“Na actual crise láctea é cando cobra importancia un bo asesoramento estratéxico aos gandeiros”

Entrevista a Thomas Mirsch, responsable de formación agraria de Landshut de Baviera (Alemaña) e profesor da Academia Estatal de Liderado para a Alimentación, Agricultura e Silvicultura (FÜAK) deste estado alemán.

“Na actual crise láctea é cando cobra importancia un bo asesoramento estratéxico aos gandeiros”

Thomas Mirsch, responsable de formación agraria de Landshut de Baviera (Alemaña) e profesor da Academia Estatal de Liderado para a Alimentación, Agricultura e Silvicultura (FÜAK) deste estado alemán.

Como funciona o servizo de extensión agraria en Alemaña? Como se forman os asesores das explotacións agrogandeiras no país xermano? Para responder a estas e outras preguntas o profesor Thomas Mirsch, responsable de formación agraria de Landshut de Baviera (Alemaña) e profesor da Academia Estatal de Liderado para a Alimentación, Agricultura e Silvicultura (FÜAK) deste estado alemán, participou recentemente no Campus Terra de Lugo nas Primeiras Xornadas Internacionais de Asesoramento Rural e Formación de Asesores.

¿Cales son os obxectivos e cal é o papel que desempeña a Academia Estatal de Liderado para a Alimentación, Agricultura e Silvicultura (FÜAK) con respecto ao asesoramento agrícola en Baviera?
A FÜAK, Academia Estatal para a formación de equipos directivos, é a autoridade competente para a formación profesional e para a formación adicional, no sentido de educación continua, de todos os empregados da administración das delegacións agrícolas provinciais de Baviera, do mesmo xeito que para todos os asesores oficiais. Isto abarca tanto o campo profesional como o campo metódico. A FÜAK incide decisivamente na transferencia de coñecementos en sector agrícola.

¿Cales son os servizos que se ofrecen aos agricultores e aos gandeiros en Baviera?
A FÜAK ofrece a posibilidade de asistir a seminarios, workshops (grupos de traballo) profesionais e tamén ofrece apoio ao ministerio, ás delegacións provinciais, aos funcionarios e ás escolas universitarias agrarias, así como tamén apoio a institucións externas de asesoramento que están encadradas en sociedades cooperativas (mutualidades). Estas sociedades cooperativas teñen un contrato co estado bávaro.

¿Como é o financiamento do asesoramento e cal é o modelo utilizado?
O asesoramento estatal para os campesiños é gratuíto. No asesoramento privado, neste caso o asesoramento das sociedades cooperativas, hai que pagar. Pero está subvencionado en parte polo estado de Baviera .

¿A través de que proceso de formación se chega a ser asesor?
O asesor oficial futuro ten que ter en xeral un primeiro título ou ben universitario ou ben dunha escola profesional universitaria. Ao ingresar na administración dunha delegación pública de Agricultura teñen que superar como supernumerarios un programa de adestramento que dura dun ano e medio a dous anos e aprobar un segundo exame final estatal.

“O Estado de Baviera encárgase de formar a través dun organismo público aos asesores técnicos das cooperativas”

O contido e a finalidade deste segundo período de formación é o coñecer as tarefas específicas correspondentes da administración así como adaptar a formación profesional ás necesidades pertinentes, neste caso da administración Neste segundo período os candidatos están nas oficinas públicas ou nas escolas públicas. Esta segunda formación profesional compleméntase con seminarios na FÜAK e con traballos temporais nas Delegacións ou institucións provinciais de Baviera. Despois do segundo exame final estatal e despois de ser admitidos no servizo público teñen que asistir a cursos de formación profesional, nun proceso de formación continua.

¿Cantas empresas agrícolas foron asesoradas pola FÜAK e que tanto por cento representa iso con respecto ao número total de empresas agrícolas de Baviera?
A FÜAK non asesora directamente senón que se encarga da formación profesional dos asesores. O número de empresas agrícolas que actualmente se atopan nun proceso de asesoramento é moi difícil de saber, pero todas as 110. 000 empresas agrícolas -incluíndo ganderías- de Baviera manteñen contacto coas Delegacións provinciais agrícolas.

A duración do asesoramento depende da súa forma. O asesoramento dunha empresa individual na súa totalidade só ten lugar cando se presentan problemas concretos como a transferencia total da facenda, o cambio estratéxico da orientación da empresa, o cambio total da produción…etc. Nestes casos pódese centrar a formulación do asesoramento nas necesidades específicas da explotación. Xunto a este asesoramento individual tamén existen asesoramento en grupos de traballo -workshops- nos que se tratan temas especiais ou ben eventos públicos, como conferencias, etc., se o número de participantes é moi numeroso.

