Varias sentenzas xudiciais dan a razón ás industrias lácteas sancionadas polo “cártel do leite”

As últimas sentenzas xudiciais polo chamado cártel do leite – o conxunto de industrias lácteas que entre os anos 2000 e 2013 pactou prezos en detrimento dos gandeiros- están a dar razón ás industrias e xeran dúbidas sobre a posibilidade de que aos gandeiros se lles concedan indemnizacións polos perxuizos causados.

En concreto, e segundo informa o periódico Cinco Días, no referente ás prácticas abusivas realizadas polas industrias lácteas, e que foron sancionadas pola Comisión Nacional dos Mercados e a Competencia (CNMC), os últimos pronunciamentos dos xuíces ditaminan que o prazo para reclamar unha compensación por danos por parte os gandeiros tería expirado en 2016.

Así, a última sentenza respecto diso foi a ditada polo Xulgado do Mercantil número 3 de Barcelona, o pasado 4 de novembro, que deu a razón a tres das empresas sancionadas – Nestlé, Pascual e Grupo Lactalis- desestimando a demanda exposta por 93 gandeiros en 2022 ao considerar que a responsabilidade civil dos feitos expirou en 2016.

A maxistrada de Barcelona explica na súa sentenza que, de acordo á xurisprudencia do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE), o prazo para reclamar empeza a correr no momento en que “finalizase a infracción” e unha vez que os afectados teñen coñecemento de que existe unha infracción que causou danos e prexuízos. Na súa opinión ―que coincide coa manifestada polas compañías demandadas—, dita data é marzo de 2015, cando o supervisor dos mercados -a CNMC- publicou unha nota de prensa sobre a existencia dun cártel e as sancións que se ían a poñer por iso.

Baixo esta premisa, a xuíz de Barcelona considera que os feitos xa estaban prescritos no momento da presentación da demanda -no 2022- e rexeita  indemnizacións millonarias ao case centenar de gandeiros que a subscribiron.

Este criterio foi xa aplicado polo mesmo xulgado noutras dúas sentenzas ditadas o pasado 9 de febreiro, que desestimaron senllas demandas dirixidas contra Nestlé, Schreiber Food, e Central Lechera Asturiana —esta última finalmente non foi sancionada pola CNMC—e contra Nestlé, Danone e Corporación Alimentaria Peñasanta (Capsa); e polo Xulgado do Mercantil número 11 de Barcelona o 25 de xullo deste ano, sobre unha reclamación dun centenar de gandeiros contra Danone, Capsa e Puleva. Con todo, en xullo de 2021, un xulgado do Mercantil número 1 de Granada confirmou o dereito dunha sociedade agraria de transformación a recibir unha indemnización pola actuación anticompetitiva de varias das empresas sancionadas. Con todo, esta sentenza foi revogada posteriormente pola Audiencia de Granada, que confirmou o dano ocasionado pero desestimou a demanda por falta de lexitimación do demandante.

Firmeza do Tribunal Supremo

O avogado Juan Álvarez, responsable de Negocio e Operacións de Eskariam, despacho de avogados que representa a case 8.000 gandeiros e estuda a ofensiva legal a desenvolver contra as grandes empresas do sector lácteo, sinala a Expansión que estes primeiros fallos favorables ás empresas son “casos excepcionais”. Segundo indica, aínda se espera coñecer a resolución doutros litixios que están en trámite noutros xulgados e sobre os que despois se deberán pronunciar as audiencias provinciais. Así mesmo, apunta que tamén hai outras sentenzas que, a pesar de que rexeitan as indemnizacións solicitadas por determinados motivos, si que recoñecen que o prazo de prescrición caduca aos cinco anos desde que as sancións adquiren firmeza.

Por todo iso, o letrado insta a esperar a ver como avanzan o resto de demandas e coñecer cal é o criterio maioritario dos xuíces sobre este asunto. Subliña ademais que esta cuestión chegará ao Tribunal Supremo, que non só ten pendente dar firmeza ás sancións da CNMC, senón que terá a última palabra sobre o alcance das indemnizacións e as prescricións.