¿Como inflúe a localizacion xeográfica, e polo tanto o clima e a disponibilidade de pastos, nos custos de produción e no rendemento dos becerros e das vacas nutrices dunha gandería de vacún de carne? A esta pregunta tentou responder a Sociedade Galega de Pastos e Forraxes (SGPF), na súa última reunión realizada no MUVICLA, en Trasliste (O Corgo), analizando o caso de dúas explotacións familiares: A de Xabier Fernández Arias, situada na Terra Chá, en terras alugadas no Pazo de Caldaloba, en Cospeito, e outra, a do seu irmán, na casa familiar en Chandrexa de Queixa, en plena alta montaña ourensá.
As dúas explotacións comparten cabana gandeira, vacas de Raza Rubia Galega, que chegaron á chaira luguesa nun lote procedente da casa familiar de Xabier, un mozo licenciado en bioloxía, que viu na gandería unha oportunidade laboral de futuro e unha forma de vida que lle gusta. “As dúas ganderías compartimos xenética e estamos en ecolóxico e, aínda que con estratexias de adaptación ao entorno e resultados diferentes, tanto unha explotación como outra compartimos un mesmo obxectivo: Producir o máis barato posible”, destaca.
Diferenzas na dispoñibilidade de pastos
Dentro desa extratexia as dúas ganderías de vacún de carne tentan aproveitar ao máximo o pastoreo, a forma máis barata de alimentación do gando, pero hai importantes diferenzas na dispoñibilidade de pasto nunha e noutra comarca.
“En Cospeito podemos ter as vacas pastoreando case todo o ano, e só suplementamos con herba seca durante o inverno. Pola contra, en Chandrexa de Queixa boa parte do pasto que teñen as vacas é arbustivo, de menor valor nutricional, o que tamén repercute na condición corporal do gando, aínda que con mellores resultados a nivel de parasitismo. Alí entre maio e outubro aproveitan o pastoreo en montes comunais de maior altitude, preto da Cabeza de Manzaneda, onde no verán aínda se mantén fresco o pasto, e en outubro baixa o gando para cerca das casas e pace no inverno en fincas arredor da aldea, se hai pasto, e supleméntae con herba seca e silo de herba, unha suplementación que pode ser prácticamente total durante catro ou cinco meses, o que tamén sube os custos de produción”, explica Xabier.
[caption id="attachment_176649" align="alignnone" width="660"]
Importancia de aplicar un calendario de crubricións e partos
Un dos indicadores que marca a rendibilidade dunha gandería de vacún de carne é o intervalo de partos, que no caso de Chandrexa está en 13,29 meses e na granxa de Cospeito está en 11,70 meses.
Neste sentido, e dentro da estratexia de reducir os custos de produción, na gandería de Caldaloba, aplican as seguintes medias:
-Retrasar destetes tratando na medida do posible incluso de non destetar ata o sacrificio para reducir así o consumo de penso.
-Facer coincidir as épocas de máis pasto ou ben con momentos de alta demanda de leite por parte dos terneiros ou a finais de outono co momento de aumentar a condición corporal das vacas para afrontar o inverno e preparalas para o parto, intentando que as vacas estean o menor tempo posible con condicións corporais baixas.
“Os becerros que nacen fóra da programación consumen un 30% máis de penso”
“Desta forma, intentamos que as vacas queden preñadas entre decembro e febreiro para que pairan entre setembro e novembro, de forma que na época en que os becerros precisen máis leite das nais, entre os meses de marzo e maio, sexa cando hai maior dispoñibilidade de pasto”, destaca o gandeiro.
No caso da gandería de Chandrexa de Queixa seguen as mesmas medidas, pero adaptadas ás súas condicións específicas: “A temporada ideal de partos para reducir os custos de alimentación en Chandrexa é entre decembro e xaneiro”.
A menor disponibilidade de pasto en Chandrexa fai que exista tamén unha importante diferenza nos días destetados dos becerros, e por tanto no custo de alimentación: 52 días destetados no caso da granxa de Caldaloba fronte aos 80 dos becerros da gandería de Chandrexa.
[caption id="attachment_176658" align="alignnone" width="660"]
Resultados produtivos na gandería de Cospeito:
-Media pesos e idade sacrificios:
Machos : 243 kg con 279 días.
Femias : 204 kg con 265 días.
Peso medio machos e femias: 223,5 kg.
-Consumo medio de penso:
604 kg de penso por animal, cunha media de 2.70 kg de penso por kg de carne producido.
A este respecto, Xabier Fernández destaca “a gran diferencia entre becerros nados en inverno e os nacidos en primavera ou verán, chegando a consumir un 30% máis de penso os terneiros nacidos a partir de abril”.
[caption id="attachment_176655" align="alignnone" width="660"]
Resultados produtivos na gandería de Chandrexa de Queixa:
-Media pesos e idade sacrificios:
Machos: 247 kilogramos
Femias: 175 kilogramos
Peso medio: 211 kilogramos.
-Consumo medio de penso: 811 kg por animal, o que dá unha media de 3.84 kg de penso/kg de carne, logrando unha categoría de conformación U e de engraxamento 2-3.
Nas dúas ganderías o penso é subministrado a vontade aos becerros, “coa diferenza de que en Chandrexa algún dos lotes non dispón de comedeiro de penso para os terneiros no pasto o que retrasa o seu crecemento e fai que o destete sexa aínda máis traumático”, conclúe Xabier.
[caption id="attachment_176661" align="alignnone" width="660"]