O Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación iniciou hoxe o trámite de audiencia e información pública do proxecto de modificación do Real Decreto 1049/2022 relativo á aplicación da condicionalidade reforzada e condicionalidade social da Política Agraria Común (PAC), que se atopa dispoñible nesta ligazón. Os cidadáns e organizacións que así o consideren, poden facer chegar as súas achegas no modelo de documento adxunto, en formato Word, en o prazo máximo de 7 días hábiles a partir do día seguinte desta publicación, a través da caixa de correos de correo electrónico bzn-normaspac@mapa.es indicando claramente a referencia RD modif RD 1049/2022 condicionalidad 2024 no asunto das súas comunicacións. O proxecto de real decreto que se somete a audiencia pública concreta as propostas relativas á simplificación e flexibilización da condicionalidade da PAC, que forman parte do conxunto de 43 medidas comprometidas polo Goberno para dar resposta ás preocupacións manifestadas por agricultores e gandeiros. En concreto, o proxecto de real decreto modifica o alcance de catro Boas Condicións Agrarias e Ambientais da terra (BCAM) e flexibiliza a aplicación de controis e penalizacións en materia de condicionalidade. En relación coa BCAM 5 (Xestión da labranza) engádense novas excepcións para o seu cumprimento nas parcelas de menor tamaño, así como para determinados cultivos leñosos xa implantados, que serán de aplicación a partir da solicitude única da PAC de 2025. Na BCAM 6 (Cobertura mínima do solo), o proxecto de real decreto contempla que se poida levar a cabo a práctica do abonado en verde e que sobre os restrollos dos cultivos herbáceos póidanse realizar labores pouco profundas. Ademais, permítese facer uso das cubertas inertes no caso das plantacións de cultivos leñosos implantadas en parcelas cunha pendente superior ao 10 %. Estas flexibilidades serán de aplicación retroactiva desde o 1 de xaneiro de 2024. Así mesmo, contémplase como alternativa ás actuais obrigacións sobre a rotación de cultivos (BCAM 7) que os agricultores poidan realizar unicamente unha diversificación anual dos mesmos na súa explotación. Esta alternativa poderá ser xa tida en conta de cara á solicitude única deste ano, cuxo prazo de presentación ampliouse até o 31 de maio. A obrigatoriedade de destinar unha porcentaxe da superficie da explotación a superficies ou elementos non produtivos á que se refire a primeira obriga da BCAM 8 elimínase, de forma que aqueles agricultores que así o decidan, poidan cultivar estas superficies. Esta medida tamén será de aplicación na campaña de 2024. O proxecto de real decreto recolle ademais que, en materia de condicionalidade reforzada, todos aqueles beneficiarios de axudas cuxa explotación sexa igual ou inferior a 10 hectáreas de superficie agraria declarada, quedarán exentos dos controis, así como das penalizacións. Esta modificación será de aplicación xa tamén neste ano. A audiencia pública permanecerá aberta até o 7 de maio de 2024, inclusive. Nesta ligazón está hai dispoñible unha nota explicativa dos cambios propostos.

O Consello de Ministros aprobou hoxe un real decreto, a proposta do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación, que, entre outras medidas, recolle a ampliación da presentación da solicitude única da Política Agraria Común, até o 31 de maio. En concreto, modifícase o Real Decreto 1048/2022, de 27 de decembro, para ampliar, até o 31 de maio, o prazo de presentación da solicitude única das axudas directas e das axudas por superficie e animais de desenvolvemento rural da Política Agraria Común (PAC) para o ano 2024. Inicialmente este prazo expiraba o 30 de abril. Tamén se amplía o prazo de modificación da solicitude única, que poderá realizarse até o 15 de xuño. Esta ampliación de prazo ten como obxectivo garantir que todos os agricultores e gandeiros poidan presentar a súa solicitude da PAC do ano 2024 coa incorporación das medidas de flexibilidade de determinados aspectos da normativa comprometidas polo Goberno e que están actualmente tamén en proceso de tramitación. A expectativa por estes cambios motivou que o ritmo de presentación de solicitudes sexa máis lento do habitual. Ademais de ampliar o prazo de presentación da solicitude, proponse a ampliación de prazo de modificación da solicitude única, que poderá realizarse até o 15 de xuño, cando a data inicialmente prevista é o 31 de maio. A flexibilidade nos requisitos e condicións para o acceso ás axudas da PAC é unha das medidas incluídas entre o conxunto de 43 propostas do Goberno para mellorar a situación de agricultores e gandeiros.

Máis información

A Comisión Europea ten aberta ata mañá luns, 8 de abril, unha consulta pública dirixida aos agricultores e gandeiros sobre a súa actividade diaria de cara a introducir cambios na Política Agraria Común. O obxectivo desta consulta é comprender a carga que supoñen para os agricultores os procedementos e normas vinculados á axuda financeira no marco da política agrícola común (PAC), así como outras normas da UE aplicables á alimentación e a agricultura na UE. A consulta axudará á Comisión a coñecer as fontes de preocupación e complexidade na maneira en que se aplican estas políticas e réximes nos países da UE, a fin de detectar os ámbitos nos que poderían introducirse melloras. Os resultados da enquisa publicaranse como parte dunha análise detallada no outono de 2024. Algunhas das preguntas son: -Canto tempo lle dedica cada ano a tarefas administrativas vinculadas á aplicación das axudas da PAC e ás obrigacións de presentación de informes? -Os agricultores utilizan dispositivos móbiles para proporcionar fotografías xeoetiquetadas? -Como cualifican os agricultores a complexidade dos diferentes procedementos e normas da PAC aplicables nas explotacións? -Os agricultores utilizaron axuda externa para preparar as solicitudes de axuda da PAC en 2023?  

