Archives

Acordo para actualizar o Catastro en áreas intervidas pola Lei de Recuperación de Terras

O conselleiro do Medio Rural, José González, e o director xeral do Catastro do Ministerio de Facenda e Función Pública, Fernando de Aragón Amunárriz, veñen de asinar un convenio de colaboración para o establecemento de procedementos de intercambio de información e actualización de datos catastrais. O acordo asinouse nunha reunión telemática entre ambas partes e consonte ao establecido pola Lei de recuperación da terra agraria de Galicia. En representación da Xunta, tamén participaron no acto de sinatura o secretario xeral técnico da Consellería do Medio Rural, Joaquín Macho, e a directora xeral da Axencia Galega de Desenvolvemento Rural, Inés Santé. Así, a Lei de recuperación permitirá iniciar a actualización do Catastro, unha cuestión que é competencia exclusiva do Estado, a través do devandito Ministerio, pero na cal Galicia quere colaborar. Así, grazas a esta norma levaranse a cabo procedementos administrativos de revisión de titularidade, xeométrica e topográfica, daquelas parcelas en que exista un interese por recuperalas e poñelas en valor. Por esta razón, a lei establece que, tras ese proceso de revisión, a Xunta notificará os resultados da investigación ao citado ministerio para que proceda á actualización do Catastro, unha vella demanda da cidadanía e, nomeadamente, dos propietarios de parcelas do rural. Este proceso realizarase a través da formalización deste convenio entre a Xunta e o Estado, de cara a facilitar a información recompilada e actualizar con ela o Catastro. Investigación da titularidade Xa que logo, o principal obxecto desta cooperación é propiciar o intercambio de información derivada, entre outros, dos procesos de investigación da titularidade dos bens inmobles existentes en solo rústico ou de núcleo rural, da revisión xeométrica e topográfica de predios e dos procedementos e instrumentos de mobilización e recuperación de terras levados a cabo pola Xunta. Ambas as partes asinantes consideran especialmente útil que a Consellería do Medio Rural poida tramitar ante a Dirección Xeral do Catastro as emendas de discrepancias e as audiencias a lindantes, con base nos levantamentos efectuados polo devandito departamento da Xunta nos procedementos administrativos de investigación da titularidade e revisión xeométrica e topográfica. A cooperación institucional no marco deste convenio levarase a cabo coa creación de varios grupos de traballo, que terán a misión de analizar os posibles procedementos que conduzan á actualización do catastro. Os grupos funcionarán nos seguintes ámbitos: investigación da titularidade; aproveitamentos forestais (cortas); montes veciñais en man común, montes de utilidade pública, montes de varas e montes patrimoniais da Xunta; explotacións agrarias e política agraria común (PAC); reestruturación parcelaria e instrumentos de mobilización e recuperación de terra previstos na Lei de recuperación da terra agraria de Galicia e coordinación de actuacións en materia de segregacións. No que atinxe ao grupo de traballo sobre a investigación da titularidade, este esforzarase en establecer mecanismos de colaboración entre a Xunta e o Catastro que faciliten a remisión da información e documentación obtida a partir dos traballos feitos no marco dos instrumentos de recuperación da terra. En consecuencia, este grupo traballará para coordinar ambas as administracións neste eido, co fin de que a remisión dos datos sexa o máis áxil posible. Aproveitamentos de madeira O segundo grupo de traballo terá como obxectivo analizar, nun primeiro paso, o grao de coincidencia entre aqueles que se declaran titulares nos aproveitamentos de madeira e os titulares catastrais para, nun segundo paso, establecer un procedemento harmonizado de notificación/comunicación automática de non coincidencias entre as administracións asinantes do convenio. O grupo de traballo sobre montes veciñais en man común, montes de utilidade pública, montes de varas e montes patrimoniais da Xunta centrarase en analizar a situación, desde o punto de vista catastral, das superficies ocupadas por estes terreos forestais, así como en sinalar a importancia de dispoñer de información e documentación sobre montes deslindados e catalogados. Dentro do grupo sobre explotacións agrarias e política agraria común (PAC) promoverase o establecemento de protocolos que permitan axustar a información gráfica e alfanumérica das bases de datos dependentes da Xunta e do Estado á realidade existente sobre o terreo. O obxectivo do grupo de traballo de parcelarias e de instrumentos da Lei de recuperación será, en primeiro lugar, facilitar a integración das zonas de reestruturación parcelaria en proceso en Catastro e que ambas as cartografías estean coordinadas desde o inicio do procedemento de reestruturación. Procúrase así que se poidan entregar os títulos das parcelas de reestruturación parcelaria xa incorporadas ao catastro e que, ao mesmo tempo, as parcelas queden coordinadas no Rexistro da Propiedade na súa totalidade. En canto ás ferramentas da lei, no caso dos polígonos agroforestais que comporten procesos de reestruturación das parcelas, o protocolo empregado será o mesmo que o aplicado para as concentracións parcelarias. Polígonos e aldeas modelo No caso dos polígonos agroforestais que non impliquen reestruturación, así como nas aldeas modelo e nas agrupacións de xestión conxunta, a Lei de recuperación regula que deben realizarse actuacións de revisión xeométrica e topográfica das parcelas incluídas no seu perímetro, así como de determinación dos seus titulares. Consonte ao convenio, establécese agora que os resultados destas actuacións se trasladarán á Dirección Xeral do Catastro para que se poidan iniciar os procedementos de actualización da información cartográfica e da titularidade das parcelas. Por último, o obxectivo do grupo de traballo sobre segregacións é establecer mecanismos de cooperación entre as partes do convenio, co fin de garantir que os actos de segregación que se incorporen ao Catastro se axusten á legalidade no ámbito rústico. Cómpre ter en conta, neste sentido, que a Lei do solo de Galicia é moi restritiva en materia de segregacións de terreos rústicos. Porén, para os supostos ou excepcións para segregar recollidos na normativa agraria ou forestal, faise necesario coordinar as actuacións para mellorar a eficacia de ambas as administracións que redunde en beneficio do interesado. Neste caso, cómpre explicar que a segregación de predios é un acto que permite que unha leira poida ser subdividida noutras con áreas máis pequenas, para deste xeito poder dispoñer delas separadamente de maneira independente.

Propoñen unha mellora da fiscalidade forestal

A Asociación Forestal de Galicia vén de celebrar esta mañá a súa XXXV Asemblea Xeral no Pazo de Toubes, en Cenlle, un acto ó que acudiron propietarios forestais e representantes de comunidades de montes veciñais de toda Galicia. A xornada serviu para poñer de manifesto algunhas das propostas que teñen os silvicultores para mellorar a xestión do monte. En concreto, a Asemblea aprobou dúas resolucións sobre cuestións que os propietarios consideran prioritarias: a mellora da fiscalidade forestal e a actualización do Catastro de Rústica.

Sobre a fiscalidade, a Asociación Forestal de Galicia ten principalmente tres propostas:

1. Permitir que tódolos propietarios forestais tributen as vendas de madeira no Réxime de Estimación Obxectiva (módulos).

A actual fiscalidade forestal penaliza os aproveitamentos forestais de turnos longos, é dicir, cando as árbores teñen unha quenda de corta superior ós 30 anos, como é o caso dos piñeiros e das frondosas caducifolias.

En aproveitamentos de turnos longos, aqueles propietarios que estean no Réxime de Estimación Directa -por exemplo, a gran maioría das persoas autónomas-, pagan ata catro veces máis impostos no Imposto da Renda que as persoas que estean no Réxime de Estimación Obxectiva (como os traballadores por conta allea).

O problema de fondo é que os propietarios que tributan no Réxime de Estimación Directa están a tributar por un beneficio fiscal moi superior ó real.

Dáse o contrasentido de que estes propietarios pagan máis canto máis se alonga a quenda de corta, cando na práctica, a taxa de retorno de investimentos dos piñeirais e das plantacións de frondosas é menor que nas especies de crecemento rápido.

