Recomendacións para demoucar o gando

A demouca das becerras é unha práctica común en gandaría, e cunhas correctas prácticas pódese reducir notablemente a dor desta operación. Resumo do relatorio do catedrático Xavier Manteca no II Fórum Bayer Vacún de Leite celebrado na Coruña.

Recomendacións para demoucar o gando

Demouca por cauterización realizada sobre os botóns dos cornos para evitar o seu crecemento. Foto: Universidade do Estado de Iowa, EUA

A demouca é unha práctica relativamente frecuente no gando vacún. Os principais motivos desta práctica son que os animais sen cornos resultan máis fáciles de manexar e son potencialmente menos perigosos tanto para as persoas como para os outros animais.

Ademais, os animais monos requiren menos espazo de curral e de comedeiro que os animais con cornos. Sen embargo, segundo as condicións en que se realice e o método que se elixa o sufrimento para o animal varía notablemente.

Neste sentido, Xavier Manteca, catedrático do departamento de ciencia animal e dos alimentos da Universidade Autónoma de Barcelona, explicou no II Fórum Bayer Vacún de Leite, celebrado o pasado mes de outubro na Coruña cales son os procedementos que permiten que a tenreira teña o menor sufrimento posible durante este proceso de demouca.

Como punto de partida, explicou que os procedementos máis usados actualmente son o desmoucha por cauterización mediante un queimador, por procedemento químico mediante a aplicación dunha sustancia cáustica e por amputación. Mentres que nos dous primeiros casos adoita realizarse durante as primeiras 4-6 semanas de vida do animal -recoméndase realizalo antes dos 2 meses-, cando os botóns dos cornos teñen entre 5 e 10 mm de lonxitude, no caso da amputación realízase cando o corno xa está formado.

“A práctica aconsellable por cauterización, e en segundo lugar a química, pois a amputación é moito máis dolorosa para o animal. Aconséllase máis a cauterización que o emprego dunha pasta química, pois presenta menos risco de lesións. Ademais, a pasta que se utiliza precisa tempo para actuar, co que se se aplica mal pode provocar dor a posteriori, a parte de que se os tenreiros están en grupo pode acabar en lugares insospeitados”, explicou Xavier Manteca.

“A demouca por cauterización é a práctica máis recomendable”

BAYER_DESCORNADO_TABOA_1

No tres casos son prácticas dolorosas para os animais, aínda que a intensidade varía notablemente segundo o procedemento. Os indicadores de dor no comportamento do animal van desde deitarse e erguerse, sacudir a cola, a cabeza e as orellas, dar patadas, rascarse e diminuír a inxesta.

A nivel fisiolóxico a dor do animal reflíctese nun incremento do cortisol -a hormona da tensión- en sangue, en saliva, e en aumento da frecuencia cardíaca e respiratoria.

Demouca por cauterización

A demouca por cauterización causa cambios de conduta indicativos de dor tanto durante o procedemento como despois do mesmo e devanditos cambios mantéñense durante un período dunhas 4 horas. Este procedemento dana a pel ao redor dos botóns dos cornos cunha ferida razoablemente superficial. Adóitase observar no animal un aumento na frecuencia da conduta de acicalamento durante e inmediatamente despois d por cauterización.

O desmochado por cauterización causa un lixeiro aumento da concentración plasmática total de cortisol, que alcanza un nivel máximo aos 30 minutos e regresa aos niveis pre-tratamento entre 2 e 4 horas despois.

Desmoucha química

A resposta á desmoucha química é diferente, porque o tenreiro non adoita dar mostras de dor durante o procedemento. Porén, unha vez finalizado o procedemento obsérvanse cambios de conduta indicativos de dor que poden prolongarse unhas 3 ou 4 horas. Ademais, a sustancia cáustica pode causar lesións profundas no animal que foi demoucado e mesmo noutros animais como consecuencia do contacto físico entre animais.

A demouca química causa un aumento da concentración plasmática de cortisol durante a hora seguinte á aplicación do material cáustico, e regresa a niveis pre-tratamento entre 4 e 24 horas despois.

Demouca por amputación

A demouca por amputación causa cambios de conduta durante o procedemento e durante as 6-8 horas posteriores ao mesmo. A amputación afecta á pel, ao óso e en ocasións ao seo frontal, causando lesións máis profundas e extensas.

A desmoucha causa un aumento inmediato da concentración plasmática de cortisol, que acada o seu nivel máximo aos 30 minutos despois do tratamento e regresa a niveis pre-tratamento entre 5 e 9 horas despois.

BAYER_DESCORNADO_TABOA_2

Recomendacións para minimizar ou controlar a dor durante a demouca

Ante estes datos, Xavier Manteiga defende que “se non é posible utilizar anestesia local e analxesia sistémica, a desmoucha por cauterización é preferible ao procedemento químico e á amputación xa que é menos doloroso, polo menos a curto prazo, en comparación coas outras técnicas”.

En todo caso, e sempre que sexa posible, asegurou que debe utilizarse unha combinación de anestesia local e analxesia sistémica con AINEs (antiinflamatorio non esteroideos) que “elimina case totalmente os cambios de conduta e hormonais indicativos de dor aguda da demouca”.

Ademais, lembrou que como os animais poden experimentar dor crónica de 24 a 48 horas despois da desmoucha, debe considerarse a posibilidade de prolongar o tratamento analxésico.

Recomendacións Europeas e a alternativa do gando sen cornos

A actual lexislación europea sobre normas mínimas para a protección dos tenreiros (Directiva 91/629/CEE) non regula os procedementos de demouca.

Porén, nalgúns países é obrigatorio aliviar a dor durante os procesos dolorosos. Ademais, segundo o Código Europeo de Recomendacións para o Benestar do Gando Vacún, a desmoucha debe realizarse antes que os xatos teñan dous meses de idade e idealmente antes de que como os botóns dos cornos sexan visibles. Recoméndase non realizar a demouca química, e por cauterización debe realizarse baixo anestesia local por un coidador formado e competente.

“A demouca dos xatos non debería ser un procedemento rutineiro e o uso de gando vacún sen cornos debe considerarse como unha alternativa no futuro”, concluíu Xavier Manteca.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información