Galego
Coa proximidade das próximas Xornadas de Campo Genvce 2024-25, na localidade de Piñeira Seca (Xinzo de Limia) a finais de maio, preséntanse os resultados do Campo de Trigos e Centeos do ano anterior (campaña 2023-24).
Na campaña 2023-24 avaliáronse as seguintes variedades: 12 variedades de trigo de inverno, 2 liñas experimentais Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo (CIAM) , as HM151 e HM153. Estas dúas liñas experimentais semienanas proveñen de cruces do parental autóctono Caaveiro coa variedade Paledor. Despois de retrocruzar o seu progenie 5 anos coa variedade Caaveiro, e 2 anos de autofecundaciones, conseguiuse a homocigosis con respecto ao xene de enanismo introducido, nas devanditas liñas experimentais. As variedades de trigo se testaron con respecto a 4 testemuñas coñecidas: Camargo, Chambo, Marco Polo e Filón.
Trigos testados:
Na campaña 2023-24 avaliáronse tamén os seguintes centeos: 2 variedades novas de centeo híbrido, xunto a 2 testemuñas coñecidas: Petkus -non híbrido- e KWS Serafino.
Centeos testados:
Os ensaios desenvolvéronse nunha parcela de textura franco-areosa, a unha altitude de 626 m.s.n.m., que proviña dun cultivo de pataca. A unidade experimental foron microparcelas de 14,4 m2, e no ensaio realizáronse 4 repeticións, nun deseño de bloques completos ao azar. A data de sementeira foi o 24/11/2023, e a colleita o 23/07/2024.
Para a realización destes ensaios contouse coa indispensable colaboración de Amador Díaz Penín, que cedeu o terreo e xestionou os labores agrícolas do ensaio. Así mesmo, contamos coa colaboración de Servando Álvarez Pousa, técnico do Centro de Desenvolvemento Agrogandeiro do Inorde.
Obxectivos
O obxectivo do GENVCE é o de ofrecer ao sector cerealista (técnicos, agricultores, industriais e administración) información precisa e práctica sobre a adaptación agronómica e a calidade das novas variedades de cereais, nas distintas áreas de cultivo de España.
Con estes ensaios preténdese o cambio varietal para incrementar rendementos e mellorar a calidade dos trigos cultivados na rexión, así como incrementar o consumo de sementes certificadas.
No ensaio tómanse datos fenolóxicos (espigado e madurez), agronómicos (valoración de nascencia, altura de planta, resistencia a enfermidades foliares, danos de encamado, rendemento) e de calidade de gran (parámetros alveográficos, contido en proteína, peso específico, peso de mil grans, humidade e índice de caída).
Resultados do ensaio de trigo 2023-24
Os datos recolleitos de espigado mostran unha variabilidade grande, sendo Protano a máis precoz (28 abril) e Celebrity a máis tardía (12 maio) das variedades GENVCE. As dúas liñas experimentais do CIAM, espigaron o 22 de maio (táboa 1).
Con respecto ás enfermidades foliares, produciuse un ataque leve de oídio (10-20%) nalgunhas variedades, o que non supuxo problema. Unha severidade maior (70-80%) de helmintosporium e septoria, detectouse nalgunhas variedades, afectando bastante á folla bandeira (Chambo, Protano e Camargo) (táboa 1). No resto de variedades as severidades foron do 50-60%, afectando nada ou lixeiramente á folla bandeira. Non se detectaron ataques de Roya amarela (Puccinia striiformis), e con respecto á Roya parda só se detectou en Filón nun 5% de severidade.
Un aspecto para resaltar no ensaio, foi o desenvolvemento inicial superior das liñas experimentais, fronte ao resto das variedades, o que lles permitiu cubrir antes o terreo e competir moito mellor coas malas herbas (foto 1). Este aspecto é moi importante, xa que nas parcelas das liñas HM151 e 153, non houbo ningunha planta de Vallico (L.rigidum), pero si que as houbo na maioría das parcelas das variedades GENVCE. En invernos moi húmidos como o de 2023, nos que a aplicación de herbicida non puido aplicarse no seu momento, e foi máis tardía, este desenvolvemento inicial é moi importante para contrarrestar plantas de Vallico, que na actualidade desenvolveron resistencias fronte aos herbicidas.
