Teixeiro acollerá unha planta para producir biogás a partir de xurro

04/03/2024 Gonzalo1977 Leave a comment

O polígono de Teixeiro (Curtis) contará en menos de dous anos cunha planta de biogás que terá capacidade de procesar preto de 100.000 toneladas ó ano de xurros e residuos agrícolas. Para montar a instalación, prevese un investimento de 12 millóns de euros e a creación de 25 postos de traballo, entre directos e indirectos, segundo anunciou hoxe a Consellería de Economía. A conselleira de Economía, María Jesús Lorenzana, subliñou hoxe que a iniciativa, impulsada pola firma Vertex Bioenergy, inclúese nun plan de aceleración de proxectos industriais da Xunta, a fin de acompañar o proceso administrativo e axilizar os trámites. O obxectivo é que a planta estea en funcionamento a finais do 2025 e que produza case 6 millóns de metros cúbicos de biogás, que equivalen ao consumo de gas de 8.500 vivendas ao ano. Así o explicou Lorenzana durante unha visita a Bioetanol Galicia (Curtis), unha industria que forma parte de Vertex Bioenergy, a compañía promotora da planta de biometano.

Bioetanol Galicia produciu o último ano 188.000 metros cúbicos de biocombustibles a partir de millo importado

Bioetanol Galicia, que leva en marcha desde o ano 2022, adícase á produción de biocombustibles a partir de millo importado. É previsible, por tanto, que parte dos residuos da produción de biocombustibles poidan tamén ser usados como materia prima na planta de biogás, que precisará de sustratos vexetais para sumar á incorporación de xurros. Durante o 2023, Bioetanol Galicia produciu máis de 188.000 metros cúbicos de biocombustibles, comercializado coas principais petroleiras da Península e do resto de Europa, que os empregan nas formulacións das gasolinas de automoción. Segundo proxecto en curso A instalación proxectada en Curtis súmase á que se executará en Lugo, impulsada principalmente polo Grupo Lence, Agroamb e Norvento, coa participación da consultora Medrar. A planta de biometano lucense tratará os residuos lácteos das industrias do Grupo Lence (Río, Leyma) e a maiores ofrecerá un servizo para procesar xurros das explotacións gandeiras que lle entregan o leite a Lence. A finais do 2023, trascendeu que o proxecto tiña un apoio europeo de 4,5 millóns de euros, cun presuposto total de 7,5 millóns. Rede de plantas con participación pública Previsiblemente, as iniciativas de Lugo e Curtis contarán en breve con novos proxectos en marcha en distintas partes de Galicia. Xa hai un par de anos, a Xunta anunciara a súa participación nun proxecto de plantas de biogás, conxuntamente con Repsol, Naturgy e e Reganosa, que incluía a construción dunha gran planta de biogás en Cerceda (A Coruña), acompañada dunha rede de plantas comarcais. Está por ver que instalacións se van poñer en marcha finalmente a través desta iniciativa, se ben espérase que as comarcas gandeiras con máis problemas de xurro, como a Limia ou o Deza, conten con instalacións comarcais de tratamento.

O aproveitamento de xurros en Galicia representa un modelo de economía circular de km 0, con só dúas comarcas con excedentes claros

Escepticismo no sector Os proxectos de plantas de biogás para a produción de enerxía a partir de xurro son mirados con escepticismo polo sector gandeiro, pois o xurro é apreciado como abono, xa que reduce os gastos en abonos químicos. No sector consideráse que o aproveitamento dos xurros en Galicia constitúe un modelo de economía circular de kilómetro cero, polo que sinálase que só no caso de excedentes comarcais -como na Limia-, son comprensibles as plantas de biogás.

Agroalimentación, Portada arriba dereita

Ábrese a convocatoria de axudas para plantas de biogás, ás que poden optar industrias agroalimentarias

27/12/2023 Noelia Cortizo Leave a comment

A Consellería de Economía abre a convocatoria de axudas destinada a impulsar proxectos integrais de gases renovables. Poden ser beneficiarias destas axudas as empresas do sector transformación e comercialización agrícola, pero non granxas nin explotacións de produción primaria. A convocatoria, de concorrencia competitiva, terá aberto o prazo de solicitudes ata o 21 de febreiro. Trátase da primeira vez que Galicia conta cunha convocatoria específica para esta tipoloxía de iniciativas enerxéticas, que teñen un gran potencial e un importante carácter innovador. Conta cun orzamento de 7,5 millóns de euros co obxectivo de mobilizar ao redor de 15 millóns de euros. As axudas están dirixidas a empresas e autónomos que queiran realizar proxectos consistentes na produción de hidróxeno de orixe renovable ou de biogás e biometano para o seu aproveitamento en centros de demanda situados en Galicia, co que se pretende favorecer o uso racional de enerxías renovables. No caso do biogás e biometano, as axudas inclúen sistemas para a obtención de biogás mediante dixestión anaerobia; sistemas de almacenamento e tratamento do biogás para a obtención de biometano; sistemas de pretratamento dos residuos; sistemas de compresión para o seu transporte e almacenamento; sistemas de abastecemento; instalacións de valorización para a produción eléctrica ou térmica; sistemas de inxección á rede de gas (se existe contrato de venda cun consumidor localizado en Galicia); equipos que empreguen biogás e biometano como combustible; sistemas auxiliares e de control; obra civil asociada; instalación e posta en marcha; proxecto técnico e de legalización. A axuda máxima por proxecto será de 2,5 millóns de euros, no caso de proxectos de hidróxeno renovable, e de 2 millóns de euros para os de biogás e biometano con intensidades de axudas entre o 45 e o 65 %, dependendo do tamaño da empresa. Os proxectos deberán destinar unha parte do gas renovable ao autoconsumo enerxético.

Leite, Portada Lista

“Non é rendible económicamente ter terras a 30 km da granxa”

27/09/2023 Camilo Leave a comment

Manuel Sieira, de Noia, estudante na EFA Fonteboa, con Claudio Cremonesi, xunto ao sistema de regadío e abonado utilizado na granxa Fenil Prestini, durante a súa estancia formativa esta primavera na rexión de Lombardía Azienda Agricola Fenil Prestini é unha granxa familiar da rexión de Lombardía, ao norte de Italia, onde se concentra a produción láctea do país. Atendida xa pola terceira xeración, moxe 220 vacas e cultiva unha finca de 50 hectáreas de regadío que rodea ao establo. Nos últimos anos, as explotacións da zona seguiron un proceso de incremento xeralizado no número de cabezas, desencaenando problemas de nitratos no chan. Pero os irmáns Cremoneni prefiren axustar o tamaño do seu rabaño ás 65 hectáreas de superficie total que manexan e diversificar os seus ingresos cara á produción e biometano e electricidade. As plantas de biogás son habituais en Lombardía e preséntanse como parte da solución para a xestión sostible do xurro que producen as granxas. A ecuación complétase cunha intensiva rotación de cultivos, que aumenta a demanda de abonos orgánicos e facilita a súa utilización. Zona vulnerable Fenil Prestini achégase ás 500 cabezas de gando: 220 vacas en muxido, 35 secas e 230 animais de recría entre tenreiras e xovencas. Está situada no municipio de Verolavecchia, na provincia de Brescia, nunha zona declarada vulnerable por presenza de nitratos. Esta circunstancia condiciona a fertilización das terras, limitada a 170 unidades de nitróxeno por hectárea. “Por agora o control que se leva a cabo non é moi rigoroso, as autoridades fan a vista gorda porque senón todas as granxas desta zona teriamos que pechar”, recoñece Claudio Cremonesi, que xunto aos seus irmáns Tiziano e Cristina están á fronte desta explotación. Separador e planta de biogás

As camas son de colchoneta de goma con palla e material secante por enriba Para tratar de solventar os problemas de exceso de xurros da granxa, van instalar un sistema combinado que inclúe un separador sólido-líquido e unha planta de biogás de 250 Kw de potencia. Xa dispoñen das autorizacións necesarias para a instalación e o custo previsto é de 1,5 millóns de euros. “Trátase dun sistema novo con tecnoloxía holandesa. É unha planta que non necesita instalacións de formigón, senón que vén montada nun contedor de polietileno, o que abarata moito a montaxe. Unha planta de biogás desta potencia que requira de obras e instalacións en formigón sairía por 2,5 millóns de euros”, explica Claudio. Para tratar de rendibilizar o investimento e completar a capacidade da planta, recibirán os xurros de varias granxas veciñas, ás que devolverán o material digestado para abonar con el as súas terras. 50 hectáreas de regadío nunha peza a carón da granxa

A terra agrícola arredor da granxa foi concentrada e o sistema de rego mellorado hai 20 anos A granxa dos irmáns Cremonesi dispón dunha leira de regadío en propiedade de 50 hectáreas nunha soa peza rodeando o establo que destinan á produción de forraxe e cereal para a alimentación do gando. “A auga é fundamental para a produtividade da terra”, recoñece Claudio, doutor en Zootecnia de formación e que se incorporou no ano 2000, ao acabar os seus estudos, á granxa familiar que rexentaba o seu pai. Foi entón cando fixeron toda a transformación da superficie produtiva, cunha completa restructuración da terra para mellorar o regadío. “Xuntamos as terras nunha especie de concentración privada. Eran leiras moito máis pequenas pero xa eran da nosa propiedade, se fosen de distintos propietarios tería sido moito máis difícil porque habería distintas mentalidades”, recoñece. Rotolone para regar e abonar Hoxe en día xa non usan as canles de rega, senón un sistema mediante mangueira enrolada conectada ao tractor denominado rotolone. “Usámolo tanto para regar con auga como para abonar con xurro”, explica Claudio. Dispoñen de 400 metros de mangueira cos que cobren toda a superficie ao redor do establo, permitindo facer pasadas de 120 metros de ancho. “É un sistema máis eficiente que a canle de rega, porque calculas mellor a auga”, asegura. Nesta zona de Lombardía as precipitacións sitúanse entre os 1.200 e os 1.300 litros por metro cadrado ao ano pero as choivas concéntranse sobre todo nos meses de outubro e novembro e de febreiro-marzo e abril.

O sistema conéctase a distintas tomas procedentes do pozo de xurro que hai repartidas pola finca

“O resto do ano regamos cada 7 ou 8 días, porque son chans areosos que reteñen pouca auga”, aclara Claudio. O rotolone permite tamén conectar o sistema de rega a distintas tomas procedentes do pozo de xurro que hai repartidas pola finca para fertilizar os cultivos. É un método que usan a maior parte de explotacións da zona. O custo é menor que o dunha cisterna de tubos colgantes ou inxectores. “Comprámolo hai 12 anos e custounos 50.000 euros”, detalla Claudio. Produción de alfalfa e millo

O millo e a alfalfa son dous dos cultivos principais de Fenil Prestini. A rotación inclúe tamén mestura de cereal de inverno con leguminosa nas fincas nas que non hai alfalfa, que ocupa máis ou menos unha cuarta parte da superficie total da explotación. “As ganderías nesta zona están a abandonar a alfalfa porque dá traballo e é difícil de lograr un bo secado, pero é un cultivo moi importante para nós por varios motivos: necesita pouca auga, fixa nitróxeno e mellora o terreo ao ter raíces moi profundas”, destaca Claudio.

A alfalfa é moi importante porque necesita pouca auga, fixa nitróxeno e mellora o chan

Cultivan 15 hectáreas cada ano de alfalfa. Seméntana cada 5 anos e vana rotando por toda a superficie agraria da explotación. Este ano fixeron 6 cortes, un cada 25-30 días. Os primeiros, en abril, ensilados en microsilos (rolos) e despois, a partir de maio, secada como feno. No resto das terras cultivan millo en rotación intraanual con cereal de inverno. “O millo empezamos a labralo en abril e acabamos a finais de maio. Como regamos, obtemos producións superiores a 60.000 quilos por hectárea”, detalla. Tras ensilar o millo, labran unha mestura de veza, trigo e cebada, que recollen na primavera, apostando por técnicas de mínimo laboreo das terras. “É imposible facer sementeira directa nesta zona porque a normativa obriga a enterrar inmediatamente o xurro”, explica Claudio. Fano mediante un sistema de inxectores conectado ao tractor e ao rotolone. Aproximadamente o 50% do traballo agrario fano eles directamente e o outro 50% contrátano a empresas de servizos. “Deseconomía” de escala

Fenil Prestini é autosuficiente en produción forraxeira, pero compra soia, fariña de millo, palla e concentrado. Está situada no corazón da produción láctea italiana, unha zona onde abundan as ganderías de tamaño medio (250 vacas) e outras máis grandes, que apostaron por medrar nos últimos anos, aínda que Claudio considera que “non é economicamente rendible ter terras a 30 km da granxa”, que sería para eles a única forma de incrementar a superficie agraria e poder aumentar cabezas de gando. “Nesta zona está a concentrarse a produción e transformación de leite, mentres no resto de rexións de Italia está a descender. As granxas grandes traballan con economía de escala pero non hai que pasarse, porque as granxas demasiado grandes producen deseconomía de escala”, afirma.

Non se pode chamar enerxía verde a producir electricidade con alimento

Por iso opina que “o futuro das granxas de leite será diversificar ingresos coa produción de enerxía”. Eles xa comezaron a facelo, coa instalación de 99 Kw de placas solares e dispoñen xa da autorización para a instalación dunha planta de biogás na que producirán enerxía só con xurro e outros restos orgánicos, como subproductos agrícolas, xa que para Claudio “non se lle pode chamar enerxía verde a producir electricidade con alimento”. Recría propia

Outro exemplo insostible para Claudio é o que segue unha granxa próxima, con 2.000 vacas en muxido e que non fai recría. “Compran xovencas acabadas de parir a outras granxas, aprovéitanlle esa lactación ás vacas e envíanas ao matadoiro en canto deixan de dar leite, sen volver a inseminarlas”, describe. Fenil Prestini, en cambio, cobre as súas necesidades de reemprazo con recría propia, que completa todo o proceso de crecemento na propia explotación. Os primeiros 15 días de vida as tenreiras están en boxes individuais non opacos, para que os animais poidan verse, tocarse e socializar. Ás dúas semanas de vida pasan a estar aloxadas de dúas en dúas ata o destete, que se produce entre os tres meses e os tres meses e medio. Lotes por tamaño

Manuel Sieira, cunha das vacas dun dos dous lotes nos que están divididos os animais de producción As 220 vacas en muxido están repartidas en dous lotes, pero non se distribúen segundo produción nin se dividen en primíparas e multíparas, senón por tamaño. “Nun lote temos ás vacas máis grandes e no outro ás que son máis pequenas. Desta forma os animais están moi tranquilos porque non hai dominancias e pelexas pola comida”, argumentan. A ración é a mesma para os dous grupos. “As grandes comen máis cantidade e as pequenas menos, pero a composición é idéntica, así hai menos complicación”, asegura. Nestes momentos leva 21 kg de ensilaxe de cereal de inverno; 8,5 kg de fariña de millo; 4,5 kg de alfalfa; 2,8 kg de soia e 4,2 kg de concentrado, aínda que habitualmente contén 21 kg de silo de millo e 7 kg de ensilaxe de cereal de inverno. “Acabamos o silo de millo porque o ano pasado houbo moi mala produción, só chegamos ao 45.000 kg por hectárea”, explica.