Un total de 229 agricultores e gandeiros galegos recibirán novos dereitos de axuda básica á renda dentro da PAC, trala repartición realizada polo Ministerio de Agricultura de dereitos da Reserva Nacional correspondentes á campaña de 2023. Representan unicamente o 6,8% dos produtores beneficiados no conxunto do Estado. En canto ás hectáreas con novos dereitos, as asignadas a Galicia son 3.977, o 3,75% do total repartido entre agricultores e gandeiros de todas as comunidades autónomas. O montante económico de axudas aparellado é de 618.069 euros, o 5,16% dos case 12 millóns de euros distribuídos en axudas. As comunidades de Castela-A Mancha (35.117 hectáreas e 2,6 millóns de euros), Castela e León (28.999 hectáreas e 2,8 millóns de euros), Cataluña (9.215 hectáreas e 1,4 millóns de euros) e Estremadura (5.200 hectáreas e 1,4 millóns de euros) acaparan o groso dos dereitos asignados. Estes dereitos, asignados polo Ministerio de Agricultura a través do Fondo Español de Garantía Agraria (FEGA), corresponden á campaña 2023, por un importe total de 11.957.619 euros, que van beneficiar a 3.378 agricultores, o que supón unha asignación media de 3.540 euros por beneficiario. No apartado de consulta pública de dereitos de axuda básica á renda da páxina web do FEGA atópase dispoñible desde o resultado do cálculo da asignación dos dereitos de axuda básica á renda da Reserva Nacional 2023, segundo a información remitida ao FEGA, ata a data actual, polas autoridades competentes das comunidades autónomas. Os resultados consideraranse como definitivos cando a comunidade autónoma correspondente comunique a resolución estimatoria da asignación. De igual forma, neste apartado pódese acceder ao resultado da conversión cos dereitos definitivos de axuda básica á renda para a sustentabilidade asignados a cada produtor. Pode consultarse máis información sobre o proceso de conversión no seguinte documento do FEGA: Nota explicativa sobre conversión dos dereitos ABRS e pago redistributivo V2 (18/10/2022) Criterios de reparto O proceso de asignación levouse a cabo conforme ao previsto na normativa nacional sobre a asignación de dereitos de axuda básica á renda para a sustentabilidade da Política Agraria Común (PAC). Para levar a cabo esta asignación tivéronse en conta as peticións recibidas e as dispoñibilidades da reserva nacional. O valor dos dereitos novos asignados correspóndese co valor medio rexional dos dereitos da rexión de axuda básica á renda na que estean localizadas as parcelas dos solicitantes de reserva nacional.

Reciben dereitos por primeira vez aqueles produtores que exercen a actividade desde 2015 e non recibiron nunca dereitos de pago básico e os que participan en programas oficiais de restructuración de terras

No caso de que o agricultor que solicitou dereitos á reserva nacional xa dispoña de dereitos, e o seu valor sexa inferior ao valor medio rexional, os valores unitarios anuais dos devanditos dereitos increméntanse ata o valor medio rexional. Prioridade para mozos e mozas Os mozos e mozas son os principais beneficiarios destes dereitos, cunha asignación media de 4.538 euros. Ademais, poderán beneficiarse da axuda complementaria á renda para novos agricultores e agricultoras que, a partir da campaña 2023, supón un importe por hectárea igual ao valor medio rexional da rexión onde estea situada a explotación (ata un máximo de 100 hectáreas e sen estar condicionado ao número de dereitos que posúa). No caso de novas agricultoras con control efectivo sobre a explotación, o importe desta axuda será un 15% superior ao valor medio rexional que corresponda.

Os novos agricultores son os principais beneficiarios, con 63.880 dereitos asignados e unha asignación media de 4.538 euros

Os agricultores en desvantaxe, que supoñen un novo caso de reserva nacional a partir de 2023, contan cunha asignación media de 2.048 euros. Este apartado está destinado a aqueles agricultores que exercen a actividade agraria polo menos desde 2015 e non participaron nunca do sistema de dereitos de pago básico. A asignación media para os novos agricultores é de 5.242 euros por beneficiario, mentres que a correspondente aos responsables de explotación que participen en programas de reestruturación (outro novo caso de reserva nacional a partir de 2023) é de 1.766 euros.

O ministro de Agricultura, Pesca e Alimentación, Luís Planas, presentou ás organizacións profesionais agrarias un conxunto "sólido" e "ambicioso" de 43 propostas de medidas que, segundo el, "dan resposta ás principais preocupacións expresadas polos agricultores e gandeiros nas mobilizacións celebradas durante o último mes". O ministro explicou que, con estas medidas, agrupadas en sete ámbitos, dáse resposta ás inquietudes postas sobre a mesa nas distintas reunións que mantivo co tres organizacións agrarias representativas do sector, Asociación Agraria de Jóvenes Agricultores (Asaja), Coordinadora de Organizaciones de Agricultores y Ganaderos (COAG) e Unión de Pequeños Agricultores (UPA). Entre as propostas presentadas inclúense xa as recollidas na proposta da Comisión Europea, que recibiu o apoio do Consello de Ministros do a UE a pasada semana e que foi remitido ao Parlamento europeo pola vía de urxencia. O conxunto das 43 propostas agrúpase en sete bloques: simplificación e flexibilización da PAC; cuestións relativas ao comercio transfronteirizo de produtos agroalimentarios; reforzo da aplicación da lei da cadea; mellora do sistema de seguros agrarios; medidas fiscais, de financiamento e laborais; apoio á sanidade animal e a gandaría extensiva; e reforzamento das políticas para facilitar a remuda xeracional en coordinación coas comunidades autónomas.

