“A intensificación sustentable da gandaría brinda unha oportunidade de mitigar o cambio climático”

Artigo de opinión de Joaquín Goyache, rector da Universidad Complutense de Madrid, catedrático do Departamento de Sanidade Animal da Facultade de Veterinaria e membro do Centro de Vigilancia Sanitaria Veterinaria (VISAVET).

Lamentablemente, as sociedades asumen moitas fábulas que se inclúen no acerbo popular a pesar da súa inconsistencia científica. Elévanse á categoría de verdades absolutas que non poden discutirse. É verdade que a opinión pública debe estar informada sobre as consecuencias ambientais do desenvolvemento sobre a emerxencia climática na que nos atopamos. O sector agropecuario non é neutral en termos ambientais e os cidadáns deben ser conscientes diso.

Desafortunadamente, diversos informes que conclúen que a produción gandeira ten un maior peso na produción de gases con efecto invernadoiro que o transporte, a enerxía ou outras industrias tiveron gran repercusión mediática e social. Moitas veces, o contido deses informes deformouse e aplicouse fóra do contexto en que se realizaron. E é que non é o mesmo, por exemplo, a pegada climática da produción animal nun país pequeno con moita gandaría e pouca poboación (e, por tanto, con menos industria e transporte), que nun país máis poboado onde o peso do impacto da produción gandeira é, proporcionalmente, moito menor. Este estigma afecta especialmente á produción cárnica que aproveita grandes extensións de terreo e á que se responsabiliza da deforestación.

Estímase que a produción animal é responsable de entre o 9 e o 14% das emisións de gases de efecto invernadoiro causadas polo home. As conclusións dos estudos varían enormemente segundo as metodoloxías e as rexións nas que se realizan. Chégase a responsabilizar ao sector gandeiro de producir, globalmente, máis do 50% de gases de efectos invernadoiro. Estes máximos son irreais (por non dicir ridículos).

A participación da produción gandeira na emisión de gases de efecto invernadoiro é pequena nos países desenvolvidos

Pola contra, a combustión de combustibles fósiles para enerxía e transporte é responsable de case o 65% das emisións de gases de efecto invernadoiro causadas polo home.

Loxicamente, a participación da produción gandeira na emisión de gases de efecto invernadoiro é pequena nos países desenvolvidos (por exemplo, considérase que tan só representa o 3% na EE.UU) cuxas emisións se deben, fundamentalmente, ao uso de enerxías fósiles (ao redor do 80% na EE. UU., seguindo o mesmo exemplo).

Por tanto, a produción gandeira contribúe (como calquera actividade humana) ao quecemento global, pero moitísimo menos que os sectores da enerxía e o transporte, por non falar do gran impacto que neste aspecto ten a deforestación. É falaz imputar ao sector gandeiro unha responsabilidade no quecemento global que, simplemente, non ten. Moitos informes simplifican notablemente a situación, esaxerando (ben por empregar enfoques metodolóxicos deficientes ou por intereses espurios) os impactos negativos do gando no medio ambiente e ignorando os numerosos aspectos positivos.

Frecuentemente, non se teñen en conta nas análises que a produción animal non só proporciona carne, leite ou ovos, senón, tamén, outros moitos bens (pel, la, esterco, entre outras) e servizos de valor engadido esenciais en gran parte do globo (forza de traballo para arar ou transporte, por exemplo) que son fundamentais na nosa sociedade e, principalmente, nos países en vías de desenvolvemento.

 “A gandaría achega alimentos e moitos outros bens e servizos fundamentais na nosa sociedade”

Os animais de abasto, por suposto tamén no noso país, adoitan integrarse estreitamente nos ecosistemas como, por exemplo, fontes de fertilizante orgánico e consumidores de subproductos de cultivo. Por tanto, para estimar con precisión a “pegada climática” da produción animal, débense valorar as emisións de producións alternativas (por exemplo, esterco versus fertilizantes industriais, coiro versus fibras sintéticas derivadas de hidrocarburos, la versus microfibra, etc.).

Consecuentemente, a realidade é moi distinta. A gran maioría dos países desenvolvidos non experimentaron nas últimas décadas cambios significativos de uso da terra para dedicalas á produción gandeira.

Indubidablemente, este feito afecta masivamente ás rexións do planeta menos favorecidas; zonas onde unha poboación crecente vive en permanente urxencia alimentaria e demanda unha maior produción de carne. Non se ten en conta que a produción gandeira moderna experimentou unha notable mellora da eficiencia: o número de animais necesarios para producir os produtos que satisfagan as demandas sociais diminuíu significativamente.

 “A intensificación sustentable dunha produción gandeira brinda grandes oportunidades para mitigar o cambio climático”

Aínda que as sociedades desenvolvidas asumen o contrario, a intensificación sustentable dunha produción gandeira compatible co benestar animal brinda grandes oportunidades para mitigar o cambio climático reducindo a deforestación, contribuíndo a longo prazo a unha utilización sustentable dos ecosistemas. Ao mesmo tempo, a investigación máis rigorosa debe informar á sociedade da importantísima contribución da produción gandeira extensiva e sustentable á conservación de ecosistemas de alto valor e a biodiversidade.

O sector gandeiro, pola súa banda, debe esforzarse en evolucionar coa sociedade adoptando métodos de produción transparentes como resultado dunha investigación rigorosa e un debate científico e profesional aberto. Por tanto, a solución a medio e longo prazo só pode pasar pola potenciación da investigación multidisciplinar, que non só inclúa a veterinarios, enxeñeiros agrónomos e economistas, senón tamén a medioambientalistas, comunicadores, sociólogos e lexisladores, que proporcione solucións a este problema transversal, colaborando estreitamente co sector produtivo e os gobernantes, para que deste xeito poidan deseñar políticas adecuadas para o futuro dun sector imprescindible.

Mentres tanto, débese profundar no debate transparente sobre a produción gandeira e o cambio climático, informando á opinión pública con maior precisión, e tratando de contrarrestar, desde o sector produtivo e as administracións, as numerosas informacións malintencionadas emitidas sen ningún tipo de base científica.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información