo galego no primeiro posto da categoría de queixos madurados de vaca, unha categoría na que repite por séptima vez. Desde o 2003, obtivo esa distinción en tódalas edicións do concurso, salvo no ano 2009. Os premios, que teñen como finalidade dar a coñecer os queixos españois de maior calidade, resólvense por medio dunha cata cega dun panel de catadores. As distincións concedidas foron as seguintes: Modalidade “Queso madurado de vaca” Premio: Queixería Don Crisanto, de Vilalba (Lugo), polo queixo Don Crisanto, Denominación de Orixe Protexida San Simón da Costa. Nesta modalidade resultaron finalistas SAT Queinaga Xuga Nº 871, de Curtis (A Coruña), polo queixo Queinaga, Denominación de Orixe Protexida Arzúa-Ulloa e Quesería Prestes, S.L., de Vilalba (Lugo), polo queixo Prestes, Denominación de Orixe Protexida San Simón da Costa. Modalidade "Queixo madurado de ovella" Premio: Quesería Ricardo Remiro, de Eulate (Navarra), polo Queso Remiro, Denominación de Orixe Protexida Idiazábal. Como finalistas quedaron Quesería Manuel Bengoetxea, de Urdax (Navarra), polo Queso Bengoetxea, Denominación de Orixe Protexida Idiazábal e Quesería José Inazio Ugartemendia, de Berastegui (Gipuzkoa), polo Queso Gazpio, Denominación de Orixe Protexida Idiazábal. Modalidade "Queixo madurado de cabra" Premio: Quesería Lopicomo, S.L., de Villamartín (Cádiz), polo Queso Pajarete. Os finalistas foron Quesería A Pastora de Grazalema, Sociedade cooperativa Andaluza, de Grazalema (Cádiz), polo Queso A Pastora de Grazalema e Quesería Payoyo, S.L., de Villaluenga del Rosario (Cádiz), polo Queso Payoyo. Modalidade "Queixo madurado de mestura" Premio: Quesos El Bosqueño, S.L., del Bosque (Cádiz), polo Queixo El Bosqueño. Nesta modalidade resultaron finalistas Grupo Gandeiros de Fuerteventura, S.L., de Puerto del Rosario (Las Palmas), polo Queso Selectum Semicurado con Pimiento e Queserías Entrepinares, S.A.U., de Valladolid, polo Queso Entrepinares Viejo Tostado. Modalidade "Queixo madurado con mohos ou queixo azul" Premio: Queserías Picos de Europa, S.L., de Posada de Valdeón (León), polo Queso Azul Picos de Europa, Indicación Xeográfica Protexida Valdeón. Como finalistas quedaron Lácteas Cobreros, S.A., de Castrogonzalo (Zamora), polo Queso Rulo de Queixo de Cabra Cobreros, e Quesopía, S.L., de Torremocha de Jarama (Madrid), polo Queso Botón de Queso.

En 2016 o Consello Regulador da Denominación de Orixe San Simón da Costa certificou un total de 454.901 quilos deste produto, o que supón un incremento do 1,35% respecto de 2015, un ano récord no que a produción certificada medrara un 21,57%. O valor económico estimado o pasado ano foi de 3,31 millóns de euros para as 11 queixerías inscritas. Así, se recolle na información da D.O.P. O seu secretario, Ángel Ramil Castelo, destaca especialmente o incremento das vendas do queixo Bufón, as pezas máis pequenas de entre 400 e 800 gramos, máis adaptadas a fogares unifamilares, e cun mínimo de 30 días de maduración. “Empezouse a comercializar no ano 1999 cunhas 3.000 pezas e en 2015 comercializamos máis de 150.000 pezas”, destaca. En quilogramos certificados, o queixo Bufón supuxo en 2016 un total de 88.043 quilos, unha cantidade importante, pero aínda inferior aos 366.857 quilos do queixo grande de San Simón da Costa, aquelas pezas con entre 800 e 1500 gramos de peso e unha maduración mínima de 45 días. O maior incremento de vendas dáse no queixo Bufón En canto ás previsións da D.O.P. Queixo de San Simón da Costa para este 2017, Ángel Ramil Castelo asegura que “o noso obxectivo é seguir mantendo unha liña de incremento sostido dos quilos certificados, de ao redor dun 3%, consolidando o mercado que temos, fundamentalmente galego e nacional, e ir incrementando as exportacións”, que na actualidade representan algo máis do 10% das vendas totais. Nestes momentos os principais destinos exteriores dos queixos de San Simón da Costa son Estados Unidos, Reino Unido, Francia, Alemaña, Dinamarca e Suíza. Ángel Ramil mostra a súa confianza no futuro desta Denominación de Orixe “grazas sobre todo ao impulso e á ilusión das queixerías, moitas delas lideradas por xente nova, que queren seguir potenciando este produto con tantas posibilidades no mercado como é o queixo San Simón da Costa”. Precisamente este fin de semana, 1 e 2 de abril, a vila lucense de Vilalba acolle a XXIII Festa do queixo de San Simón da Costa, na que o público asistente poderá degustar este produto tan emblemático da gastronomía galega. Consulta aquí o programa.

A vila lucense de Vilalba acolle este fin de semana, 1 e 2 de abril, a XXIII Festa do queixo de San Simón da Costa, na que o público asistente poderá degustar este produto tan emblemático da gastronomía galega e cun crecente recoñecemento comercial. En total serán oito queixerías, amparadas pola Denominación de Orixe Protexida San Simón da Costa as que exporán os seus produtos, mentres que chefs galegos de recoñecido prestixio ofrecerán aos asistentes schow cookings coas múltiples posibilidades culinarias que ofrece este queixo. Programación da Festa do Queixo de San Simón da Costa O sábado comezarán os actos da xornada na Praza da Constitución, coa apertura ao público do recinto feiral a partir das 11.00 horas, que permitirá aos asistentes gozar coa diversidade de produtos artesanais e gastronómicos da zona, e sobre todo de probar e mercar os queixos de San Simón directamente aos produtores. O programa para este día é o seguinte: -11:30 Final do Concurso de Tapas do Queixo de San Simón da costa na praza, mediante a realización en directo das tapas dos finalistas de cada categoría. -16:30 Taller de cociña para nenos a cargo da gañadora de MasterChef Junior 4, Paula. -19:00 Pregón a cargo do chef galego Pepe Solla e nomeamento de Embaixador do queixo San Simón. Entrega de premios do concurso de Carteis da festa do queixo de San Simón da Costa. - Entrega de premios do X Concurso de tapas do queixo San Simón da Costa. Domingo: -12:00 Showcooking de Antonio Lorenzo, do restaurante A Faragulla. Aplicacións do queixo San Simón nas tapas da nova cociña galega. -13:30 Showcooking de Iván Domínguez, do restaurante Alborada, posuidor dunha estrela Michelín. Máis información sobre o Queixo de San Simón da Costa en: www.sansimondacosta.com