MEDIDAS DE SIMPLICACIÓN DA PAC

Entre as 15 propostas deste bloque inclúense medidas de flexibilización na aplicación das Boas Condicións Agrícolas e Ambientais (BCAM) sobre xestión de labranza (BCAM 5), coberturas de chan (BCAM 6), rotación de cultivos (BCAM 7) e barbeitos (BCAM 8), que poderán ter aplicación retroactiva desde o 1 de xaneiro de 2024, de forma que sexa xa efectiva para as solicitudes de axudas cuxo prazo está actualmente aberto. Ademais, exímense de controis ás explotacións de menos de 10 hectáreas de superficie, o que beneficia a uns 345.000 agricultores, o 55 % dos perceptores de axudas da PAC en España. Igualmente, flexibilízanse e simplificanse os criterios para a aplicación de ecorrexímes; adóptanse medidas para incentivar a aplicación do caderno dixital de explotación, que pasa a ter carácter voluntario, e proponse á Comisión Europea a eliminación da obrigatoriedade de presentar fotos xeorreferenciadas coas solicitudes de axuda para demostrar o estado dos cultivos.  Tamén se flexibiliza a aplicación do real decreto sobre nutrición de solos e establécese o principio de inspección única, en coordinación coas comunidades autónomas, para evitar que unha mesma explotación sexa sometida a máis dunha nun ano. En materia de gandaría, prorrógase a data para a obrigatoriedade de dispor dun plan sanitario integral nas explotacións e para a identificación electrónica dos bovinos e flexibilízanse certos requisitos do decreto de ordenación bovina.

CUESTIÓNS RELATIVAS AO COMERCIO INTERNACIONAL DE PRODUTOS

O Goberno comprométese a defender en todos os foros comunitarios que nos acordos comerciais con terceiros países inclúanse a aplicación de cláusulas espello para que os produtos que se importen estean sometidos ás mesmas condicións de produción que a UE esixe aos seus Estados membros. O ministro Planas sinalou a este respecto que "a Unión Europea está cada vez máis preto deste obxectivo, que é unha longa reivindicación de Estados como España e Francia, e que si conta xa cunha maioría no Parlamento Europeo, aínda que non no Consello". Sinalou que "a UE aplica xa o regulamento de deforestación ou as taxas de carbono en fronteira para os países que non teñen redución de emisións de CO2, que son medidas equivalentes ao que supón a aplicación das normas en materia de utilización de produtos fitosanitarios, que é no que consisten as cláusulas espello". Entre as medidas propostas polo ministerio inclúese o compromiso de esixir aos alimentos importados límite cero de residuos de produtos non autorizados na UE. Ademais, contémplase o reforzamento dos controis en fronteira das importacións e o establecemento dun grupo de traballo permanente coas organizacións agrarias para facer un seguimento das importacións e as exportacións.

REFORZO DE APLICACIÓN DA LEI DA CADEA

O Goberno mellorará e reforzará a capacidade inspectora da actual Axencia de Información e Control Alimentaria (AICA) ao convertela en axencia estatal, co que contará con maior estrutura para incrementar as relacións comerciais obxecto de control. O ministro destacou que entre as propostas baralladas por Comisión Europea para a reforma do regulamento sobre prácticas comerciais desleais inclúese a introdución de elementos xa aplicados en España, o que evidencia, segundo Luis Planas, o carácter pioneiro da lei da cadea reformada en 2021.

SEGUROS AGRARIOS

O Goberno comprométese a tomar as medidas necesarias, en diálogo coas organizacións agrarias, para garantir o futuro do sistema de seguros agrarios nunha situación na que as adversidades debidas ao cambio climático teñen  disparado nos dous últimos anos a sinistralidade e o nivel de indemnizacións. O ministerio manterá o apoio á contratación de pólizas e confía que coa achega que tamén fagan as comunidades autónomas póidase chegar ao máximo subvencionable permitido pola Unión Europea (o 75 % da curmá comercial).

MEDIDAS FISCAIS, DE FINANCIAMENTO E LABORAIS

Neste ámbito o ministro Planas ten posto énfase nas achegas do ministerio para as distintas liñas de apoio ao financiamento do sector agrario, que permitirían mobilizar uns créditos por importe de 700 millóns de euros. Así, a dotación extraordinaria de 20 millóns de euros, máis outros sete para avais na liña de crédito ICO-MAPA-SAECA, permitirá mobilizar 200 millóns en créditos para novos agricultores. Ademais, o ministerio achegará 50 millóns de euros para garantir operacións de crédito de entre 100.000 e 200.000 euros que, segundo as estimacións, poderían xerar a concesión de créditos por 500 millóns de euros. O ministro lembrou que se mantén o tipo reducido para os hidrocarburos de uso agrícola, ademais da dedución no Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas (IRPF) do 35 % nos carburantes e combustibles e do 15 % nos fertilizantes. En consideración da actual conxuntura do sector agrario, establecerase unha redución do 15 % no rendemento neto para a declaración da renda polo sistema de módulos e adaptarase o cómputo dos ingresos para a aplicación do límite máximo de tributación por este sistema, entre outras medidas.