Esta é unha circunstancia que a AFG entende que desincentiva as plantacións de especies de turno longo, polo que, conxuntamente coa Confederación de Organizaciones de Selvicultores de España (COSE), iniciou xestións ante o Goberno para modificar a fiscalidade. Os silvicultores piden que tódolos propietarios forestais particulares poidan tributar a súa actividade forestal no Réxime de Estimación Obxectiva.

2. No caso dos montes veciñais e empresas que tributen no imposto sobre sociedades, proceder a unha exención parcial do imposto nos aproveitamentos forestais de quendas de máis de 30 anos.

Esta medida, igual que no caso anterior, introduciría maior xustiza fiscal e aportaríalle maior atractivo económico ás plantacións de frondosas caducifolias (castiñeiros, cerdeiras, carballos, etc.) e de coníferas.

3. Establecer deduccións no IRPF de entre o 20% e o 40% dos investimentos feitos no monte.

A deducción do IRPF incentivaría os traballos de mellora e restauración dos montes permitindo una deducción do 20% do custe deses traballos, deducción que se duplica no caso de investimentos en masas de carácter protector.

Catastro de Rústica

Outra das actuacións prioritarias que contribuiría á mellora da xestión forestal é a actualización do Catastro de Rústica. O actual Catastro está desactualizado e contén numerosos erros, o que dificulta todo tipo de actividades forestais (cortas, solicitude de axudas, etc.).

Un momento da Asemblea da Asociación Forestal de Galicia.

A situación do Catastro é ademais un obstáculo claro para a posta en marcha de agrupacións conxuntas de xestión forestal, que contribúan a solventar os problemas derivados do minifundio. Os erros do Catastro dificultan a identificación de propietarios e parcelas, o que converte calquera proxecto de agrupación nunha tarefa titánica.

A Asemblea da AFG acordou emprazar ás Administracións a poñer en marcha unha urxente revisión do Catastro, a fin de actualizalo e de resolver os problemas que presenta.

Tralo remate da Asemblea, as arredor dun cento de persoas participantes compartiron unha comida de confraternidade e á tarde unha parte desprazáronse ó bosque de Ridimoas (Beade), onde se programou unha visita a este espazo singular orientado á conservación.

Imaxe de grupo das persoas participantes no evento.

“Dun xeito individual non fas nada no monte, calquera ordenación pasa por zonas agrupadas”

O monte particular da comarca do Morrazo (Pontevedra) convertiuse nas últimas décadas nun espazo con escasas perspectivas. Hai un minifundio forestal extremo, con parcelas medias que rondan os 700 – 800 metros cadrados, e unha maioría de propietarios que xa non vive da terra e que é incapaz de situar boa parte das súas parcelas. “Moita xente pensa que o monte non vale para nada”, resumen na Asociación de Propietarios do Morrazo, un colectivo que xurdiu no 2015 coa idea de recuperar o monte. Falamos co presidente da Asociación, Luciano Guimeráns, de Marín, e co vicepresidente do colectivo, José Manuel Carracelas (Bueu), sobre o traballo que están a facer. “Queremos deixar un monte vivo”, enuncia Luciano. - Como naceu a Asociación, unha iniciativa que é singular a nivel de Galicia? Luciano: A Asociación naceu por iniciativa dun grupo de propietarios que viamos que a situación do monte era a cada paso de máis abandono. Sentámonos un grupo de xente de Marín e Bueu e decidimos constituír unha asociación para animar ós propietarios a sumarse. O obxectivo era abrir un debate sobre o que facer no monte. A idea inicial era chegar a todo o Morrazo, pero enseguida vimos que era moi complicado, así que finalmente centrámonos en Bueu e Marín. - Que se pode facer fronte a ese abandono do monte do que falades? Luciano: Calquera iniciativa tería que pasar por crear zonas agrupadas. No Morrazo, individualmente non fas nada no monte porque está moi dividido, en parcelas moi pequenas.
"Os nosos socios teñen unhas 1.400 parcelas, cunha superficie media duns 700 metros cadrados"
José Manuel: Os nosos socios, que son 160, teñen máis de 1.400 parcelas, cunha media de 700-800 metros por tomada, pero dentro diso, temos parcelas de 50 metros cadrados. O monte aquí está con moito minifundio polas particións que había nas herdanzas. Un propietario pode ter 10 parcelas dispersas e en moitos casos, teñen identificadas algunhas fincas e outras non saben nin por onde están. - Que resposta atopastes á vosa inquedanza entre os propietarios forestais? Luciano: Cada vez que facemos unha asemblea nunha parroquia, á xente parécelle moi boa idea a Asociación e está interesada, pero tampouco podemos ofrecer solucións concretas, xa que polo de agora a Xunta non apoia figuras de xestión do monte que sexan acaídas á nosa realidade. Tamén hai propietarios que din: ‘A min non me interesa porque teño as miñas tomadas limpas e están localizadas’. Igual a el non lle interesa, porque ten por exemplo 60 anos e aínda vai ó monte, pero cando teña 70 ou 75 deixará de ir ó monte e os seus fillos igual non queren saber nada. Entón, temos que buscar remedio e ese remedio ten que ser de xeito agrupado. - Pensastes en promover unha Sociedade de Fomento Forestal (Sofor) para agrupar a xestión das fincas? José Manuel: Pensouse nunha Sofor, pero non é viable. As dimensións mínimas que se esixen para as Sofor, de 50 hectáreas, están pensadas para outras zonas, non para o Morrazo. Na Estrada, hai unha Sofor de 30 propietarios que suma 50 hectáreas. Aquí 30 propietarios sumamos pouco máis de 4 hectáreas.
"As Sofor non se adaptan a nosa realidade. Apostamos por facer agrupacións de 3 hectáreas en coto redondo, pero a Xunta ten que apoialas"
Luciano: A Sofor é a figura que apoia actualmente a Administración, pero para o Morrazo vémola difícil. Nós apostamos por agrupar a xestión en unidades que teñan un mínimo de 3 hectáreas en coto redondo, con continuidade entre as parcelas, que é algo que nos parece máis factible. Estamos traballando en varias zonas concretas nas que temos socios e outra parte de propietarios que estarían interesados. O que precisamos é que a Administración apoie este tipo de agrupacións. Se imos a unha zona e lle dicimos ós propietarios, imos valorar a madeira de cada un, cortar e plantar en conxunto, é algo que pode saír adiante. Traballar en conxunto permitiría ademais satisfacer as distintas visións que hai sobre o monte. Hai propietarios que defenden o eucalipto, outros o castiñeiro, a cerdeira ou o carballo. Se tes varias hectáreas en conxunto, pode haber diversidade de especies, eucaliptos, piñeiros, castiñeiros… e non como agora, que no Morrazo camiñamos cara un monocultivo do eucalipto.
"Agrupar a xestión permitiría satisfacer as distintas visións que conviven sobre o monte. Habería sitio para eucaliptos, piñeiros, castiñeiros ou cerdeiras"
José Manuel: Cunha ordenación do monte e plantacións diversas, estarían todos os propietarios contentos. Pensamos que o monte ten que ter rendabilidade porque se non ten rendabilidade, mal vamos. Dicíamo unha propietaria estes días: ‘Fálolle ós fillos do monte e os fillos dinme que o monte non vale nada’. Luciano: Un dos motivos do abandono é ese. Non hai xeito de rendabilizar parcelas pequenas. Por iso nós dicimos que traballando de xeito agrupado, pode haber prezos á alza e unha mellora de rendabilidade.
"O monte ten que ter rendibilidade. Se non, mal imos"
- Entón, a vosa idea sería a creación de agrupacións de máis de 3 hectáreas nas que manteriades a propiedade individual e xestionariades en conxunto? José Manuel: Exactamente, pero non chega con crear só zonas agrupadas porque hai moitas fincas que teñen muros de separación ou carecen de accesos. Temos tamén que superar o minifundio interno. Luciano: Un dos obxectivos sería a concentración. Dentro do mesmo polígono, hai propietarios que terían varias parcelas. Unha primeira medida sería limpar, medir toda a zona, investigar a propiedade e facer un plan de reordenación, que debería ser aprobado polos propietarios antes da súa inscripción notarial. Se un propietario ten catro parcelas nun polígono, pode rematar tendo unha, o cal lle favorece.
"Un dos obxectivos sería a concentración dentro de cada polígono. Esa é a nosa proposta, pero ata agora tivemos cero apoio da Xunta"
José Manuel: Esa é a nosa proposta, pero ten que ser asumida pola Administración. Ata o de agora, tivemos cero apoios da Administración ás nosas propostas e necesidades. A cuestión de fondo é que somos unha zona moi pequena no conxunto de Galicia e ignórannos. Luciano: Se ti lle dis ó propietario que ten que saír todo do seu peto, o propietario é reacio. - Falabades de investigar a propiedade. A parte das fincas dos vosos socios e de propietarios que tedes identificados, hai moita propiedade descoñecida? Luciano: Á hora de identificar as propiedades, contabamos con que Catastro puidera colaborar máis con nós, pero a nosa sorpresa é que, aínda que xa o intuiamos, a información que hai no Catastro está moi atrasada. Falando con Catastro, confesáronnos que hai arredor dun 20% de parcelas de propietarios descoñecidos. Iso dificulta moito o traballo. Ten que haber algunha norma que respalde ás entidades que queiran ordear unha zona para que o poidan facer incluíndo as parcelas de propietario descoñecido. Se un día aparece o propietario, pois buscarase unha solución, pero doutro xeito é imposible facer nada.
"Hai parcelas que están a nome de persoas que terían 130 anos. Esa é a realidade e carecemos de apoio para localizar ós propietarios reais"
José Manuel: Hai parcelas que están a nome dunha persoa que a día de hoxe tería 130 anos. Esa é a realidade. Temos dificultades para localizar ós propietarios reais desas parcelas e non temos ningunha axuda. Se vas a Catastro buscando información dos lindantes dunha parcela, tes que pagar por esa información, cando é información sen actualizar e que non che resolve nada. E se vas pedir unha corrección, pídenche que aportes un informe técnico, que nalgúns casos vai valer máis que a propia parcela, e un acordo cos lindantes. Ese é o papel que xoga a Administración, cando debería intervir ela directamente para buscar solucións.
"Unha vez que iamos petando polas portas, díxonos un propietario que estabamos facendo un traballo de apostolado. Non lle falta razón"
Na Asociación estamos facendo un traballo de falar cos propietarios e de investigar a propiedade que non ten ningún respaldo. Unha vez díxonos un propietario que o traballo que estabamos facendo era de apostolado e non lle falta razón. Imos chamando ás portas e hai xente que nos di: ‘Menos mal que alguén se ocupa disto’. Luciano: Tamén hai que dicir que nalgunza zona, como Marín, temos xente que nos combate, xente que igual ten os seus intereses e ingresos do monte e pensa que lle vai ir peor se os propietarios nos agrupamos e traballamos en conxunto. Iso tamén deriva en que teñamos dificultades en agrupar ós propietarios. José Manuel: Hai moita picaresca no monte e tamén hai que entender á xente. Houbo moitos enganos e a xente vólvese desconfiada.
"Que monte lle queremos deixar os nosos fillos? Dez parcelas pequenas que non sabemos nin onde están ou tres máis grandes e ben xestionadas?"
Luciano: Ao final, o que estamos facendo é un planteamento de futuro e todo o mundo vaise dando de conta do sentido que teñen as nosas propostas. Que queremos deixarlle ós nosos fillos? Dez parcelas de monte pequenas que non sabemos nin onde están ou 3 - 4 parcelas agrupadas e ben xestionadas?. Por iso pensamos que pode triunfar. - Nos vosos casos concretos, en que situación se atopan as vosas parcelas? José Manuel: Teño unhas 16 parcelas que suman uns 8.000 metros e que se atopan en tres concellos distintos. De todas esas, só teño perdidas 2 pequenas, ensináronmas algunha vez, pero non fun capaz de volver. E iso é algo que lle sucede a moita xente. No meu caso, cando era pequeno, o meu pai andaba ó mar e cando viña, lembro que me levaba ó monte a pasar o día, levabamos unha mochila con comida e bebida, ensinábame os marcos e pintábaos. É unha lembranza marabillosa que teño daquilo e por iso eu sigo con isto. O meu pai dicíame, ‘Vós ides perder o monte’. Pero non o perdemos, temos unha asociación para recuperalo. Luciano: No noso caso, eu son un pequeno propietario e a miña muller ten unhas 12 tomadas, sumando 6.000 metros, todas no concello de Marín, pero non saberiamos identificalas. Temos estado nalgunha delas hai anos, pero agora xa non se entra coa altura de mato que hai. Esta é a realidade de moitos propietarios. Por iso a asociación é tan importante e é a esperanza que temos.

