“No 50% das mamites os antibióticos non axudan a curar a enfermidade”

Entrevista a Rodrigo Bicalho, profesor de Medicina en Vacún de Leite da Universidade de Cornell, unha das máis prestixiosas de Estados Unidos en sanidade animal. Asegura que “o futuro está en detectar o tipo de patóxeno na granxa para trata de forma selectiva a mamite”.

“No 50% das mamites os antibióticos non axudan a curar a enfermidade”

Rodrigo Bicalho

Rodrigo Bicalho é profesor de Medicamento en Vacún de Leite da Universidade de Cornell, unha das máis prestixiosas de Estados Unidos en sanidade animal. A pasada semana participou en Ribadeo nas VI Xornadas Técnicas de Calidade do Leite organizadas por FarmVet Asesoramento Gandeiro.

Os seus relatorios xiraron ao redor da importancia do período de transición e a súa relación coa saúde da ubre e a produtividade en vacas de alta produción leiteira e sobre os novos enfoques a respecto do tratamento selectivo das mastites clínicas.

Que importancia ten a mamites en sanidade de vacún de leite?
Ten unha importancia enorme porque é a principal enfermidade en vacún de leite e a que causa as perdas económicas máis elevadas. É tamén un problema de benestar animal e que afecta así mesmo á calidade do leite.

Aseguras que no preparto e no parto é cando a vaca contrae máis mamites….
O período seco en xeral ten un impacto enorme na probabilidade de contraer mastites despois do parto. No período de transición a vaca ten que adaptar o seu metabolismo para a produción de leite, pasando de ter un demanda enerxética moi pequena no preparto a empezar a producir unha gran cantidade de nutrientes para a produción de leite tras o parto. Sirva como exemplo que a produción de glicosa polo fígado pasa de 1 quilogramo diario como vaca seca a 4 quilogramos despois do parto.

Se a vaca fai ben o período de transición vai ter un sistema inmunitario forte que lle permitirá superar as infeccións. Neste sentido, unha correcta nutrición da vaca seca para previr hipocalcemias ten gran importancia, a nutrición con minerais como o selenio que xunto coa vitamina E está moi relacionado coa saúde da ubre. Unha deficiencia nestes dous elementos nas vacas secas vai provocar máis reconto de células somáticas e máis mamites.

E evidentemente temos que falar de hixiene e confort das vacas secas, así como das necesidade de usar sellantes internos no teto durante o secado. O período de transición é decisivo para a vaca pois o 80% das enfermidades na vaca adulta prodúcense durante os 30 primeiros días despois do parto. Por iso, debemos investir en prevención e en calidade de vida das vacas secas.

Non é por tanto aconsellable subministralles ás vacas secas a comida de peor calidade ou o que sobra da ración das vacas en produción…..
As vacas secas necesitan a súa propia ración. Non poden comer a ración das vacas de produción pois provocará que engorden. Deberían inxerir unha ración equilibrada en enerxía que faga que non gañen peso e manteñan a condición corporal ata o parto. É dicir, necesitan unha dieta de alta fibra efectiva, cun tamaño de entre 2 e 4 centímetros, equilibrada en minerais, calcio, vitaminas….etc.

Cando sería recomendable empezar a tratar unha mamite?
Se hai grumos no leite supostamente estamos ante unha mamite. É decisión do gandeiro esperar unhas doce horas ata o próximo muxido para comprobar se persisten. O máis importante é pensar nos patóxenos, porque a mamite é unha colección de enfermidades provocadas por distintos tipos de bacteria patóxenas, algunhas das cales o propio organismo das vacas é capaz de curalas pero outras necesitan do uso de antibióticos.

Neste sentido, creo que o futuro está en realizar o cultivo en placas do leite con mamite na propia granxa para determinar que tipo de patóxeno provocou a enfermidade e realizar o tratamento de acordo cos resultados do cultivo. Necesitamos ferramentas para realizar un diagnóstico rápido, eficaz e barato da mamite na propia explotación para así poder actuar de forma selectiva.

Por exemplo, en Estados Unidos na miña rexión non recomendamos tratamentos con antibióticos se a vaca ten unha mamite por gram negativo como Escherichia coli porque a taxa de autocura microbiológica e clínica é superior ao 85% e o uso dun antibiótico non melloraría esta taxa de autocura. Nunca tratamos o que son cultivos gram negativos, porque non hai bacterias.

En canto aos gram positivos, como os estreptococos, si que tratamos e estamos a traballar na mellora da detección das mastites subclínicas, que non se detectan. Neste sentido, realizamos mostras do cuarterón afectado, facemos un cultivo, e un tratamento selectivo.

“Temos que utilizar antibióticos só canto axudan a curar a mamite”

Se empezamos a realizar un tratamento selectivo das mamites non imos tratar con antibióticos ao 50% dos casos, as que dan cultivo negativo e gram negativo, poderémonos centrar máis en buscar outras enfermidades que necesitan ser tratadas, como as mamites subclínicas que poden mellorar co uso de antibiótico.

En canto se reduciu en Estados Unidos o uso de antibióticos co tratamento selectivo das mamite?
Depende da granxa, pero nalgunhas reduciuse ata nun 70% o uso de antibióticos contra a mamite. Entre o 30 e o 40% dos casos de mamite clínicas son de gram positivo e o resto son gram negativos ou negativos nos que a porcentaxe de autocura é alto. Por exemplo, infeccións producidas por Klebsiella é unha gram negativa que causa infeccións agudas e a taxa de autocura é baixa, pero a conclusión á que chegamos é que o uso de antibióticos tampouco mellora o cadro clínico.

Temos que usar antibióticos contra a mamite cando vai axudar no cadro clínico, bacteriolóxico e o reconto de células somáticas.

Que prácticas seguides no secado en Estados Unidos?
Hoxe en Estados Unidos facemos o tratamento do secado con antibióticos no 100% dos cuarteróns e do 100% das vacas en máis do 90% das ganderías de vacún de leite. Xunto ao tratamento con antibiótico, aplicamos despois o tampón co sellante interno no teto. Pero xa estamos a falar da necesidade de alternativas.

O tratamento con antibióticos no secado en saba empezámolo a realizar en Estado Unidos debido a que tiñamos unha importante incidencia de mamites infecciosas, sobre todo de streptococcus agalactiae, que ten unha resposta boa aos antibióticos e de feito hoxe está desaparecido en gran parte das rexións gandeiras do mundo.

Creo que necesitamos máis investigación para adaptarnos ao novo escenario tecnolóxico e é posible reducir o uso de antibióticos en secado e manter a saúde das vacas e a calidade do leite. Pero para iso debemos elixir ben as explotacións e as vacas nas que non é necesario utilizar antibióticos no secado.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información