Gandaría Sitka: Así traballan os mellores criadores de gando Fleckvieh de Austria

«Criador de Fleckvieh do ano» é un concurso no cal se avalía o traballo de cría realizado. A idea básica non é só coñecer as explotacións gandeiras en termos de produción absoluta de leite, senón tamén avaliar o traballo de cría realizado nelas. Por decisión de FLECKVIEH AUSTRIA, en 2003 encomendouse a ZuchtData a tarefa de configurar unha clave para a avaliación e pór a idea en práctica.

Todas as explotacións con gando Fleckvieh como raza principal participan automaticamente na competición se teñen polo menos un touro (xato ou touro probado) ou 1 tenreiro xenotipado durante o período de observación. O período de observación esténdese desde o 1 de outubro até o 30 de setembro do ano seguinte, sendo o 30 de setembro a data de referencia.

Para a avaliación utilízanse os seguintes datos: o número de touros probados para un uso repetido e a súa utilización para o apareamiento dirixido, o número de touros novos utilizados por primeira vez e o uso destes para o apareamiento dirixido, o número de tenreiros xenotipados (ITP ≥128, Aplomos + Ubres ≥205), o índice total de produción media das vacas, a proporción de touros novos no total de inseminacións, o número de «vacas de rendemento vitalicio», o intervalo de partos, o número de células e a participación no programa de monitoreo da saúde e a entrega de datos.

CRIADOR DO ANO 2020 – FAMILIA SITKA, MIESENBACH, STEIERMARK (ESTIRIA, AUSTRIA) «DEDICACIÓN + PERSEVERANZA = ÉXITO»

Este informe bota unha ollada a unha gandaría da rexión de Miesenbach, no leste de Estiria, que pode contarse, con toda a razón do mundo, entre os criadores de gando Fleckvieh máis exitosos en Austria na última década. Nos últimos oito anos, a familia Sitka entrou no top 10 seis veces e estivo cinco veces o podio na clasificación de «Criador de Fleckvieh do ano».

Este ano fíxose realidade un gran soño. Engelbert Sitka gañou o «Óscar da cría de Fleckvieh» en Austria. E como! Coa maior cantidade de puntos xamais lograda e con máis de 200 puntos por diante do subcampión. A pedra angular disto foi a venda dun total de seis touros novos xenómicos ás estacións de inseminación do país, dous dos cales, GS RAZFAZ e GS HUBERBUA, xogan na liga superior da cría de Fleckvieh. Os incribles 13 candidatos cun ITP de até 142 obtiveron moitos puntos no período de avaliación e dan esperanza para o futuro á demanda de touros novos herdeiros.

A filosofía da explotación gandeira

Con 24 prazas para vacas en estabulación fixa, a granxa de Sitka produce ao redor de 10.000 kg de leite. O sistema de estabulación fixa foise mellorando continuamente en termos de comodidade das vacas nos últimos anos. Na actualidade, os animais permanecen sobre camas de palla nun posto con barra para o pescozo e son alimentados por un robot de alimentación móbil. Engelbert xustificó a decisión a favor da estabulación fixa polas vantaxes que supón para a súa importante venda de vacas novas nese sector de actividade. Cada ano, máis de 30 (!) vacas novas comercialízanse a compradores satisfeitos a través das poxas da Asociación de Estiria (RSTM) e a poxa en liña Kuh4You. Cada unha das súas vacas está afeita tanto á estabulación libre como á estabulación fixa, aptas para pastoreo e para o manexo estabulado. Debido ao uso intensivo da transferencia de embrións, hai moitas femias, todas elas xenotipadas e criadas. Por iso é necesario externalizar a recría a dúas explotacións asociadas. Logo, todos os animais volven á granxa para o parto, de onde as vacas novas xeneticamente máis interesantes utilízanse como reposición do seu propio rabaño. Todos os candidatos machos que resultan de interese críanse no Instituto de ensaios de rendemento individual (ELP – Eigenleistungsprüfanstalt en alemán) en Kalsdorf a través da canle contractual ofrecida polo centro de inseminación GENOSTAR.