SANIDADE ANIMAL E GANDARÍA EXTENSIVA

O ministerio achegará financiamento para os gastos destinados ás campañas do plan de actuación contra a tuberculose que non poidan ser cubertos por fondos comunitarios e para os gastos veterinarios que se deriven da loita contra enfermidades animais emerxentes, como a hemorráxica epizoótica (EHE). Na primeira quincena de abril constituirase o foro sobre gandaría extensiva para analizar os principais problemas e desafíos que afectan a este tipo de produción, tanto sanitarios como económicos e de rendibilidade.

INICIATIVA COAS COMUNIDADES AUTÓNOMAS PARA A REMUDA XERACIONAL

O ministerio convocará unha Conferencia Sectorial monográfica extraordinaria para abordar coas comunidades autónomas o problema da necesidade da remuda xeracional nas actividades agrarias para elaborar unha proposta conxunta de actuacións que a favorezan, así como o emprego máis eficiente dos recursos da PAC.

O conselleiro do Medio Rural, José González, considera que a proposta que lle acaba de enviar o Ministerio de Agricultura ás Comunidades Autónomas para flexibilizar a aplicación da PAC en España “é un avance pero segue tendo eivas importantes”. “Agora estanse recollendo cuestións que estaban sendo reclamadas insistentemente por Galicia como que sexa de carácter volunturio o caderno dixital ou unha maior flexibilidade no emprego de fitosanitarios. Pero seguimos vendo eivas importantes como a esixencia da figura do veterinario de explotación, que non vemos lóxico que cada explotación teña que ter contratado un, o que é inviable en Galicia. E imos seguir apoidando tamén a gandería en extensivo como mecanismo para defensa fronte aos incendios forestais polo que reclamamos para Galicia un ecoesquema de pastoreo en extensivo polo seu beneficio tamén para a prevención dos lumes forestais”, explica o conselleiro. O titular de Medio Rural asegura que “seguiremos reclamando ante o Ministerio os cambios no Plan Estratéxico da PAC de España que consensuamos a nivel galego coas organizacións agrarias e cooperativas, unhas reivindicacións para as que estamos intentando sumar apoios a través dunha alizanza cantábrica, con comunidades como Asturias, Cantabria e o País Vasco, que teñen problemáticas similares ás de Galicia”. Por último, José González lembra que “xa na primeira negociación da nova PAC 2023-2027 advertimos, sen que se nos escoitara, de que esta era unha PAC con trabas burocráticas e esixencias medioambientais que non se adaptaban á realidade de territorios como Galicia, ao non ter en conta a nosa realidade en cuestións como o minifundio, a orografía, a pluviometría....etc”.

O Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación (MAPA), remitiu o pasado venres ás Comunidades Autónomas, como Autoridades Rexionais de Xestión, unha proposta de modificación do Plan Estratéxico da PAC (PEPAC), que servirá de base para comezar o diálogo informal coa Comisión Europea. "O documento, que foi debatido en reunións técnicas e nas sesións do órgano de coordinación do PEPAC celebradas os días 4 e 13 de marzo, elaborouse en base ás propostas remitidas polas Autoridades Rexionais de Xestión, así como ás contribucións realizadas polas organizacións profesionais agrarias e cooperativas agroalimentarias nestes últimos meses, e ten en conta a experiencia do primeiro ano de aplicación do plan. Para a súa elaboración considerouse ademais a necesidade de garantir a coherencia do Plan Estratéxico no seu conxunto e a capacidade de alcanzar os logros e obxectivos establecidos no mesmo", aseguran desde o Ministerio que dirixe Luís Planas. O documento recolle flexibilidades para agricultores e gandeiros, en particular no relativo á condicionalidade reforzada e aos ecorrexímes. No relativo á condicionalidade reforzada, a proposta incorpora xa as flexibilidades que incluíu a pasada semana a Comisión Europea na súa proposta de modificación dos regulamentos de base da PAC. "Esta proposta supón un claro avance e responde a maioría das solicitudes realizadas por España nos últimos meses e no Consello de Ministros de Agricultura do pasado 26 de febreiro", aseguran.

