O Lely Collector e o Lely Meteor son dous sistemas que se entenden por separado, pero que xuntos logran a mellor dos dous mundos para a saúde das vacas. Mentres o primeiro ocúpase de manter os chans limpos e busca unha menor acumulación de esterco, o que favorece que as vacas teñan menos dermatite, o segundo céntrase en que os cascos estean sempre perfectos e que por tanto as vacas estean moito máis sas.
Cada día máis gandeiros pensan no benestar animal e en ter ás súas vacas nas mellores condicións posibles, tanto de limpeza como de saúde. Estas dúas solucións da compañía holandesa, Lely Collector e Lely Meteor, son as ferramentas perfectas para conseguir un maior confort nas granxas de leite, e aínda que actúan por separado, a súa combinación é unha mestura tremendamente efectiva para que non teñamos problemas de patas nos animais, e que as dermatites poidan desaparecer.
Unha vaca sa é sempre moito máis produtiva que unha que non o é, por iso Lely pensa en todos os detalles para que as vacas teñan o maior benestar as 24 horas do día e teñan moitas menos interferencias, tales como o baño de patas ou as incómodas arrobadeiras.
O Lely Collector é a solución para a limpeza de chans lisos nas granxas de vacas. O Discovery Collector 120 é un revolucionario robot equipado coa última tecnoloxía que permite a limpeza do chan da nave succionando o esterco.
O robot recolle o esterco grazas á súa bomba sen carga, e almacénao dentro do seu depósito, en lugar de empuxalo, obtendo un gran resultado de limpeza. Ademais, o Collector utiliza auga para unha maior limpeza e agarre, que se expulsa desde a parte dianteira e a traseira grazas aos seus dous depósitos. Pulverizar desde a fronte dá como resultado unha mellor succión de esterco, e pulverizar desde a parte posterior deixa un piso mollado para un agarre adicional. Máximo resultado e seguridade.
Se a nave está toda ao mesmo nivel, corredores de cruzamento incluídos, o Collector fará a súa función limpando a totalidade do chan, conseguindo unha mellora na saúde das patas das vacas e unha maior limpeza que co sistema tradicional de arrobadeiras. Cando o tanque do depósito está cheo, un sensor de nivel máximo apaga as bombas sen carga e de auga, ata que se dirixa á estación de descarga para o seu baleirado, e así despois poida continuar coa limpeza.
O robot limpador conta cun frontal en ángulo recto que permite unha limpeza máis precisa de todas as esquinas. A parte traseira do Collector presenta unha forma redondeada para maximizar a superficie de limpeza ao virar. O Collector non require cables nin canaletas. Isto asegura un ambiente de vida máis seguro para as vacas. Ademais, grazas ao seu deseño compacto, o Discovery pode circular facilmente entre as vacas.
O Collector é capaz de seguir as rutas programadas sen necesidade de realizar ningunha modificación na corte. Grazas aos seus ultrasons, o xiroscopio e un software de avanzada tecnoloxía, a navegación faise moi fiable, o que posibilita sacar o maior rendemento á máquina. Ademais, coa aplicación Lely Control Plus, as rutas e os horarios pódense axustar facilmente ao ritmo diario da explotación e dos animais.
Un chan limpo nunha granxa mantén os cascos, as patas, os ubres e a cola máis limpas, o que reduce os problemas sanitarios relacionados coa hixiene. Unha vaca sa ofrece aos gandeiros unha maior produtividade e por tanto máis litros de leite.
En canto ao Lely Meteor, este é un sistema para o tratamento preventivo dos cascos. É un rociador automático, que se instala no robot de muxido Lely Astronaut, xusto por onde entra a vaca. O que fai o Meteor é lavar as patas traseiras das vacas e posteriormente, cando desexe o gandeiro, aplicar un tratamento para os cascos. Este sistema quita traballo sen retardar o noso sistema de muxido robotizado.
Isto sucede sempre en dúas fases. A primeira fase é antes do muxido, e nela os cascos lávanse co rociador de lavado Lely Meteor. A segunda é despois do muxido, e consiste en que os cascos trátanse co rociador Lely Meteor. Ningún destes rociadores emprega produtos agresivos, e por tanto non irritan a pel do animal.
Este sistema reduce o índice de enfermidades dos cascos, tales como a enfermidade de Mortellaro, o que fará aumentar a produtividade e benestar dos animais. Ademais, conseguiremos que as vacas non teñan ningún problema de medos nin á saída do robot, lugar onde moitos colocan o baño de pés, nin en ningún patio de cruzamento, polo que xeraremos moita menos tensión da habitual, xa que as vacas sentirán máis libres dentro do establo e haberá moitos menos problemas.
