Nestes momentos hai unhas 122.000 explotacións, das que o 40% están en municipios con risco demográfico“É o informe máis exhaustivo xamais feito sobre o vacún de carne en España, un estudo rigoroso e fiel tras dous anos de traballo”, destacou Eliseo Isla, presidente de Provacuno. O vacún de carne en España é un piar básico para o medio rural, actuando de tractor para as zonas máis desfavorecidas. “O noso sector actúa de freo contra o despoboamento”, destacou.
España non é Arxentina, Brasil, EEUU ou Australia. En España as vacas non deforestan, permiten conservar os nosos ecosistemas e loitar contra os incendios forestaisCon este estudo, a interprofesional española do vacún de carne trata de desterrar falsos mitos sobre o sector. “España non é Arxentina, Brasil, EEUU ou Australia. En España as vacas non deforestan, permiten conservar os nosos ecosistemas e loitar contra os terribles incendios forestais que estamos a vivir estes días. A situación podería ser peor se non estivesen as nosas vacas bombeiro”, afirmou Eliseo Isla. Explotacións de base familiar
O 61% das ganderías non contan con remuda xeracionalO 61% dos gandeiros con máis de 60 anos non teñen substitución para a súa explotación. "Vemos que hai un futuro incerto para o sector se non lle aplicamos algunha medida de protección específica", afirma Manuel Lainez, que asegura que "os produtores necesitan un recoñecemento que os impulse a promover o relevo xeracional". "Para que os mozos vexan claro o futuro téñeno que ver tamén os seus pais, porque senón esa remuda non se vai producir", argumenta.
O 9% das granxas instalou enerxías renovables nos últimos anosA pesar de tratarse dun exemplo de economía circular "as prácticas de manexo das explotacións deixan marxe de mellora para reducir as emisións e garantir unha adaptación ás esixencias das políticas ambientais", recoñece Provacuno nas conclusións do estudo.
China tomou nota da covid e pasou de importar 3 millóns de toneladas de cereais ao ano a case 30En canto ás consecuencias sobre a produción, recoñeceu unha "tendencia decrecente". "Está a haber unha redución de animais para cebo, como xa ocorreu en 2007-2008, cunha redución dun 15%. Viñamos dun ciclo ascendente co ano 2019 con récord de produción e unha situación boiante do sector. Veu a covid e o sector aguantou, pero atopámonos cun incremento de prezos das materias primas que está a facer moito dano", asegurou. Seguimento de stocks para evitar a especulación Esperanza Orellana, directora xeral de Producións e Mercados Agrarios do Ministerio de Agricultura, encargada de clausurar o acto, recoñeceu que “estamos nun momento difícil e de moita incerteza, sen precedentes en canto á concatenación de factores”. “Asistimos a unha escalada de prezos das materias primas para alimentación animal que é algo que nos preocupa e por iso puxemos en marcha un sistema de seguimento dos stocks en mans de operadores privados para evitar a especulación. Non podemos tomar decisións se non coñecemos con exactitude a realidade do sector, por iso decidimos monitorizar cales son a existencias en mans de almacenistas, cooperativas e importadores”, detallou.
O comercio é o que permite garantir a seguridade alimentaria a nivel global e se todos nos poñemos proteccionistas non queda outra cousa máis que a fameOrellana alertou sobre a “tentación proteccionista” por parte dalgúns países afirmando que “o comercio é o que permite garantir a seguridade alimentaria a nivel global e se todos nos poñemos proteccionistas non queda outra cousa máis que a fame”, advertiu. En canto ás consecuencias que sobre o consumo podería ter a forte inflación, recoñeceu que aínda que as exportacións no sector do vacún de carne no ano 2021 comportáronse moi ben, cun incremento do 5% en volume e un 19% en valor, e a pesar de que o vacún é a segunda carne máis consumida fóra da casa, “os datos de consumo doméstico non son alentadores”, dixo. Alimentar na UE a 450 millóns de persoas No acto tamén interveu por videoconferencia desde Bruxelas María Gafo Gómez-Zamalloa, xefa adxunta da Unidade de Sustentabilidade Social da Comisión Europea, quen destacou que o 83% do territorio da UE é rural e nel vive o 30% da poboación. “É necesario ter unha visión a longo prazo para as zonas rurais”, insistiu tras destacar a importancia de asegurar o abastecemento alimentario na UE, onde 40 millóns de produtores alimentan a 450 millóns de consumidores. Fomentar a substitución xeracional “Temos un grave problema de remuda xeracional na agricultura. Só 1 de cada 10 agricultores teñen menos de 40 anos e a presenza da muller non representa máis do 30%. Na futura PAC dáse prioridade a estes dous aspectos”, insistiu.