“As franxas de protección non son a solución, limpas a ribeira e deixas un polvorín detrás”

- Estamos agora en plena época de lumes. Como vedes a situación do monte no Morrazo ante os incendios? Luciano: A realidade é que temos un perigo moi serio. Nós vivimos en zonas rurais, pegadas ó monte, e hai un perigo serio non só para o monte senón para a vida da xente. José Manuel: Se hai unha vaga de calor, con circunstancias extremas, temos medo. Así de claro. Luciano: Pensa que se entra un lume en Moaña con vento do sur ou do suroeste, o incendio chega a Pontevedra. Con vento e calor non hai quen o apague. - Como vedes a normativa que obriga á creación de franxas de protección arredor dos núcleos de poboación? É unha solución? Luciano: A Xunta debería ser consciente de que por esa vía non vai resolver o problema dos incendios en Galicia. O problema para nós está no interior do monte. Se ti tes a ribeira limpa, pero detrás tes un polvorín, non é solución. Imos seguir investindo en apagalumes ou planteando medidas preventivas? José Manuel: Unha asociación como a nosa podería xogar un papel importante en prevención, pero de momento nunca tivemos apoios. Luciano: As franxas son ademais algo tremendamente custoso para o propietario. Ao que lle cae, se ten ameaza de multa, non lle queda outra, pero se un propietario que teña unha tomada ao lado dunha zona urbán ten que estar gastando tódolos anos e non pode ter arborado, ao final o monte representa unha carga constante.

Catastro ten mal identificada a propiedade dun 30% das terras rústicas de Galicia

Galicia ten 11 millóns de parcelas rústicas, un 28% do total de España, con 1,7 millóns de propietarios. Cada propietario conta de media con 6,7 parcelas de 2.500 metros cadrados. Tal escenario de minifundio enrédase aínda máis pola desactualización dos datos de propiedade. Catastro ten mal identificada a propiedade de arredor dun 30% das terras rústicas de Galicia, o que dificulta múltiples iniciativas, coma proxectos de xestión en conxunto ou a habilitación de franxas de protección contra o lume arredor dos núcleos de poboación. A Consellería do Medio Rural, que trata de impulsar a habilitación de franxas de protección contra o lume en colaboración cuns 200 Concellos, está a atoparse coas dificultades derivadas do caos de Catastro. A Xunta puxo a disposición dos Concellos unha aplicación informática que lles permite automatizar a impresión de notificacións con destino ós propietarios afectados polas franxas de protección. Problema, arredor dun 30% dos propietarios das franxas están mal identificados. O conselleiro do Medio Rural, José González, recoñeceu esta semana a situación. “Temos 1,1 millóns de propietarios de parcelas en franxas de protección, dos que hai máis de 300.000 que carecen de NIF, segundo os datos de Catastro. Son propiedades rexistradas ou ben a nome de persoas que vivían antes de que existira o NIF en España ou ben a nome de herdeiros sen identificar”, sinalou González nun acto sobre a mobilidade da terra rústica en Galicia. Parte dos titulares sen identificar no Catastro poden ser localizados, pero outra parte é descoñecida, o que dificulta calquera iniciativa de xestión conxunta da terra ou mesmamente a creación de franxas de protección arredor dos núcleos poboados. A normativa autonómica permite que nas franxas a propia Xunta asuma as tarefas de xestión da biomasa de parcelas de propietario descoñecido, decomisando a madeira obtida; pero o problema de fondo non se resolve. Titularidade a favor da Xunta das terras de propiedade descoñecida A Administración proxecta cambiar o escenario na futura Lei de Recuperación e Posta en Valor de Terra Agraria de Galicia, que quere aprobar a fins do 2019 ou comezos do 2020. Esa normativa atibuiralle á Xunta a propiedade de toda terra que continúe sendo descoñecida tras un proceso de investigación sobre a titularidade da mesma. A Comisión Superior para o Estudo do Dereito Civil Galego emitiu recentemente un ditame favorable á atribución dos bens vacantes en favor da Xunta, segundo nota de prensa da Consellería de Presidencia. A medida afectaría só ós bens abandonados sen dono coñecido, de xeito que esas propiedades poidan ser incorporadas a posibles figuras de xestión conxunta da terra, coma polígonos agroforestais -que se queren regular na Lei de Recuperación de Terras-, ou Sociedades de Fomento Forestal (Sofor).

