En todo o Estado hai 550.000 hectáreas con certificado FSC, delas 168.000 en Galicia
A Consellería do Medio Rural vén de proceder na última poxa electrónica celebrada na Coruña á venda de 23 lotes de madeira taxados inicialmente en 427.546,64 euros e que finalmente acadaron un valor total de 639.877,20 euros. Destes 23 lotes, catro quedaron desertos. Todos os lotes pertencen a comunidades de montes veciñais en man común con convenios ou consorcios de xestión coa Xunta.
Os importes acadados na poxa confirman a suba de prezos da madeira de coníferas, chegando a superarse os 60 euros por tonelada en monte para a rolla de piñeiro do país, e prezos ao redor dos 20 euros por tonelada para o puntal da mesma especie, segundo os datos da Xunta. Cómpre destacar que os mellores prezos acádanse na madeira baixo certificación da xestión forestal sostible realizada polo persoal da Xunta, e enmárcanse nunha dinámica de suba desta materia prima, sendo previsible que continúen á alza no futuro, debido a que a madeira de coníferas está sendo moi demandada internacionalmente polas súas múltiples aplicacións.
Os lotes de madeira certificada cumpren cando menos os requisitos dun dos dous sistemas de certificación más implantados a nivel mundial. Así, 15 lotes contan con certificación forestal sostible PEFC e un máis coa dobre certificación PEFC e FSC. Ademais, as empresas adxudicatarias destes lotes dispoñen dun certificado de cadea de custodia, que permite garantir a trazabilidade da madeira e o mantemento destes selos ata o produto final. A certificación forestal sostible garante -ao máximo nivel- que a xestión dos bosques dos que provén esta madeira é respectuosa co medio ambiente, ao mesmo tempo que cumpren outras funcións ecolóxicas, económicas e sociais.
En total, os lotes suman 21.000 toneladas de madeira de piñeiro do país e eucalipto branco, xunto con cantidades menores doutras especies. Isto tradúcese, segundo os cálculos da Xunta, nunha absorción de CO² de máis de 15.000 toneladas que foron retiradas da atmosfera durante a vida destas árbores, que agora serán substituídas por novos pés que continuarán absorbendo este gas de efecto invernadoiro.
A poxa de madeira en liña é posible grazas á plataforma desenvolvida entre a Consellería do Medio Rural e a Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia (Amtega), que permite consultar os lotes de alleamento e obter información das súas características a través dun visor web cartográfico creado polo Instituto de Estudos do Territorio (IET), dependente da Consellería de Medio Ambiente. Ademais, permite facer consultas ou buscas por múltiples campos, exportar en formato PDF os planos e mesmo descargar os límites dos lotes en dispositivos móbiles para localizar facilmente as superficies arboradas que son obxecto das poxas públicas.
A maiores, os licitadores poden presentar directamente as súas ofertas económicas na Sede electrónica da Xunta de Galicia, apoiándose nun videotitorial elaborado ao efecto. Toda a información relacionada coas poxas de madeira pode consultarse no seguinte enderezo do portal web da Consellería do Medio Rural.
A Consellería do Medio Rural, a través da Dirección Xeral de Planificación e Ordenación Forestal, alleará 52 lotes de madeira por un importe de 1,38 millóns de euros na próxima poxa pública electrónica que se celebrará o 8 de decembro na xefatura territorial da Consellería do Medio Rural en Ourense.
A práctica totalidade dos lotes pertencen a comunidades de montes veciñais en man común con convenios ou consorcios de xestión coa Consellería. Entre os lotes suman máis de 73.000 metros cúbicos de madeira de piñeiro do país e de piñeiro silvestre, xunto con cantidades menores doutras especies. Tal e como sinalan dende a Consellería, estímase que estas árbores permitiron unha absorción de CO² de 39.000 toneladas. Agora preténdese substituílas por novos pés que restauren os montes cortados, produzan madeira e continúen absorbendo este gas de efecto invernadoiro.
Dos 52 lotes de madeira, 24 deles contan con certificación forestal sostible PEFC e 13 con dobre certificación PEFC e FSC, os dous sistemas de certificación más implantados a nivel mundial. Ademais, as empresas que opten aos lotes certificados deben dispor tamén dun certificado de cadea de custodia, que permite garantir a trazabilidade da madeira. “Cabe apuntar que a certificación forestal sostible garante -ao máximo nivel- que a xestión dos bosques dos que provén esta madeira é respectuosa co medio ambiente, ao mesmo tempo que cumpren outras funcións ecolóxicas, económicas e sociais”, destacan dende Medio Rural.