Os Estados membros teñen que dedicar polo menos o 3% do orzamento da PAC 2023-2027 a favorecer a incorporación de mozasOs países teñen que dedicar polo menos o 3% do orzamento da PAC 2023-2027 a favorecer a incorporación de mozos, aínda que as estratexias seguidas polos países son diferentes: “en Irlanda foméntase o relevo dentro da propia contorna familiar, mentres noutros países búscase a substitución fóra, en sectores que non teñen ningún tipo de tradición agrícola ou gandeira”, detallou. Servizos ecosistémicos asociados á produción de carne Margarita Rico, profesora da área de Economía, Socioloxía e Política Agraria da Universidade de Valladolid, puxo o foco nos servizos ecosistémicos que proporciona a gandería. “Os do medio rural non nos sabemos vender ben. Se desde fóra nos desacreditan, temos que defendernos. Temos que empezar a cuantificar en euros o valor dos servizos ecosistémicos. Será a maneira de acalar moitas bocas. É un sector que dá máis do que quita”, afirmou. Dar argumentos ao consumidor O informe presentado este luns trata de dar argumentos ao consumidor. “Está a haber un ataque desmesurado a todo o sector, non só de vacún, senón de produción de proteína animal, por sectores e intereses que queren cambiar os hábitos de consumo e facer negocio, e a partir de aquí constrúen un discurso cheo de falsidades e barbaridades e desde o sector até agora non soubemos responder”, recoñece tamén Javier López.
A nivel mundial, producir 1 quilo de carne de vacún xera 65 quilos de CO2; en España 22 quilos“Temos un incendio en Zamora, iso si que solta carbono. E iso prodúcese porque o gando desapareceu e onde desaparece o gando temos un desastre ambiental. Hai intereses que tratan de gañar unha cota de mercado porque o mercado mundial de proteína é moi goloso. A partir de aí xorde a procura de argumentos”, afirmou.
A Interprofesional de Vacún de Carne, Provacuno, asiste por primeira vez á Feira Semana Verde, dada a importancia do sector en Galicia. A organización decidiu acudir a esta e outras feiras sectoriais de toda a xeografía española para dar a coñecer a gandeiros e industriais o traballo que se está realizando no ámbito internacional, da comunicación e a innovación.
De forma paralela, André Arzúa recoñecido chef galego, está a realizar diferentes show cooking na caseta de Provacuno. O chef amosará, a través de diferentes preparacións, a versatilidade da carne de vacún, tanto na cociña tradicional como na moderna.
Na caseta da Interprofesional pódese coñecer toda a actividade exportadora do sector, así como os sete mercados que se lograron abrir desde que comezou a actividade de Provacuno. Nos primeiros cinco anos de actividade do organismo, o sector aumentou as súas exportacións un 25%.
O director da Interprofesional, Javier López, destaca “o gran esforzo que se fixo durante estes anos para incrementar as exportacións de Carne de Vacún”. PROVACUNO participou en máis de 30 feiras por Europa, América, Asia e Oriente Medio. “Seguiremos traballando para a apertura de novos países como Corea do Sur , Tailandia ou China, países que poderían activar a comercialización do vacún”, subliña o director da interprofesional.
Coidado do medioambiente
Provacuno destaca ademais que leva desde o 2019 traballando para minimizar as emisións de carbono á atmosfera, en colaboración coa comunidade científica co obxectivo de alcanzar a neutralidade climática no 2050.
O código de boas prácticas en gandaría é a primeira peza da estratexia Vacún de Carne Carbono Neutral 2050, e pronto se presentará o código de boas prácticas ambientais na industria. Tamén se puxo en marcha o esquema de benestar animal máis rigoroso do mundo e co valor engadido de ser un esquema acreditable pola Entidade Nacional de Acreditación, ENAC.
Ademais, desde a Interprofesional están a realizarse diferentes campañas de comunicación para valorizar a importancia de apoiar a este sector estratéxico. É un sector que mantén a 132.000 familias directamente e a outras tantas de forma indirecta, cuxa actividade actúa como motor económico e retén fronte ao despoboamento.
Sobre PROVACUNO
PROVACUNO é a Organización Interprofesional da Carne de Vacún, entidade de carácter privado, sen ánimo de lucro e de ámbito nacional, integrada polas principais organizacións do sector produtor e do sector da transformación/comercialización para a defensa dos intereses do sector de carne de vacún, lugar de encontro e foro de debate para a mellora da situación da cadea alimentaria sectorial.