Venda en conxunto do leite e prezo de 51 céntimos

Azienda Agricola Fenil Prestini produce unha media de 36 litros por vaca e día, logrando unha media por lactación de 10.000 litros por vaca e ano, ao 4% de graxa e 3,5% de proteína. Comercializa toda a súa produción a través de Agrilatte, unha cooperativa de venda de leite en conxunto formada por un cento de granxas. A industria de transformación, fundamentalmente queixeira, permite lograr unha maior revalorización da materia prima. “Nestes momentos estamos a cobrar o litro a 51 céntimos, pero hai un ano cobrabamos a 42 e fai dous a 36”, quéixase Claudio. O 55% do leite da cooperativa destínase a fornecer a queixerías da denominación de orixe Granna Padano, a que conta con maior tradición en Lombardía, e outro 10% para queixos da DOP Asiago, na rexión limítrofe de Venecia. O resto véndese como leite líquido. Sala de muxido de orixe irlandesa

A familia Cremonesi muxe dúas veces ao día (de 2 a 5 da mañá e da tarde) nunha sala de 18 puntos pero con capacidade para 36 vacas. “É unha sala moi funcional que che permite colocar as pezoneiras aos dous lados. Desta forma con só 18 pezoneiras muxes a 36 vacas porque mentres nun lado estás muxindo, no outro metes vacas e preparas ás outras 18; así reduces tempos mortos e custos, debido a que se necesita unha menor potencia eléctrica, bomba de baleiro, etc. Cun só operario e 18 puntos somos capaces de muxir 100 vacas á hora”, destaca. Claudio visitou distintas granxas en Irlanda tras facer a súa tese universitaria e decidiu importar este sistema de muxido, da marca Dairymaster, para a súa granxa. “Os gandeiros veciños dicíanme que estaba tolo. A sala montámola no ano 2001 e custounos 85.000€”, lembra.

É unha sala moi funcional que permite reducir tempos mortos; con 18 pezoneiras e un só operario muximos 100 vacas á hora

No canto de usar colares ou podómetros, este sistema irlandés utiliza microchips nos crotais, que proporcionan todos os datos de celos, rumia, produción etc. e a sala de muxido conta á súa saída cunha porta selectora que separa automaticamente a vacas que é necesario inseminar ou tratar. O relevo xeracional nas granxas italianas Claudio estudou 5 anos no Instituto Técnico Stanga, o centro de formación agraria con sede en Cremona, e tras incorporarse á explotación familiar decidiu seguir formándose compatibilizando o traballo na granxa co estudo na universidade e unha estancia posterior en Cork (Irlanda). Reivindica a complementariedade entre a formación teórica e a práctica e destaca a capacidade de transferencia de coñecemento e innovación do sistema público irlandés, onde a propia universidade tiña unha granxa comercial de 200 vacas para as prácticas dos alumnos e a adopción de innovación. Claudio ten unha filla de 16 anos, Stefania, que estuda en Stanga. Este ano fixo o primeiro curso e, tras completar a súa formación no centro (5 anos), ten pensado dar o salto á Universidade (outros 5 anos) para facer Veterinaria. Dificultades de man de obra

Os traballadores de orixe india, paquistaní e exipcia son os que máis abundan nas granxas lombardas Na granxa dos Cremonesi traballan dous empregados, un indio que se encarga do muxido e outro paquistaní que realiza tarefas de limpeza, alimentación e coidado do gando. “Estamos a buscar máis persoas para traballar pero é moi difícil atopar. Pagamos 2.200 euros máis vivenda ao empregado que se encarga de muxir e 1.600€ máis casa ao outro operario. Son soldos bos; non entendo como a xente non quere traballar nisto”, lamenta Claudio, que observa unha gran desconexión da sociedade actual co mundo agrario. “En 1980, cando eu me inscribín no Instituto Técnico Stanga, todos eramos fillos de agricultores; hoxe só o 10% dos alumnos proceden dunha explotación agrícola ou gandeira”, compara.

Carne, Portada arriba dereita

Frigoríficos Bandeira pon en marcha unha planta de biogás

21/09/2023 Moncho Mariño Leave a comment

A introdución de enerxías sustentables e con escasa pegada de CO2 na industria alimentaria é un dos retos para o futuro deste sector. A xeración de biogás a partir de residuos constitúe un aporte que, por un lado permitirá un aforro económico e, por outro, contribuirá a reducir de maneira significativa as emisións prexudiciais para a atmosfera. Ese é o camiño emprendido pola empresa Frigoríficos Bandeira S.L. nas súas instalacións, coa creación dunha planta de biogás instalada por Norvento. Frigoríficos Bandeira S.L., compañía galega líder no sector cárnico, dedicada ao sacrificio e despezamento de gando bovino, está a levar a cabo un ambicioso plan de mellora das súas instalacións de Bandeira baseado na sustentabilidade e redución da pegada ambiental. Para iso, e da man de Norvento Enerxía e de Forestación Galicia, promove unha solución que abarca de forma integral a valorización de subprodutos procedentes do matadoiro, a xeración de enerxías renovables e o tratamento integral das augas residuais O proxecto impulsado por Frigoríficos Bandeira, que supón o investimento de case catro millóns de euros, permitirá valorizar enerxeticamente o seu efluente e subprodutos, así como un sistema de depuración para o tratamento do dixestato procedente da planta, permitindo pechar o ciclo da xestión dos residuos do matadoiro. Descarbonización do sector cárnico: explorando o biogás Está previsto que esta instalación bote a andar este mes. Calcúlase que esta nova planta terá capacidade para tratar 30.000 toneladas anuais de subprodutos orgánicos xerados no proceso produtivo de Frigoríficos Bandeira, incluíndo dexeccións gandeiras e augas do proceso. A dixestión anaerobia desta matriz residual xerará uns 7.000 MWh anuais de biogás, que serán utilizados para a xeración de enerxía eléctrica e térmica en forma de vapor, satisfacendo a case totalidade das necesidades enerxéticas das instalacións da empresa cárnica. En concreto, cubrirá o 80% da demanda eléctrica e o 100% da térmica. O proxecto de execución comprende tamén a instalación dun sistema de depuración, que se compón dunha serie de procesos, tanto físicos como químicos e biolóxicos, nos que se eliminará a carga contaminante do dixestato e outros efluentes líquidos ata conseguir unha vertedura final a rede de saneamento que garanta que se cumpran os niveis esixidos polas ordenanzas municipais. Cara á transición enerxética renovable en Galicia O obxectivo da instalación é reducir considerablemente as emisións de gases de efecto invernadoiro ou GEI ao evitarse a emisión de metano que, de forma natural, xera a descomposición de materiais orgánicos, especialmente os xurros e esterco, á vez que se alcanza a total substitución do combustible fósil actualmente utilizado por un gas renovable non contaminante. Así, estímase prospectivamente unha redución deste tipo de emisións, de máis de 400 toneladas de CO2 anuais. Ademais, a limitación do transporte de residuos ao xestionarse as mesmas na propia instalación, sen necesidade de acudir a centros ou entulleiras especializados, consegue minimizar simultaneamente a pegada de carbono e os custos de operación desta empresa líder en produtos cárnicos. Frigoríficos Bandeira apostou polo biogás como fonte de enerxía renovable e sostible xa que ofrece unha variedade de beneficios ambientais e económicos, incluída a xestión de residuos, a redución de emisións e a xeración de enerxía. ‘É un pracer poder colaborar en proxectos como este, que contan cun compoñente local e ambiental tan importante. O biogás preséntase como unha das opcións máis interesantes para a industria cárnica, axudando ás compañías á súa descarbonización, baixo os principios da economía circular, mediante o aproveitamento de subprodutos ou residuos como materias primas. Desde Norvento Enerxía seguiremos traballando para que o sector cárnico e outros moitos atopen o seu camiño na transición enerxética renovable’, sinala Juan Morilla, director de Operacións de Norvento. Pola súa banda, Fernando Vargas, xerente de Foresga, engade que ‘En Galicia temos o potencial e a capacidade para liderar a xeración nacional de enerxías renovables, e tamén debemos dar un paso decidido para a súa xeración a partir dos residuos das nosas industrias agro-gandeiras e de primeira transformación. Este proxecto de Frigoríficos Bandeira é un claro exemplo das posibilidades que se abren nestas industrias para a mellora da súa eficiencia enerxética e a redución das súas emisións de gases de efecto invernadoiro coa valorización dos seus residuos’. Isabel Martínez Cochón, directora xeral de Frigoríficos Bandeira, destacou que “Este proxecto demostra o noso firme compromiso por impulsar unha industria cárnica que aposta por un modelo produtivo sostible e respectuoso co medio ambiente. Pretendemos cubrir unha porcentaxe significativa das nosas necesidades enerxéticas con enerxía renovable xerada in situ e dar unha solución integral e competitiva aos subproductos derivados das nosas actividades. En resumo, desde Frigoríficos Bandeira queremos promover a sustentabilidade, a eficiencia enerxética e a responsabilidade ambiental dentro da industria cárnica”. Acerca de Frigoríficos Bandeira Frigoríficos Bandeira S.L., é unha compañía fundada no ano 1984, con sede en Bandeira (Silleda, Pontevedra), dedicada ao sacrificio e despezamento de gando bovino. Abastécese fundamentalmente, de gando vacún maior nado e criado en Galicia, tanto a través dun amplo grupo de provedores que traballan no sector como gandeiros, tratantes e entradores. Importa, exporta e comercializa toda clase de produtos cárnicos á vez que os distribúe por toda a xeografía nacional e internacional. Na actualidade, e como consecuencia dos constantes investimentos practicados en tecnoloxía punta, da formación continua do equipo profesional, de rigorosos controis de calidade e dunha moi coidada selección do gando, perfílase como unha das empresas punteiras no sector cárnico. (www.frigobandeira.com).

Leite, Portada Lista

Carioni, a granxa ecolóxica máis grande de Italia, con 1.500 vacas e 1.000 hectáreas

05/09/2023 Camilo Leave a comment

Sara Carioni, xunto a Adrián Fernández, Antón Chaín, Mateo García e Brais Cajide, alumnos da EFA Fonteboa que esta primavera fixeron prácticas nesta gandería italiana En 1920 a familia Carioni empezou a producir leite con 5 vacas na súa pequena granxa de Trescore Cremasco, no límite entre as provincias de Cremona e Bérgamo. Un século despois e propiedade na actualidade de Tommaso Carioni e os seus irmáns Mario e Tiziana, converteuse na explotación ecolóxica máis grande de Italia. Nela realizaron prácticas esta primavera catro alumnos da EFA Fonteboa dentro do programa de intercambio europeo Erasmus+. Situada na zona agrícola de Crema, a 50 minutos da cidade de Milán, a granxa da familia Carioni é hoxe unha empresa diversificada, que transforma a súa produción láctea en queixos e outros produtos e que cultiva tamén hortalizas coas que fai conservas.

A granxa da familia Carioni é hoxe un exemplo de emprendemento agrícola recoñecido en Italia

A importante dimensión alcanzada garante todo o ciclo produtivo, desde a produción de forraxes e a cría do gando ata a transformación e venda directa dos seus produtos lácteos, un modelo de emprendemento agrícola recoñecido con numerosos premios en Italia. A procura da autosuficiencia enerxética levounos a investir tamén en placas solares e biodixestores para o aproveitamento do metano xerado polo xurro. En ecolóxico desde o 2015

Vista aérea das instalacións onde se atopan as vacas de produción de leite ecolóxico, a queixaría e a planta de biogás Na súa evolución como empresa, souberon fusionar tradición e investimentos nas tecnoloxías máis avanzadas para abrirse camiño no mercado. Un crecemento constante iniciado fai máis de medio século pero que se multiplicou na última década. O pai de Tommaso, Francesco Carioni, incrementou nos anos 60 a cría de gando leiteiro e o cultivo da terra coa produción de hortalizas. Seguindo o seu exemplo de diversificación, no ano 2000 os seus fillos montaron unha queixería e empezaron a transformar o leite que producían en queixo fresco e curado de distintas denominacións de orixe, como Salva Cremasco ou Taleggio. Pero é a partir de 2015 cando se produce o gran salto na empresa familiar, coa conversión a ecolóxico e o lanzamento de Carioni Food & Health, que resume a filosofía actual do grupo: adaptarse ás demandas do consumidor producindo alimentos de calidade, saudables, e que preserven o medio ambiente. 1.000 hectáreas de terreo

Sistema de rega, con 600 metros de mangueira e pivote Desde entón duplicaron varias veces o tamaño da granxa e estenderon a súa superficie agraria, que suma na actualidade 1.000 hectáreas repartidas por 3 das 20 rexións italianas: Lombardía, Emilia Romagna e Marche. “Facemos dous cultivos ao ano. As rotacións son moi importantes en ecolóxico para manter o chan e evitar as malas herbas”, asegura Sara Carioni, que se encarga do manexo de datos, a certificación ecolóxica das terras e a gandería e do sistema automatizado de alimentación, formado por tres robots Triolet. A ración inclúe silo de trigo, silo de herba, pastone de millo, fariña de millo, torta de soia, fariña de chícharo e palla ou herba seca. Na actualidade só saen ao pasto as vacas secas, pero a partir da próxima primavera sairán tamén as vacas en produción. “Para iso temos que cambiar a estrada principal de sitio e necesitamos a autorización do Concello”, explica Sara. Cultivos para alimentación humana e animal

A cultivo de xirasol destinan 150 hectáreas As vacas aliméntanse con forraxes ecolóxicas producidas nas terras que xestiona a propia granxa e coa importación de subministracións procedentes doutras áreas e doutros países, por exemplo millo de Europa do leste, que chega cada semana en tráiler por estrada. Cultivan 250 hectáreas de trigo, 150 de millo, 150 de xirasol, 100 de cebada e 100 de herba para o gando e, para alimentación humana, 60 hactáreas de colza, 60 de chícharo e 50 de soia. Contan con terras en distintos municipios (Trescore Cremasco, Casaletto Vaprio, Crema, Romanengo, Pantigliate, Vignate) de varias provincias (Milán, Lodi, Cremona). Realizan directamente eles mesmos unha parte importante dos traballos agrícolas, para o que dispoñen dun amplo parque de maquinaria, aínda que tamén subcontratan algúns labores específicos en momentos concretos. Tres granxas

Vacas de produción ecolóxica, con 600 cabezas en muxidura e previsión de dobrar no plazo de 4 anos A gandería conta con 1.500 cabezas totais repartidas en varias localizacións. O establo principal alberga a 600 vacas adultas en produción ecolóxica en Trescore Cremasco, que se complementa cunha granxa aparte para a recría. A poucos quilómetros, en Casaletto Vaprio, Carioni mantén outra explotación que produce en convencional cun cento de vacas en muxidura.