O Ministerio non contempla suprimir a BCAM 10

Así, e en uso da maior subsidiariedade que se outorga aos Estados membros,  proponse flexibilizar os requisitos sobre Boas Condicións Agrarias e Ambientais (BCAM) que deben cumprir os agricultores e gandeiros para poder percibir integramente as axudas da PAC. En concreto, solicítase a flexibilidade nos relativos á xestión da labranza (BCAM 5), ás normas para manter unha cobertura mínima do chan (BCAM 6), á rotación de cultivos (BCAM 7) e proponse suprimir a obriga de ter que destinar unha parte da superficie explotación a superficies non produtivas (BCAM 8). Porén, non se contempla por parte do Ministerio de Agricultura a supresión da BCAM 10, unha normativa para reducir a contaminación do solo por nitratos -cuxo orixe principalmente son as granxas de porcino- pero que repercutirá negativamente nas gandarías de vacún de leite, especialmente as de Galicia e da Cornixa Cantábrica, con medidas como a obrigatoriedade de realizar analíticas de chan a todas as leiras ou de implantar plans de abonado. Por outra banda, desde o Ministerio de Agricultura proponse flexibilizar de forma significativa o deseño dos ecorreximes, axudas que remuneran a aqueles agricultores e gandeiros que leven a cabo prácticas beneficiosas para o clima e o medio ambiente. "De entre estas flexibilidades, cabe destacar as propostas que se realizan para favorecer unha maior acollida das prácticas en superficies de pastos por parte dos gandeiros da Cornixa, e en particular nas prácticas de sega sustentable e illas de biodiversidade", destacan desde o Ministerio.  Proponse flexibilidades importantes para as prácticas de cubertas vexetais e inertes en cultivos leñosos, en especial nas plantacións de secaño, nas que resulta máis difícil establecer estas cubertas. Permitirase establecer estas cubertas en rúas alternas, o pastoreo nas mesmas, e laboreo vertical en determinados períodos. No documento trasladado polo ministerio contémplanse ademais numerosas propostas de modificación en relación coas intervencións de desenvolvemento rural que foron presentadas por parte das Autoridades Rexionais de Xestión, que abarcan desde a inclusión de novas intervencións, a cambios no deseño das mesmas ou nas asignacións financeiras. O contido final e a aplicación do conxunto de propostas está condicionada por unha banda á aprobación da modificación do PEPAC por parte da Comisión Europea, e por outro á adopción por parte do Parlamento Europeo e do Consello do texto que foi adoptado no día de hoxe pola Comisión Europea. O momento de aplicación de cada unha das flexibilidades dependerá dos textos finalmente aprobados, aínda que unha boa parte das novas propostas en materia de condicionalidad aplicaranse con carácter retroactivo desde o 1 de xaneiro de 2024, e por tanto, terán xa efecto para a solicitude única deste ano.

O Diario Oficial de Galicia (DOG) publicou este venres a disposición do Fondo Galego de Garantía Agraria (Fogga) pola que se notifican as resolucións de axudas de pagamento a zonas con limitacións naturais en áreas de montaña e en áreas distintas de montaña. O Fogga aprobou un total de 17.946.647 euros na campaña de 2023 dentro destas achegas, que están cofinanciadas ao 75% polo Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural (Feader). Desta cifra, preto de 12 millóns corresponden aos pagos compensatorios en áreas de montaña e os case 6 millóns restantes a áreas distintas de montaña. O número total de beneficiarios ascende a 10.523 na nosa comunidade autónoma. Na web do Fogga publicaranse as listaxes de concesión e de denegación destas liñas, indicando as persoas beneficiarias, o importe e, de ser o caso, as causas de denegación. As persoas interesadas poden acceder a esta información a través da seguinte ligazón: https://fogga.xunta.gal/gl/pac/consultas_pac/beneficiario_de_axudas_pac/campana-2023. Ademais, póñense a disposición das persoas interesadas as resolucións completas das solicitudes mediante a aplicación para teléfonos móbiles «Sga@pp», dispoñible en Google Play ou en App Store, e no «Portal de axudas PAC» a través da seguinte ligazón: https://fogga.xunta.gal/gl/pac/consultas_pac/portal_de_axudas_pac. Neste portal, cada persoa interesada poderá acceder ao contido da súa resolución individualizada mediante certificado dixital, DNI-e ou o emprego de Chave365. Contra as resolucións, as persoas interesadas poderán interpoñer recurso de alzada ante o presidente do Fogga no prazo dun mes desde o día seguinte ao desta publicación.

O Fondo Español de Garantía Agrícola (FEGA) ofreceu recentemente datos que relacionan o número de persoas cotizantes á Seguridade Social Agraria, ben porque estean dadas de alta no Réxime Especial da Seguridade Social dos Traballadores por Conta Propia ou Autónomos (RETA) ou no Sistema Especial para Traballadores por Conta Propia Agrarios (SETA), co número de solicitantes das axudas da PAC correspondente á campaña 2023. Segundo o FEGA soamente o 41,57% dos solicitantes da PAC 2023 en España teñen a condición de cotizantes á Seguridade Social Agraria, sendo o caso máis extremo o de Castela-A Mancha, onde só o 25,12% dos perceptores cumpren esta condición, é dicir, que das 97.013 persoas solicitantes da PAC nesta comunidade só 24.374 están dadas de alta como cotizantes agrarias. En situación parecida encóntrase Andalucía, onde das 219.523 persoas solicitantes tan só 60.217 cotizan á agraria, isto é o 27,43%. Lixeiramente por enriba do 30% encóntranse a Comunidade Valenciana e Estremadura.

Galicia é a única comunidade na que hai máis persoas cotizantes da Seguridade Social Agraria que solicitantes da PAC

"Galicia é o único caso no que se dá que hai máis persoas cotizantes que solicitantes. Sendo o número de cotizantes de 24.511 e o de solicitantes 24.395, isto significa en termos porcentuais o 100,48%. Situación que ten a súa explicación porque a maioría das explotacións agropecuarias galegas son de carácter familiar, onde maioritariamente, se a explotación esta rexida por unha parella, o máis normal é que estean os dous dados de alta e a solicitude se faga a nome dun deles, mesmo se dan casos de tres cotizantes por explotación, o matrimonio con un fillo ou filla incorporada, situación que como se ve non se dá no resto do Estado español, mesmo entre as comunidades do arco cantábrico”, explica Manuel Da Cal, coordinador da Federación Rural Galega.

