O leite está a ser un dos produtos que máis se está a encarecer na cesta da compra para o consumidor; sen embargo, esa revalorización non está a chegar aos produtores, afogados neste momento polo incremento dos custos de produción.
Detectar ese desfase entre o que paga consumidor e o que percibe realmente o gandeiro é o obxectivo do observatorio de prezos lácteos que poñen en marcha Agromuralla e a Unión de Consumidores de Galicia e que será presentado este mércores en Lugo nunha rolda de prensa na sede de Agromuralla á que acudirán membros das dúas entidades.
A iniciativa do observatorio creado mediante a colaboración entre UCGAL e Agromuralla xorde da necesidade de integrar os intereses dos gandeiros e os intereses dos consumidores, cada vez máis conscientes da problemática que afecta ao sector produtor e máis implicados tamén no obxectivo de avanzar na soberanía alimentaria.
Por que as subas non chegan aos produtores?
A creación deste observatorio permitirá monitorizar a evolución dos prezos tanto en orixe como no lineal de venta, para extraer distintas conclusións: por unha banda, poder observar cara onde van os incrementos de prezos que paga o consumidor e se realmente estes están a chegar ao produtor ou quedan polo camiño.
Do mesmo xeito, tamén permitirá coñecer as marxes económicas coas que traballan os gandeiros e comprobar se os produtores ven repercutidos os custos de produción, tal como establece a Lei da Cadea Alimentaria. Ambas as organizacións consideran que este observatorio permitira “ir retratando progresivamente aos distintos axentes que interveñen na cadea de valor dos produtos lácteos”.
Metodoloxía
De igual forma, interesa coñecer o tempo que transcorre desde que se producen os incrementos que pagan os consumidores até que, total ou parcialmente, se trasladan aos produtores. Dado que o obxectivo do estudo é coñecer os tempos e a traslación de prezos ao produtor desde que se aplican subas nos lineais de venda, ambas as entidades están a utilizar os que consideran datos mínimos comparables. Así no caso do consumidor os datos reflectirán a evolución do prezo do brick de leite enteiro (o que menor transformación sofre) e no caso do produtor o prezo base do litro de leite, xa que por mor das técnicas contractuais empregadas pola industria non é posible comparar o réxime de primas e penalizacións que de forma tan diferente utilizan nos seus contratos ou liquidacións.
O leite subiu un 11,5% no supermercado no último ano
Segundo os datos do INE, o leite foi un dos produtos de alimentación que máis se encareceu na cesta da compra. En concreto, a evolución do IPC de marzo de 2021 a marzo de 2022 mostra que o leite enteiro subiu de media un 11,5%, e que mentres para o consumidor o prezo aumentou máis de 11 céntimos o incremento trasladado aos produtores quedou en 3,7 céntimos.
Eivas no Observatorio lácteo da Xunta
Neste momento a Xunta de Galicia está tratando de pór en funcionamento o Observatorio Lácteo de Galicia, e malia que tanto UCGAL como Agromuralla aspiran a ser integrantes do mesmo, a xuízo de ambas entidades o proxecto de decreto que o deseña xorde con diversas eivas, en especial no tocante ao “tratamento de terceiro nivel” que se dá ao máis numeroso elo da cadea.
Mentres o observatorio promovido pola Xunta non comeza a funcionar, gandeiros e consumidores porán a andar esta iniciativa que, con perspectiva de permanencia, pretenden que sexa “áxil e funcional, aportando datos reais sobre a evolución dos prezos nos lineais de venda e como estes repercuten nos produtores”.