Producen diariamente 18.000 litros de leite ecolóxico e transforman o 40% da produción

A media de produción é duns 30 litros por vaca e día, cun 4,2% de graxa e un 3,5% de proteína. Das granxas da familia Carioni saen diariamente uns 18.000 litros de leite ecolóxico e 2.800 de convencional. Transforman o 40% da produción, á que dan saída a través da venda directa en tendas propias, situadas en Brescia e na estación central de Milán. Son tamén socios da cooperativa Granarolo, á que subministran leite ecolóxico co que elaborar produtos de alimentación infantil. “Págannos pouco, só 69 céntimos por litro, uns 12 céntimos máis que o convencional”, quéixase Sara. Exportación

Entre os produtos elaborados encóntranse queixos con denominación de orixe, leite fresco e distintas conservas A demanda interna italiana está “saturada”, afirma. “É necesaria unha regulación da produción de leite porque, a falta de normas, o mercado italiano foi invadido por materia prima procedente do estranxeiro, o que provocou unha baixada de prezo que pon en dificultades aos gandeiros italianos”, asegura. Por iso apostan por abrir mercados fóra, a través da exportación e internacionalización dos seus produtos. Tras converterse en provedores oficiais de McDonald’s Italia, iniciaron contactos en destinos afastados como Australia, Asia ou EEUU.

Seguir medrando coa innovación constante como bandeira

Sara Carioni, xunto aos alumnos galegos, no establo de produción ecolóxica Sara é a cuarta xeración na gandería iniciada polo seu bisavó fai máis dun século e representa o cambio tecnolóxico polo que está a apostar Carioni. “A innovación foi a clave da nosa evolución e do noso crecemento”, asegura Sara. A pesar de vivir un crecemento exponencial nos últimos 10 anos, tanto en cabezas de gando como en hectáreas de terreo, o seu obxectivo a curto prazo é seguir crecendo. “O noso obxectivo en 4 anos é duplicar o número de vacas en produción, pasando das 600 actuais a 1.200”, detalla.

Aquí non se cuestiona o tamaño das explotacións, porque a sustentabilidade non depende diso senón de como se fagan as cousas

“Aquí non se cuestiona o tamaño das explotacións, hainas de máis de 1.000 vacas e non existe límite legal respecto diso e na miña opinión pode ser sostible unha granxa deste tamaño, porque non depende do número de vacas senón de como se fagan as cousas”, argumenta. Robotización

Zona de carga de forraxes e concentrado do robot de alimentación Para acompañar ese crecemento, a granxa da familia Carioni aposta por un alto nivel tecnolóxico nos seus procesos de produción, tanto agrícolas como gandeiros. “Tanto o robot de alimentación como os de muxido que estamos a montar están xa pensados e deseñados para chegar ás 1.200 vacas en produción”, explica.

Están a substituír o muxido en sala dúas veces ao día por 20 robots

Trátase dun sistema pioneiro, da marca italiana TDM, no que os robots non están situados no medio dos distintos lotes de animais, senón nunha instalación aparte, á que se conducen as vacas para muxirse, igual que se se levasen á sala de muxido. Os robots están dispostos en forma de semicírculo ao redor dunha sala de espera central para grupos de 150 vacas. “Para a nosa visión de futuro, unha sala de muxido rotativa non cumpría coas nosas expectativas, porque o noso obxectivo é robotizar a granxa”, conta Sara. Cambio no rol dos traballadores Iso non vai eliminar man de obra, considera, pero si que vai cambiar as súas funcións e o perfil dos traballadores, porque “a partir de agora necesitaremos menos operarios e máis técnicos informáticos”, afirma.

Dan emprego a máis de 60 persoas

Con todo, matiza, “aínda que se traballe con computadores e se manexen datos, as vacas hai que coñecelas igual, e a terra tamén”, salienta. En total dan emprego a entre 60 e 65 persoas nas distintas patas do grupo: agricultura, gandería, transformación, distribución e comercialización. Agricultura de precisión

Cisterna con sistema de inxección para o xurro No cultivo da terra, practican a agricultura de precisión, instalando sistemas de rega por goteo capaces de medir as necesidades hídricas específicas de cada parcela e tipo de cultivo. “O clima está a cambiar moito, nesta zona temos entre 80 e 100 días de choiva ao ano, pero nos dous últimos anos choveu moito menos, a cantidade de precipitación foi moi inferior, polo que se fai imprescindible o regadío”, asegura. “Faciámolo por turbina e este ano incorporamos unha mangueira de 600 metros con pivote”, detalla.

No verán a temperatura alcanza os 35 graos e no inverno as mínimas caen ata os 5 graos baixo cero

A produción ecolóxica ten ademais outros requirimentos. “Non podemos usar nada de abono químico, polo que unicamente fertilizamos con abonos orgánicos, mediante xurro líquido inxectado e esterco sólido que enterramos ao momento para reducir as emisións”, explica. Este profundo coñecemento da produción agrícola desde un punto de vista científico, a aplicación de boas prácticas agronómicas e os investimentos en tecnoloxías avanzadas permitíronlles mellorar a produtividade das terras. Recría propia

Malia estar en produción ecolóxica, só as vacas secas saen a pacer ao exterior das instalacións Carioni pretende duplicar nos próximos 4 anos o número de cabezas de gando en base á súa propia recría, para o que están inseminando a todas as vacas con seme holstein, usando sexado en xovencas e vacas de primeiro parto. “Levamos 2 anos facéndoo para medrar máis rápido”, indica. Con todo, os problemas de amontoamento das tenreiras están a atrasar o seu crecemento e dificultando este obxectivo. Danlles 5 litros de costro ás tenreiras ao nacer, o que lles axuda a arrincar moi ben nas primeiras semanas de vida, pero despois o seu crecemento vese freado a medida que pasan aos lotes grupais, polo que se ven obrigados a ampliar a idade de destete nalgúns casos ata os 4 meses de idade. Benestar animal

As camas nas novas naves son de colchoneta de látex Desde fai 6 anos contan con certificación de benestar animal. “É unha demanda dos consumidores que compran os nosos produtos e unha garantía de bo manexo para os nosos clientes”, argumenta Sara. As naves de produción construídas hai 5 anos dispoñen de cubículos con colchón de látex para o gando e nas máis antigas a cama é de palla picada.

A certificación non ten en conta a innovación; está un pouco desfasada

A certificación ten en conta a comodidade do aloxamento no que se atopan os animais, a ausencia de ruídos no establo, a abundancia de bebedoiros e prazas de cornadiza, a amplitude das instalacións, o raiado dos chans e outros aspectos construtivos, pero non as innovacións tecnolóxicas, polo que Sara considera que este tipo de certificacións quedáronse xa “desfasadas”. Autosuficiencia enerxética

Parque de maquinaria, co tractor que usa o biometano como combustible Outro dos obxectivos de Carioni é lograr ser unha explotación autosuficiente desde o punto de vista enerxético. Para iso están a instalar paneis solares para autoconsumo en todos os teitos das naves.

Pola noite seguen funcionando os robots de alimentación e manteñen as luces dos establos acendidas para estimular a inxesta

“O prezo da electricidade multiplicouse por catro o ano pasado e o custo da factura disparóusenos, pero cando instalemos todas as placas seremos autosuficientes enerxeticamente”, destaca Sara. Ademais, desde o ano 2010 dispoñen dunha planta de biogás de gran tamaño, con dúas turbinas de 1 kw/h de potencia cada unha, o que lles permite inxectar á rede eléctrica a enerxía equivalente ao consumo de 3.000 familias.

Dispoñen dun tractor New Holland que utiliza biometano como combustible

A planta aliméntase de xurro de vaca, esterco de galiña, ensilado de cereal e raigrás, cebada das fincas que non están en ecolóxico, avea, fariña de millo, o soro da queixaría e diversos subproductos. O material dixestado é utilizado posteriormente nas terras como abono. Esta granxa italiana é pioneira tamén na procura de fontes renovables alternativas para a maquinaria. “Ata o de agora produciamos só electricidade, pero imos transformar a planta para facer biometano”, avanza Sara. Dispoñen xa do primeiro tractor que utiliza biometano como combustible, da marca New Holland.

Carne, Leite, Portada Lista

Preguntas clave á hora de instalar un biodixestor

23/06/2023 David González Iglesias Leave a comment

Estamos a escoitar con frecuencia as bondades da instalación dos biodixestores. Sería de interese xeral que alguén nos respondera a algunhas preguntas antes de acometer un investimento nesta tecnoloxía, ou pros e contras de entregar o noso xurro a unha empresa que o necesite para usalo como materia prima no biodixestor. Este interese pola xeración de enerxía “verde” a partir de residuos orgánicos débese a gran cantidade de diñeiro que o Ministerio para a Transición Ecolóxica e Reto Demográfico (MITECO) pon en circulación para a instalación de plantas de biogás. Estes fondos veñen do Plan de Recuperación Transformación e Resiliencia (PRTR) para a execución dos fondos Next Generation EU dirixidos a actuacións de aproveitamento enerxético dos residuos orgánicos que potencien a economía circular. Antes de contestar a unha serie de preguntas para clarificar o tema, hai que dicir que a tecnoloxía da biodixestión está solidamente desenvolvida e amplamente estendida. Basicamente consiste en facer unha dixestión anaerobia controlada dun material orgánico que ao fermentar produce gas metano que se canaliza e utiliza como enerxía. O funcionamento do biodixestor é semellante ao do rume da vaca onde hai dous compoñentes principais: as bacterias e o material que fai de combustible para a produción de metano. Polo tanto un biodixestor ademais de xurro, que funciona como coadxuvante incorporando bacterias, necesita una cantidade importante de material a dixerir, o rume ten que ser alimentado para que produza metano. Este material que introducimos no biodixestor debe de ser capaz de proporcionar materiais, sobre todo materia orgánica, para producir metano (CH4), esta fonte de alimento vai desde silos de millo ou herba, residuos de horta, residuos de matadoiro, lodos de depuradora ou residuos orgánicos de calquera outro tipo. O biodixestor ten un importante consumo de enerxía de seu xa que para que as fermentacións precisadas teñan lugar con éxito cómpre que haxa unha temperatura constante no tanque. Asemade o funcionamento do biodixestor é en continuo, polo que o consumo e produción é constante. Simplificando moito o sistema, o biodixestor vai ter unha serie de entradas e vai producir gas metano en continuo xunto cun produto chamado dixestato que será o resultante da “dixestión” dos materiais que se introduciron no biodixestor. Está claro que o dixestato saínte terá moita menos materia orgánica da introducida pois esta formará parte do metano que se produce no proceso. Con esta pequena introdución podemos facernos unha serie de preguntas antes de acometer o investimento preciso para a instalación dun biodixestor.

1.- Cales con as cantidades que debo de aportar ao biodixestor de material para fermentar nun ciclo anual?

A resposta a esta pregunta é a chave da viabilidade da instalación pois non terá moito sentido instalar un biodixestor en granxas con escaseza de recursos forraxeiros. A cuestión é clara, coas forraxes da nosa granxa ¿queremos producir leite ou gas?, outra cuestión é que teñamos forraxes en exceso ou que se produzan como material para o biodixestor especificamente, pero a pregunta clave é: Coas miñas forraxes quero producir leite ou metano?

2.- Que ocorre se incorporo como materia prima no biodixestor materiais externos a granxa como residuos de matadoiros, residuos sólidos urbanos, lodos de depuradora ou outros?

Evitamos a competencia cos recursos forraxeiros da granxa pero temos que ter en conta que estamos metendo máis nitróxeno no ciclo da granxa. Por elo, se usamos ese dixestato na granxa imos incrementar a cantidade de nitróxeno nas parcelas asemade cun produto, o dixestato, que ten moita mais capacidade de lixiviación e aporta moi pouca materia orgánica.

3.- Cómo debería de ser a correcta xestión do dixestato?

O dixestato é o subproduto que sae do biodixestor, a súa produción é en continuo polo que o primeiro que temos que facer é ter un tanque de almacenamento. O seu uso debe de ser como o do xurro, cómprelle un período de madurez, e para un bo aproveitamento debe de utilizarse exclusivamente en períodos con crecemento vexetativo e condicións favorables para a súa aplicación. Polo tanto, imos necesitar unha nova fosa para albergar este dixestato.

4.- Qué saída se lle dá ao metano producido?

Este punto é clave para ver a viabilidade do proxecto. Temos que ter asegurada a vía de evacuación ou uso do metano producido ou a súa utilización en granxa ou instalacións próximas. Se contemplamos esta segunda vía temos que ter en conta que durante os meses de calor as necesidades de quecemento en casas, auga, naves ou outras instalacións son mínimas ou nulas polo que o valor do metano como combustible é moi baixo ou nulo.

5.- Qué capacidades financeiras e técnicas son necesarias?

Fágase unha análise rigorosa do investimento e rendibilidade do capital. Temos que ter en conta que este tipo de instalacións necesitan man de obra especializada e asesoramento técnico de alta cualificación ademais de permisos específicos.