¿Cal é a forma do asesoramento empresarial agrícola que considera como a máis adecuada e imparcial?
O asesoramento estatal é neutral porque non depende da ganancia económica e dentro del é posible tratar temas concernentes ao interese común. Coas institucións privadas de asesoramento sempre hai unha tendencia para asegurar en primeiro lugar a existencia propia da institución. É dicir, estas institucións teñen tamén que ter conta o obter unha ganancia económica e con iso pérdese a neutralidade debido a que no asesoramento privado tense que primar o beneficio económico da súa propia empresa.

“Nas cooperativas de Baviera o 50% dos gastos de asesoramento págaos o Estado e o outro 50% os granxeiros”

Tamén hai bos servizos de asesoramento como o das cooperativas que ofrecen un asesoramento permanente cun financiamento de aproximadamente do 50% con medios oficiais e o outro 50% das cotizacións dos granxeiros. Con este financiamento garántese a imparcialidade do asesoramento e a axuda económica estatal permite que pequenas explotacións agrícolas ou gandeiras a tempo parcial poidan pagar os gastos do asesoramento. O financiamento ao 100% do asesoramento só a poden pagar as grandes explotacións agrogandeiras. Por iso un hase de preguntar, cal é a estrutura da agricultura que se desexa.

Un problema aínda non resolto é como se han de transferir e propagar os resultados da investigación, desenvolvemento e innovación dos centros de investigación oficiais aos profesionais do agro. ¿Como se aborda este problema na FÜAK?
A transferencia e difusión de coñecementos é un tema central. A FÜAK actúa como difusora, intermediaria e tamén controladora dos intermediarios, dos asesores e dos profesores. Trátase da capacidade de poder elaborar os coñecementos que xorden da investigación de forma que o grupo destinatario poida obter directamente os beneficios desexados. Entre os asesores necesítanse expertos e especialistas nas diferentes ramas por exemplo en gandería, no cultivo vexetal, na edificación, na agricultura ecolóxica, pero tamén especialistas interdisciplinarios cunha visión en conxunto de varias ramas empresariais e que comprendan as relacións internas entre elas.

Un instrumento central para lograr estes obxectivos é o asistir periodicamente a cursos de formación profesional prácticos tanto para asesores como para profesores e o crear redes dixitais profesionais.

En España administracións autonómicas abandonaron en gran medida a parte do asesoramento agrario público, para centrarse máis no control, deixando por tanto o asesoramento dos agricultores e gandeiros en mans privadas. ¿Que problemas pode ocasionar esta situación?
Con respecto a cuestións que afectan ao sector público en conxunto como a protección do medio ambiente, o desenvolvemento sustentable, garantir a nutrición e outros obxectivos sociais e agro-políticos, para un asesoramento privado é irrealizable o ocuparse destes problemas xa que non teñen máis remedio que respectar os intereses dos seus clientes, pois eles son os que pagan. O agricultor ou gandeiro que paga quere obter para el mesmo o rendemento máximo posible.

Unha queixa común entre os agricultores e gandeiros é o exceso de burocracia e a discrepancia entre os lexisladores e os agricultores e gandeiros.¿Ocorre o mesmo en Baviera? ¿Que papel poden desempeñar as entidades do asesoramento para solucionar este problema?
Ocorre o mesmo. Tamén en Baviera é un gran problema a burocracia desorbitante que custa unha perda de eficacia e pragmatismo. Solucións sinxelas e razoables son obstaculizadas por iso. Un gran freo é a axuda financeira estatal que está regulada por determinadas condicións. Un bo asesoramento individual dunha empresa pode ser unha axuda. O importante é a visión en conxunto da empresa tendo en conta as súas peculiaridades socio-económicas. É dicir, é importante non só a explotación como empresa agrícola, senón tamén ver como afecta á familia e non perder de vista tampouco a importancia que ten a empresa para a sociedade. Nós denominámolo agora un asesoramento empresarial estratéxico.

“Un de cada sete empregos en Baviera dependen do sector agropecuario”

¿Cal é a situación actual do sector agropecuario en Baviera? ¿Foi posible incorporar a máis novos nas empresas agropecuarias?
A porcentaxe que a agricultura no sentido estrito contribúe ao valor engadido bruto é case un un por cento (0,8%). O número de traballadores na agricultura é un 2% da poboación activa de Baviera, pero hai diferenzas rexionais bastante grandes. Con todo xunto cos sectores socio-económicos que preceden e suceden ao sector agropecuario aproximadamente unha sétima parte dos postos de traballo en Baviera dependen deste sector, directa ou indirectamente.