O SLG advirte de posibles erros masivos en Catastro que afectarían ao IBI das instalacións agrogandeiras

O Sindicato Labrego Galego advirte de que “do mesmo xeito que aconteceu en Vilalba o ano pasado, neste 2018 a veciñanza de Cospeito vén de recibir 400 notificacións nas que lles reclaman atrasos do IBI de 2016 a bens regularizados ese mesmo ano”, debido a erros masivos na revisión catastral. “Xa non abondaba cos prexuízos económicos do catastrazo -taxas de 60 euros na revisión de cada ben e o correspondente incremento do IBI-, senón que agora castigan aos e ás contribuíntes cunha carreira de obstáculos burocrática innecesaria motivada por erros administrativos”, denuncian dende o SLG. Así, despois de varias comprobacións, no sindicato constan que “moitos deses expedientes correspóndense con cortes e instalacións agrarias e non teñen a obriga de pagar eses atrasos porque as alteracións deberían ter efectos no Catastro Inmobiliario dende o 1 de xaneiro seguinte a aquel no que se publique a resolución do procedemento de regularizacion catastral en cada municipio”. A normativa reguladora especifica di sobre a data de alta para as construcións indispensables para o desenvolvemento das explotacións agrarias que: “Los valores tendrán efectividad el día 1 de enero siguiente a aquel en que se publique la mencionada resolución, con independencia de la fecha en que se notifiquen.” É dicir, o erro radica en que os expedientes foron tramitados como de “regularización” e non como “regularización rústica indispensable”. Só 11 dos 67 municipios lucenses están “vacinados” contra estes cobros indebidos do Catastro No Sindicato Labrego Galego preocúpalles que esta situación se teña dado no pasado en máis concellos ademais de Vilalba e Cospeito, e se estea a producir na actualidade noutros municipios galegos. “Tendo en conta que o problema xorde nos concellos que teñen ponencia de valores anterior ao 1 de xaneiro de 2006, que na provincia de Lugo só 11 concellos dos 67 a teñen actualizada nunha data posterior, e que na actualidade a maioría xa teñen rematado o proceso de regularización, podería haber ducias de municipios afectados en toda Galiza nos que se lles está a cobrar atrasos do IBI indebidamente”, advirten.
 O problema xorde nos concellos que teñen ponencia de valores anterior ao 1 de xaneiro de 2006
Ante esta situación, o Sindicato Labrego Galego rexistrou o día 11 de maio un escrito dirixido á Xerencia Territorial do Catastro preguntándolle se esta situación se deu en máis concellos galegos e, de ter sido así, solicitan a enumeración dos mesmos. Tamén lle preguntas+n cal é a maneira de proceder do Catastro diante desta problemática e se van revisar de oficio os expedientes. “En caso de non terse feito estas comprobacións, dende o SLG urximos ao Catastro a comprobar todos os concellos nos que se puido detectar este problema e a actuar de oficio, informando aos e ás contribuíntes afectados/as”, explican. A maiores, tamén solicitan unha entrevista con responsables da Xerencia Territorial do Catastro para abordar esta problemática.

A renovación catastral culmina en toda Galicia

O proceso de renovación catastral, coñecido popularmente como ‘catastrazo’, está culminando esta primavera nos concellos que aínda a tiñan pendente. O prazo límite para a finalización dos traballos é xullo do 2018, pero na maioría de localidades xa foron notificados os veciños. Facemos balance do proceso con David Prieto, do gabinete Cartotec, unha empresa de Melide especializada en cuestións catastrais, e con José Antonio Diéguez, de Ventonoso, un colectivo ligado a Unións Agrarias que estivo asesorando ós veciños do rural no proceso de actualización catastral. A renovación catastral, emprendida no 2013, afecta a dúas cuestións principais. Por un lado, Catastro está rexistrando as novas construccións e as ampliacións ou reformas de vivendas, que ademais de incorporarse ó recibo da contribución terán que abonar os atrasos dos últimos catro anos.
"Un erro frecuente do proceso é a atribución do uso de vivenda a instalacións anexas, como garaxes ou pequenos almacéns" (David Prieto, Cartotec)
A segunda cuestión é que as edificacións agrarias, como naves, alpendres ou invernadoiros, pasan a pagar o Imposto de Bens Inmobles. Todas esas alteracións nos datos catastrais son rexistradas e notificadas ós propietarios, a fin de que poidan comprobar que a actualización é correcta. Unha vez recibida a notificación, o propietario ten 15 días de prazo para a presentación de alegacións. O proceso está xa case rematado en toda Galicia. Quedan 79 concellos que teñen ata xullo deste ano para rematar os traballos, se ben a maioría xa concluíu e notificou os cambios ós veciños. “Na nosa zona, a maioría dos concellos que estaban pendentes de rematar a renovación xa notificaron ós veciños nos últimos meses, caso de Arzúa, Touro ou O Pino. Agora vano facer tamén Toques e Santiso” -explica David Prieto, de Cartotec.- “En Santiso precisamente temos contratada unha asistencia técnica co Concello para asesorar ós veciños sobre os cambios. Se hai veciños que están disconformes con cuestións como as valoracións, a superficie ou os usos que se lle atribúen ás edificacións, ímoslles tramitar as alegacións”, sinala Prieto. Como o proceso de renovación catastral xa leva tempo en marcha, David Prieto sinala que a estas alturas, cando o propietario recibe a carta de notificación da actualización, xa está concienciado de que ten que consultar os cambios na web do Catastro -coas claves que se lle facilitan-, a fin de comprobar que a actualización é correcta. “O 85 – 90% dos propietarios consulta como quedan as súas propiedades”, destaca. Erros na actualizacion catastral Os principais erros que se detectan no proceso de renovación catrastal corresponden ós usos atribuídos ás edificacións. “No proceso de actualización non houbo un traballo de campo exhaustivo, fíxose principalmente a través de ortofotos, polo que nos atopamos con que en moitas ocasións construccións anexas ás vivendas, como garaxes ou pequenos almacéns, son catalogadas como vivendas”, sinalan desde Cartotec. Outro erro habitual dáse por unha atribución equivocada do titular da propiedade. “Se a parcela está mal catastrada e hai unha nova edificación, atribúeselle a alguén que non corresponde, cos conseguintes conflictos sociais que iso pode xerar. Detectouse este problema sobre todo en zonas sen concentración parcelaria”, apunta David Prieto.

