Galego
Jaime Martínez Baz é xefe de dependencias de Aduanas e Impostos Especiais da Axencia Tributaria na delegación de Ourense. O pasado decembro participou nunha xornada da Asociación Galega de Enólogos sobre as novidades normativas no sector do viño. Fíxoo cun relatorio sobre “Fiscalidade nos impostos sobre o alcol e as bebidas alcohólicas: novas declaracións no sector”
En liñas xerais, ¿ue di a lexislación española actual sobre a fiscalidade do viño e das bebidas alcohólicas?
A normativa española en materia de produtos alcohólicos, a través da Lei 38/1992, de Impostos Especiais e o seu Regulamento de desenvolvemento, incorpora o contido da Directiva 2008/118/CE, que persegue a harmonización da fiscalidade de determinados produtos en todos os Estados membros.
Cales son as últimas novidades lexislativas na materia e por que motivo se introduciron eses cambios?
Polo xeral, a normativa non adoita variar con gran brusquidade, máis aló dalgunha esporádica suba de tipos ou algúns axustes técnicos derivados da práctica profesional destinados, máis que nada, a adaptar a normativa á realidade do sector. Nunha das últimas reformas, introducida pola Lei 28/2014, do 27 de novembro, no réxime de infraccións e sancións introdúcese como infracción, por exemplo, a rexeneración ou recuperación de marcas fiscais, e establécense importes mínimos ás sancións impostas pola fabricación, circulación ou tenza con incumprimento dos requisitos e condicións establecidas.
Con anterioridade, no ano 2010 e a través da Directiva 2008/118/CE, implantouse en todo o territorio da Unión Europea o sistema electrónico de circulación (EMCS), convertendo en residual o procedemento de control mediante documentos en soporte papel dos movementos destes produtos, naqueles casos en que os sistemas informáticos non se atopen dispoñibles. En 2013, este sistema de circulación electrónico implantouse tamén para a circulación interna en réxime suspensivo ou con aplicación dalgunha exención.
Unha das dúbidas recorrentes de viticultores e adegas son as declaracións trimestrais 553 e 501. Como se debe proceder?
O modelo 553 atópase recollido na Orde EHA/3482/2007 e nela contéñense instrucións precisas sobre a súa cumplimentación; ademais, desde as oficinas xestoras podemos aclarar calquera dúbida que se poida suscitar. Este modelo inclúe, en volume real e de alcol puro, as cantidades de produto que se incorporen á actividade, as saídas en todas as súas variantes, as transformacións duns produtos noutros e, por último, as perdas que se poidan producir, todo iso referido a un trimestre natural.
O modelo 501 é un documento de circulación intracomunitaria de produtos, en formato papel (existe a versión 525 para a circulación interna), que unicamente pode ser utilizado cando non estea dispoñible o EMCS, previa comunicación da incidencia á oficina xestora, e debe conter os mesmos datos que o documento electrónico.
Outro modelo relevante para o sector é o 521, no que deben incluírse as cantidades de produto que constitúan primeira materia para a fabricación de alcol vínico que se envíen ás destilerías, e os bagazos e outros residuos da vinificación, calquera que sexa o seu destino.
Como se deben levar os libros de impostos especiais no mundo do viño?
En principio, os libros deben levar mediante un sistema contable en soporte informático. Con todo, as oficinas xestoras poderá autorizar, a solicitude dos interesados, e para aqueles casos en que a produción anual de viño non sexa superior a 100.000 litros, a utilización de libros en soporte papel.
“Para unha produción inferior aos 100.000 litros anuais, o formato contable é opcional”
Por outra banda, tamén pode autorizarse que a contabilidade que leve en virtude do establecido no Regulamento (CE) 436/2009, do 26 de maio, polo que se establecen disposicións de aplicación do Regulamento (CE) 479/2008 do Consello no que respecta ao rexistro vitícola, de modo que se permite a utilización dun modelo único de libro, respectando o formato en función do volume de produción.
Por tanto, para unha produción inferior aos 100.000 litros anuais, o formato contable é opcional.
Que documentación desde o punto de vista fiscal debe acompañar a saída do viño da adega nunha venda?
A documentación que debe acompañar ás expedicións de produto realizadas por unha adega vai depender do réxime fiscal que resulte aplicable ás devanditas expedicións, en función do lugar de destino e/ou condición do destinatario a efectos dos impostos especiais.