Leite, Portada Lista

Así é a produción de leite e biogás en Lombardía, a Galicia italiana

09/06/2023 Camilo Leave a comment

Explotación láctea con 600 vacas en muxidura en Cremona, na rexión italiana de Lombardía O val do Po, o gran río que atravesa o norte de Italia desde os Alpes a Venecia, é a gran arteria agrícola e gandeira do país. E entre as rexións ao seu paso destaca Lombardía, a Galicia da produción de leite italiano. Con preto de 5.000 explotacións lácteas pechou 2022 con case 6 millóns de toneladas, o 46% da produción láctea do país. Tras o final das cotas lácteas, o incremento de produción foi constante, acelerándose nos últimos anos (un 4,85% en 2021 respecto a 2020 e un 1,24% en 2022, a pesar da seca). Nos tres primeiros meses deste ano, sen embargo, descendeu un 0,8%.

A rexión de Lombardía conta con 5.000 explotacións e produce o 45% do leite italiano

Lombardía xa adiantou a Bretaña como segunda rexión produtora de leite na UE e sitúase só por detrás de Southern, en Irlanda. A rexión italiana produce o dobre de leite que Galicia, que coas súas 6.000 ganderías de leite, produce 3 millóns de toneladas, o 40% da produción española, pero está aínda moi lonxe das primeiras rexións europeas.

Cunha superficie un 20% inferior a Galicia, Lombardía produce o dobre de leite

Lombardía conta cun tamaño medio de explotación que dobra ás granxas galegas e unha produción enfocada á elaboración de queixo, principalmente Grana Padano, que garante prezos estables aos gandeiros, en moitas ocasiones socios tamén das queixerías. Incremento de produción tralo final das cotas lácteas

Nos últimos anos, a produción de leite de vaca en Italia aumentou significativamente. Tralo final das cotas en 2015 as entregas pasaron de 11,1 millóns de toneladas en 2015 a 13 millóns en 2022.

Preto do 80% do leite italiano prodúcese nos distritos do norte: Lombardia (46%), Emilia Romagna (16%), Véneto (9%) e Piamonte (9%)

A maior parte do aumento da produción tivo lugar nas rexións do norte (Lombardía +19 %, Emilia Romagna +15 %, Véneto +6,0 %, Piamonte +15 %), pero tamén nalgunhas rexións do sur (Puglia, Sicilia e Basilicata 11%, Calabria +17%). As provincias lombardas de Cremona, Lodi, Brescia ou Mántova están entre as principais produtoras de leite de Italia. Só Cremona produce o 12% do leite do país e Brescia, de maior tamaño, ao redor do 15%. Italia importa 1 de cada 5 litros de leite Pero pese ao aumento de produción, Italia, do mesmo xeito que España, é deficitaria en leite. Importa 1 de cada 5 litros consumidos e transformados no país. Grazas á maior autosuficiencia lograda nos últimos anos polo sector produtor (hoxe é do 80%), as importacións do estranxeiro diminuíron con respecto a fai 10 anos. Italia importa leite líquido en cisternas de países como Austria e Alemaña, pero tamén de países do leste de Europa, como Polonia, Romanía, Eslovaquia ou Lituania. O prezo medio deste leite spot sitúase nestes momentos en 45,5 céntimos, 10 por baixo do leite producido en Italia. O prezo medio do leite en orixe en Lombardía situouse no primeiros catro meses de 2023 en 55,53 céntimos, con diferenzas de ata 7 céntimos entre os gandeiros que entregan a cooperativas que elaboran Gran Padano, como Soresina, que están a cobrar ao redor de 60 céntimos, e gandeiros que entregan a industrias privadas máis enfocadas ao leite líquido, como Parmalat.

Existe unha diferenza de 7 céntimos entre gandeiros que entregan a queixarías e os que o fan a industrias de leite líquido

Do mesmo xeito que no resto de países europeos, houbo unha corrección á baixa esta primavera. Nas granxas italianas o prezo medio de venda en orixe, que no mes de febreiro situábase en 57,4 céntimos, baixou a 53,73 en maio. Aínda así, é significativamente superior ao de anos anteriores, xa que en marzo de 2022 o prezo medio situábase en 40,5 céntimos e en marzo de 2021 en 36 céntimos. Transformación en queixos

Os queixos, con grande variedade e formatos, ocupan una ampla zona nos supermercados italianos A industria láctea italiana produce unha gran variedade de queixos tradicionais. Esta tradición quesera está testemuñada por 37 queixos DOP e por numerosos queixos locais. A produción láctea de Lombardía está claramente enfocada á elaboración de queixos (o 43% do leite muxido na rexión transfórmase en queixos). Os máis coñecidos, como o Grana Padano, o Gorgonzola ou o Mascarpone, prodúcense en chaira padana, ao norte do río Po, mentres que ao sur, na veciña rexión de Emilia Romagna, o protagonista é o Parmesano.

Italia exporta unhas 250.000 toneladas de queixo, case a metade da súa produción

Pero existen ademais unha infinidade de pequenas produciones locais de queixos, en provincias como Lodi, Cremona ou Brescia, como o Bela Lodi, o Salva Cremasco, o Pannerone ou o Provolone Valpadana ou o Bagoss di Bagolino. Máis ao norte, na provincia de Bérgamo, ao pé dos prealpes, cada val ten o seu queixo típico, como o Taleggio, o Branzi, o Agrì di Valtorta ou o Strachitunt. O Grana Padano, a referencia na zona

Cámara de secado en una quesería de la denominación de origen Grana Padano en Cremona O Grana Padano é o queixo con Denominación de Orixe italiana máis producido. No conxunto de 2022 a produción foi de 202.000 toneladas, acaparando o 34% da produción láctea de Lombardía e nos catro primeiros meses de 2023 a súa produción aumentou un 5% con respecto ao mesmo período do ano anterior. Un total de 127 queixerías fabricantes, que producen máis de 5,2 millóns de queixos ao ano (cada queixo pesa unha media de 38 kg), transforman 2,7 millóns de litros de leite ao ano, practicamente a produción láctea de Galicia. O leite procede de 3.835 as explotacións.

O 65% da produción de Grana Padano está en mans de cooperativas de gandeiros

O 65% da produción de Grana Padano está en mans de queserías pertencentes a cooperativas de gandeiros e o 35% restante é producido por queserías propiedade de industrias privadas. Papel das asociacións de produtores Ademais de ANAFIBJ, encargada do control leiteiro e o libro xenealóxico das razas frisoa, parda e xersei, con 9.280 explotacións e 1,1 millóns de vacas rexistradas, a maior parte dos produtores lácteos forma parte dalgunha organización de produtores. A principal organización agrícola italiana é a Confederazione Nazionale Coltivatori Diretti, (COLDIRETTI), que reúne a un millón e medio de afiliados e é a principal organización agrícola a nivel europeo.

A produción media por vaca en Control Leiteiro sitúase en 11.245 litros por ano, cun 3,86% de graxa e un 3,35% de proteína

A segunda organización agrícola italiana en importancia é a Confederazione Generale dell'Agricoltura Italiana (Confagricoltura), que reúne ás granxas máis grandes e é favorable aos OMG. Integra a unha rede a nivel de organizacións a nivel rexional e provincial, como Libera Associazione Agricoltori Cremonesi, a maior asociación de agricultores de Cremona, con 1.600 afiliados, que posúe un xornal, A Provincia, creado hai 75 anos e que presta especial atención á información agro-gandeira nas súas páxinas.

Libera Associazione Agricoltori Cremonesi é a propietaria do xornal A Provincia, que presta especial atención nas súas informacións ao sector agro-gandeiro

Outras organizacións relevantes son a Confederazione Italiana Agricoltori (CIA) e a Confederazione Produttori Agricoli (Copagri), xurdida en 1991 dun movemento contra o pago da supertasa por parte das ganderías lácteas. O papel destas asociacións de produtores ten gran relevancia en Lombardía. Estas organizacións prestan servizos administrativos e burocráticos ás granxas, como a tramitación da PAC, e, sobre todo, exercen unha importante influencia política. Importantes cooperativas como Granarolo e Soresina

Italia conta ademais con importantes grupos cooperativos, como Granarolo, con sede en Bolonia pero que recolle leite por todo o país e ten forte presenza en Lombardía.

Granarolo está máis enfocada ao leite líquido, yogurt e queixo fresco, mentres Soresina céntrase nos queixos tradicionais italianos

A outra gran cooperativa italiana é Soresina, orixinaria desta localidade da rexión de Lombardía. Formada por 220 ganderías socias, integrou a outras catro cooperativas no seu seo e o seu forte son produtos como o Semente Padano, o provolone ou a manteiga.

En provincias como Cremona conviven varias cooperativas con planta de transformación nun radio de 25 km

En provincias como Cremona conviven varias cooperativas con planta de transformación nun radio de 25 km. Algunhas destas cooperativas teñen máis de 100 anos, como Ca de Stefani, e outras teñen unha forte vocación internacional, como Produttori Latte Associati Cremona (PLAC). Lactalis toma posicións

Parmalat pertence ao grupo Lactalis, ao igual que algunhas das principais queixerías italianas A multinacional francesa Lactalis, propiedade da familia Besnier, converteuse na principal industria privada de Italia tras comprar Parmalat, durante décadas o buque insignia da industria láctea italiana e que chegou a ser compañía mundial líder en envasado de leite UHT, cunha importante presenza en Suramérica e Australia. Parmalat viuse envolvida nun escándalo financeiro maiúsculo en 2003, trala fraude contable de 14.000 millóns de euros causado polo seu fundador, Calisto Tanzi, que foi encarcerado tras facer perder o seu diñeiro a miles de investidores.

Unhas 5.000 granxas italianas fornecen leite a Parmalat, buque insignia da industria láctea italiana ata a súa quebra en 2003

En España Parmalat desembarcou en 1983 a través dun acordo con Reny Picot, chegando tamén a ser propietaria de Clesa antes de pasar a mans de Nova Rumasa e actualmente dun grupo de cooperativas galegas lideradas por CLUN integradas en ACOLACT. A compañía italiana estivo a piques de desaparecer e tras recuperarse da bancarrota foi comprada por Lactalis, ao adquirir en 2011 un 80% do seu capital social e ampliar a súa participación en 2019 ao 100% do accionariado.

Por fortuna nós tiñamos cooperativas fortes e iso evita o monopolio de Lactalis (Elisabeta Quaini, vicepresidenta de Libera Associazione Agricoltori Cremonesi)

“Lactalis desembarcou con moita forza en Italia. Por fortuna nós tiñamos cooperativas fortes e iso evita o monopolio de Lactalis. Sen as cooperativas, iso sería un problema”, afirma Elisabetta Quaini, titular dunha explotación de 1.300 cabezas e vicepresidenta de Libera Associazione Agricoltori Cremonesi, integrada en Confagricultura. A súa gandería, Barbiselle Società Agricola, situada no municipio de Persico Dosimo (Cremona), é socia da cooperativa Soresina, con quen ten un contrato anual para subministrar leite á súa queixería. Está a cobrar o leite a día de hoxe a 60 céntimos, fronte aos 54 que está a pagar Lactalis aos seus gandeiros en Italia, aínda que o sistema de cobranza é diferente. En Soresina o gandeiro financia á cooperativa e recupera o diñeiro ao ano seguinte. “Cobramos un anticipo cada mes, que supón ao redor do 70% do prezo de venda do leite e en marzo de cada ano facemos contas en función do prezo de venda do queixo e cobramos o outro 30%”, explica Elisabetta.

Lactalis comprou nos últimos anos as marcas de queixo italiano máis prestixiosas, como Invernizzi, Locatelli, Galbani, Castelli ou Ambrosi

Parmalat continúa máis enfocada ao leite líquido, nata, yogurt e sobremesas lácteas, ademais de zumes de froitas, pero Lactalis segue diversificando a súa presenza en Italia con adquisicións no mundo dos embutidos e os queixos, como a recente compra de Ambrosi, con sede na provincia lombarda de Brescia e dedicada á produción de queixos de pasta dura como Parmesano e Semente Padano, ou de Nuova Castelli en 2020, como antes fixera xa coas marcas máis prestixiosas da tradición láctea italiana, tales como Invernizzi, Cademartori, Locatelli ou Galbani. Pero a pesar da presión que Lactalis exerce sobre as empresas italianas, algunhas delas, como Auricchio, fundada en 1877 e especializada en queixo provolone, seguen voando por libre, con gran prestixio en Italia e forte vocación internacional. Agricultura na zona máis rica e industrializada de Italia

Con 10 millóns de habitantes, Lombardía é unha das rexións máis poboada da UE, só por detrás das alemás Renania do Norte-Westfalia e Babiera. Trátase da rexión italiana con máis renda per cápita e onde a industria compite coa agricultura por man de obra e superficie. Debido fundamentalmente á industrialización e a sobreconstrucción, Lombardía perdeu máis de 150.000 hectáreas de terras agrícolas nas últimas décadas, algo similar ao ocorrido en Galicia, aínda que neste caso por culpa do abandono e a forestación. Aínda así, a superficie agraria útil da rexión italiana achégase ao millón de hectáreas, un 30% máis que en Galicia.

Cun 20% menos de superficie, Lombardía dispón dun 30% máis de SAU que Galicia

En canto aos usos da terra, só unha cuarta parte da SAU de Lombardía está destinada a prados permanentes, mentres as tres cuartas partes restantes son terras de cultivo. Un completo sistema de regadío, con canles deseñadas nalgúns casos na Idade Media, garanten altas producións, con dúas colleitas por ano. Seca e cambio climático Pero o cambio climático está a provocar unha tropicalización do clima, con menor cantidade de días de choiva. A seca agudizouse nos últimos dous anos, sobre todo en 2022, con temperaturas elevadas e unha notable redución do caudal do río Po como consecuencia dunha menor cantidade de neve nos Alpes.

Provincias como Cremona, Lodi ou Brescia dispoñen dun amplo sistema de regadío pero escasea a auga para alimentalo

Este ano 2023 segue o mesmo patrón, aínda que choveu con intensidade na primavera, como evidenciaron as inundacións sufridas a mediados de maio na veciña Emilia Romagna. Pero son episodios illados e torrenciais que non resolven o problema. Tras seis meses sen precipitacións de forma regular, os campos de cultivo acusan a seca e o caudal de auga existente non garante a rega necesaria.

A falta de choivas nos últimos dous anos está a revelarse como un problema para a agricultura non coñecido ata o momento na zona

A precipitación media anual é 850 mm e o clima é continental, con oscilacións importantes entre estacións. Os veráns son calorosos e secos e os invernos tépedos, con presenza habitual de néboas en zonas chairas. A temperatura media anual é de 18°, superando os 35° en xullo e agosto e roldando os 0° de decembro a febreiro. Agricultura e gandería intensiva Tanto en Lombardía como nas demais rexións do val do Po lévase a cabo unha agricultura moi intensiva, con multitude de cultivos destinados tanto a alimentación humana e animal como á produción de biogás. Nas granxas lácteas o protagonista é o millo, con producións que superan os 60.000 quilos por hectárea grazas ao regadío. As rotacións inclúen outros cereais, como cebada ou trigo (tanto para colleita en gran como para ensilaxe), leguminosas como veza ou alfalfa (ensilada e en heno) e gramíneas como o raigrás.