Bonificacións ás explotacións agrarias

O proceso de renovación catastral está a dar de alta no recibo da contribución ás edificacións gandeiras, o que representa un aumento dos impostos para as explotacións, se ben os Concellos teñen a posibilidade de establecer bonificacións que palíen esa suba de gravames.
Ventonoso proxecta contactar nos próximos meses cos Concellos que aínda non estableceran bonificacións para explotacións agrarias
Ventonoso, un colectivo que ofreceu charlas sobre o ‘catastrazo’ en numerosos concellos do rural, apunta que boa parte dos Concellos foron receptivos a establecer bonificacións. “Ao longo dos próximos meses, faremos un balance da situación e poñerémonos en contacto cos Concellos onde aínda non haxa bonificacións para as explotacións agrarias”, sinala José Antonio Diéguez, de Ventonoso. “Á hora de bonificar, existen diversas posibilidades. Temos Concellos nos que se estableceron bonificacións para explotacións que varían entre o 50 e o 95% do recibo, e hai outras que reduciron o imposto de rústica ó mínimo permitido, o 0,3% do valor catastral da edificación. Son as medidas máis comúns” -explica José Antonio Diéguez.- “Hai tamén outras bonificacións posibles, como a que fixo o Concello de Vilasantar para pensionistas da agraria, que teñen unha bonificación do 30%, co cal se evita que estan pagando o 100% do recibo por instalacións que non usan”, apunta. Desde Ventonoso teñen previsto trasladarlle tamén ós Concellos outras alternativas, como a bonificación do imposto de bens inmobles a aquelas persoas que aluguen ou cedan instalacións agrarias en desuso.
Concellos que están a rematar a renovación catastral Os seguintes concellos teñen de data límite de remate da renovación catastral o 31 de xullo, se ben boa parte deles xa concluíron o proceso. - A Coruña: Aranga, Arzúa, Boiro, A Capela, A Coruña, Curtis, Dodro, Fisterra, Mazaricos, Miño, Moeche, Monfero, Muxía, Oleiros, O Pino, Porto do Son, Rois, San Sadurniño, Santiso, Toques, Touro, Trazo, Val do Dubra, Vilarmaior, Zas. - Pontevedra: Barro, Cambados, Cotobade, Crecente, Cuntis, A Estrada, Forcarei, Gondomar, A Lama, Meaño, Oia, Pontevedra, O Porriño, Rodeiro, Salvaterra de Miño, Sanxenxo, Tui, Valga, Vilagarcía de Arousa. - Lugo: Burela, Castroverde, O Incio, Monforte de Lemos, Ourol, Palas de Rei, Pedrafita do Cebreiro, Portomarín, Ribas de Sil, Riotorto, Taboada. - Ourense: Baltar, Bande, Beariz, Os Blancos, Boborás, Carballeda de Valdeorras, Cartelle, Castrelo do Val, Cenlle, Cortegada, Chandreixa de Queixa, Entrimo, O Irixo, Laza, Leiro, Lobios, Maside, Padrenda, Porqueira, Sarreaus, Taboadela, Tramirás, Vilamarín, Vilamartín de Valdeorras.

Último asalto do ‘catastrazo’

A renovación catastral está a culminar en 125 concellos galegos que teñen pendente de rematar o proceso, iniciado no 2013. Os veciños de parte destes municipios xa comezaron a recibir as cartas nas que lles comunican a actualización do Catastro. Desde Ventonoso, unha organización ligada a Unións Agrarias que asesora ós veciños do rural no proceso, advirten da necesidade de prestar atención á carta. “Hai 15 días para comprobar se a actualización do Catastro é correcta e para presentar alegacións”, subliña José Antonio Diéguez, de Ventonoso. A carta de Catastro, na que se lle require ós veciños que paguen 60 euros por non ter comunicado ampliacións ou novas construcións, inclúe unhas claves que facilitan o acceso en internet á actualización catastral practicada por Facenda. “Máis da metade da xente non lle presta atención a esas claves. Pensa que con pagar os 60 euros remata todo, pero a sorpresa chega ó ano seguinte, cando lle pasan o recibo actualizado da contribución”, advirte José Antonio Diéguez. Ventonoso insiste en que os veciños teñen que comprobar en internet a actualización realizada por Catastro. “Se todos os datos están ben, perfecto, pero se non están ben, hai que presentar alegacións e só hai 15 días para presentalas, polo que hai que estar moi áxil”, inciden. Cambios A renovación catastral, emprendida no 2013, afecta a dúas cuestións principais. Por un lado, Catastro está a rexistrar as novas construcións e as ampliacións de vivendas, que ademais de incorporarse ó recibo da contribución, terán que abonar os atrasos dos últimos catro anos. A segunda cuestión é que as instalacións agrarias, como naves, pendellos ou invernadoiros, pasan a pagar tamén a contribución de rústica. Canto tocará pagar polas instalacións agrarias? Depende da taxa que teña establecida o Concello de turno, que pode oscilar entre o 0,3 e o 0,9 por cento do valor catastral da propiedade. Sobre o recibo final, os Concellos teñen tamén a posibilidade de aplicar bonificacións de ata o 90% para explotacións agrarias. Foron xa varios os municipios que teñen establecidas esas bonificacións, como é o caso dos de Santiago, Lalín, Silleda, Muxía ou Curtis. Desde Ventonoso estase a facer un seguemento para comprobar que municipios se preocupan de baixar os coeficientes do Catastro e/ou aplican bonificacións para as explotacións agrarias. Datas En Galicia, estaba previsto que a renovación catastral concluíse en novembro deste ano, pero Facenda ampliou o seu remate ata xullo do 2018. En calquera caso, hai concellos como Ourol (Lugo), coa renovación prorrogada ata o 2018, nos que os veciños xa están a recibir as comunicacións da actualización, polo que Ventonoso pide atención ó proceso.

Municipios pendentes de rematar a renovación catastral

A Coruña – Data límite de remate o 31 de outubro do 2017: Abegondo, Arteixo, Camariñas, Cambre, Carballo, Cee, Lousame, Narón, Negreira, Ordes, Padrón, Pontedeume, Rianxo, Santiago de Compostela. – Data límite de remate o 31 de xullo do 2018: Aranga, Arzúa, Boiro, A Capela, A Coruña, Curtis, Dodro, Fisterra, Mazaricos, Miño, Moeche, Monfero, Muxía, Oleiros, O Pino, Porto do Son, Rois, San Sadurniño, Santiso, Toques, Touro, Trazo, Val do Dubra, Vilarmaior, Zas. Lugo – Data límite de remate o 31 de outubro: Carballedo, Sarria. – Data límite de remate o 31 de xullo do 2018: Burela, Castroverde, O Incio, Monforte de Lemos, Ourol, Palas de Rei, Pedrafita do Cebreiro, Portomarín, Ribas de Sil, Riotorto, Taboada. Ourense – Data límite de remate o 31 de outubro: O Barco de Valdeorras, A Bola, O Bolo, Castrelo de Miño, Castro Caldelas, A Gudiña, Larouco, Manzaneda, Nogueira de Ramuín, Ourense, Piñor, A Rúa, Rubiá, San Amaro, San Xoán de Río, Sandiás, A Teixeira, Viana do Bolo, Vilar de Santos, Vilariño de Conso, Xunqueira de Espadanedo. – Data límite de remate o 31 de xullo do 2018: Baltar, Bande, Beariz, Os Blancos, Boborás, Carballeda de Valdeorras, Cartelle, Castrelo do Val, Cenlle, Cortegada, Chandreixa de Queixa, Entrimo, O Irixo, Laza, Leiro, Lobios, Maside, Padrenda, Porqueira, Sarreaus, Taboadela, Tramirás, Vilamarín, Vilamartín de Valdeorras. Pontevedra – Data límite de remate o 31 de outubro: Dozón, Lalín, Mos, As Neves, Nigrán, Poio, Portas, Ribadumia, Silleda. – Data límite de remate o 31 de xullo do 2018: Barro, Cambados, Cotobade, Crecente, Cuntis, A Estrada, Forcarei, Gondomar, A Lama, Meaño, Oia, Pontevedra, O Porriño, Rodeiro, Salvaterra de Miño, Sanxenxo, Tui, Valga, Vilagarcía de Arousa.

