En tempos de prezos baixos do leite, os pastos convírtense nun recurso que, ben manexado, pode axudar a reducir os custos de produción. Sacar ás vacas ás pradarías, con todo, non é un sistema que poidan empregar a maioría das ganderías, pois precísanse parcelas de dimensión suficiente e que estean na proximidade das cortes.
En Santiso (Lalín), a explotación que levan José Manuel Hermida e a súa muller, María José Lamas, leva uns 15 anos facendo pastoreo, desde que se rematou a concentración parcelaria da parroquia. Visitámola no marco das xornadas que organizou recentemente no Deza a Sociedade Galega de Pastos e Forraxes.
A gandería de María José e José Manuel conta actualmente con 40 vacas adultas e con 28 animais de recría. Para a produción de pastos e forraxes propios, a explotación dispón de 15 hectáreas. A metade está todo o ano a herba e a outra metade da superficie seméntase a millo na primavera e, unha vez recollido o millo, plántase de novo con raigrás híbrido, de xeito que os animais poden volver a pacer alí a partir de decembro.
Tamén tiveron experiencias co xirasol, un cultivo que está a impulsar na zona a cooperativa Cobideza, da que forma parte a explotación e coa que traballa a sementeira e ensilados das forraxes. “O xirasol ten a vantaxe de que podes sementalo na segunda quincena de xuño, o que permite facer un segundo corte para silo de herba”, valoran na granxa.
Tamaño e proximidade das parcelas
Dadas as limitacións de superficie na zona, a gandería opta por sacar ós pastos só as vacas en lactación, unha estratexia coa que trata de que o pastoreo repercuta de xeito directo no custo de produción do litro de leite. “A superficie dispoñible na nosa zona é escasa. A vantaxe que temos é que todas as terras están concentradas en sete parcelas e ademais están próximas á corte. Temos unha parcela xusto ó lado e a máis afastada está a un quilómetro”, detalla José Manuel Hermida.
“Cando hai máis herba e de calidade, modificamos a fórmula do concentrado para reducir proteína”
O uso do pastoreo prolóngase case todo o ano, a excepción de xullo e agosto, cando a calidade da herba baixa e os animais permanecen máis tempo estabulados. Entre setembro e xuño, a rutina habitual da explotación consiste en levar os animais ás pradarías a partir das 11 horas, unha vez que rematou o muxido e que as vacas consumiron a ración matinal de concentrado e de silo de millo. Sobre as sete da tarde volven á corte.
Ración
A dispoñibilidade dos pastos permite reducir a ración que se lle suministra ás vacas. En concentrado, a explotación móvese nos 8 quilos por animal ó longo de todo o ano. “Cando hai maior dispoñibilidade de herba e de máis calidade, como na primavera, modificamos a fórmula do concentrado para reducirlle a proteína, pero seguimos suministrando a mesma cantidade”, sinala José Manuel.
En silo de millo, a ración diaria ronda normalmente os 20 quilos, se ben a mala colleita do 2015 obrigou a reducir o suministro este ano ata os 15-16 quilos. A ración da mañá complétase con herba seca e á noite, logo do muxido de última hora da tarde, os animais teñen silo de herba a libre disposición no comedeiro. A granxa colleita cada campaña arredor de 16 hectáreas de herba para silo, 12 no primeiro corte e unhas 4-5 no segundo.
Produción
Con este sistema, as vacas están a producir unha media de 32 litros por día, para unha lactación media de arredor de 9.400 litros. Os ciclos de bos pastos, na primavera e en setembro-outubro, nótanse no muxido, con picos de 33-34 litros de media eses meses.
Os parámetros de graxa e proteína sitúanse normalmente no 3,70 e no 3,20, respectivamente. “Este último ano baixamos algo en graxa debido a que usamos un silo de millo e xirasol. O xirasol enseguida se nota na produción. As vacas poden producir 1 litro ou 1,5 litros máis, pero tamén baixa a graxa”.
A lonxevidade das vacas en pastoreo chega ós 5,8 partos e o intervalo entre partos redúcese a menos de 400 días
José Manuel amósase satisfeito cos números de produción do seu rabaño e valora o pastoreo como positivo á hora de reducir o uso de concentrado. Tamén destaca as vantaxes deste manexo en canto a celos e inseminacións, pois o intervalo entre partos sitúase por baixo dos 400 días. Outro dos apartados que mellora é a lonxevidade dos animais, xa que as vacas chegan os 5,8 partos de media.