O prezo de compra da terra sitúase entre os 60.000 e os 70.000€ por hectárea e o alugueiro en 1.000€ anuais

Nos últimos anos aumentou tamén a plantación de tomate dentro destas rotacións, desprazando as principais zonas de cultivo do sur de Italia cara ao norte. O Consorzio Casalasco do Pomodoro, xurdido en 1977 como cooperativa, aínda que comprada máis tarde por Parmalat e vendida en 2007, aglutina a 800 agricultores que transforman e comercializan a súa produción de tomate baixo ao marca Pomi. Ademais de gando vacún, Lombardía posúe un importante número de granxas de porcino, destinadas á elaboración de embutidos e salamis. A gandería intensiva, tanto láctea como porcina, e o crecemento experimentado no tamaño das explotacións, derivou en exceso de xurros e contaminación por nitratos das augas. Problemas de contaminación

Boa parte da chaira padana está declarada zona vulnerable. Nestas áreas limítase a 170 unidades de nitróxeno (tanto orgánico como químico) o máximo de fertilización dos chans, elevándose ao dobre, a 340 unidades, en zonas non vulnerables.

Superada a restrición que supoñían as cotas lácteas ao crecemento das granxas, a limitación a día de hoxe son os nitratos

Superada a restrición que as cotas lácteas supuxeron durante anos para o crecemento das granxas leiteiras italianas, o problema a día de hoxe en zonas como Lombardía é a ausencia de terra dispoñible e as limitacións fixadas aos nitratos, que condiciona o tamaño da explotación en función das hectáreas de terreo. Ademais da contaminación por nitratos, existe tamén un problema de contaminación atmosférica. En Lombardía as fosas de xurro non están cubertas pero na actualidade está a estudarse a posibilidade de obrigar ás granxas para cubrilas.

Está a discutirse a posibilidade de impoñer a obrigatoriedade de cubrir todas as fosas de xurro

Rexístranse altos índices de emisións, tanto de metano como doutros gases de efecto invernadoiro, debido á presenza en moitas zonas tanto de granxas como de industria (metalúrxica e siderúrxica, automóbil, etc). Non só Milán, a capital de Lombardía, é un importante polo industrial, senón que toda a rexión está salpicada de industrias, que van gañando aos poucos terreo ás granxas. De feito, Brescia é xa a primeira provincia industrial de Europa. Proliferación de plantas de biogás

Nos últimos anos, debido ao exceso de xurros e ás políticas de incentivos estatais e rexionais, moitas explotacións optaron pola construción de plantas de biogás, que mitigaron en parte os problemas de contaminación e serviron para diversificar os ingresos das explotacións cara á produción e venda de enerxía eléctrica. En Italia, as empresas xeradoras de electricidade están obrigadas desde o ano 2005 a garantir que unha porcentaxe da mesma está xerada a partir de fontes renovables. Para iso, poden comprar certificados verdes a produtores individuais, tales como granxas que dispoñan de plantas de biogás ou placas solares.

A maioría de granxas diversificaron os seus ingresos coa produción de enerxía, tanto a partir de biogás como de placas solares

A política italiana de incentivación da tecnoloxía do biogás está ligada a incentivos económicos, que foron variando as condicións para a súa cobranza. Inicialmente bastaba con usar un 25% de xurros, o que derivou nunha utilización masiva de cultivos como millo e triticale nas plantas. Actualmente esta porcentaxe investiuse, obrigando a usar máis xurro e subproductos industriais (soro das queserías ou restos da transformación de tomate), permitindo unicamente un 25% de cultivos enerxéticos. As novas plantas que se están montando na actualidade son de menor tamaño e están enfocadas á produción de biometano para automoción, fronte ás primeiras que se instalaron nas explotacións, de gran volume e destinadas á produción de enerxía eléctrica. Man de obra e relevo xeracional Stefano Cattaneo é profesor de Agronomía no Instituto Técnico Agrario Stanga, a principal institución pública de formación tanto de carácter superior como profesional de Cremona, enfocada ao sector agrogandeiro e especializada en transformación láctea industrial e xestión do territorio. O Instituto Stanga conta con 4 sedes e 800 alumnos, pero só unha pequena porcentaxe acaba na agricultura e a gandería. “Moitos alumnos cando acaban os seus estudos empezan a traballar en granxas pero despois cambian á industria química ou siderúrxica, onde pagan máis. Os soldos en agricultura son normalmente máis baixos, os horarios peores e hai que traballar as fins de semana. O soldo basee nunha granxa rolda os 1.200 euros e na industria está en 1.400-1.500€”, describe.

Só unha pequena porcentaxe dos estudantes de Stanga son fillos de gandeiros

Atopar man de obra é un dos principais problemas das explotacións. Case o 12% da poboación de Lombardía é de orixe inmigrante e nas granxas lácteas, abundan os traballadores de India, Paquistán ou Exipto. Pero por encima das dificultades de man de obra e substitución xeracional e das limitacións ambientais, Stefano afirma que “o principal problema para os gandeiros segue sendo o prezo do leite, demasiado baixo aínda a respecto dos custos de produción”.

Creación dunha rede de intercambio entre Galicia, Francia, Italia e Irlanda

Elisabetta Quaini, xunto ao director de Fonteboa, Luis García, e alumnos do centro de Coristanco que se atopan nunha estadía en Lombardía O Centro de Promoción Rural EFA Fonteboa, situado en Coristanco, trata de impulsar unha rede de intercambio formativo para os seus alumnos entre as principais rexións de produción láctea de España, Francia, Italia e Irlanda. De forma habitual, os alumnos de Produción Agropecuaria de Fonteboa manteñen ao longo dos distintos cursos escolares estancias en granxas de Bretaña, Normandía e Cork, que este ano ampliáronse tamén a Lombardía.

EFA Fonteboa envía aos seus alumnos a estancias en países europeos e recibe en Galicia a estudantes estranxeiros

Esta primavera, por primeira vez, 7 alumnos de Fonteboa cumpren unha estancia de 3 meses en tres granxas de produción de leite das provincias de Cremona e Brescia, que o centro de Coristanco pretende manter e ampliar no futuro. “A nosa intención é crear unha rede de intercambio formativo con algunhas das principais zonas lácteas de Europa. Consideramos que estas estancias en granxas son moi positivas para os nosos alumnos, xa que lles permite ter unha visión moito máis ampla dos distintos sistemas de produción de leite”, argumenta Luís García, director de EFA Fonteboa.

Hoxe en día para facerse cargo dunha granxa ou simplemente traballar nela necesítase formación específica e multidisciplinar

O centro aposta polo sistema de alternancia dos seus alumnos, alternando as clases presenciais na aula cos períodos formativos nas explotacións porque “hai realidades que un gandeiro pode explicar e transmitir moito mellor que nós, os profesores, sobre o día a día da granxa e a motivación para dedicarse a este sector”, admite Luís. Desde Fonteboa preténdese aproveitar ademais estas estancias de alumnos no estranxeiro, dentro do programa Erasmus+ europeo, para fomentar tecer unha rede entre centros de formación, técnicos e gandeiros destes países fomentando visitas e intercambios entre rexións punteiras na produción láctea da UE.

Desenvolvemento rural, Portada arriba dereita

Biogás, cultivo de pataca e intercambios, principais focos da visita de Medio Rural á Bretaña francesa

25/01/2023 Gonzalo1977 Leave a comment

O conselleiro do Medio Rural, José González, e o director xeral de Gandería, José Balseiros, conclúen hoxe unha visita de tres días á Bretaña francesa. O encontro centrouse en coñecer dous sectores nos que Galicia e a Bretaña francesa manteñen importantes similitudes, a produción de leite e o cultivo de pataca. A maiores, Medio Rural valorou con centros de formación agrícola da Bretaña a posibilidade de aumentar os intercambios de agricultores e estudantes, incorporando a alunos dos Centros de Formación e Experimentación Agraria que xestiona a Xunta a estas viaxes. En canto ó sector lácteo, unha das principais visitas centrouse en coñecer unha granxa de leite que xestiona a súa propia planta de biogás. A granxa, con 160 vacas en produción e 170 hectáreas, xestiona, en conxunto con outras dunhas granxas próximas, unha instalación para producir metano coas dexeccións gandeiras. A maiores da planta, a instalación dotouse dunha zona de almacenaxe de xurros e residuos vexetais, a fin de facilitar o transporte e reducir desprazamentos entre as explotacións participantes. Estas explotacións intégranse na Asociación de Agricultores Metanizadores de Francia, que conta con arredor de medio milleiro de granxas en todo o país galo. A planta visita produce electricidade suficiente para abastecer anualmente a arredor de 1.000 fogares, pero ademais a planta aproveita o calor xerado para secar a alfalfa que producen as explotacións nas súas terras. O conselleiro galego, José González, lembrou que a Xunta traballa “nesta mesma liña, fomentando a correcta xestión e aproveitamento das dexeccións xeradas polas producións gandeiras”. Se ben, cómpre precisar que no caso da Xunta, o seu proxecto oriéntase a macroplantas provinciais de biogás, acompañadas de plantas comarcais de pretratamento; en tanto na Bretaña francesa, igual que noutros países europeos (Alemania, Holanda), apostouse polo modelo de pequenas plantas de biogás ubicadas en grandes explotacións ou agrupacións de granxas. O titular da explotación láctea visitada na Bretaña é tamén presidente dunha cooperativa de utilización de maquinaria agrícola (CUMA) que aglutina un cento de socios, dos que uns 60 empregan habitualmente a maquinaria, ben contratando o servizo, ben alugando o material. Conta ademais cunha decena de empregados, entre condutores, técnicos e mecánicos. A maiores, a CUMA propiciou a posta en marcha dun proxecto relacionado coa produción de auga quente comunitaria, que facilita enerxía a edificios públicos mediante a venda dos restos de talas e/ou podas dos socios da cooperativa. Visita a unha cooperativa de pataca Na xornada de hoxe mércores, a delegación galega visitou a cooperativa Bretagne Plants, que agrupa a 270 produtores de pataca, con 6.700 hectáreas e arredor de 180.000 toneladas de produción. A cooperativa exporta case dous terzos da súa produción a arredor de 60 países.

É de destacar que o sector de pataca bretón conta con dúas estacións experimentais, unha orientada ó cultivo in vitro e á experimentación de técnicas de cultivo, así como a controles de calidade, e outra centrada na creación varietal. González agradeceu a recente visita de técnicos da Bretaña á Limia e a Coristanco, onde ofreceron charlas divulgativas sobre os métodos de traballo dos agricultores na Bretaña. Intercambios de experiencias Outro dos focos da visita da delegación galega radicou en encontros coas autoridades rexionais e cos centros de formación agraria. A Consellería interesouse pola posibilidade de aumentar os intercambios de experiencias entre agricultores e gandeiros de ambas rexións, así como do alunado dos centros de formación agraria de Galicia, tanto das Escolas Familiares Agrarias (EFA), como a de Fonteboa, como dos Centros de Formación e Experimentación Agraria que xestiona a Consellería. Houbo tamén unha reunión de traballo con responsables de Space Feria, un certame internacional dedicado á gandería de referencia na rexión.

Carne, Leite, Portada Lista

A Xunta prevé a creación dunha rede de 19 plantas de pretratamento de xurros gandeiros por toda Galicia

17/12/2022 Camilo Leave a comment

A contagotas se van coñecendo novos detalles do proxecto impulsado pola Xunta e no que participan as empresas Reganosa, Naturgy e Repsol para crear unha rede de plantas de biogás que aproveiten o poder enerxético do xurro xerado polas explotacións gandeiras galegas. Este venres, na Comisión de Agricultura do Parlamento, o director xeral de Gandería, José Balseiros, detallou que o chamado Centro de Economía Circular estará composto por 5 plantas de dixestión e 19 plantas intermedias de pretratamento de xurros, onde se levaría a cabo a separación da fracción líquida do purín da parte sólida, que sería a empregada para extraer o biometano nas 5 instalacións de dixestión anaerobia. Até o momento non foi feita pública por parte das empresas participantes a ubicación exacta nin das 5 plantas de biodixestión nin das 19 de pretratamento e unicamente se anunciou que o primeiro destes complexos será ubicado en Cerceda. Debate no Parlamento O debate chegou este venres ao Parlamento por medio dunha proposición non de Lei do Bloque Nacionalista Galego na que se pedía á Xunta facer público o proxecto da planta de biogás que se pretende construír en Meirama “para que os sectores afectados e a sociedade galega en xeral poidan posicionarse sobre ela”. A iniciativa presentada polo BNG contou co voto a favor do grupo socialista e o voto en contra do grupo popular, polo que non saíu adiante. “Hai unha ocultación dos proxectos que raia nas prácticas antidemocráticas. O proxecto existe e está desde hai tempo agochado e a Xunta debe facelo público. Porque do proxecto nada sabemos, sabemos unicamente quen o promove: Naturgy, Repsol e Reganosa, o cómplice necesario”, criticou o deputado do BNG Xosé Luís Rivas, Mini. “Empresas que non se distinguiron polo seu amor ao medio ambiente nin sustentaron economías circulares nas súas actividades aparecen agora como por arte de maxia como solución para o problema da contaminación agrogandeira co apoio expreso da Xunta de Galicia. Catro bandullos que extorsionan e se aproveitan dos cartos públicos”, dixo.

As eléctricas están a apertar para facerse cos fondos públicos, cando eses cartos poderían ir para cubrir e ampliar as fosas de purín (Xosé Luis Rivas, BNG)

No canto dese modelo, o deputado nacionalista propuxo destinar eses fondos, estimados en 600 millóns de euros, a “unha chuvia fina de cartos ás explotacións para redimensionar as fosas de purín e cubrilas, algo que é necesario para ter capacidade de almacenaxe do xurro e facer unha boa xestión del”. “Están ben cubertas as fosas de xurro para cumprir coas boas prácticas agrarias que esixe a nova PAC?”, preguntou. Rolda de presentación do proxecto ás cooperativas O voceiro do PP na Comisión, José Antonio Armada, negou que exista ocultación e indicou que “agora mesmo hai unha rolda de reunións con cooperativas e asociacións de gandeiros para explicarlles o proxecto”. “Aínda non se presentou a solicitude de autorización do proxecto, cando se faga someterase a información pública para que a cidadanía poida coñecelo e pronunciarse”, asegurou. “O proxecto de Centro de produción de biofertilizantes e biometano é unha iniciativa de economía circular da Xunta de Galicia con colaboración público-privada que busca captar fondos europeos Next Generation da UE. En concreto, serían 146 millóns de euros de investimento público-privado nesta primeira fase”, detallou.