A adopción dunha estratexia integral cun tratamento correctivo e preventivo como este, mellorará a saúde dos cascos de todos os animais da explotación e por tanto o benestar de todo o rabaño. O tratamento correctivo do Lely Meteor aplícase baixo unha política de tolerancia cero, cada casco de cada vaca verifícase e sométese a tratamento ata que sanda. Por iso, a mellora na saúde dos cascos de toda a explotación adoita notarse xa en tan só tres semanas desde a instalación do Meteor, conseguindo vacas con con cascos sans, que son vacas máis produtivas e que necesitan moita menos atención.
A dermatite non se erradica, contrólase simplementeUnha vez que se introduce no rabaño, reprodúcese con grande facilidade, polo que a identificación precoz é fundamental para o seu illamento, evitando que se estenda ao conxunto de animais. “Hai que prestar especial atención ás xovencas e ás vacas secas, xa que vai afectar á súa posterior lactación”, indicou o podólogo de Seragro. Factores de risco A hixiene é unha cuestión fundamental para evitar a dermatite. “Que teñamos un bo nivel de limpeza no establo non quere dicir que non teñamos puntos críticos, como as humidades ao redor dos bebedoiros ou os pediluvios suxos cando non os usamos”, dixo. A introdución de novos animais no rabaño é tamén un factor de risco para o contaxio, ao igual que os cambios de lote. “Especial atención á recría próxima e ás vacas secas. As vacas deben parir con dermatite cero e é moi importante que non teñamos dermatites nas xovencas, porque as xovencas que tiveron un caso de dermatite antes de parir repiten a dermatite durante a lactación nun 45% dos casos”, detalla Manuel.
As xovencas que tiveron dermatite antes de parir vana arrastrar durante a lactaciónÁs vacas ao inicio da lactación báixanlles as defensas e é máis fácil que collan dermatite. Igual que lles ocorre aos animais novos, que teñen a pel máis sensible. A temperatura e humidade, o mesmo que o estrés por calor, son un caldo de cultivo perfecto para a enfermidade. “Os chans non deben ser agresivos, que provoquen danos nos pés polos que a dermatite penetre. E que teñamos parrillas non quere dicir que non teñamos que limpalas, por exemplo na recría”, exemplifica. Prevención A mellora dos pediluvios e da hixiene xeral da granxa é a principal medida de prevención fronte á dermatite. Tamén a optimización de minerais antes do parto en vacas secas e xovencas.
É fundamental a hixiene xeral do establo e a optimización de minerais antes do partoTodos os oligoelementos son importantes para a saúde do gando vacún e a dieta debe ser equilibrada para que os animais sexan máis resistentes ás bacterias causantes da dermatite, pero hai determinados minerais que son fundamentais. O zinc, que axuda á produción de queratina, favorece a cicatrización das feridas e a reparación dos tecidos; o cobre é necesario para a composición e mantemento dos tendóns, cartílagos e ligamentos; o magnesio para as articulacións e a densidade ósea; e o selenio é un excelente antioxidante. Detección
A sala de muxido e as revisións xerais do podólogo son momentos idóneos para a detección da dermatite na granxa“O recorte funcional de pezuñas é importante porque nos permite revisar e controlar as dermatites activas”, di. Unha vez máis, é importante non esquecerse da recría. “En animais novos que pisan mal durante moito tempo provócanse modificacións na estrutura ósea. As xovencas coxas ou que anden mal débense corrixir o antes posible. Ademais, neses casos a pel é máis fina e o avance da dermatite é máis rápido”, explica o podólogo de Seragro. Frecuencia do baño de pezuñas En canto ao baño de pezuñas, “non é curativo, senón preventivo, para evitar que as dermatites se volvan crónicas”. Por iso, di o podólogo de Seragro, “todas as dermatites teñen que ir desactivadas ao baño para que sexa efectivo ao 100%”.
O baño non é curativo, senón preventivo, polo que todas as dermatites teñen que estar desactivadas con anterioridade para que sexa efectivo ao 100%A frecuencia varía en función da incidencia da enfermidade. “Todos os establos son diferentes, polo que cada establo debe ter uns protocolos diferentes. Hai establos que con poñer o baño cada dous meses teñen a dermatite controlada e outros que necesitan poñelo varias veces á semana”, explica Manuel.
A frecuencia vai depender do número de casos que teñamosOs baños non deben estar moito tempo postos, porque “unha vez que se manchan os pediluvios son un foco de contaminación e trasmisión de dermatite”. “Unha vez que todas as vacas pasan 4 ou 5 veces polo baño xa se pode retirar, non é necesario telo varios días colocado”, detalla.