Cómpre lembrar que -como no caso das poxa electrónicas de madeira celebradas anteriormente- os licitadores realizarán todos os trámites de xeito telemático, dende a consulta dos lotes dispoñibles ata a poxa final. Así mesmo, tanto as empresas participantes na poxa como todo aquel que o desexe poderá seguir o proceso a través dunha sala virtual creada ao efecto.
O procedemento en liña é posible grazas á plataforma desenvolvida entre a Consellería do Medio Rural e a Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia (Amtega), que permite consultar os lotes de alleamento e obter información das súas características a través dun visor web cartográfico creado polo Instituto de Estudos do Territorio (IET), dependente da Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda. Ademais, permite facer consultas ou buscas por múltiples campos, exportar en formato pdf os planos e mesmo descargar os límites dos lotes en dispositivos móbiles para localizar facilmente as superficies arboradas que son obxecto das poxas públicas.
A maiores, os licitadores poden presentar directamente as súas ofertas económicas na Sede electrónica da Xunta de Galicia, apoiándose nun videotitorial elaborado ao efecto. Toda a información relacionada coas poxas de madeira pode consultarse no no portal web da Consellería do Medio Rural.
Dos 60 lotes de madeira, pertenentes a CMVMC con convenio ou consorcio coa Administración, 21 contan coa certificación forestal sostible PEFC e mesmo un deles contaría coa dobre certificación PEFC e FSCAsí, contribúese a acadar os obxectivos do Plan Forestal de Galicia 2021-2040 Cara á neutralidade carbónica, en concreto aqueles referidos á mitigación do cambio climático. Así mesmo, a iniciativa enmárcase dentro dos retos e oportunidades demandadas no Pacto Verde Europeo e a transición á bioeconomía, contribuíndo deste xeito á descarbonización da sociedade europea.
Con accións coma esta, a Xunta amosa o seu compromiso para seguir traballando cos axentes do sector forestal na construción de ferramentas dixitais que faciliten a súa actividade económicaAsí, os licitadores poden presentar directamente as súas ofertas económicas na Sede electrónica da Xunta de Galicia, no portal web da Consellería do Medio Rural, apoiándose nun videotitorial elaborado ao efecto. Toda a información relacionada coas poxas de madeira e o acceso ao videotitorial pode consultarse no seguinte enlace. "Con accións coma esta, a Xunta amosa o seu compromiso para seguir traballando cos axentes do sector forestal na construción de ferramentas dixitais que faciliten a súa actividade económica", destaca a Consellería nunha nota de prensa.
O acordo é unha grande oportunidade para protexer o patrimonio natural do Courel, dando relevancia ao labor dos comuneirosEste acordo é, en palabras do CEO da compañía lucense Agroamb, Severiano Ónega, "unha excelente oportunidade para protexer o patrimonio natural da nosa contorna, dando relevancia, ademais, ao labor dos comuneiros, que souberon xestionar estes marabillosos montes durante toda a súa vida sen provocar alteracións no ecosistema". O convenio supón igualmente un reforzo do compromiso que Agroamb afirma ter co desenvolvemento sustentable do rural galego e o cumprimento dos Obxectivos de Desenvolvemento Sustentable, iniciativa de Nacións Unidade de cuxo Pacto Mundial é asinante, ademais de vogal do Comité Executivo da Rede Española, a empresa con sede en Castro de Rei.
Este proxecto axudará a fixar poboación no Courel, unha zona especialmente afectada polo éxodo ruralRespecto diso, Ónega subliña a "satisfacción que nos produce apoiar proxectos que axudan a fixar poboación en zonas como O Courel, que sufriron o éxodo rural no pasado, e a alcanzar as metas dos ODS 13 (acción polo clima), 15 (vida de ecosistemas terrestres) e 17 (alianzas para lograr os obxectivos), entre outros", sostén o responsable da primeira patrocinadora de servizos ecosistémicos.
A importancia de coidar ese patrimonio é clave porque é a base do benestar humano.A necesidade é planetaria, pero tamén se pode trasladar á realidade máis próxima. Preservar os ecosistemas españois axuda a reducir a vulnerabilidade a perturbacións naturais externas como incendios, pragas ou enfermidades emerxentes e tamén potencia a independencia antes as crises dos mercados internacionais.
Serran unhas 200 toneladas de madeira de piñeiro ao día e facturaron o ano pasado 5,5 millóns de eurosPero esta empresa de Alfoz, que conta con aserradeiro e infraestrutura para o aproveitamento forestal, demostra que é posible desbotar mitos como o de que a madeira de piñeiro non vale para a construción estrutural. Das súas instalacións, situadas na parroquia de Mor, sairán os 430 metros cúbicos de madeira de piñeiro necesarios para fabricar o taboleiro que se empregará na construción do edificio Impulso Verde, que se levantará no barrio da Garaballa, en Lugo, o primeiro edificio público que se fai en Galicia só con madeira.
