Por que cambiar a maneira de podar os viñedos?

O asesor vitícola Julio Prieto ofrece varias razóns polas que empezar a realizar unha poda diferente e enfocar doutra maneira os traballos para obter unha maior rendibilidade dos viñedos

Publicidade
Por que cambiar a maneira de podar os viñedos?

Imaxe de viñedos de Julio Prieto

Coa finalidade de reflexionar sobre a maneira na que se podan os viñedos na actualidade, o asesor vitícola e enxeñeiro agrónomo Julio Prieto ofrece razóns polas que empezar a cambiar a maneira de podar e tamén explica como cambia a vide ante diferentes tipos de cortes.

Durante unha charla ofrecida a pasada semana a través da revista especializada Infowine, Prieto lembrou que a vide provén do Cáucaso, unha zona altamente húmida, con chans moi fértiles, case negros, e onde a vitis silvestris en orixe crecía de maneira espontánea nos soutos dos ríos. “Tradicionalmente, a xente dos pobos puña escadas e recollía os froitos, algo que se segue facendo nalgúns pobos desta área”, detalla.

Engade que a vitis vinífera é unha liana, polo que ten moitos impactos á hora de facer as podas. “É necesario cambiar a maneira de podala xa que é singularmente distinta a calquera outra especie arbórea que estamos afeitos”, puntualiza. Describe que o feito de ser liana fai que a súa morfoloxía, a súa distribución das hormonas e, sobre todo, o impacto dos cortes sexan totalmente distintos a outras especies arbóreas ou arbustivas”.

O feito de ser liana fai que teña acrotonía, é dicir, a tendencia natural da vitis vinífera é a brotar polos extremos e alargar o seu esqueleto porque quere rubir. Hai variedades que teñen máis ou menos marcada a acrotonía, pero é un fenómeno que vén da especie e por iso terá máis vigor nos extremos.

Os xemarios

A segunda razón de peso que ofrece é que a planta de vide só crea as súas estruturas na madeira dun ano de sarmiento, o pámpano dun ano. Cando o pámpano está a crecer, están a crearse as follas nos lados, pero na axila da folla créase o xemario, cando se engrosa e ramifica, dise que é un sarmiento, por iso se fai a poda. “Se non podemos crear zonas de brotación novas, máis que na madeira do ano, segundo como podamos a planta os primeiros anos, podemos cargarnos a estrutura”, indica o profesional.

Outra das características que fai singular á vide é que a planta vai secar de maneira natural todo tecido que non alimente unha xema. Non é uniforme, non se produce igual en todas as canles. “Se eu curto por baixo da xema, esta planta vai secar todo órgano que non teña xema”, puntualiza.

Poda en coroa. Imaxe da presentación de Julio Prieto

Poda en coroa. Imaxe da presentación de Julio Prieto

De maneira natural os cortes que se fan xeran desecaciones que, a medida que se faga un corte ou a posición do mesmo van entrar dentro da estrutura da planta. Van xerar posicións da seca. “Se corto un tronco, un brazo ou unha parte estrutural, e había entrenudos históricos, a planta desecará cara dentro até o seguinte entrenudo por un dos lados, pero polo outro vai seguir penetrando até o seguinte”, exemplifica Prieto.

Poda de coroa

Cando se corta un chupón, non se poden facer os cortes apurando o xemario xa que se producirá unha desecación cara a dentro e toda a canle que alimentaba ese chupón vaise a secar. Se se traballa cunha estrutura de pulgar, secará a parte dereita da estrutura cara abaixo, até onde atope outro xemario.

A poda é a que nos permite xestionar o vigor da planta e modificar os seus comportamentos

Para iso, hai que podar un chupón fixando sempre unha facción de pel milimétrica, onde quede a coroa. Isto chámase poda a coroa. De tal maneira que sempre queden xemarios e que obrigue á planta a seguir nutríndoos e non a secalos. “Se non deixamos xemarios, a desecación sería moito máis grande”, recalca.

O que se constrúe con pódalas é a circulación de savia, é dicir, crear a estrutura que lles permita ás plantas ir aumentando as tubaxes a través das que circulan os fluídos das plantas. O experto indica que se se fai a podaincorrecta con cortes por todos os lados da planta, a circulación da savia vese mermada e o vigor da planta vai desaparecendo e chegaranse a secar órganos.