O ‘catastrazo’ culmina este ano en 144 concellos galegos

A renovación catastral, máis coñecida como 'catastrazo', que se iniciou en Galicia a partir do 2013, concluirase este ano. Quedan 144 concellos co proceso en marcha, nos que previsiblemente os seus veciños recibirán unha carta de Facenda ó longo do 2017 para informalos da actualización. “É entón cando os propietarios poden presentar alegacións. Se se deixa pasar esa oportunidade, xa non se poderá facer nada”, advirte José Antonio Diéguez, de Ventonoso, unha organización ligada a Unións Agrarias que está a asesorar a veciños do rural no proceso. A que cuestións cómpre prestar atención? Hai dous puntos principais a ter en conta. O primeiro é que a actualización do Catastro incluirá as novas construcións e ampliacións que se teñan feito en vivendas. Cando Facenda detecte eses cambios, enviaralle ós propietarios unha carta na que lles comunicará a actualización e lles reclamará o pago de 60 euros por non ter declarado os cambios.
"O 90% da xente pensa que xa resolveu ao pagar 60 euros por non ter declarados os cambios. A sorpresa chega despois" (José Antonio Diéguez)
“O 90% da xente pensa que pagando eses 60 euros xa resolveu, pero non é así. Ese pago é simplemente unha amnistía para evitar multas por non ter declarado os cambios. A sorpresa chega nos anos seguintes, cando veñen os recibos actualizados e cando Facenda reclama o cobro de atrasos dos últimos catro anos”, destaca José Antonio Diéguez. Desde Unións Agrarias aconsellan que o propietario, unha vez recibida a primeira carta sobre a actualización, comprobe cal vai ser o recibo que terá que pagar no próximo ano e en concepto de que, para así decidir se precisa ou non presentar alegacións. “Se se espera a que cheguen os recibos de cobro, o único que se poderá facer é pagar”, avisan. Instalacións agrarias Un segundo foco de atención radica nas instalacións agrarias, que tras a renovación catastral pasarán a pagar a contribución de rústica. Cortes, naves, pendellos ou invernadoiros serán obxecto do imposto. Canto tocará pagar polas instalacións agrarias? Depende da taxa que teña establecida o Concello de turno, que pode oscilar entre o 0,3 e o 0,9 por cento do valor catastral da propiedade. “Hai Concellos que, tras as protestas veciñais, están reducindo as súas taxas, pero esa redución aplicarase só no ano seguinte, unha vez estea aprobada. Entre tanto, haberá que pagar os primeiros recibos que cheguen”, sinala José Antonio Diéguez. Bonificacións Sobre o recibo final, os Concellos teñen tamén a posibilidade de aplicar bonificacións de ata o 90% para explotacións agrarias. Foron xa varios os municipios que teñen establecidas esas bonificacións, como é o caso dos de Santiago, Lalín, Silleda, Muxía ou Curtis.

Municipios nos que concluirá a renovación catastral no 2017

A Coruña - Data límite de remate o 30 de marzo do 2017: Betanzos, Cerceda, Cerdido, Noia, Oroso. - Data límite de remate o 30 de xullo do 2017: Abegondo, Arteixo, Camariñas, Cambre, Carballo, Cee, Lousame, Narón, Negreira, Ordes, Padrón, Pontedeume, Rianxo, Santiago de Compostela. - Data límite de remate o 30 de novembro do 2017: Aranga, Arzúa, Boiro, A Capela, A Coruña, Curtis, Dodro, Fisterra, Mazaricos, Miño, Moeche, Monfero, Muxía, Oleiros, O Pino, Porto do Son, Rois, San Sadurniño, Santiso, Toques, Touro, Trazo, Val do Dubra, Vilarmaior, Zas. Lugo - Data límite de remate o 30 de marzo do 2017: Monterroso, Paradela. - Data límite de remate o 30 de xullo: Carballedo, Sarria. - Data límite de remate o 30 de novembro: Burela, Castroverde, O Incio, Monforte de Lemos, Ourol, Palas de Rei, Pedrafita do Cebreiro, Portomarín, Ribas de Sil, Riotorto, Taboada. Ourense - Data límite de remate o 30 de marzo do 2017: A Peroxa, Celanova, Maceda, O Carballiño, Oimbra, Pontedeva, Quintela de Leirado, San Cristovo de Cea. - Data límite de remate o 30 de xullo: O Barco de Valdeorras, A Bola, O Bolo, Castrelo de Miño, Castro Caldelas, A Gudiña, Larouco, Manzaneda, Nogueira de Ramuín, Ourense, Piñor, A Rúa, Rubiá, San Amaro, San Xoán de Río, Sandiás, A Teixeira, Viana do Bolo, Vilar de Santos, Vilariño de Conso, Xunqueira de Espadanedo. - Data límite de remate o 30 de novembro: Baltar, Bande, Beariz, Os Blancos, Boborás, Carballeda de Valdeorras, Cartelle, Castrelo do Val, Cenlle, Cortegada, Chandreixa de Queixa, Entrimo, O Irixo, Laza, Leiro, Lobios, Maside, Padrenda, Porqueira, Sarreaus, Taboadela, Tramirás, Vilamarín, Vilamartín de Valdeorras. Pontevedra - Data límite de remate o 30 de marzo: Moaña, Redondela, Vilaboa, Vilanova de Arousa. - Data límite de remate o 30 de xullo: Dozón, Lalín, Mos, As Neves, Nigrán, Poio, Portas, Ribadumia, Silleda. - Data límite de remate o 30 de novembro: Barro, Cambados, Cotobade, Crecente, Cuntis, A Estrada, Forcarei, Gondomar, A Lama, Meaño, Oia, Pontevedra, O Porriño, Rodeiro, Salvaterra de Miño, Sanxenxo, Tui, Valga, Vilagarcía de Arousa.

Critican a suba do IBI para os bens rústicos no concello da Pastoriza

O Sindicato Labrego Galego (Slg) denuncia o que considera unha “excesiva suba” do Imposto de Bens Inmobles (Ibi) para os bens rústicos no concello da Pastoriza. En concreto, dentro do proceso de regularización catastral o goberno local deste municipio lucense eminentemente gandeiro optou inicialmente por aplicar o gravame máximo que permite a lei: un 0'9% para os bens rústicos. “Dende o Sindicato Labrego Galego denunciamos o que nos parecía unha fiscalidade excesiva e, no pleno do pasado 17 de setembro, o equipo de goberno aprobaba un gravame para o IBI de rústica máis baixo que o decidido nun principio -o 0'6%- pero que a nós segue a parecernos excesivo”, aseguran dende a organización agraria. Por todo isto, e aproveitando que a ordenanza fiscal que regula o IBI na Pastoriza aínda se atopa en fase de alegacións, dende o Slg demandan ao goberno municipal que aplique a suba mínima que permite a lei, do 0'3%. Dende o Concello argumentan que, desta maneira, “o tipo quedaría homoxeneizado co fixado para os bens urbanos”. Para o Sindicato Labrego “isto é un despropósito, habida conta que a propia lei dá a entender, a través dos tipos máximos e mínimos que fixa, que o rústico debe tributar menos que o urbano”. A lei permite bonificacións do 95% no IBI para cooperativas agrarias ou actividades económicas de interese especial como a gandería Ademais, unha vez que modifica o IBI, dende o Slg consideran que “o concello debería ser sensible cos colectivos sociais máis necesitados de exencións fiscais”. Por exemplo, a lei permite bonificacións do 95% neste imposto aos bens rústicos das cooperativas agrarias e de explotación comunitaria da terra, ou a aquelas actividades económicas que sexan declaradas de especial interese ou utilidade municipal por concorrer circunstancias sociais, culturais, histórico-artísticas ou de fomento do emprego. Para o Sindicato Labrego Galego, os sectores agrogandeiros deste concello eminentemente rural “deberían beneficiarse destas bonificacións, xa que constitúen o sostén económico da economía municipal e os principais -vacún de leite e carne- están atravesando unha crise de prezos sen precedentes”. A maiores, dende a organización agraria demandan que o concello da Pastoriza “debería facer un estudo dos núcleos de poboación para ver se hai algún que poida beneficiarse da bonificación do 90% que contempla a lei para asentamentos de poboación singularizados pola súa vinculación ou preeminencia de actividades primarias de carácter agrícola, gandeiro, forestal, pesqueiro ou análogas e que dispoñan dun nivel de servizos de competencia municipal, infraestruturas ou equipamentos colectivos inferior ao existente nas áreas ou zonas consolidadas do municipio”.