Nós non lle imos expropiar ningún tipo de xurro aos gandeiros (José Antonio Armada, PP)

“Malo non debe ser o proxecto cando había 5 comunidades autónomas interesadas nel. É un proxecto moi interesante para a nosa terra que vai dar viabilidade ás explotacións. Nós non lle imos expropiar ningún tipo de xurro aos gandeiros”, remarcou Armada. “O que se busca é axudar ao noso tecido produtivo primario cun problema que está aí. Porque querer negar que hai excedente de xurros é querer negar unha realidade. E non se fala só de explotacións bovinas, senón que se abre o abano a todas as explotacións gandeiras”, asegurou. O "lobby" dos porcos e os polos “Aquí o que existe é unha demonización intencionada do sector vacún”, opinou pola contra Xosé Luis Rivas, que detallou que das emisións de amoníaco no conxunto do Estado español no ano 2020 o 28% proceden do sector porcino, o 22% da utilización de abonos de síntese, un 9% do sector avícola, un 8% do vacún de leite, un 7% do vacún de carne e un 8% do sector ovino. Sen embargo, dixo, “cando se fala de contaminación sempre saen fotos de vacas porque o vacún non ten lobby que o defenda”, afirmou. “Preocúpanos moito esta planta e o xiro que está levando todo este problema dos xurros. Estase confundindo o touciño coa velocidade, que é o que se fai cando se trata de botar as culpas sobre o sector vacún da contaminación de pitos e porcos. Pero a eses outros sectores vai ser difícil meterlles o dente porque non están condicionados pola PAC”, evidenciou. “Cando se fala de contaminación difusa por xurros eu penso en porcos e en aves e penso na Limia e no Deza, non nas vacas. Sábese algo da posta en marcha da planta de tratamento de xurros de Sarreaus? (pechada desde hai unha década)”, preguntou. “A mala planificación territorial, o ollar para outro lado e os clientelismos políticos propiciaron que o sector porcino e avícola se desenvolvese anormalmente en certas comarcas de Galicia, xerando problemas de eutrofización. E agora o porco que producían os Países Baixos estámolo producindo nós e tragando a merda”, afirmou. Un polígono agroforestal de 3.200 hectáreas para cultivos enerxéticos? O deputado do BNG admitiu “desconfiar” das intencións da Xunta co proxecto das plantas de biogás porque, dixo, “o dixestor non soluciona o problema, senón que o agrava”. “O material resultante é un fertilizante moito máis potente e con moita máis capacidade de contaminar que o xurro se non hai terra onde botalo. Ademais, o transporte e os procesos de secado consomen tanta enerxía coma a que se pretende producir”, asegurou, botando man de experiencias similares que acabaron fracasando, como a planta de Navia, en Asturias.

O problema da contaminación por nitratos vai permanecer, porque o dixestato resultante do proceso anaerobio ten máis contido en nitróxeno ca os puríns utilizados (Xosé Luis Rivas, BNG)

“Nestas plantas non se trata o purín, senón que o purín é o catalizador, pero logo hai que darlle de comer lodos de depuradora, restos cárnicos e materia orgánica. E canto máis almidón, máis gas produce”, indicou. “Hai previsto un polígono agroforestal de 3.200 hectáreas cerca de Cerceda cun 30% de uso agrario e un 70% forestal que pode estar pensado para cultivos enerxéticos; un é moi mal pensado”, dixo.

É unha hipótese peregrina a de que sobran estercos e xurros en Galicia. Hai máis de 600.000 hectáreas de terra agraria abandonada que están pedindo fertilizantes e cultivo

“É unha hipótese peregrina a de que sobran estercos e xurros en Galicia e que hai supostos excedentes en determinadas zonas que xustificarían a construción destas plantas. Hai máis de 600.000 hectáreas de terra agraria abandonada que están pedindo fertilizantes e cultivo”, afirmou. “Cantas actuacións de recuperación de terra agraria se están a levar a cabo nestas zonas supostamente excedentarias?”, preguntou o deputado nacionalista, que lle pediu ao Goberno galego que promova un “estudo ponderado” sobre a cantidade de puríns xerados polas ganderías e as compras de fertilizantes químicos que realizan. Camións transportando xurro En sintonía co BNG, o deputado do grupo socialista Martín Seco considerou que “non todas as producións teñen a mesma responsabilidade sobre as emisións de amoniaco” e criticou que a Xunta prefira “gastar 600 millóns de euros nunha planta en vez de destinalos a medidas máis próximas ás explotacións”. “Hai fórmulas máis axeitadas e deberían ser os gandeiros os que aplicaran ben o seu xurro. Para iso deberíaselles axudar con medidas efectivas para reducir a contaminación, como cubrir as fosas de purín, porque se a materia seca do xurro é superior ao 7% e a fosa está cuberta créase unha costra que frea as emisións”, exemplificou.

Chámanlle economía circular a que circulen camións para levar o xurro da Limia ata Cerceda? (Martín Seco, PSOE)

“Temos casos no noso entorno de grandes fracasos de proxectos de biogás. A non ser que lle chamen economía circular a andar circulando camións de xurro polas estradas galegas desde a Limia a Cerceda”, ironizou. Balseiros contestou que eses camións empregarán como combustible o propio biogás xerado nas plantas para completar o círculo.

]

Futuras regulacións nas zonas afectadas polos nitratos na Limia e Baixa Limia

Outro dos puntos que suscitou polémica na Comisión de Agricultura do Parlamento deste venres foi a xestión que a Xunta está a facer da contaminación por nitratos na comarca da Limia. “Non se pode negar que existe un problema de contaminación do aire e do solo nesta comarca. O Goberno galego leva 13 anos sen preocuparse polo tema, mirando para outro lado, e a UE esixe que se tomen medidas, xa que estamos nunha situación de excepcionalidade desde o ano 2014”, sostivo o deputado socialista Martín Seco, que lle preguntou ao Goberno galego sobre os resultados do proxecto de mellora da calidade das augas e recuperación ambiental do encoro das Conchas. “Tal como está o encoro das Conchas, tiráronse fondos europeos en facer piscinas e remodelar termas en vez de destinados ao fin que tiñan?”, preguntou Seco. Pero Balseiros lamentou non poder aclarar as súas dúbidas por ser un asunto “competencia da Consellería de Medio Ambiente e non da de Medio Rural”.

No mes de maio deste ano o Ministerio de Transición Ecolóxica publicou o mapa de contaminación por nitratos, establecendo dous puntos no encoro das Conchas

Este encoro, ubicado nos concellos ourensáns de Bande e Muíños, leva décadas acumulando contaminación por fósforo e nitratos dos xurros, fertilizantes e residuos das explotacións gandeiras da comarca da Limia, onde se atopa a maior densidade de granxas de porcos e polos de Galicia. Declaración de zonas vulnerables na Limia por parte da Xunta “A Xunta de Galicia non tomou ata o día de hoxe ningún tipo de medida preventiva nin paliativa. Despois de 13 anos de desleixo do Goberno do PP na Xunta de Galicia a situación converteuse en insostible e agora temos un grave problema de saúde pública”, dixo o deputado socialista. A Directiva de Nitratos da UE obriga a que os Estados membros delimiten as áreas máis sensibles e contaminadas, pero a Xunta aínda non catalogou ningunha zona vulnerable en Galicia, alegando que non era posible facelo sen que o Goberno central publicara antes o mapa de contaminación por nitratos, algo que fixo o pasado mes de maio.

O día que se fagan as declaracións de zonas vulnerables buscarase a mínima afectación (José Balseiros)

Balseiros reiterou que, trala publicación deste mapa, o prazo para a declaración de zonas vulnerables remata no ano 2025, xa que se establece un período de tres anos para facer a declaración de zonas vulnerables por parte das comunidades autónomas. “E estamos aínda no 2022”, insistiu. O director xeral de Gandería adiantou, iso si, que “o día que se fagan as declaracións de zonas vulnerables, que non están aínda concretadas, faranse en absoluta concordancia cos Concellos e cos sectores afectados para que teña unha mínima afectación”, xa que nestas zonas, haberá un código de boas prácticas agrarias de obrigado cumprimento por parte das explotacións. “A Xunta ten que tomar medidas para reverter a situación de contaminación nas augas e isto non ten por que traer consigo o peche de ningunha explotación”, contestoulle Martín Seco, que acusou ao Goberno galego de estar agardando a que pasen as eleccións municipais ante o temor ás consecuencias políticas destas medidas nos 12 concellos da comarca.

Ocultan o problema como se lles fixesen un favor aos gandeiros, cando os máis prexudicados se non se fai nada van ser eles, porque a UE acabará tomando medidas drásticas (Martín Seco, PSOE)

“Deberan abandonar esas mensaxes populistas tratando ocultar un problema existente como se lle fixesen un favor aos gandeiros da comarca e como se a contaminación fora desaparecer soa. Poden tapar os ollos de cara ás eleccións municipais, pero os máis prexudicados se non se toman medidas van ser as propias explotacións gandeiras, porque a UE acabará tomando medidas drásticas se non reaccionamos ante un problema de saúde pública”, afirmou o deputado socialista.

Carne, Leite, Portada Lista

“Este proxecto non lles quitará purín aos gandeiros, dalles unha alternativa aos excedentes”

04/11/2022 Camilo 1 Comment

Daniel López Durán, explicando o proxecto de Reganosa nas xornadas sobre enerxía organizadas polo Muvicla Os altos prezos do gas como consecuencia da guerra en Ucraína e as limitacións á aplicación de purín, tendo en conta ademais a inminente publicación do Real Decreto de Nutrición Sostible de Solos Agrícolas que prepara o Goberno, animou a tres empresas enerxéticas (Reganosa, Naturgy e Repsol) a apostar pola construción en Galicia dunha rede de plantas de biogás que empregarían o xurro das explotacións como materia prima. A iniciativa conta co beneplácito da Xunta e aspira a captar fondos europeos Next Generation. Pero existen aínda moitas dúbidas sobre o proxecto, que mesmo levanta bastantes recelos no sector. Daniel López Durán, responsable de proxectos de Reganosa, participou esta semana nunha xornada sobre enerxía organizada polo Muvicla en Láncara, onde tratou de tranquilizar aos gandeiros asegurando que non pretenden sacarlles o purín que precisan as explotacións para abonar as súas pradeiras e terras de cultivo, senón ofercerlles unha alternativa para o tratamento do xurro cando lles sobre.

Queremos dar unha solución integral á xestión dos puríns en Galicia, que pode ser un problema nos vindeiros anos para a continuidade de moitas granxas

“É un proxecto que ten un reto: dar unha solución integral ao problema que temos en Galicia para a xestión dos puríns e que pode supoñer un obstáculo insalvable nos vindeiros anos para a continuidade de moitas granxas”, argumenta este enxeñeiro industrial que na actualidade se encarga da carteira de proxectos do grupo dentro do ámbito da Transición Ecolóxica. Obxectivo: tratar 6 millóns de toneladas de purín ao ano Reganosa xurdiu hai 15 anos cunha planta de gas natural licuado en Mugardos. Na actualidade a empresa ten presenza en máis de 20 países, nos que opera plantas de GNL para terceiros, e ten en carteira 1,4 xigawatios de xeración eléctrica en distintos proxectos de enerxía hidráulica, ecólica mariña e terrestre, aos que agora se suma o biometano. A produción de biogás nas plantas de tratamento de purín proxectadas equivalería ao 7% do consumo actual de gas natural que hai en Galicia. “Son cifras ambiciosas”, asegurou o responsable de proxectos da empresa impulsora.

O uso de area nas camas do gando sería incompatible co seu tratamento nas plantas de biogás

Daniel López recoñece que se trata dun “macroproxecto a gran escala” cunhas necesidades de materia prima importantes, posto que se pretenden tratar 6 millóns de toneladas de purín ao ano, aínda que insiste en que “o proxecto vaise adaptar ao purín existente” e explica que esa cifra representa unicamente a metade do excedente de purín das granxas galegas, segundo os cálculos realizados pola empresa. Pensado para as pequenas ganderías O proxecto impulsado por Reganosa e que conta co apoio da Xunta a través do consorcio público-privado Impulsa Galicia enmárcase nun cambio regulatorio, a aprobación do novo Decreto de Nutrición Sostible de Solos Agrícolas, que establecerá previsiblemente restricións á aplicación de xurros en determinadas épocas do ano e fixará límites nas aplicacións.

Para ganderías de menos de 100 cabezas é moi difícil contar con plantas de xestión propias para o xurro

“Esta rede de plantas de biogás non lle vai sacar purín ás granxas que teñan onde botalo ou como tratalo, senón que está pensado para as que non teñen esa posibilidade”, insiste Daniel. “É un proxecto pensado para as ganderías pequenas, porque as explotacións de menos de 100 cabezas é moi difícil que poidan contar con plantas de xestión propias para o xurro debido ao seu custo. Desta maneira ofrecemos a eses gandeiros unha alternativa de xestión”, afirma. Catro plantas de dixestión anaeróbica e 15 de pretratamento

Público asistente ás xornadas celebradas en Láncara O modelo que Reganosa quere montar para aproveitar o poder enerxético do purín abrangue as principais comarcas gandeiras galegas e supón un investimento total de 600 millóns de euros. A iniciativa aspira a captar fondos de recuperación europeos, aínda que Daniel recoñeceu que “este proxecto non ten encaixe ao 100% nos PERTE actuais”. O sistema estaría composto por “catro ou cinco” plantas de dixestión anaeróbica e “entre 15 e 20” plantas de pretratamento do xurro, onde se separaría a fracción líquida da sólida, que sería a que se trasladaría despois ás plantas de dixestión onde se extraería o metano.