A condición de agricultor activo non foi ben resolta e debería revisarse

“Desde a FRUGA reclamamos que por parte das Administracións públicas se corrixa esta anomalía. Do Goberno galego demandamos que inicie as conversas necesarias diante do Goberno español para mudar as condicións para definir apropiadamente a figura de persoa beneficiara ao cobro dos pagamentos directos da PAC, recaendo exclusivamente sobre todas aquelas persoas que poidan demostrar a súa condición de agricultor ou agricultora a título principal, profesional ou activo agrario mediante a alta na Seguridade Social Agraria”, solicitan. Desta maneira un total de 636.669 solicitantes da PAC en España que non acreditan estar dados de alta na Seguridade Social Agraria quedarían excluídos, “dándose a posibilidade de acrecentar os importes a cobrar por parte das persoas que si demostran a súa condición de profesionais do sector agropecuario”, razoa Da Cal. Agricultor activo se o 25% dos ingresos procede da actividade O Real Decreto 1048/2022 de 27 de decembro de 2022 establece a normativa básica das intervencións en forma de pagamentos directos, aplicable para o período 2023-2027, e no que se determinan os requisitos comúns para ter dereito ao cobro das axudas de pagamentos directos da PAC, e dentro deles quen ostenta a calidade de beneficiario, para o que é necesario ser agricultor ou agricultora activa. É dicir, ser titular dunha explotación agraria situada no Estado español e ademais cumprir unha das seguintes condicións: a) Que os ingresos agrarios superen o 25% dos ingresos totais b) Que a persoa física ou os socios en atribución de rendas estean dados de alta na Seguridade Social Agraria (RETA ou SETA) con actividades relacionadas co sector agroalimentario.

Desde a Fruga sempre defendemos que as axudas da PAC terían que ser cobradas polas persoas que se dedican á actividade agraria profesionalmente

“No momento no que se estiveron a debate as condicións da PAC para o período 2023-2027 este foi un asunto de grande controversia, o de quen debería ter dereito a cobro das axudas da PAC, e non resolto adecuadamente ao noso entender, como agora os dados veñen a demostrar”, asegura Da Cal. “Desde a Fruga sempre defendemos que as axudas da PAC terían que ser cobradas polas persoas que se dedican á actividade agraria profesionalmente, e loxicamente enténdese que toda persoa que figura de alta na Seguridade Social Agraria cumpre esta condición”, argumenta.

O Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación coordinou o pago de máis de 3.475 millóns de euros das axudas directas da Política Agraria Común (PAC) correspondentes aos primeiros pagos da nova PAC 2023-2027, que entrou en vigor o 1 de xaneiro de 2023, cuxo prazo de pago anticipado iniciouse o pasado 16 de outubro. Este importe, pagado a 31 de decembro, é similar ao efectuado noutras primeiras campañas nas que se puxo en marcha unha nova Política Agraria Común, debido ás especificidades que implican estes anos de transición. No caso concreto da campaña da PAC 2023, o período de presentación de solicitudes comezou en marzo, un mes despois do habitual, xa que a normativa esixía realizar a conversión de dereitos de pago básico a dereitos de axuda básica á renda para a sustentabilidade antes de realizar a apertura do prazo de presentación. Ademais, a nova PAC incorporou novas intervencións, como os ecorregímenes, ou novos requisitos, como os establecidos neste período de face ao cumprimento da condición de agricultor activo, que requiren controis adicionais a realizar por parte das comunidades autónomas con anterioridade ao pago das axudas, co fin de garantir así o uso adecuado dos fondos da Unión Europea. De igual forma, reforzáronse os controis para evitar que se poidan solicitar axudas directas de forma fraudulenta sobre superficies que o solicitante non ten á súa disposición (xa sexa en propiedade ou en réxime de usufructo, arrendamento ou aparcería). Todas estas cuestións implicaron adaptacións no calendario de pagos das diferentes intervencións, polo que resulta preciso esperar a que finalice o período de pago das axudas directas, o 30 de xuño de 2024, para que se completen os 4.875 millóns de euros que deben percibirán os 622.400 agricultores e gandeiros que presentaron a súa solicitude única en 2023. Total en euros invertidos por réxime de axudas. / Fonte: Ministerio de Agricultura A partir do 1 de decembro autorizouse o abono de até o 90 % da axuda básica á renda e os seus pagos complementarios. Tamén desde o 1 de decembro púidose transferir até o 90 % do pago dos ecorregímenes e os réximes de axudas asociadas á produción sustentable de proteínas de orixe vexetal, arroz, remolacha azucreira, tomate para transformación, froitos secos en áreas con risco de desertificación, produción tradicional de uva pasa e oliveiral con dificultades específicas e alto valor ambiental, así como de axudas asociadas á ganadería, excepto as axudas ao engorde de tenreiros. Unha vez levouse a cabo a asignación de dereitos procedentes da Reserva Nacional de Axuda Básica á Renda (o 1 de abril de 2024 como data límite), así como o cálculo de importes unitarios definitivos, remanentes e transferencias entre intervencións (antes do 1 de maio de 2024), autorizarase o abono do 10 % restante, cuxo prazo para facerse efectivo conclúe o 30 de xuño de 2024. Respecto ao pago específico ao algodón e as axudas ao engorde de tenreiros, os requisitos de admisibilidad destas axudas non poderán ser verificados até o inicio do ano 2024, xa que o cálculo do importe unitario baséase nas unidades de produción (hectáreas e número de animais) que cumpren todos os requisitos destes réximes de axudas. Do mesmo xeito que nos demais réximes, o prazo para facer efectivo os pagos para estas dúas axudas conclúe o 30 de xuño de 2024. Deste xeito, a distribución por comunidades autónomas, dos pagos xa realizados das axudas directas da campaña 2023 sería a seguinte: Total en euros invertidos por Comunidade Autónoma. / Fonte: Ministerio de Agricultura Cada comunidade establece o seu propio calendario de pagos en función da planificación e execución dos controis que teñen que realizar sobre todos os expedientes para verificar os requisitos de admisibilidad das axudas.