As saídas que se produzan dentro do réxime suspensivo, con destino a outra adega ou depósito fiscal, a outro Estado membro da UE, á exportación ou ás Illas Canarias, ou fóra do devandito réxime pero con aplicación dalgún tipo de exención, deben ir acompañadas dun documento administrativo electrónico, nacional ou intracomunitario, segundo os casos.
Nos demais casos, bastará un albarán de circulación, no sentido máis amplo, tendo tal consideración as facturas, albaráns, guías e demais documentos comerciais, utilizados habitualmente pola empresa expedidora, que deberán ter un contido mínimo, como a identificación do expedidor e do destinatario, clase e cantidade e gradación dos produtos, data de expedición, lugar de expedición e entrega e, por suposto, a repercusión do imposto.
Que cantidade de viño e bebidas alcohólicas pódense transportar nun coche sen ter que declaralo?
Non se trata de declaralo ou non, senón do destino que se vaia a dar ao produto e, en virtude disto, se debe ou non levar documento de circulación e de que tipo.
“Pódense transportar ata 90 litros de viño sen necesidade de acreditar a súa procedencia”
Neste sentido, a Directiva comunitaria establece determinadas presuncións, incorporadas á nosa lexislación, acerca da condición comercial e motivos do tenedor dos produtos, lugar en que se atopen ou, no seu caso, modo de transporte utilizado, calquera documento relativo a devanditos produtos ou a natureza ou cantidade dos mesmos, que, no noso país e para o caso do viño, fíxase en 90 litros, por encima dos cales deberá poder acreditarse a súa procedencia a través do oportuno documento de circulación.
Na circulación polo territorio doutro Estado membro, haberá que atender á súa regulación particular.
Neste sentido, e para evitar sancións da Garda Civil de Tráfico, ¿que documentación debe acompañar o transporte de viño ou demais bebidas alcohólicas nun coche particular?
En honra á verdade, debemos precisar que os Axentes da Garda Civil, no seu caso, formulan a denuncia duns feitos e dan traslado da mesma ás autoridades competentes para a imposición de sancións en materia de impostos especiais e non todas as denuncias desembocan necesariamente nunha sanción.
Como dicía anteriormente, por encima dos 90 litros debe poder acreditarse a procedencia do produto, por exemplo, a través dunha factura que teña o contido mínimo esixido polo Regulamento. Para outros produtos existen límites distintos, e cada Estados membro fixa os seus propios.
En termos xerais, ¿aumentou a fiscalidade sobre o viño nos últimos anos en España? É máis gravosa que a media de países da Unión Europea?
En España, o Imposto sobre o Viño e Bebidas Fermentadas, sexan espumosas ou tranquilas, sempre tivo tipo cero.
No ámbito comunitario, hai Estados (sobre todo, os mediterráneos) que tamén teñen tipo cero; Francia ten uns tipos que poderiamos denominar “simbólicos”; algúns países centroeuropeos introducen un tipo para produtos espumosos; Bélxica, Holanda e as Repúblicas Bálticas teñen uns tipos considerables, e os máis elevados atopámolos nos países escandinavos e en Reino Unido e Irlanda.
“A fiscalidade sobre o viño en España é nula”
En consecuencia, á marxe do IVE, a fiscalidade sobre o viño e demais bebidas fermentadas non só está por baixo da media comunitaria, senón que é nula.
Que cambios se prevén en materia fiscal para o viño e as bebidas alcohólicas?
Como xa comentamos ao principio, ao tratarse dunha normativa derivada do Dereito comunitario calquera modificación substancial debe provir dos órganos lexisladores comunitarios, á marxe doutras modificacións técnicas ou procedimentais que poidan resultar convenientes a nivel interno.
Cales son erros máis comúns e as sancións máis frecuentes por incumprimento das obrigacións fiscais no mundo do viño en Galicia e en España?
Ao non existir risco fiscal derivado da liquidación do imposto, as infraccións que máis comunmente cométense consisten na presentación fóra de prazo dos modelos regulamentarios, ou algún “baile” de cifras ou importes na confección dos mesmos, que levan as sancións establecidas pola Lei, polos xeneral, nos seus importes mínimos.
Algo máis que queira engadir?
Aínda que a recadación polo Imposto sobre o Viño en España sexa nula, non debemos esquecer que existe unha regulación comunitaria, sobre todo en materia de circulación, e un mercado integrado por diversos Estados onde as accións que leven a cabo nun territorio poden ter repercusión e consecuencias económicas noutro, e máis aínda no caso de Estados lindeiros.