O ‘catastrazo’ retoma a ofensiva no rural

O rural galego encara este outono a segunda fase do xa coñecido como catastrazo. O proceso de renovación catastral, que está a aumentar significativamente os recibos da contribución, rematou en arredor de 80 concellos, pero outros 150 seguen coa regularización en marcha e é de esperar que se sumen máis municipios á actualización. Falamos con Unións Agrarias e co Sindicato Labrego, organizacións agrarias que están a asesorar a afectados polo proceso, para coñecer as cuestións ás que cómpre prestar atención. A novidade máis significativa do catastrazo é que todas as instalacións agrarias, tales como granxas, naves e invernadoiros pasan a pagar o Imposto de Bens Inmobles (IBI). A maiores, a revisión porá ó día posibles ampliacións en vivendas e incluirá novas construcións.Sobre os cambios en vivendas, haberá que abonar ademais os atrasos dos últimos 4 anos, pago do que quedan exentas as instalacións agrarias. Que problemas se están a detectar coa actualización do Catastro? Repasamos cinco cuestións a ter en conta

1) Construcións agrarias que figuran como almacéns

Se un pendello ou unha corte queda catalogado como almacén, Catastro reclamará o pago de 4 anos de atrasos. “É fundamental no proceso de regularización catastral, prestar atención ós usos que lle atribúe Catastro ós inmobles, de cara a presentar as correspondentes alegacións”, sinala Margarida Prieto, coordinadora do Sindicato Labrego Galego (SLG) na Terra Cha.
"É fundamental prestar atención ó uso que lle atribúe Catastro ós inmobles" (Margarida Prieto, SLG)
Prieto pon o exemplo dunha construción agraria que se valorou en 7.437 euros e que se catalogou como almacén. De acordo co tipo impositivo vixente nese concello, o 0,4, o afectado enfrontábase a un recibo anual de 29,7 euros só por esa construción, pero como a instalación estaba catalogada como almacén, tiña que abonar ademais un recibo por catro anos de atrasos (118,9 euros). Cunha correcta catalogación, evitarase o pago de atrasos e haberá ademais a posibilidade de acceder a bonificacións.

2) Instalacións non suxeitas ó pago do IBI ás que se lles atribúe un valor catastral

“Tivemos un afectado de Friol ó que se lle computaban como almacéns as foxas de purín, que estaban cubertas de uralita” -lembra Verónica Marcos, de Unións Agrarias de Lugo.- “Tamén é frecuente que se computen as trincheiras dos silos e tivemos mesmo o caso dunha afiliada á que lle querían cobrar pola casa infantil do Carrefour que colocara no xardín para os nenos”.
"Tivemos o caso dunha afiliada á que lle querían cobrar por unha caseta infantil de plástico que mercara no Carrefour" (Verónica Marcos, Unións)

3) Construcións mal atribuídas

A planificación labiríntica dalgúns núcleos rurais leva a confusións na atribución das instalacións. Haberá que revisar que Catastro liga ben as construcións cos correspondentes propietarios.

4) Tipos impositivos

Cada Concello ten potestade para fixar os tipos impositivos da contribución rústica entre o 0,3 e o 0,9. Boa parte dos concellos agrarios teñen tipos baixos, arredor do 0,3-0,4, se ben hai outros nos que se dispara ata o 0,9. A presión das organizacións agrarias está a forzar baixadas dos tipos en boa parte das comarcas agrarias. “Na nosa zona, houbo concellos como Muras, Xermade, A Pastoriza ou Guitiriz que si nos manifestaron a súa vontade de traballar no tema, pero na maioría dos casos aínda falta por concretar en canto se van baixar os tipos”, explica Margarida Prieto, do Sindicato Labrego. As naves agrarias pasan a pagar a contribución. Esta foi valorada en arredor de 30.000 euros. / Imaxe: SLG. A maiores, as organizacións lembran que os Concellos teñen potestade para aplicar bonificacións de ata o 90% por circunstancias especiais, como podería ser o feito de considerar a produción agraria como de especial importancia municipal. “Lugo, por exemplo, é un dos Concellos que xa están aplicando o tipo mínimo, o 0,3, e que a maiores estableceron bonificacións de ata o 90% para as explotacións agrarias”, lembra Verónica Marcos, de Unións. A diferenza de recibos é significativa. Imaxinemos instalacións agrarias valoradas en 50.000 euros. Co tipo máximo (0,9) pagaríanse 450 euros ó ano. Co tipo mínimo (0,3), o pago sería de só 150 euros, pero se a maiores se establece unha bonificación do 90%, o recibo final será de 15 euros. Cómpre destacar que só os Concellos saneados terán autorización de Facenda para establecer este tipo de bonificacións, pois os que se atopen en procesos de rescate, teñen prohibidas as bonificacións.

5) Becas de estudo

Os fillos e fillas de gandeiros dos Concellos nos que xa se acometeu a renovación catastral estiveron a perder de xeito sistemático becas de estudo a causa das valoracións catastrais das instalacións agrarias. O problema suscitou as queixas do sector gandeiro e este ano correxiuse a convocatoria de becas para permitir maiores valores patrimoniais de rústica. O sector dubida de que ese cambio sexa suficiente.
"Os Concellos ven o catastrazo como ingresos, pero non poden sanear as contas a costa dos veciños" (José Antonio Diéguez, Ventonoso)
Valoracións As organizacións que traballan na asesoría ós afectados pronostican un forte impacto do Catastrazo nos próximos meses. “Pódese dicir que houbo unha tregua durante o periodo electoral, pero este outono retomarase o envío de comunicacións” -prevé José Antonio Diéguez Otero, de Ventonoso, unha organización ligada a Unións Agrarias.- “O catastrazo para os Concellos representa sen dúbida unha fonte de ingresos, pero o que non se pode é pretender sanear as contas a costa dos veciños”, valora Diéguez Otero. Na mesma liña exprésase Margarida Prieto, do Sindicato Labrego, que incide en que os Concellos a miúdo non teñen en conta o impacto que ten unha suba “tan brutal” de impostos na veciñanza, sobre todo no rural, que rexistra unha forte crise da maioría dos sectores produtivos e que conta coas pensións máis baixas do Estado.

“Non é lóxico pagar sen ter servizos ningúns”

Ángel López, de Guntín (Lugo), é un dos afectados polo catastrazo. Xa lle comunicaron as valoracións catastrais dos seus bens, incluidas instalacións agrarias, e está á expectativa de ver como se plasma esa renovación catastral no seu recibo da contribución. “Imos ver que tipo impositivo vai aplicar o Concello -actualmente do 0,50 en rústica- e que servizos nos van dar. Nós servizos non temos ningúns, nin alcantarillado nin traída de augas nin outros. Só temos pistas en mal estado e alumeado público”, resume. “Se se quere fixar poboación no rural, hai que establecer bonificacións nos impostos e ofrecer servizos”, defende.

Consideran insuficientes os cambios na concesión de becas para fillos de agricultores

Un real decreto modificaba a semana pasada os limiares de renda e patrimonio familiar para acceder ás axudas ao estudo. A pesar de que hai modificacións “positivas”, en opinión da organización rural UPA, “segue habendo moitas condicións que deixan fóra das bolsas a fillos de produtores agrarios en situación de necesidade”. “Mentres que o mínimo esixible para incorporarse serían, no caso do secaño, unhas 90-110 hectáreas, en función do cultivo e da zona de España da que esteamos a falar, con 40 xa che consideran un potentado, e os teus fillos non teñen dereito a bolsa”, lamentaron desde UPA. UPA cre que a modificación dos limiares de patrimonio familiar en zonas rurais aprobada polo Ministerio de Educación é “claramente insuficiente” e demostra dunha “falta de sensibilidade coa igualdade de trato entre o mundo rural e o urbano”. “O Goberno debe modificar o límite dos valores catastrais das leiras rústicas” En concreto, o Real Decreto eleva os valores catastrais das construcións situadas en leiras rústicas, excluído o valor catastral da construción que constitúa a vivenda habitual da familia, de 13.130 a 42.900 euros. Esta modificación non fai senón igualar o limiar das construcións rurais ás urbanas. Este cambio, sendo positivo, “non é suficiente”, afirma UPA, porque non modificaron o límite dos valores catastrais das leiras rústicas pertencentes aos membros computables da familia. O que fai que por exemplo en secaño cunhas 40 hectáreas en propiedade xa se estaría excluído das bolsas. No caso do regadío, a partir de 16 hectáreas e se se trata dun regadío de leñosos con 8 hectáreas xa non se concedería a bolsa. Como referencia, para unha incorporación á actividade agraria esíxense como mínimo de media (depende do tipo de cultivo e a zona de España) de 90 a 110 hectáreas en secaño, de 20 a 35 hectáreas de regadío e de 12 a 18 hectáreas de leñosos.
"O máis obxectivo é ter en conta a renda da unidade familiar”
Respecto ao requisito do rendemento das actividades económicas ocorre que, segundo os anos e o sector, con ingresos superiores ao límite establecido pódense ter uns ingresos netos mesmo negativos. Noutras ocasións, con ingresos brutos inferiores pódese chegar a uns ingresos netos elevados que xustifiquen o quedar fóra dos beneficiarios das bolsas. UPA propón “eliminar este límite de volume de negocio e atender ao elemento máis obxectivo á hora de valorar os ingresos realmente dispoñibles: a renda da unidade familiar”. UPA propón adecualos á realidade da actividade agrícola e gandeira de tal forma que se diferencie entre os que teñen leiras, construcións rurais ou urbanas que as utilizan como medio de produción, para desenvolver a súa actividade agraria, e entre aqueles que son un elemento patrimonial sen máis. Proponse incrementar os límites establecidos nos valores patrimoniais das fincas urbanas e rústicas cando estas están ligadas ao desenvolvemento dunha actividade agrícola ou gandeira.