Habería entre 15 e 20 plantas de pretratamento distribuídas por toda Galicia, próximas ás zonas de produción gandeira, para a concentración dos xurros e a separación líquido-sólido

Estas plantas de dixestión anaeróbica contarían con ata 20 biodixestores e precisarían dunha superficie dunhas 10 hectáreas de terreo para a súa instalación. “Estanse estudando as ubicacións, pero a primeira planta vai ser en Meirama. Do resto de plantas preferimos non dar ubicacións definitivas, porque poden variar lixeiramente”, explica o responsable do proxecto.

Unha ferramenta dixital desenvolta pola empresa identificou mediante algoritmos matemáticos a localización das instalacións para cubrir todo o territorio minimizando o investimento e os custos operativos

Con todo, a empresa estudou mediante intelixencia artificial as ubicacións estratéxicas ideais das distintas instalacións para minimizar os custos operativos, tendo en conta a concentración de granxas e outros factores como as rutas de transporte e vías de comunicación ou o acceso a gasoducto, un factor clave á hora de situar as plantas de extracción e inxección do biometano á rede. O algoritmo resultante indicaría as seguintes localizacións para a ubicación: Cerceda (para o tratamento do xurro do norte da provincia da Coruña, mesturado coa fracción orgánica do lixo que chega a Sogama); Abadín (para as ganderías da Terra Chá, A Mariña e as comarcas de Lugo e Sarria); Silleda (para as granxas do Deza, Ourense, Chantada e Monforte) e Catoira (para xuntar as dexeccións das explotacións do Xallas, Arzúa, a zona de Cuntis e o litoral norte de Pontevedra. “Esta última sería a planta de menor tamaño”, explicou Daniel.

A ubicación das plantas en Cerceda, Abadín, Silleda e Catoira é compatible coa intención da Xunta de reabrir a de Coren en Sarreaus dentro do Plan Estratéxico da Limia

O deseño é compatible coa intención da Xunta de poñer en funcionamento de novo, dentro do Plan Estratéxico da Limia, a planta de Coren en Sarreaus para dar solución deste xeito aos problemas de contaminación por nitratos xerados polas granxas intensivas de porcos na comarca da Limia.

A fracción líquida sería vertida a cauce fluvial e a parte sólida devolta ás explotacións como abono

Esquema de funcionamento previsto por Reganosa para o tratamento dos xurros gandeiros en Galicia A fracción líquida do xurro producido por unha explotación gandeira pode chegar a supoñer ata o 80% do volume total do purín xerado. Por iso, e para reducir os custos de transporte, tan só sería trasladada á planta de biogás a parte sólida, mentres que a parte líquida sería sometida a un tratamento descontaminante semellante ao que se aplica nas depuradoras de augas residuais. “Unha vez convenientemente tratada, esta auga podería empregarse por exemplo para regar ou ser vertida directamente a cauce”, adiantou o técnico de Reganosa.

Para maximizar a produción de biometano habería que engadir ao dixestor un aporte extra de cereais, restos de colleita ou outro tipo de corresiduos orgánicos

Para un óptimo funcionamento das plantas de dixestión anaeróbica, ademais da fracción sólida do purín, sería necesario engadir ao biodixestor un aporte extra de cereais, restos de colleita ou outro tipo de materia orgánica de orixe doméstica ou procedente da industria agroalimentaria. “Non temos aínda cuantificada a cantidade de corresiduo necesario para a mestura”, indicou o responsable do proxecto.

O material dixestado sería devolto aos gandeiros para a súa utilización como fertilizante nos momentos de sementeira

Reganosa cobraría aos gandeiros polo tratamento do xurro, aínda que Daniel non detallou tampouco canto tería que pagar unha explotación para mandar o seu purín a tratar a estas plantas. “Non temos datos aínda, porque entraría tamén no cálculo o valor do material dixestado devolto como fertilizante ás granxas”, argumentou.

O biogás extraído tería que someterse a un proceso de purificación para convertelo en biometano de alta calidade adecuado para inxectar na rede de gas natural

O biogás resultante, cunha concentración do 60% de biometano, habería que depuralo mediante un proceso denominado upgrading, para inxectalo á rede cunha pureza superior ao 90%, equiparable ao do gas natural. Pola súa banda, o material dixestado sería transformado en fertilizante, que volvería ao campo. “Está previsto que haxa un retorno ao gandeiro en forma de fertilizante orgánico”, insistiu Daniel. As dificultades da loxística A preguntas do público asistente á xornada celebrada en Láncara, o responsable do proxecto de Reganosa referiuse ás dificultades que tiveron no seu funcionamento outras iniciativas de valorización de xurros, como a planta de Coren en Sarreaus, pechada desde fai anos, ou a de Central Lechera Asturiana en Navia. “É certo que temos experiencias previas que non son moi prometedoras, pero a tecnoloxía é unha tecnoloxía madura e o proceso non é moi complexo, o máis difícil é a loxística da recollida do xurro nas explotacións e o seu traslado ás plantas de pretratamento”, afirmou.

O problema deste proxecto non é tecnolóxico, é loxístico

Esta parte do proceso é na que a empresa está traballando neste momento, tanto para garantir a materia prima necesaria como para estudar a mellor opción para o seu traslado. “O proxecto arrincou cun estudo de viabilidade hai dous anos e neste momento estamos facendo xa labor de campo, caracterizando o residuo e falando xa con explotacións e cooperativas”, explicou Daniel.

Contémplase a posibilidade de que as cooperativas usen o seu parque de maquinaria para trasladar o xurro desde as explotacións ás plantas comarcais de pretratamento

Coren non participaría inicialmente no proxecto, pero a intención de Reganosa é que outras cooperativas galegas máis enfocadas ao vacún de leite, que contan con parque de maquinaria propio, se poidan encargar por exemplo do transporte do xurro ás plantas de pretratamento. Segundo os cálculos da empresa, crearíanse 600 empregos directos e 1.900 indirectos entre a xestión das plantas e o transporte do xurro. En canto aos prazos, a primeira das plantas, a de Meirama, estaría operativa xa en 2025 e o obxectivo é que despois cada 6 meses entre en funcionamento unha das outras 3 ata completar en 2027 todo o sistema.

Desenvolvemento rural, Portada Lista

É a macroplanta de biogás unha solución útil para o agro?

06/10/2022 Gonzalo1977 Leave a comment

As empresas enerxéticas Repsol, Naturgy e Reganosa, conxuntamente coa sociedade Impulsa Galicia, promovida pola Xunta, proxectan unha macroplanta de biogás en Cerceda (A Coruña) que se nutriría de xurros das provincias da Coruña e Lugo nunha primeira fase, para logo chegar tamén a Pontevedra e Ourense. O obxectivo é procesar 1,2 millóns de toneladas anuais de xurros en Cerceda, co apoio de plantas comarcais de pretratamento. De momento, a iniciativa é só un proxecto que aspira a captar fondos europeos Next Generation. Falamos con organizacións agrarias, cooperativas, técnicos e empresas para que valoren a utilidade de tal proxecto para o agro. Analizámolo por puntos.

Existe un problema real de xurros de vacún excedentarios no campo?

O último balance de nutrientes agrarios publicado polo Ministerio de Agricultura sinala que en Galicia hai unha aplicación de nitratos agrarios superior ás necesidades dos cultivos. Existe, por tanto, un lixeiro sobreabonado das terras, unha situación que no sector achacan a un problema de xestión. “Só coa aplicación de xurros, habería un equilibrio entre as necesidades dos cultivos e o abono aplicado. O sobreabonado é resultado da suma de xurros e abonos químicos. A cuestión é que hai explotacións que, por falta de dimensionamento das foxas de xurro, teñen que aplicalo no campo en momentos que non son interesantes para os cultivos”, explica un técnico do sector que prefire manter o anonimato. Desde Unións Agrarias, o seu responsable de Desenvolvemento Rural, Jacobo Feijoo, coincide en sinalar que o exceso de xurros en vacún trátase dun “problema puntual” que é solucionable. “O mellor investimento ambiental é o que se pode facer nas propias granxas, mediante a ampliación das foxas de xurro e a súa cubrición, para evitar a entrada da auga da chuvia”, valora. O obxectivo é ter capacidade de almacenamento do xurro para aplicalo no momento en que os cultivos o precisan.

"O mellor investimento ambiental é ampliar e cubrir as foxas de xurro, de xeito que se poida reservar o abono para o momento en que o precisan os cultivos" (Jacobo Feijoo, Unións Agrarias)

Cómpre ademais ter en conta que o proxecto de Real Decreto de Nutrición Sostenible de los Suelos Agrarios, que se publicará previsiblemente nos próximos meses, prohibirá a aplicación de abonos en determinadas épocas de ano, principalmente nos meses invernais, aínda que dependerá de cada comunidade fixar o periodo de prohibición. Por ese motivo, hai consenso en apuntar ó dimensionamento e mellora das foxas de xurro como unha das accións prioritarias a acometer. “En tanto se empregue unha soa tonelada de fertilizantes químicos no agro, non podemos dicir tecnicamente que sobre o xurro”, conclúe Jacobo Feijoo. “Para que unha granxa de vacún sexa excedentaria en xurros, tería que ter 5 Unidades de Gando Maior (UGM) por hectárea, algo que practicamente non sucede en Galicia”, valora un técnico consultado. “En verdade, eu diría que somos deficitarios en xurros" -reflexionan desde unha empresa de servizos do sector-. "Para preservar os solos, unha medida que se podería adoptar, que xa se fai noutros países de Europa, é a prohibición de uso de nitróxeno químico que non sexa de liberación controlada, a fin de evitar perdas”, opinan. Por parte do Sindicato Labrego, a súa secretaria xeral, Isabel Vilalba, incide en que a acción da Administración debérase enfocar a promover “unha gandería sostible, con equilibrio entre número de animais e terra dispoñible. Iso si que dá postos de traballo no rural, en vez de enredar cun macroproxecto ó que se queren destinar inxentes fondos públicos”, cuestiona.

Como resolver a xestión dos xurros das granxas sen terra, porcinas e avícolas?

Os principais problemas de contaminación por xurros danse en Galicia na comarca da Limia por mor da gandería intensiva (porcino e avicultura). É a única comarca galega na que previsiblemente se delimitará unha Zona Vulnerable a Nitratos. Outra zona que o Ministerio considerou no seu día como sensible á contaminación por nitratos é o Deza (Pontevedra), onde a maiores da gandería de vacún, abundan as granxas de porcino e avícolas. Fóra destas dúas comarcas, os problemas son menores no resto de Galicia, como recoñece a propia organización ecoloxista Greenpeace nun estudo que vén de publicar sobre a contaminación de augas. En Galicia, Greenpeace practicamente só marca problemas na comarca da Limia, en tanto recoñece un bo estado xeral dos solos do resto da comunidade. Organizacións agrarias e técnicos consultados coinciden na necesidade de máis terra para xestionar os xurros do Limia e das granxas intensivas do Deza. “Eses puríns poderían empregarse en montes veciñais afectados por lumes e que houbese que restaurar”, suxire Jacobo Feijoo. “Outra opción é deshidratar eses xurros a nivel comarcal e levalos a outras comarcas próximas onde sexan necesarios” -valora o responsable de Unións-. “Incluso se podería pensar en pequenas plantas de biogás a nivel de granxa ou de grupos de granxas para procesar os xurros, pero levalos da Limia e do Deza a Cerceda, nun modelo Sogama, non semella unha opción que sexa viable nin a nivel económico nin ambiental”, conclúe. A maiores, hai que ter en conta que o proxecto inicial da planta de Cerceda oriéntase ás provincias da Coruña e Lugo, quedando para unha segunda fase o resto de provincias.

Que custo tería para as granxas o envío de xurros á planta?

O custo lóxistico de transportar a Cerceda ós xurros das granxas é unha cuestión que preocupa no campo. ““Descoñecemos o proxecto, pero temos claro que non lle podería custar nada ás granxas. O xurro é un abono e o seu uso natural é a aplicación en prados e cultivos”, subliña o director xerente da Asociación Galega de Cooperativas Agroalimentarias (Agaca), Higinio Mougán.

"Descoñecemos o proxecto, pero temos claro que non lle podería custar nada ás granxas" (Higinio Mougán, Agaca)

Claro que unha posible subvención ó transporte de xurros tampouco se ve con bos ollos desde parte do sector. “Estariamos quitando cartos do Plan de Desenvolvemento Rural que poderían destinarse a outras cuestións máis necesarias”, cuestiona Jacobo Feijoo.

É viable unha alternativa a Cerceda con plantas de biogás a nivel de granxa/s?

Este é o sistema máis implantado noutros países de Europa, como Alemania ou Holanda. En Alemania, as granxas cobran por entregarlle os xurros, xunto con sustratos (silos en mal estado , cortes de herba, etc.) a plantas de biogás anexas ás explotacións e que son xestionadas por unha empresa enerxética. É dicir, en lugar de pagar polo transporte dos xurros, as granxas cobran polo seu procesamento local para a obtención de enerxía. En Galicia, a firma Norvento ten estudada a viabilidade e rendibilidade de pequenas plantas de biogás a nivel de granxa ou de grupos de granxas. Por que non apostar en Galicia por subvencionar as plantas de biogás a nivel de granxa, como xa se está facendo cos paneis fotovoltaicos?.

É ambientalmente sostible o transporte do xurro a Cerceda?

O sector dubida de que exista un beneficio ambiental derivado da produción de biogás en Cerceda. “Polo de agora descoñecemos o proxecto, pero habería que garantir que o gasto enerxético do transporte dos xurros a Cerceda non é superior á produción de enerxía obtida” -valora Higinio Mougán-. “Tamén hai que ter en conta que o emprego de xurros no agro supón unha redución de emisións indirecta, pois diminúe o uso de fertilizantes químicos, o que hai que considerar nos cálculos”, sinala. Xunto co gasto enerxético do transporte do xurro á planta, outra cuestión que se apunta nas empresas do sector é o gasto enerxético de retornar ó agro o dixestato obtido na planta. O dixestato é o residuo do xurro trala produción de biogás e seguirá mantendo uns niveis de nutrientes semellantes ó xurro inicial nun produto máis concentrado. Que se fará con ese dixestato?. É unha das cuestións que polo de agora se descoñecen do proxecto. O sector agarda unha reunión coas empresas impulsoras da iniciativa e coa Xunta. O conselleiro do Medio Rural, José González, anunciou onte que a súa idea era convocar o antes posible a unha reunión a asociacións de gandeiros, cooperativas e organizacións agrarias para explicarlles o proxecto.

Que vantaxes enerxéticas aportará a planta?