Como consecuencia este sector agropecuario é xunto coa enxeñería automobilista e a de construción de máquinas uno dos sectores máis importantes da economía bávara. Xa que a agricultura non se produce nin detrás dun muro nin se pode esconder en naves industriais sempre no sentido literal, é pública e por conseguinte exposta á publicidade.

Neste ano uns 1.500 estudantes lograron obter unha titulación agrícola. Uns 1.000 campesiños asisten no marco da formación profesional permanente a cursos nas escolas profesionais agrícolas, moitos deles posuíndo a titulación de mestre agrícola. Aproximadamente hai unhas 900 graduadas en economía doméstica. En xeral pódese afirmar que estes números son estables pero hai que contar cun decrecemento no futuro. Non se pode impedir o cambio estrutural tendendo a explotacións cada vez máis grandes.

Asesorades tamén ás ganderías  de vacún de leite. ¿Como afrontou este sector a supresión do sistema de cotas lácteas e como reaccionou á baixa do prezo do leite?
Baviera é un país lácteo. Das aproximadamente 100.000 explotacións agrícolas con máis de 5 ha unhas 33.000 son ganderías lácteas. Isto significa que este sector é amplamente o grupo de empresas máis numeroso e importante do asesoramento bávaro. Como en xeral e como en todas as partes a supresión do sistema de cotas lácteas acelerou o cambio estrutural. O prezo tan baixo do leite pon a moitas empresas en risco de desaparecer. Por isto, aquí pódese ver a necesidade dun bo asesoramento estratéxico que poida acompañar ás familias afectadas.

“Na actual crise láctea é cando máis cobra importancia un bo asesoramento estratéxico aos gandeiros”

¿Que nos aconsellaría con respecto á estrutura dun asesoramento rural para o país galego?
Sempre é importante saber que finalidade quere conseguir o asesoramento. ¿Ha de ser un asesoramento independente e neutral ou ha de ser un asesoramento estratéxico? ¿Ten que se centrar unicamente na técnica da produción ou se ha de centrar nas propiedades específicas da empresa ou se ha de abarcar a empresa na súa totalidade incluíndo ás persoas que nela traballan? ¿Deben terse en conta aspectos sociais no asesoramento? Un asesoramento socio-económico é moito máis esixente pero cada vez vai sendo máis importante.

O campo da diversificación, é dicir que unha empresa se basee non só nun piar e que teña diferentes fontes de ingresos, cada vez ten máis importancia e o seu significado cobra máis importancia cando a volatilidade ou inestabilidade de prezos do mercado aumenta e con iso o desenvolvemento das diferentes ramas empresariais cambian. De feito, hai unha tendencia real que mostra que a volatilidade aumenta. Aquí eu aconsello que en maior grao non se perda de vista que o asesoramento ha de adaptarse ás necesidades. Un asesoramento que só considera a produción técnica non é suficiente nin desde o punto de vista do benestar social nin desde o punto de vista da responsabilidade que a agricultura ten con respecto aos logros e valores culturais da rexión e do ámbito rural. Deberíanse fortalecer as estruturas existentes do asesoramento. Un sistema robusto de asesoramento e educación pode axudar e fortalecer aos campesiños.

“Cada vez cobra máis importancia a aposta pola diversificación nas ganderías”

¿Como ve o futuro do asesoramento tendo en conta os requisitos marcados por Europa?
Todos os agricultores e gandeiros necesitan un asesoramento debido a que a profesión de agricultor ten moitas facetas. O asesoramento da agricultura leva consigo unha porcentaxe de beneficio para o benestar común e debería ser fomentado con medios económicos oficiais. Tamén se debe aproveitar a nova posibilidade de fomentar o asesoramento con recursos económicos da UE . Tamén o programa EIP [= European Innovation Partnership (for agricultural productivity and sustainability) ver Rede europea de desenvolvemento rural (REDR))] para promover a innovación dentro do programa EAFRD [= European Agricultural Fund for Rural Development = Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural (Feader) ] é interesante e un bo asesor pódeo aproveitar.

¿Desexa comentar algo máis?
Baviera é case como Galicia. Teñen moitas cousas en común. En gran parte un goberno autónomo, un centro da produción lácteo, a agricultura e a silvicultura desempeñan un papel importante, unha natureza marabillosa, boa comida, unha alta calidade de vida. As persoas son en ambas as rexións moi amables e falan a súa propia lingua ou un dialecto moi especial, no caso do bávaro, e están orgullosos dos seus agricultores.

Vídeo no que Thomas Mirsch e Pablo Asensio presentan o sistema de Certificación para o asesoramento rural de CECRA:

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información