O Ministerio rectifica para que o “catastrazo” non prexudique as becas dos fillos de gandeiros

O Ministerio de Educación, Cultura e Deporte acaba de realizar unha modificación dos limiares de renda familiar para que o proceso de revisión da valoración catastral de instalacións para uso agrícola e gandeiro, o popularmente coñecido como “catastrazo”, non penalice aos fillos e fillas de gandeiros á hora de acceder a bolsas de estudos do Ministerio. Así, o Consello de Ministros aprobou este venres o Real Decreto polo que se establecen os limiares de renda e patrimonio familiar e as contías das bolsas e axudas ao estudo para o curso 2016-2017. En canto aos efectos do “catastrazo”, desde o Ministerio destacan que “atendeuse a preocupación dos estudantes do medio rural que temían unha posible perda do dereito á obtención da bolsa consecuencia dos cambios de valoración catastral que se produciron neste medio”. Para iso adaptáronse os limiares de patrimonio familiar. En esencia, axústanse as contías en relación ao novo valor catastral das denominadas “construcións indispensables” tales como almacéns, naves, celeiros, etc., edificadas en fincas rústicas. Este novo valor repercute no valor total da finca de maneira que este podería chegar a exceder do limiar máximo establecido para a concesión de bolsa, coa eventual perda do dereito á obtención da mesma. Texto da modificación: Desta forma, a modificación publicada este luns no BOE establece que “denegaranse as bolsas ou axudas ao estudo solicitadas para o curso 2016-2017 cando se superen os limiares indicativos de patrimonio familiar que se fixan a continuación: b) A suma dos valores catastrais das construcións situadas en fincas rústicas, excluído o valor catastral da construción que constitúa a vivenda habitual da familia, non poderá superar os 42.900 euros, sendo aplicables ás devanditas construcións os coeficientes multiplicadores, en función do ano en que se efectuou a última revisión catastral, que se establecen no apartado a) anterior. a) (.....)En caso de inmobles nos que a data de efecto da última revisión catastral estivese comprendida entre o 1 de xaneiro de 1990 e o 31 de decembro de 2002 multiplicaranse os valores catastrais por 0,49. No caso de que a data da mencionada revisión fose posterior ao 31 de decembro de 2002, os valores catastrais multiplicaranse polos coeficientes seguintes: Por 0,43 os revisados en 2003. Por 0,37 os revisados en 2004. Por 0,30 os revisados en 2005. Por 0,26 os revisados en 2006. Por 0,25 os revisados en 2007. Por 0,25 os revisados en 2008. Por 0,26 os revisados en 2009. Por 0,28 os revisados en 2010. Por 0,30 os revisados en 2011. Por 0,32 os revisados en 2012. Por 0,34 os revisados en 2013. Por 0,36 os revisados en 2014. Por 0,36 os revisados en 2015. c) A suma dos valores catastrais das fincas rústicas excluídos os valores catastrais das construcións que pertenzan aos membros computables da familia non poderá superar 13.130 euros por cada membro computable

Charla sobre as consecuencias da revisión catastral en Santa Comba

Os problemas ocasionados no agro pola revisión catastral chegaron tamén a Santa Comba, onde esta noite se celebrará unha charla organizada por Unións Agrarias para abordar a situación e as posibles vías para reducir o 'catastrazo'. Na sesión informativa está prevista a participación do alcalde de Santa Comba, José Antonio Ucha, que xa se amosou partidario de reducir os gravames sobre as explotacións agrarias. Falarán tamén Jacobo Feijoo, responsable de Desenvolvemento Rural de Unións Agrarias, e José Antonio Diéguez, de Ventonoso. A charla será ás 21.30 horas no auditorio municipal de Santa Comba. O principal problema que está a ocasionar a revisión catastral vén de que as instalacións agrarias como cortes, pendellos ou naves pasan a ser obxecto do Imposto de Bens Inmobles (IBI). Parte dos Concellos das comarcas gandeiras xa están a adoptar medidas para reducir o impacto da contribución no agro.

Os Concellos dan pasos para limitar o impacto do ‘catastrazo’ no agro

A renovación do Catastro que xa está en marcha no 70% dos Concellos galegos, está a xerar preocupación no rural. A revisión, coñecida xa popularmente como 'catastrazo' actualizará os datos dos inmobles e, a maiores, obrigará a pagar a contribución por cortes, pendellos e outras instalacións agrarias, que ata agora estaban exentas. Ante esta situación, parte dos Concellos das comarcas rurais xa están a anunciar bonificacións para as granxas. Os anuncios de bonificacións no Imposto de Bens Inmobles (IBI) para explotacións agrarias sucédense nos últimos meses. Lalín e Silleda, no Deza; Muxía, Vimianzo e Laracha, na Costa da Morte; ou Curtis, Melide e Santiago no interior coruñés, son algúns dos municipios que xa confirmaron importantes reduccións de impostos para gandeiros e agricultores. Curtis En Curtis, por exemplo, o Concello levou recentemente a pleno a aprobación das primeiras 79 bonificacións do IBI. Houbo 34 propietarios que se acolleron á bonificación máxima, do 95%, o que deixou casos como o dun recibo de 874 euros que pasou a outro de 43,70 euros. Os restantes 45 expedientes beneficiáronse de reduccións do 50%, xa que os inmobles suxeitos á bonificación desenvolven outros usos a parte dos agrarios.
Curtis aprobou recentemente as primeiras 79 bonificacións no IBI. O recibo dun propietario pasou de 874 euros a 43,70
O goberno local de Curtis mantén aberto o proceso de bonificacións e sinala que aínda quedan pendentes solicitudes que se están a tramitar. O Concello xa aprobara no 2014 a bonificación do 95% do IBI para as explotacións gandeiras, agrarias e forestais e no 2015 axustou a normativa municipal para bonificar cun 50% ós inmobles mixtos, é dicir, os que comparten outro tipo de construccións, como vivendas, que se benefician de bonificacións do 50%. O Concello de Curtis estima que deixará de recadar máis de 8.000 euros por esta medida, se ben precisa que pode afrontar ese esforzo por ter as contas saneadas. Aqueles Concellos que están sometidos a plans de axustes teñen prohibido por Facenda o establecemento de bonificacións no IBI. Contexto O debate sobre a renovación catastral está a darse na práctica totalidade dos concellos do rural, ben por mocións que presentan os grupos da oposición no pleno municipal, ben por iniciativas dos propios grupos de goberno. Unións Agrarias, que está a desenvolver charlas informativas sobre o problema, lembra que os gobernos locais poden establecer bonificacións de ata o 95% para as explotacións gandeiras. Outra medida que poden adoptar é a reducción da taxa a aplicar, que debe estar entre o 0,3% e o 0,9% do valor catastral da edificación, polo que cando sexa maior do 0,3, hai marxe para baixala.