Galicia sitúase na cola dos anticipos de axudas directas da PAC que as Comunidades Autónomas deberían facer efectivo antes de finalizar o mes de novembro. Se se comparan as cantidades que anticiparon as administracións autonómicas cos pagos realizados directos na pasada campaña, os agricultores e gandeiros galegos recibiron menos do 30 % dos abonos. Así o denuncia a organización Unión de Uniones, que constata que o anticipo anunciado do 70 % de axudas directas da PAC quedouse ao redor dun 41 % de media en toda Esaña, polo que a maior parte das rexións sitúase moi por baixo desa porcentaxe. A Comisión Europea autorizou aos Estados membros a realizar o devandito anticipo ante as dificultades da presente campaña. Este anticipo podía facerse efectivo entre o 16 de outubro e o 30 de novembro, data na que os organismos xa poden realizar os pagos ordinarios. O anticipo debería chegar a supor o adianto duns 3.350 millóns de euros aos agricultores e gandeiros, segundo a estimación do Ministerio de Agricultura. Con todo, as solicitudes de prefinanciación das Comunidades Autónomas xa rebaixaron inicialmente esa cifra ata os 2.759,4 millóns de euros, o que xa suporía algo menos do 58 %.

Só Castela e León e Navarra se aproximaron ao 70 %, mentres que Asturias, Cataluña e Cantabria non realizaron ningún pago

Segundo os datos de pagos do Fondo Europeo Agrícola de Garantía Agraria (FEAGA), a data de 26 de novembro, as Comunidades Autónomas abonaran só 1.952,6 millóns de euros, o que representa un escaso 41 % das axudas directas. "Anuncian o anticipo do pago da PAC do 70 % aos catro ventos e logo queda ao final en pura propaganda", critican desde a organización. As únicas rexións que se aproximaron ao 70 % son Castela e León e Navarra. Pola contra, Asturias, Cantabria e Cataluña non realizaron ningún pago. No vagón da cola sitúanse, xunto coa comunidade galega, Baleares, Estremadura, Madrid, Comunidade Valenciana e Murcia, que realizaron abonos por baixo do 30 %. A Rioxa, Castela A Mancha, Aragón e País Vasco estarían nunha marxe do 30 ao 40 %, mentres que Andalucía anticiparía preto dun 50 %. Cabe destacar que, segundo Unión de Uniones, a maior parte das cantidades abonadas correspóndense con adiantos da axuda básica, a redistributiva e o complemento a mozos. En moi poucas Comunidades Autónomas (Castela e León, Comunitat Valenciana, Navarra, fundamentalmente), se pagaron anticipos sobre os ecorrexímenes ou as axudas asociadas. Desde a organización explican que as administracións se escusan en que o período de solicitude se ampliou ata o 30 de xuño e deixou menos prazo para que se fagan os controis necesarios para o pago. "Con todo, o que non din é que, en moitos sitios, aínda que a fiestra se abrise oficialmente o 1 de febreiro, non se puideron presentar expedientes ata mediados de abril", lembran. Engaden que os prazos foron os mesmos para as que pagaron e para as que non. Unión de Unións considera que é unha cuestión de previsión, de axilidade administrativa e de vontade política.

O Fondo Español de Garantía Agraria (FEGA), dependente do Ministerio de Agricultura, acaba de publicar os importes unitarios provisionais revisados dos pagos por ecorrexímes, unha das principais novidades da Política Agrícola Común (PAC) que entrou en vigor esta campaña 2023. Trátase de réximes voluntarios para o agricultor, consistentes en prácticas en favor do clima e o medio ambiente, as cales van máis aló da liña de base (condicionalidade reforzada), e que os agricultores e gandeiros que as cumpran recibirán un pago directo anual por hectárea. O pago anual destas axudas poderase realizar en dous períodos: un anticipo do 70 % do importe total ao que ten dereito cada agricultor ou gandeiro, que se poderá realizar do 16 de outubro ao 30 de novembro do ano de solicitude da axuda, e un pago do saldo que se realizaría entre o 1 decembro e o 30 de xuño do ano natural seguinte ao de solicitude. Para este pago do saldo o FEGA deberá establecer os Importes Unitarios (EU) provisionais revisados, para facer efectivo o primeiro pago do saldo a partir do 1 de decembro, o cal poderá alcanzar até o 90% do importe total da axuda. Neste sentido, os importes unitarios provisionais revisados desta campaña 2023 establecéronse cos datos de superficies solicitadas polos agricultores e gandeiros na súa solicitude única de axudas da PAC, e comunicadas ao FEGA por parte das comunidades autónomas (CCAA). É importante destacar que as superficies solicitadas utilizadas para o cálculo da EU provisionais revisados son diferentes ás superficies utilizadas para o cálculo dos importes provisionais establecidos para abonar o anticipo no mes de setembro, dado que as solicitudes xa foron depuradas nesta fase de xestión. Á hora de calcular a EU provisionais revisados, do mesmo xeito que cando se calcularon a EU provisionais en setembro, é preciso ter en conta que nas prácticas de sementeira directa e de cubertas vexetais, a normativa establece un complemento de plurianualidade de 25 euros/ha, que debe ser pagado integramente aos titulares que contraesen o compromiso de realizar novamente estas prácticas na próxima campaña. Así mesmo, para o cálculo tívose en conta a condición de insularidade das superficies das Illas Baleares nos Ecorrexímes nos que se aplica. En base a todo o anterior, os importes unitarios provisionais revisados para o primeiro pago do saldo quedan fixados en: Posteriormente, a partir da nova información que remitan as comunidades autónomas correspondente á superficie total determinada tras os controis para o cobro das axudas en abril do próximo ano, establecerase o importe unitario definitivo, co cal se poderá realizar o segundo pago do saldo das axudas ao 100%.

