A loita biolóxica contra a praga do gorgullo (‘Gonipterus platensis’), un insecto que se alimenta das follas do eucalipto, está demostrándose exitosa. A acción combinada da Xunta, da patronal da industria do papel (Aspapel) e dos propietarios forestais conseguiu que o 2018 se saldase cos menores rexistros de defoliación dos últimos anos. Nas 174 parcelas de control que mantén a Administración en toda Galicia, os niveis de defoliación no 2018 foron moi inferiores ós do 2017 e ós do 2016, se ben no outono subiu lixeiramente a porcentaxe de danos en relación a anos precedentes.
A defoliación mantivose todo o ano en niveis moderados na maior parte das comarcas produtoras, se ben detectáronse puntualmente casos graves de defoliación en parcelas de Ortegal, das Mariñas coruñesas e da comarca de Pontevedra. As expectativas para este ano é que a praga continúe a manterse baixo control por medio da loita biolóxica.
“Os danos polo gorgullo e pola ‘Mycosphaerella’ son maiores en parcelas de orientación sur, que non están expostas ós ventos do Nordés” (Ramón Reimunde, Promagal)
Se no 2018, a Xunta colocou un total de 9.000 bolsas con ootecas (depósitos de ovos) de ‘Gonipterus’ parasitadas co ‘Anaphes nitens’, o insecto que combate ó gorgullo, para este ano prevé a colocación de 11.000 bolsas (10.000 en primavera e 1.000 no outono), un esforzo ó que hai que sumar o do sector forestal, industria e colectivos de propietarios forestais.
Valoracións de Promagal
Desde Promagal, o colectivo de propietarios que agrupa ás asociacións locais de produtores de eucalipto, recoñecen unha certa mellora nos datos transmitidos pola Xunta, pero sinalan que a praga do gorgullo segue sendo xeneralizada. “Cando imos ó monte, seguen véndose no chan moitas follas dentadas, comidas polo ‘Gonipterus’, e en plantacións novas, é fácil tamén ver as postas do ‘Gonipterus’. Polo tanto, non se pode baixar a guarda”, valora o presidente de Promagal, Ramón Reimunde.
Os produtores observan na Mariña lucense que o problema afecta máis a montes orientados ó sur, unha situación que tamén se dá co outro problema sanitario que máis está perxudicando ó eucalipto, a ‘Mycosphaerella’, un fungo que defolia as plantacións novas. “En montes expostos ó vento do Nordés, observamos menos danos do gorgullo e de enfermidades fúnxicas, pero en montes orientados ó sur, con menos vento, os danos do gorgullo e da ‘Mycosphaerella’ son máis evidentes. Paseando polo monte, en exposición sur, podes ver plantacións adultas coas puntas secas a causa do gorgullo”, explica Reimunde.
Fronte ós danos da ‘Mycosphaerella’, que defolia as plantacións novas ata o cambio á folla adulta, os propietarios albiscan poucas solucións. “En Alfoz imos probar esta primavera a fertilizar as plantacións novas afectadas, a ver se conseguimos recuperalas. É posible tamén a aplicación de funxicidas, pero dado que as esporas da ‘Mycosphaerella’ probablemente estean tamén en fincas próximas, as plantacións poden verse afectadas de xeito repetido”, valora Reimunde.
De cara ó futuro, a esperanza é que a mellora xenética permita avanzar máis en plantas que muden antes á folla adulta, menos afectada polo fungo, ou que sexan máis resistentes ó fungo.