A filosofía de cría

A plena dedicación, a perseveranza na cría, a serenidade en caso de contratempos, a constante apertura aos métodos de cría modernos da época e un don para o trato dos animais é o que especialmente marca a diferenza de Engelbert Sitka. Desde que se introduciu a xenómica en 2011, teñen xenotipado un total de 325 machos e femias. Non fai falta dicir que a empresa Sitka participa no proxecto de tipificación de rabaños FoKUHs (Un proxecto onde se realiza a tipificación de vacas para unha selección xenómica máis eficaz centrada nos trazos de saúde). En decembro de 2020 levou a cabo na granxa a transferencia de embrións número 100. Durante anos, todos os apareamentos planificáronse segundo o programa de apareamento GS AIO, e os animais insemínanse ao 100 por cento con touros novos xenómicos. As vacas do rabaño de Engelbert Sitka teñen actualmente un ITP medio de 120,2 puntos. Con este enorme nivel, as vacas de Sitka son, cunha clara diferenza, o rabaño de Fleckvieh de maior calidade xenética en Austria. Actualmente hai 67 femias na granxa de orixe. O 68 % delas ten un ITP de 120 ou máis. 14 animais do rabaño teñen actualmente un ITP de máis de 130 e cunha filla do híbrido mocho HERAKLES Pp (ITP de 142), Engelbert probablemente poida admitir que posúe un dos animais máis valiosos de toda a raza Fleckvieh. Nas Táboas 1 e 2 móstrase un extracto dos candidatos machos e as femias novas xeneticamente máis interesantes que hai na actualidade.

Tab. 1: Selección de femias máis interesantes da Gandaría Sitka (móstranse os valores de reprodución xenómicamente optimizados )

Tab. 2: Selección de candidatos máis interesantes – Granxa Sitka (móstranse valores xenómicos optimizados)

Legenda: ITP = Índice Total de Produción / IL = Índice de leite / L-kg = quilos de leite / G% = porcentaxe de graxa / P% = porcentaxe de proteínas IC = Índice de carne / FIT = fitness, estado físico ou aptitude biolóxica / ITE = ITP ecolóxico ou valor xenético ecolóxico / E = Estrutura / M = Musculatura / A = Aplomos / U = Ubres

O obxectivo da cría

Engelbert Sitka respondeu á pregunta sobre a súa idea do gando Fleckvieh óptimo coas seguintes palabras: «Un ubre elegante, fino, disposto para o rendemento, destacado nas vendas, de pequeno volume e con calidade na textura exterior». “En consecuencia, os touros para inseminación selecciónanse de maneira constante ao longo dos anos co respaldo de GS AIO. Parámetros de mercadotecnia tan exitosos como a produción de leite e a conformación exterior completan a súa imaxe ideal da vaca e da herdanza do touro. En resumo: Sen un nivel xenético, expresado en ITP e IL, isto non funciona. Dos touros xeneticamente superiores da poboación, buscamos os máis fortes en ubres, patas e apromos”, subliña.

A Táboa 3 mostra un extracto dos touros criados na granxa Sitka nos últimos anos. Os valores xenéticos dos mesmos reflicten a súa estratexia de cría. Entre as vacas da xeración máis nova, as fillas de GS DER BESTE, GS WERTVOLL e ETOSCHA dominan as filas das mellores vacas da granxa. O plan de inseminación está baseado actualmente nos especímenes autóctonos GS RAZFAZ, GS HUBERBUA, GS HOFSTATT, GS ZARAS e proximamente en GS MY BEST Pp.

Sobre o asunto omnipresente actual de críaa de razas xeneticamente mochas, Engelbert foi bastante reservado durante os últimos anos. Así que só utilizáronse uns poucos sementais mochos ou monos e só aqueles criados de liñas xenéticas seguras. De modo que o resultado da cría foi máis eficiente. Cos GS MY BEST Pp e GS MURTAL Pp, que actualmente teñen unha gran demanda, saíron do criadeiro de Sitka dous interesantes touros, que teñen o xen mocho, en dirección á estación de inseminación de GENOSTAR.