Descarga aquí a nota informativa do FEGA

O Ministerio de Agricultura acaba de publicar os importes unitarios provisionais das axudas asociadas á gandaría, correspondentes á campaña da PAC 2023. O pago das axudas realízase en dous períodos: un anticipo do 16 de outubro ao 30 de novembro do ano de solicitude da axuda, e posteriormente efectúase o pago do saldo, entre o 1 de decembro ao 30 de xuño do ano natural seguinte ao de solicitude. Para a campaña 2023, o pago do primeiro saldo a partir do 1 de decembro poderá alcanzar até o 90% do importe total da axuda. Para as axudas ás que se poderá abonar o primeiro saldo a partir do 1 de decembro, as asignacións financeiras do mencionado anexo XXI para a campaña 2023 son: - Axuda asociada para os gandeiros extensivos de vacún de carne: 186.610.000 euros - Axuda asociada para a produción sustentable de leite de vaca: 122.000.000 euros - Axuda asociada para os gandeiros extensivos e semiextensivos de ovino e caprino de carne: 131.620.000 euros - Axuda asociada para a produción sustentable de leite de ovella e cabra: 44.680.000 euros - Axuda asociada para os gandeiros extensivos e semiextensivos de ovino e caprino sen pastos á súa disposición e que pastorean superficies de rostroballos, barbeitos e restos hortofrutícolas: 20.000.000 euros Os importes unitarios provisionais revisados para o pago do primeiro saldo quedan fixados en: Con posterioridade, a partir da nova información que remitan as comunidades autónomas correspondente ao número total de animais subvencionables tras os controis para o cobro das axudas en abril do próximo ano, establecerase o importe unitario definitivo, co cal se poderá realizar o segundo pago do saldo das axudas ao 100%.

Descarga aquí a nota informativa do FEGA

O Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación, ante diversas informacións e declaracións aparecidas nos medios de comunicación con opinións sobre o pago anticipado das axudas directas da Política Agraria Común (PAC), correspondentes ás solicitudes de axuda para 2023, informa do seguinte: 1.- O anticipo da PAC nesta campaña, cuxo pago empeza a partir do 16 de outubro e efectúase até o 30 de novembro, elevouse ao máximo permitido da 70 % fronte ao 50 % establecido na normativa, a solicitude de España ante a Comisión Europea. “De ningunha maneira, ese pago pódese elevar ao 90 %, como foi mencionado, nalgún caso, porque non ten soporte legal posible no regulamento comunitario”, subliñan desde o Ministerio. 2.- O pago anticipado das axudas directas da PAC, para dotar de maior liquidez a agricultores e gandeiros, é solicitado semanalmente polas comunidades autónomas ao Fondo Español de Garantía Agraria (FEGA), organismo dependente do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación, en función dos pagos que teñen previsto efectuar. a) Como consecuencia das súas previsións, algunhas comunidades autónomas executan a totalidade do 70 % no período referenciado. b) Outras realizan pagos inferiores ao máximo do anticipo permitido. c) E algunhas comunidades autónomas non efectúan ningún adianto. “En todo caso, a contía que se abona depende de cada comunidade autónoma, que decide como e cando leva a cabo o pago. O abono destes anticipos require a realización de controis previos para garantir o uso adecuado dos fondos da Unión Europea (UE)”, aclaran. Neste sentido, desde o Ministerio de Agricultura lembran que as comunidades autónomas que participan no sistema de prefinanciación dos fondos da PAC, coordinado polo Fondo Español de Garantía Agraria (FEGA), comunicaron unhas previsións de pagos anticipados por unha cantidade próxima aos 2.500 millóns de euros. “Cada expediente de solicitude de axudas directas da PAC componse de axuda básica á renda, pago redistributivo, pago complementario para mozos, ecorreximes e axudas asociadas. Algunhas comunidades autónomas, nestes primeiros días, están a realizar pagos dunha parte dos conceptos antes mencionados e até o 30 de novembro abonarán, segundo as súas previsións, o resto do anticipo”, precisan desde o Ministerio. 3.- Neste exercicio, primeiro ano de aplicación da nova PAC, ampliouse o prazo de solicitude das axudas até o 30 de xuño para que se puidesen tramitar todas as peticións de agricultores e gandeiros, o que levou á redución dos prazos para as administracións para a realización dun gran número de tarefas, necesarias neste primeiro ano de aplicación dunha nova PAC. 4.- “Por todo iso, é do todo imposible e erróneo efectuar calquera comparación cos anticipos executados en anos anteriores. É preciso esperar a que finalice o período de pagos destas axudas, o 30 de xuño de 2024, para coñecer, na súa totalidade, os fondos realmente percibidos polos agricultores”, conclúe a nota do Ministerio de Agricultura.