Agora non se trata só de producir, senón de dar valor"Vemos futuro á construción en madeira e queremos seguir apostando por iso. Pensamos que ese camiño pode servir para dar un impulso bo ao piñeiro, aportarlle un valor engadido maior e acabar con esa falsa crenza que había ata agora, que parecía que era unha madeira de segunda que non valía para a construción", afirma Alberto Souto Franco, que xunto ao seu irmán Jorge dirixen na actualidade esta empresa familiar nacida dunha pequena carpintaría. 85 anos de historia
Todos os anos facemos investimentos en mellorar e modernizar as instalaciónsSon melloras continuas que se suman ás realizadas nos últimos anos, como a nova liña de serrado instalada no ano 2017 ou a canteadora montada o ano pasado, no que tamén incorporaron unha desdobradora e un apilador de táboas. "Todos os anos facemos investimentos en mellorar e modernizar as instalacións, o ano pasado foron investimentos moi fortes e este ano menos. Freounos un pouco a covid-19, porque a situación actual non che dá seguridade para facelos", recoñece Alberto. A inestabilidade e os efectos do coronavirus no sector O seu irmán Jorge explica que o coronavirus e o confinamento decretado nos meses de marzo e abril provocou unha situación anómala no sector este ano. "Houbo un parón total durante os dous meses do confinamento e logo foise reactivando pouco a pouco. O mercado nacional reduciuse considerablemente na primavera pero nós puidemos seguir traballando eses meses grazas á capacidade de adaptarnos a calquera tipo de produción. Agora estase empezando a mover un pouco máis o mercado nacional pero non sabemos o que pode acontecer se por mor da segunda ola da pandemia se volven decretar medidas drásticas", indica.
A incertidume é tal que para o ano que vén non se poden facer previsións, os pedidos agora son dun día para outroEse mesmo temor teno Alberto. "A incertidume é tal que para o ano que vén non se poden facer previsións nin se pode prever como será e se preguntas para mañá aínda tería dúbidas. Os pedidos agora son dun día para outro", explica. Versatilidade e capacidade de resposta
Entregamos o produto con máis valor engadido despois da primeira transformación e iso fixo aumentar a nosa facturaciónHijos de Ramón Rubal rematou o ano 2019 cunha facturación de 5,5 millóns de euros sumando as dúas divisións da empresa, o aserradeiro máis a empresa de explotación forestal. "Aumentamos a facturación ao aumentar a segunda transformación en varios procesos e iso fixo que a nosa facturación case se dobrase nos últimos anos grazas a ese valor a maiores que lle damos á madeira. Agora entregamos o produto con máis valor engadido despois da primeira transformación, aumentando a calidade e o valor da madeira", conta Alberto. "Temos aínda capacidade para seguir medrando, tanto en primeira como en segunda transformación. Agora non se trata só de producir, senón de dar valor", engade, a través de control de calidade, secados optimos, tratamentos á madeira e incluso algún proceso de segunda transformación, detalla. Creación de emprego na comarca
Contan con varios equipos de corta no montePero o seu impacto laboral é moito maior ao emprego directo creado. "Temos todo o transporte subcontratado e cada día saen daquí varios camións de táboa, astilla e cortiza e outros tantos de eucalipto, puntal de pino, etc. Ao ter o aserradeiro permitimos deste xeito que a madeira de piñeiro que cortan outras empresas forestais na comarca saia da Mariña transformada", razoa Jorge. Produtos que viaxan a catro continentes A nova liña de serrado instalada fai tres anos permitiu a esta empresa de Alfoz gañar en produción e capacidade de resposta, podendo así acceder a novos mercados. Os produtos elaborados en San Pedro de Mor viaxan a distintas partes do mundo. Teñen clientes en máis dunha ducia de países, entre os que destacan China, Vietnam, Cuba, República Dominicana ou Marrocos.