Tab. 3: Selección de touros de inseminación que proceden directamente da granxa Sitka

GS RAZFAZ (ROLLS x ETOSCHA) – ITP 142

GS MY BEST Pp* (GS MYSTERIUM Pp* x GS DER BESTE) – ITP 138

GS HUBERBUA (HERMELIN x ETOSCHA) – ITP 136

GS ZARAS (ZAZU x ETOSCHA) – ITP 135

GS HOFSTATT (HERMELIN x ETOSCHA) – ITP 133

GS WERTVOLL (WILLIAMS x RAFFZAHN) – Valor xenético da ubre de 131

Xenética que asegura o éxito aos criadores

Unha característica especial da xenética da granxa de Sitka, digna de mención, é o gran activo que achegan os animais vendidos fóra dos establos en Miesenbach para moitos criadores coa satisfacción no rostro. Debido á intensa actividade de mercadotecnia, os animais do criadeiro de Sitka pódense atopar en case todos os estados federais de Austria, Alemaña, Eslovenia, República Checa, Irlanda do Norte e, a través da venda de embrións,e  tamén noutros continentes como América do Sur.

A filla de HURLY NORA, que se mostrou na Exhibición Nacional de Fleckvieh en Maishofen en 2017, tivo unha carreira profesional especial. Foi adquirida pola florecente granxa de cría Schröppel en Baviera, Alemaña. De NORA xa se compraron seis touros para as estacións, sendo WEIDWERK, cun ITP de 138, un dos touros novos máis interesantes actualmente para a cría de Fleckvieh. WISCONSIN tamén provén da liña N fortemente reprodutiva da granxa Sitka. A nai NATASCHA (Pai: EVEREST) foi adquirida pola exitosa explotación de cría Johannes nunha poxa en Traboch. Ademais da súa alta predisposición xenética, ambas as vacas tamén producen unha lactación superior ao 11.000 kg de leite nos seus novos establos.

Liñas xenéticas de vacas dominantes

Dúas cepas dominan o acervo xenético da granxa de Sitka: Cepas con diferentes características xenéticas, pero iguais no dominio da herdanza e os éxitos da mesma. As vacas máis coñecidas da liña R son a filla de MANITOBA, ROSENSTOLZ (Nai de GS INROS), unha filla de RAFFZAHN, REXANA (Nai de GS WERTVOLL), así como a súa filla de WILLIAMS, REWANA (Nai GS EHRSAM) e as súas fillas de ETOSCHA, REMARY (Nai de GS RAZFAZ) e RELEXY (Nai de GS ZARAS). As vacas da liña R son animais de estrutura grande, forte conformación, provistas coas mellores características de ubre, características que son visibles na descendencia dos touros de conformación excepcional GS WERTVOLL e GS INROS.

As crías da liña N son vacas medianas, finas, elegantes, preparadas para render e coas mellores ubres. As vacas máis coñecidas desta familia son a filla de ROMEL, NERA (Nai de GS VENEZUELA), a súa filla de MANITOBA, NIKI (Nai de GS ILKON), a súa filla de INDOSSAR, NALISA (Nai de GS VAIL) e da súa filla de HURLY, BM NORA (Nai de WEIDWERK e GS MURTAL Pp ) e da filla de ETOSCHA, NANIA (Nai de GS HUBERBUA e GS HOFSTATT).

Tab. 4: Selección de touros de inseminación que proveñen de vacas da granxa de Sitka

REWANA, irmá completa de GS WERTVOLL e nai de GS EHRSAM e GS ER WILL, entre outros.

NANDA (IMPERATIV x HURLY); ITP 131, IL 120; 1/1: 9,652-4,39-3,46-758

A filla de GS INROS, TINA – vencedora en múltiples exposicións, aquí na segunda lactación, 4/3 11.307-4,43-3,43-888

Grupo de descendencia, GS WERTVOLL