Unha vez que todas as vacas pasan 4 ou 5 veces polo baño xa se pode retirar porque unha vez que se mancha é un foco de contaminaciónAs xovencas se non teñen dermatite non é necesario pasalas polo baño. “No momento que apareca algún caso curámola e despois poñemos o baño. Si que se deben pasar polo baño as xovencas no momento de pasalas ao lote de secas ou preparto, porque unha vaca seca con dermatite é capaz de contaxiarnos a 10 xovencas”, argumenta. Por iso, é importante que as vacas secas pasen tamén polo baño. Ubicación e medidas do pediluvio
Despois do baño os animais deben saír a unha zona seca, porque a efectividade vai ser maiorEn canto á anchura, debe estar entre 50 e 70 centímetros, cunha profundidade duns 25 centímetros para que cando menos 10 sexan de auga. Os laterais deben ter unha inclinación do 70% para evitar a perda de líquido e é aconsellable un sistema de baleirado que facilite a súa limpeza. A bañera desde que pasan 150 ou 200 animais perde moita efectividade. Por iso, nos casos de explotacións con moitas cabezas, debe cambiarse a auga “porque senón o tratamento aos últimos animais non vai ser o axeitado”, asegura.
En explotacións con moitos animais é aconsellable baleirar o pediluvio na metade do muxido e poñer un novoNos casos de robots unha opción é poñelo á saída do robot. “Pero a bañeira debe colocarse desde o primeiro día, porque se primeiro adaptamos as vacas ao robot e despois poñemos o baño, vai supoñer un novo estrés para a vaca que vai facer que se retrase na saída á hora de muxirse”, indica.
Os tres factores van da man: hixiene, dimensión da bañeira e poñela os días programados para que funcioneAté agora o produto máis empregado nas ganderías para o baño de pezuñas era o sulfato de cobre, pero o cambio na normativa europea obriga a buscar alternativas. “A lexislación europea só permite usar os sulfatos como correctores na alimentación, polo que se se usan nos baños córrese o risco de ser sancionados. Hai outros produtos no mercado que funcionan como o sulfato. En xeral, todos os produtos funcionan ben, pero ningún é milagroso, vai depender máis do que fagamos nós que do produto que usemos”, conclúe o podólogo de Seragro.
Afecta a unha cuarta parte dos animais en produción e a unha de cada tres xovencas antes de parirA dermatite atópase en terceiro lugar das patoloxías podolóxicas xerais do rabaño. Segundo un estudo realizado por Seragro en 29 das súas granxas entre xaneiro de 2019 e xuño de 2021, o 23% dos 20.410 animais en produción revisados no poldro tiñan dermatite. No caso das xovencas, a incidencia é aínda maior, converténdose na patoloxía máis frecuente (32,31%). Causante de coxeiras e baixadas de produción A vaca sempre pisa primeiro de talón, polo que é importante que estea sa esa zona. “Cando temos aí unha dermatite perdemos amortiguación e o animal pisará de punta”, explica. Cando a dermatite está na parte oposta, na zona interdixital, o animal vai pisar de talón e pode derivar en enfermedades máis graves. O talón debe ter unha altura entre 3,7 e 4 centímetros, que é o ideal para que o animal pise ben. Que significa desactivar unha dermatite? “Desactivar unha dermatite significa curala, pero desactivar unha dermatite non significa que non poida volver a activarse se non seguimos unha boa rutina de prevención”, advirte Manuel, que destaca o gran poder de curación que teñen os animais novos, que nunha semana poden estar perfectamente recuperados.
Os produtos deben usarse nas doses indicadas, porque podemos queimar a dermisPara iso empréganse medicamentos de uso tópico que non levan antibióticos e non causan dor ao animal. Estes produtos deben usarse nas doses recomendadas. “Non por botar máis cantidade de produto imos curar mellor ao animal; os produtos deben usarse nas doses indicadas, porque podemos queimar a dermis”, alerta.
A aplicación facilita coñecer as causas das coxeiras e determinar o impacto económico que teñen na granxaDurante o taller tamén se incidiu nas diferenzas entre un podólogo e un consultor á hora de realizar unha avaliación da situación. O podólogo ten que atender calquera problema clínico indiferentemente do estado da vaca, mentres que o consultor tenta anticiparse aos problemas que se están iniciando. Por este motivo desde a empresa traballan principalmente con dous grupos: preparto e postparto. O grupo de preparto é o que acumula máis vacas con enfermidades crónicas e o que ten, ademais, maior impacto durante a lactación. En cambio, o de postparto achega a información acerca da calidade do período de transición co obxectivo de que sexa o máis satisfactorio posible. Devandito período inflúe directamente na cantidade de lesións que poidan ter estes animais durante a lactación e en calquera momento da súa vida.