Como afecta a mecanización á poda?

As podas fanse por adaptación, xa que sen elas non se puido sacar a vide das zonas do Cáucaso e só podería sobrevivir en áreas de altas precipitacións e solos fértiles. A domesticación da vide trouxo consigo modificar técnicas para adaptalas aos climas diferentes. “A poda é a que nos permite xestionar o vigor da planta e modificar os seus comportamentos, de cara a que brote por aqueles puntos que nós lle deixamos para que non se esgote en climas máis secos”, describe Prieto.

A mecanización supuxo unha ganancia en cantidade de plantas que se poden podar en pouco tempo pero perdemos de vista qué é a vitis vinifera

Engade que a filoxera supuxo un cambio radical importante a mediados do século XIX, xa que abriu o camiño cara á industrialización do viñedo. “Empezou a estruturar as producións de vide e comezamos a reorganizar a viticultura. Modificamos unha viticultura tradicional, que case en todo o mundo era de autoconsumo, cara a unha viticultura de industria e comercio”.

En canto ás ferramentas, tamén sinala que se empezou cun podón, pero a mecanización tivo un grande impacto na poda e a estrutura dos viñedos. Destaca que supuxo unha ganancia en cantidade de plantas que se poden podar en pouco tempo “pero perdemos de vista que é a vitis vinifera e como estes cortes impactan sobre a planta”. En pouco tempo pasouse do podón a tesoiras eléctricas, tesoiras de precisión, a maquinaria e mesmo robotizacóns.

Claves na poda

Un punto crave céntrase en respectar a carreira de verdes e secos, que todas as metodoloxías antigas téñeno. O que se busca é que toda a posición de secos e madeira morta estean polo mesmo lado. “Tentemos facer cortes de diámetro pequeno e sempre polo mesmo lado, así toda a condución de savia chega á nosa parte produtiva sen descontinuidade. Se non podes facer isto, síntoo, estás a podar mal e tes que empezar a cambiar a metodoloxía”, sentenza.

Carreira de verdes e secos. Imaxe da presentación de Julio Prieto

Carreira de verdes e secos. Imaxe da presentación de Julio Prieto

Tamén é importante podar permitindo a ramificación da planta, con continuidade do fluxo de savia, cortes pequenos, respectando a coroa e deixar “taco” de madeira nos cortes. “Se deixamos esa madeira de protección, a planta desecará cara a dentro, pero a progresión da desecación non será da mesma maneira. A velocidade de desecación será distinta e por iso é importante podar sucio”, describe e engade que non quere dicir deixar poda con xemas desordenadas, que implique unha gran cantidade de poda verde, pero si saber como deixar os pequenos fragmentos de madeira de protección.

Como “tip” indica que a última xema dun pulgar mire ao lado dos cortes para que así o pulgar quede ben posicionado

Destaca a importancia de pensar nos obxectivos de poda e para conseguilos é necesario empezar por definir as canles de savia e logo definir a estrutura da planta. “Se non es capaz de definir as canles de savia e se só te preocupas de definir a carga produtiva e o equilibrio, vas ter problema aos 10-15 anos”. En definitiva, como pasos a seguir considera: establecer a estrutura, as canles de savia, conseguir viñedos equilibrados, regular o vigor e establecer a carga produtiva, que ten vir do equilibrio dos anteriores puntos.

Recalca a importancia de aplicar os cortes das feridas por unha banda e o pulgar pola zona de savia. Como “tip” indica que a última xema dun pulgar mire á beira dos cortes, porque non a xema de continuidade vai ser sempre a de fluxo de savia e así quedará o pulgar ben situado.

Ao final, conclúe, que todo iso está encamiñado a gañar máis diñeiro e para iso é necesario unha poda estruturada e ben definida. “Non me interesa ter un viñedo de 90 anos que non produza, interésame que siga producindo e para iso é necesario establecer unhas boas podas e definir ben onde están os tecidos, facer cortes pequenos e podas eficientes”, conclúe o profesional.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información