Nas liñas experimentais produciuse un encamado do 19% (HM153) e 2,5% (HM151), e nas variedades comerciais non se produciu ningún encamado (táboa 1).
Táboa 1. Datos de altura de planta, encamado, espigado, madurez fisiolóxica e enfermidades.
Dos resultados de rendemento, elimináronse 5 variedades sen barbas, “mochas” (Filon, RGT Anticiclón, Celebrity, LG DelRio, e LG Becquer), que foron afectadas polos xabaríns.
Segundo o ANOVA realizado con SAS 9.4, o ensaio tivo unha media 7.084 kg/ha (sendo a media das testemuñas 6.159 kg/ha), e un coeficiente de variación do 11%. Existiron diferenzas significativas entre as medias das variedades (táboa 2), sendo Romero a variedade máis produtiva, aínda que sen diferenzas significativas con Protano e Sidecar.
Táboa 2. Datos de rendemento (kg/ha) á 13% humidade. Medias con mesma cor, non son significativamente diferentes
A liña experimental HM151, con 7.350 kg/ha, estivo por encima da media do ensaio, e sen diferenzas significativas con Protano, Sidecar, Passion, Machado, Marcopolo, Alvarez e HM153.
Táboa 3. Datos de calidade dos trigos
Con respecto aos datos de calidade, as variedades de máis forza (W) foron Becquer, Marcopolo, Chambo e Anticiclón, e as que tiveron un gran con máis proteína foron HM153, Chambo, DelRío, HM151 e Filón (táboa 3). O maior peso específico correspondeu aos grans de HM151, HM153 e Protano. As dúas liñas experimentais HM151 e HM153, tamén foron as que mostraron maior glute húmido e seco, aínda que con menor glute index que a maioría.
Resultados do ensaio de centeo 2023-24
Os datos recolleitos de espigado mostraron unha precocidade na testemuña non híbrida Petkus (22 abril), con respecto aos híbridos SU Baresi (29 abril), SU Perspectiv (30 abril), Kws Serafino (01 maio).
Con respecto ás enfermidades foliares só se detectaron tres enfermidades: Dreschlera siccans (Helmintosporium), Scolecotrichum graminus (enfermidade típica de gramíneas) e Puccinia recondita (Roya parda). Da última tan só detectouse unha leve afección cunha severidade do 5 ao 10% nos híbridos, mentres que en Petkus observouse unha severidade do 30%. Con respecto aos dous primeiros fungos, os híbridos tiveron unha afección do 30-40% e Petkus un 50%.
Non se apreciaron danos por frío, e con respecto ás medias de encamado foron 50%, 40%, 30% e 21%, respectivamente de Petkus, Kws Serafino, SU Baresi e SU Perspective. A media de altura de plantas foi de 183,5 cm en Petkus, 179,8 cm en Kws Serafino, e 178 cm para SU Baresi e SU Perspective.
Na táboa 4 móstranse os datos de rendemento do ensaio de centeo, no que se aprecia as diferenzas significativas de SU Baresi (11.050 kg/ha) e O seu Perspective (9.995 kg/ha) , con respecto á testemuña Petkus (6.367 kg/ha), pero non con respecto ao outra testemuña hibrido (Kws Serafino)
Táboa 4. Datos de rendemento do ensaio de centeo. Mesma letra significa que non existe diferenza significativa
Con respecto á calidade do gran de centeo, a porcentaxe de proteína do gran foi superior no SU Perspective e a testemuña Petkus, con relación a Serafino e Baresi (táboa 5).
Táboa 5. Contido en proteína (%) do centeo
Control OJD