Presenza na feira das IXPs de vacún de Galicia
A Semana Verde, que se celebra até o domingo en Silleda, conta tamén coa presenza das IXPs de vacún de carne de Galicia, Ternera Gallega e Vaca Galega / Boi Galego.
Ámbalas IXPs están a ofrecer masterclass coas carnes certificadas como protagonistas. A calidade excepcional e o gran sabor destas carnes, de categoría premium, exhíbese a través de diferentes pezas e propostas gastronómicas da man dos chefs Criselda Iglesias, da Tapería Lecer de Cangas, e Xosé Manuel Mallón, do Espazo Gastronómico Remollo. As tres demostracións culinarias programadas poñen en valor tanto os cortes singulares do vacún como outros máis tradicionais.
Os becerros chegaron a baixar no campo entre 30 e 50 céntimos / Kg. polo peche da hostalaríaO empeoramento do mercado preocupa no campo, aínda que as ganderías continúan en xeral cunha saída fluída de animais. “Non sabemos que sucederá nos próximos meses, pero polo momento o mercado mantense e estanse vendendo os animais sen problema” -explica Antonio Álvarez, xerente da cooperativa Artesáns Gandeiros, que agrupa ás cooperativas Clun, Lemos e A Carqueixa-. “A parte negativa é que o peche da hostelería xerou excedentes de faldas e lomos, o que provocou baixadas considerables de prezo nos becerros”, lamenta. En caso de que o mercado empeorase, as granxas e os cebadoiros contan este ano con maior marxe de manobra polos cambios normativos de Ternera Gallega, que nada teñen que ver coa crise do coronavirus, pero que chegan nun momento axeitado. Os exemplares de Ternera Gallega pódense vender desde febreiro ata con 12 meses de idade, cando o límite anterior eran 10 meses. En Ternera Gallega Suprema mantense o límite de 10 meses, pero os animais poderían comercializarse ata con 12 meses pasándose á categoría Ternera Gallega, o que sería un mal menor.
"Os animais véndense sen problemas, pero é certo que houbo unha caída considerable de prezos" (Antonio Álvarez, Artesáns Gandeiros)“Se o mercado empeorase 2-3 meses, poderíase salvar bastante a situación con esa solución de manter un pouco máis os animais nas ganderías”, valora Antonio Álvarez. Polo momento, é unha medida que non é precisa. Na cooperativa A Carqueixa (Cervantes, Lugo), que agrupa a ganderías que venden baixo o selo de Ternera Gallega Suprema, sinalan que os animais seguen saíndo antes do límite dos 10 meses. “Estamos sacando só os animais que chegan ó límite porque o prezo baixou bastante. A comercialización que mellorou é a venda online directa a particulares, pero non compensa a perda de beneficios da outra parte”, explica o xerente da Carqueixa, Román Sánchez.
"A venda online directa mellorou moito, pero non compensa a caída nos prezos dos becerros vendidos a matadoiro" (Román Sánchez, A Carqueixa)Vacún maior Con todo, o mercado de carne de vacún máis afectado pola crise é o de vacún maior, sobre todo o centrado en pezas nobres para hostelaría. “Só están saíndo vacas que é necesario sacrificar, pois o mercado caeu moito e o prezo tamén”, confirman na Carqueixa. Desde Artesáns Gandeiros centran a caída de mercado do vacún maior nas vacas máis engraxadas, en tanto precisan que o mercado das vacas magras ou medias mantense aínda en certa medida.
"Os apoios ó sector primario teñen que ser rápidos. Se pecha unha granxa, non volve" (José Ramón González, Unións Agrarias)Medidas propostas desde Galicia Desde o sector en Galicia, tamén se valora a necesidade de medidas. Tanto Unións Agrarias como o Sindicato Labrego Galego están a favor da activación das compras públicas para desconxestionar o mercado. “En xeral no sector primario hai que ser rápidos coas medidas de apoio. Se unha explotación tivese que pechar, non vai volver, así que o esforzo tense que facer antes de que ninguén caia” -valora o responsable de vacún de carne de Unións, José Ramón González-. “Hai tamén matadoiros que se poden atopar con dificultades por falta de capacidade de almacenamento ou de capacidade financieira para compras, polo que tamén precisarán de apoios”.
"Unha reivindicación histórica nosa é a activación dun sistema público de compras en casos de crise" (Lois Varela, Sindicato Labrego)O responsable da sectorial de vacún de carne do Sindicato Labrego, Lois Varela, demanda igualmente a posta en marcha de compras públicas de carne, de xeito que se retire carne temporalmente do mercado. A organización amosa a súa preocupación pola baixada de prezos no campo, que varía en cada caso particular.