A guerra de Ucrania, coa conseguinte rotura do suministro ruso de gas natural, levou á Comisión Europea a lanzar este ano unha Alianza Industrial do Biometano, no marco do plan RePowerUE. O obxectivo é aumentar sustancialmente ao longo dos próximos anos a produción europea de biogas, de xeito que poida compensar en parte á perda do suministro ruso. Os promotores do proxecto da macroplanta de Cerceda aseguran que a súa produción equivalería ó 7% do consumo de gas natural de Galicia. Desde o Sindicato Labrego advirten, en calquera caso, dos posibles problemas técnicos que se podería atopar a planta. Como exemplo, cita a situación das plantas de coxeneración de enerxía eléctrica que empregaban purín, como a de Sarreaus (Ourense), que desde o 2014 están na súa maioría paradas por factores como o seu altos custos de produción. “Se esa situación se producise, o purín excedentario que hai no campo veríase sen saídas, como xa sucedeu nos últimos anos en determinadas comarcas”, cuestionan.

Temor a que a planta demande xurros non excedentarios

“A cuestión é que unha vez montada esa macroplanta, despois a toda costa teranlle que saír os números económicos. É de esperar que haxa presión no sector para levar o xurro alí, cando é un subproduto que ben xestionado, é un abono sostible no campo”, cuestiona Isabel Vilalba.

"Se se monta a planta, despois haberá presión ás granxas para que leven alí ós xurros, pois teranlles que saír os números a toda costa" (Isabel Vilalba, Sindicato Labrego)

Da mesma opinión é Jacobo Feijoo, de Unións: “A impresión é que a macroplanta nace para facer negocio, non para resolver un problema. Unha vez feito un investimento tan grande (146 millóns de euros), haberá que darlle de comer e é previsible que se cambie a normativa para forzar ó sector a levar alí os xurros. En lugar da situación actual, na que o uso do xurro como abono constitúe un paradigma de economía circular de Kilómetro 0, o gandeiro tería que pagar por levalo a Cerceda, perdendo o beneficio agronómico do seu bo uso”, conclúe. “Logo de analizar o escenario e comprobar que este proxecto está tan fóra da realidade -valora Jacobo Feijoo-, tamén cabe preguntarse se hai unha intención real de executalo ou se se trata só de que as empresas enerxéticas implicadas buscan iniciativas industriais para optar a unha posible saída a concurso dos puntos de conexión coa rede eléctrica que deixa libres a central de Meirama, tamén en Cerceda, que son claves para desenvolver novos proxectos de parques eólicos”, reflexiona.

Desenvolvemento rural, Portada arriba dereita

A cooperativa Aira coñece a estratexia do sector lácteo de Finlandia para reducir as súas emisións

03/10/2022 David González Iglesias Leave a comment

A cooperativa AIRA acaba de coñecer a estratexia que segue o sector lácteo de Finlandia para reducir as súas emisións e potenciar a economía circular a través do biometano, entre outras medidas.

En concreto, o pasado 15 de setembro, un representante de AIRA visitou o país nórdico dentro do proxecto COOPID (COOPeration of bioeconomy clústers for bio-based knowledge transfer via Innovative Dissemination techniques in the primary production sector), unha iniciativa liderada e coordinada por Cooperativas Agro-Alimentarias de España.

O obxectivo do proxecto, no que tamén participan outras cooperativas lácteas de referencia en España como Central Lechera Asturiana e COVAP, é a difusión de boas prácticas agroalimentarias para a redución da pegada de carbono desde o sector primario, para a súa implementación e adaptación á realidade de cada rexión.

Neste caso visitáronse dúas granxas da cooperativa VALIO , que recolle e transforma o 80% do leite de Finlandia. Estas ganderías usan biometano producido maioritariamente de esterco e descartes de granxa para xerar calor e electricidade e/o a súa purificación posterior a biogás comprimido para uso en vehículos adaptados. En concreto, o biometano producido nas granxas fornece a coches de particulares adaptados a CBG e ás cisternas de recollida de leite de Valio nesa rexión finlandesa.

Así mesmo, a delegación na que participou AIRA estudou a estratexia de “Pegada de Carbono Cero – 2035” que segue a cooperativa Valio para lograr a súa neutralidade entre emisións e fixación de carbono nese ano.

Estación de servizo de biometano (CBG – biogás comprimido) obtido a partir de esterco de vaca, outros descartes de granxa e subproductos dunha empresa de snacks próxima (aceites, maionesa, patacas fritidas, etc) localizada na granxa Vuorenmaa (socia da Cooperativa VALIO) en Haapavesi (Finlandia).O biometano producido fornece a coches de particulares adaptados a CBG e ás cisternas de recollida de leite de Valio nesa rexión como se pode observar en ambas as fotografías.

Sobre AIRA

AIRA é hoxe una das cooperativas agrogandeiras máis importantes de Galicia e integra na actualidade a máis de 2.900 socios e socias. Xunto coas instalacións centrais situadas en Taboada (Lugo), a cooperativa conta con 15 delegacións repartidas principalmente na provincia de Lugo, así como na Coruña e Pontevedra.

Desenvolvemento rural, Portada Lista

A Xunta anuncia unha gran planta de biogás para tratar os xurros gandeiros

28/09/2022 David González Iglesias 1 Comment

O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, anunciou hoxe no pleno do Parlamento de Galicia que o Goberno galego vai apoiar a creación dunha planta de transformación de xurro e outros residuos gandeiros en biometano e fertilizantes orgánicos, na que participan Reganosa, Repsol e Naturgy coa sociedade semipública Impulsa Galicia. O titular do Executivo autonómico informou deste novo proxecto de economía circular na súa intervención do Pleno do Parlamento galego, onde garantiu o “apoio total” da Xunta a esta planta que, segundo concretou, “contará cun investimento de 146 millóns de euros e creará 600 postos de traballo, entre directos e indirectos”. Ademais, prevese que poderá xerar cada ano máis de 300 gigavatios hora de enerxía limpa e “axudar así a solucionar os problemas de residuos que teñen os nosos gandeiros”, puxo en valor o presidente. En todo caso, dende o sector gandeiro vense advertindo nos últimos anos que máis que un problema de xestión do xurro o que hai é falta de base territorial para as explotacións gandeiras, de ordenación de usos do solo e de concentración da actividade gandeira nunhas poucas comarcas. Como mostra, nos últimos anos o abandono e a forestación ilegal de terras agrarias levaron a que Galicia só conte cun 25% de superficie agraria útil, cando na media europea esta porcentaxe supera o 60%. Ante este novo proxecto, Rueda considerou imprescindible o apoio do Goberno central, a través dos fondos europeos, xa que amosou a súa preocupación polos 24.600 millóns de euros que aínda se teñen se executar dos PERTE e que supoñen o 80% do total. Por iso, pediu o respaldo dos grupos parlamentarios da oposición para que o Executivo de España “mire os ollos e lle dea apoio” a este proxecto con obxecto de que saia adiante e se poidan crear estes postos de traballo.

Máis detalles do proxecto

O proxecto consiste en despregar progresivamente polo territorio unha rede de plantas que valoricen os excedentes de xurros bovinos, porcinos e avícolas mesturados cunha cantidade menor de FORS (fracción orgánica de recollida separada) e RIO (residuos industriais orgánicos) do sector agroalimentario para a produción de enerxía renovable. Así queda recollido no memorando de entendemento que recentemente subscribiron Reganosa, Repsol e Naturgy con Impulsa, a sociedade mixta promovida pola Xunta de Galicia co obxectivo de acompañar iniciativas empresariais que incidan na dinamización, o progreso e a transformación da economía galega a través dun modelo verde e dixital. Nunha fase inicial, as tres enerxéticas planean construír unha primeira planta de dixestión anaerobia que produza gas renovable e cinco plantas de pretratamento asociadas a esta para deshidratar o excedente de xurro bovino. A planta de xeración de gas renovable emprazaríase en Meirama (Cerceda), zona de transición xusta, mentres que as cinco plantas de pretratamento se repartirían, nunha primeira fase, por concellos da mesma provincia coruñesa e de Lugo, de acordo coa distribución fundamentada no mapa galego de explotacións gandeiras, optimizando así a loxística entre ambos tipos de instalacións. Cun investimento aproximado de 146 millóns de euros, nesta primeira fase trataríanse anualmente 1.240.000 toneladas de xurros excedentes e produciríanse, amais de fertilizantes orgánicos e CO2 neutro, uns 300 xigawatts hora (GWh) de biometano que se inxectarían á rede de gas natural. Este gas renovable utilizaríase para descarbonizar distintos sectores, como o do transporte, o residencial e o industrial, podéndose empregar nos procesos da refinería de Repsol na Coruña. Ampliación a toda Galicia Completada esta fase inicial, a intención dos promotores é ampliar o proxecto de economía circular no futuro a toda Galicia, implantando unha rede centralizada de tratamento dos excedentes de dexeccións gandeiras. Neste sistema garantirase a dispoñibilidade para os gandeiros do xurro necesario para abonar as súas terras de xeito sostible, así como a viabilidade económica das súas explotacións. Os cálculos dos promotores determinan que se poderían valorizar arredor de 6 millóns de toneladas de residuos cada ano. Redondeando, o biometano producido (1 TWh anual) equivalería a un 7 % do gas natural de importación que agora se demanda en Galicia, co que a comunidade avanzaría substancialmente na súa autonomía enerxética e no consumo de renovables. O proxecto foi presentado a catro ministerios do Goberno central (Economía, Transición Ecolóxica, Agricultura e Industria) co obxectivo de encaixalo nos fondos Next Generation, tanto pola súa compoñente de circularidade como polo feito de que proporciona unha fonte de enerxía verde e autóctona a partir dos excedentes das dexeccións gandeiras. Deste xeito, no proxecto global evitaríase tamén a emisión á atmosfera dunhas 500.000 toneladas anuais de CO2 e crearíase emprego de calidade no marco da transición ecolóxica e nos lugares pouco poboados. En suma, algo máis de 600 postos de traballo directos e 1.900 indirectos, considerando tanto a explotación das plantas como a loxística de transporte.

Axudas, Desenvolvemento rural, Portada arriba dereita

Convocan axudas para a agricultura de precisión, a eficiencia enerxética e a economía circular no agro

02/05/2022 Laura Martinez Leave a comment

O Diario Oficial de Galicia (DOG) publica este luns a orde de axudas da Consellería do Medio Rural para fomentar a agricultura de precisión, a eficiencia enerxética e a economía circular no sector agrario, cun orzamento de 7,41 millóns de euros, cos que se prevé beneficiar unhas 250 explotacións. Esta orde de achegas está financiada con Fondos Next Generation, que deriva do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia. En concreto, estas subvencións incidirán na xestión de estercos (4.679.312 euros), na mellora de invernadoiros (136.468 euros), na eficiencia enerxética (724.673 euros) e na agricultura de precisión (1.871.536 euros), segundo os presupostos repartidos na Conferencia Sectorial de Agricultura e Desenvolvemento Rural do Ministerio de Agricultura do pasado mes de outubro. “Con estas achegas agárdase acadar, cando menos, avances significativos nalgúns ámbitos, como na mellora na xestión de xurros e na eficiencia enerxética das explotacións galegas”, indican dende a Consellería de Medio Rural.

Investimentos

No caso das axudas para a xestión de estercos, financiaranse investimentos nas ganderías relacionados coa adaptación ou cubrición das balsas exteriores de estercos con ou sen aproveitamento enerxético na propia explotación. Tamén se financiarán investimentos orientados á mellora da xestión e aproveitamento dos estercos relacionados co tratamento e valorización das dexeccións gandeiras. O obxectivo é mellorar a xestión de xurros e estercos, fundamentalmente dende o punto de vista medioambiental e favorecer a redución das emisións de gases contaminantes e de efecto invernadoiro. Canto aos invernadoiros, subvencionaranse investimentos para transformalos integralmente ou para modernizalos mediante, por exemplo, a automatización da ventilación, co gallo de mellorar a competitividade e a sustentabilidade dos cultivos de hortalizas, flor cortada e planta ornamental. Sobre a eficiencia enerxética, sufragaranse investimentos en eficiencia e en fontes renovables como o illamento térmico ou as plantas de biogás, para mellorar a sustentabilidade económica e ambiental mediante a redución do consumo de enerxía allea nas explotacións agrarias. Por último, en relación coa agricultura de precisión, apoiaranse investimentos en agricultura e gandaría de precisión e en tecnoloxías 4.0, como pode ser a adquisición de sementadoras ou de diversos programas informáticos, co obxectivo de mellorar a seguridade alimentaria, a rendibilidade económica e a sustentabilidade ambiental.

Solicitudes

Estas achegas convócanse en réxime de concorrencia competitiva e os beneficiarios poderán ser, na maioría dos casos, as explotacións agrarias ou as súas entidades asociativas. Os investimentos que poden recibir subvención abranguerán fundamentalmente a obra civil, as instalacións e equipamentos fixos, a maquinaria e a dixitalización; mentres as porcentaxes subvencionables variarán entre o 40% e o 85% do proxecto. Os interesados teñen de prazo dous meses para presentar as solicitudes, a contar a partir deste martes. Deberán realizala de forma telemática.

Archives

Venda en conxunto do leite e prezo de 51 céntimos

Seguir medrando coa innovación constante como bandeira

1.- Cales con as cantidades que debo de aportar ao biodixestor de material para fermentar nun ciclo anual?

2.- Que ocorre se incorporo como materia prima no biodixestor materiais externos a granxa como residuos de matadoiros, residuos sólidos urbanos, lodos de depuradora ou outros?

3.- Cómo debería de ser a correcta xestión do dixestato?

4.- Qué saída se lle dá ao metano producido?

5.- Qué capacidades financeiras e técnicas son necesarias?

Creación dunha rede de intercambio entre Galicia, Francia, Italia e Irlanda

Futuras regulacións nas zonas afectadas polos nitratos na Limia e Baixa Limia

A fracción líquida sería vertida a cauce fluvial e a parte sólida devolta ás explotacións como abono

Existe un problema real de xurros de vacún excedentarios no campo?

Como resolver a xestión dos xurros das granxas sen terra, porcinas e avícolas?

Que custo tería para as granxas o envío de xurros á planta?

É viable unha alternativa a Cerceda con plantas de biogás a nivel de granxa/s?

É ambientalmente sostible o transporte do xurro a Cerceda?

Que vantaxes enerxéticas aportará a planta?

Temor a que a planta demande xurros non excedentarios

Sobre AIRA

Investimentos

Solicitudes