"Cando apartamos a vaca da súa rutina debemos ser o máis eficientes posible porque realmente estamos a interromper o seu hábito diario"-É posible reducir o tempo de espera á hora de recortar as pezuñas? Como poderiamos optimizar este proceso? -Si, claro, de feito, aposto por iso. As vacas tan só queren aleitar e volver co resto do rabaño para seguir comendo. Cando as apartamos desta rutina debemos ser o máis eficientes posible porque realmente estamos a interromper o seu hábito diario. Estar un tempo fóra diso e de maneira prolongada, só lle vai a causar máis estrés e, ademais, estamos a reducir a súa produtividade. -Acerca desta produtividade, comentaches na túa charla os aspectos negativos de realizar un recorte se a vaca non o necesita, xa que por exemplo diminúe a súa produción de leite. É unha práctica que segue ocorrendo? -Xa sabemos que o proceso de recorte leva a saírnos da rutina e isto implica un custo, mesmo se non se trata dun grande. As vacas están afastadas da súa fonte de alimentación e dos seus cubículos onde poden descansar, polo que, efectivamente, supón un gasto. Se levo a unha vaca ao poldro para realizar un recorte funcional, debo asegurarme primeiro do que estou a facer. Sempre haberá un custo, así que, se o levo a cabo, necesito saber que haberá unha melloría por encima deste investimento. Se realizo o proceso e non é necesario, esta acción derivará en perdas. O que está claro é que non existe xustificación para perder un quilo de leite soamente por un recorte por estética. En cambio, se é necesario e o realizámos satisfactoriamente, o animal será moito máis produtivo. Esta situación obviamente implica un custo inicial, pero será beneficioso co paso do tempo, xa que a vaca estará máis saudable e cómoda. E, ademais, será máis seguro para o recortador e para o propio animal.
“De 2015 a 2017 recortáronse un 40% máis de cascos vacúns, pero que os custos soamente incrementáronse nun 10%”O cuarto relatorio correu a cargo de Jamie Sullivan. Nela, o consultor especializado en saúde podal falou sobre a planificación e calendarización do recorte para a súa realización de forma eficiente reducindo custos, aumentando beneficios e protexendo a saúde do recortador. O canadense explicou a importancia do trato diario dos cascos bovinos para detectar de maneira preventiva posibles lesións, xa que tan só nunha de cada tres vacas descóbrense de maneira temperá. Sullivan explicou que de 2015 a 2017 recortáronse un 40% máis de cascos vacúns, pero que os custos soamente incrementáronse nun 10%. Este dato significativo demostra a importancia do coidado diario dos animais. O consultor explicou tamén o funcionamento do “Budbox” ou sistema de portas que guían ás vacas cara ao poldro. “Se non é necesario recortar, aínda que o asco se vewxa feo, non existe xustificación para perder un quilo de leite soamente por estética” sinalou o experto para acabar a súa intervención.
“Nótase moito na saúde podal do rabaño cando nunha granxa o veterinario, o nutrólogo e o podólogo traballamos de forma coordinada”En Francia, por exemplo as cámaras agrarias ofertan cursos específicos de 6 meses de saúde podal bovina. Afortunadamente, en España empezamos a dar un paso moi importante coa primeira edición do Diploma de Podoloxía Bovina, organizado pola Universidade Complutense de Madrid en colaboración con CONAFE, no que participamos 26 alumnos. É a primeira titulación oficial que temos en España para unha profesión tan importante para o sector gandeiro bovino. ¿Tratastes na asociación sobre o establecemento de tarifas para evitar a competencia desleal en prezos? Creo que non debemos marcar máximos nin mínimos en tarifas, pero si esixir que a persoa que está a traballar teña unha formación e sexa profesional. A este respecto, si que temos intención de esixir aos socios unha formación que sexa unha garantía de profesionalización, aínda que traballe cada un co seu estilo. En España contamos cuns moi bos profesionais en podoloxía bovina, cunha alta calidade no seu traballo, pero consideramos imprescindible unha certificación para dignificar esta profesión. Estamos nunha profesión na que hai demanda de man de obra e na que hai dificultade para atopar traballadores, como en todo o sector gandeiro. ¿Como valoras o nivel de saúde podal das gandarías de vacún de leite en España? Creo que cada zona ten as súas problemáticas, pero na miña opinión estamos mellor do que pensamos. É certo que ás veces como pateiro frústrache non chegar a todo e a tempo, pero creo que imos na boa dirección. Considero moi positivo que os gandeiros cada vez lle dean máis importancia á podoloxía e ao recorte funcional de cascos. Aínda que é certo que depende de cada granxa, cada vez tense máis conciencia das consecuencias negativas das coxeiras e empúxase para traballar máis en prevención (recortes, baños de cascos...etc). Nótase moito na saúde podal do rabaño cando nunha granxa o veterinario, o nutrólogo e o podólogo traballamos de forma coordinada. Cando se traballa na mesma dirección hai resultados positivos.