Coidamos moito aos nosos clientes, tanto nacionais como estranxeiros, iso fainos seguir traballando en tempos difíciles"Coidamos moito aos nosos clientes, tanto nacionais como estranxeiros, iso fainos seguir traballando en tempos difíciles como os que se viviron a raíz do coronavirus", explica Jorge. Esta estratexia permitiulles amortiguar mellor o shock provocado polo confinamento desta primavera e manter a súa actividade como industria dun sector declarado esencial. "Paramos só tres días e non fixemos nin ERTEs nin despedimentos", din. Preocupación polo medio ambiente
Co obxectivo de reducir a factura enerxética teñen instalados 120 Kw de placas solares e unha caldeira de biomasa coa que alimentan os secadeirosNa súa longa historia esta empresa de Alfoz pasou por distintas fontes de enerxía coas que alimentar as súas máquinas, desde a forza da auga do río Ouro en Vilaude nos seus inicios a unha caldeira de vapor montada xa en Mor e substituída máis tarde pola electricidade da Central Hidroeléctrica de La Onza, que segue en funcionamento na parroquia do Pereiro. Hoxe sobre os teitos do aserradeiro e os distintos almacéns Hijos de Ramón Rubal ten instalados 120 Kw de placas solares e contan tamén cunha caldeira de biomasa que produce calor para os catro secadeiros das instalacións, unha forma de aforrar enerxía e abaratar custos coa utilización de fontes renovables. A caldeira aliméntase neste momento con corteza que sae do proceso de descascado da rolla, pero están valorando substituíla por outros refugallos do proceso produtivo.
Segundo o Rexistro de Empresas do Sector Forestal de Galicia (Resfor), na nosa comunidade hai censados 235 aserradeiros, dos que 56 atópanse na provincia de Lugo, outros tantos na provincia da Coruña, 53 en Ourense e 70 en PontevedraAnte a previsible escaseza no futuro de madeira de piñeiro coa que abastecer os máis de 200 aserradeiros existentes en Galicia, as empresas do sector prevén que nos vindeiros anos a conífera se revalorice. De feito, segundo un recente estudo do Cluster da Madeira de Galicia, agárdase un crecemento da demanda de madeira de calidade para os próximos anos.
Na comarca da Mariña, un dos distritos forestais con máis produción de madeira de Galicia, cortáronse o ano pasado 98.000 metros cúbicos de pinus radiata, 80.000 de pinaster e 16.000 de siylvestris fronte a máis dun millón de metros cúbicos de eucaliptoEse escenario, xunto coa diminución da oferta dispoñible no mercado, faría subir os prezos. "Pensamos que o piñeiro dentro de non moitos anos vai chegar a valer o prezo que se merece", defende Jorge. Novas aplicacións na construción
Vemos futuro á construción en madeira, pensamos que iso pode servir para dar un impulso bo ao piñeiroEste edificio piloto foi concibido co propósito de converterse nun referente do novo modelo construtivo baseado nos recursos naturais autóctonos, xa que utiliza a madeira galega para a totalidade da súa estrutura, creando un modelo construtivo alternativo aos edificios convencionais de baixa eficiencia enerxética. O obxectivo deste modelo construtivo é minimizar o impacto ambiental, dinamizar o sector forestal galego e iniciar un novo modelo produtivo de alta tecnoloxía, que permitirá desenvolver o valor engadido da madeira, xa que para a súa construción utilizarase madeira de especies producidas en Galicia procedentes de xestión forestal sostible.
O edificio Impulso Verde será o primeiro inmoble público de Galicia que se constrúe na súa totalidade con madeira autóctona certificadaA construción deste edificio forma parte do proxecto europeo LIFE Lugo+Biodinámico, impulsado polo Concello de Lugo e que conta coas Universidades de Santiago de Compostela e a Politécnica de Madrid como socias para o seu desenvolvemento, co obxectivo de planificar e levar a cabo a construción dun barrio multiecolóxico urbano e potenciar a economía verde. De uso público e con actividade permanente, Impulso Verde albergará servizos municipais, ademais dun coworking para empresas relacionadas co medio ambiente e o cambio climático. Este edificio será un dos elementos centrais do que será o primeiro barrio multiecolóxico de España, onde se contemplan unha serie de medidas como a edificación de vivendas construídas estruturalmente en madeira, a recollida de auga de choiva para a súa reutilización na rega das zonas verdes e a implantación dun sistema de reutilización do lixo reconvertido a biomasa.
O proxecto inclúese na construción dun novo barrio con 1.200 vivendas climaticamente neutras, primeiro de España destas característicasNo proxecto do barrio ecolóxico inclúese a xeración de enerxías renovables para obter un sistema neutro en carbono co que se alcance a autosuficiencia a nivel do consumo. Crearanse redes de calor urbanas onde reaproveitar a biomasa da zona para abastecer unha central de biogás para uso en todo o barrio. O futuro barrio multiecolóxico desenvolverase na zona da Garaballa, e terá a madeira como elemento estrutural para a construción de vivendas. O barrio contempla a creación de 1.200 vivendas e espazos verdes. O 45% destas vivendas serán públicas. Outra das liñas de actuación é a plantación de 15.000 árbores de diferentes especies autóctonas nunha parcela demostrativa de 16 hectáreas, para expoñer o potencial de produción de madeira de calidade.