O eucalipto nitens demostra aptitude para o aserrado de táboas de calidade

O aserrado de táboa de calidade pode ser un dos novos usos para os que se destine a madeira do eucaliptos nitens, empregada na actualidade case en exclusiva para pasta de papel. Esa é unha das oportunidades para incrementar o valor engadido desta madeira que se presentan, segundo conclúe unha investigación conxunta realizada por Finsa e a Plataforma de Enxeñaría da Madeira Estrutural (Pemade) da Universidade de Santiago.

Ambas entidades desenvolveron o estudo a través da Unidade Mixta de Investigación Eixo dende 2018, unha unidade que contou cun investimento total de 1,8 millóns de euros. O obxectivo deste grupo de investigación centrouse en procurar alternativas coas que incrementar o valor engadido de madeiras como o eucalipto ou o piñeiro.

No caso do eucalipto nitens, estudaron as características da madeira dende a árbore para lograr obter unha táboa de calidade. Realizaron unha caracterización e clasificación das características desta madeira de xeito que se poida facer unha catalogación visual. Estes son os primeiros pasos para que esta madeira se inclúa dentro das Normas europeas UNE, o que abriría a porta a que sexa empregada polos prescritores, ó poder coñecer estes as características mecánicas de dita madeira.

Contar con esta norma UNE é un avance significativo, tal e como sinalan desde a Unidade Mixta de Investigación, posto que ata que unha especie dispón deste tipo de normas o seu uso por parte de prescritores está moi limitado, xa que non hai garantías sobre as súas características. A intención é chegar a empregar a madeira de eucalipto nitens tamén con fins estruturais, mais é aínda un proceso longo.

O obxectivo é que a madeira de eucalipto nitens se poida empregar nun futuro para fins estruturais, pero é un proceso longo

Se finalmente se confirma o proceso de acreditación da Norma UNE, abriranse novas oportunidades de aproveitamento para o eucalipto nitens. Desde o sector forestal opínase que esta madeira podería ser un complemento para a viabilidade de moitos serradoiros galegos, pois a industria forestal enfróntanse a unha progresiva redución da oferta de madeira en monte, como consecuencia da superficie que o nitens lle foi gañando no interior galego ó piñeiro, a principal madeira empregada no aserrado.

O eucalipto nitens, que se pode plantar a maiores altitudes que o tradicional eucalipto, o globulus, estendeuse de forma importante por toda Galicia nas últimas dúas décadas. Ademais de ser máis apto para o interior galego que o globulus, ten a vantaxe de ser máis resistente á praga do gurgullo e ofrece maiores crecementos, o que converteu ao eucalipto nitens nunha das especies predilectas dos propietarios forestais.

Investigacións co piñeiro
Xunto co eucalipto, na Unidade Mixta tamén abordaron a caracterización das propiedades, a optimización de rendementos e o estudo do serrado e secado da madeira de piñeiro, así como a súa clasificación mecánica.

Así, os ensaios desenvolvidos ó abeiro desta iniciativa permitiron constatar que a madeira dos montes galegos (piñeiro e eucalipto) ofrece unhas prestacións semellantes, cando non superiores, ós estándares do mercado, segundo precisaron os investigadores implicados neste proxecto. Ademais, no marco desta iniciativa tamén levantaron produtos estruturais innovadores para fachadas e cerramentos, ademais de solucións termoacústicas e outros avances en madeiras contralaminadas.

Outra das liñas de traballo deste grupo foron os estudos sobre a optimización do ciclo de vida da madeira respecto da pegada de carbono.

Xornada de clausura

Os resultados foron presentados na xornada de clausura que se desenvolveu este luns na Escola Politécnica Superior de Enxeñaría do Campus de Lugo. No acto o catedrático do Departamento de Enxeñaría Agroforestal da USC e coordinador de Pemade, Manuel Guaita, reiterou os seus desexos de que as actuacións desenvolvidas sirvan para incorporar a bioeconomía a todo o proceso construtivo e permitan a Galicia avanzar de forma autónoma neste ámbito da edificación.

No acto tamén participaron a vicerreitora de Coordinación do Campus de Lugo, Montserrat Valcárcel, e o responsable de I+d+i en Finsa, Santiago Recamán, quen fixo un chamamento a contemplar o sector forestal e o aproveitamento dos seus múltiples potenciais como ferramenta para estruturar o medio rural galego, frear o seu progresivo despoboamento e mellorar a súa economía.

“No uso do piñeiro e do eucalipto, hai unha capacidade de desenvolvemento importante para aumentar a xeración de valor” (Francisco Conde, conselleiro de Economía)

Pola súa banda, o vicepresidente económico e conselleiro de Economía, Empresa e Innovación, Francisco Conde, puxo esta Unidade Mixta de Investigación como exemplo de boas prácticas ó permitir obter produtos estruturais innovadores para promover a construción en madeira. “Este proxecto pon de manifesto que na utilización tanto de piñeiro como de eucalipto hai unha capacidade de desenvolvemento importante para que a industria forestal siga xerando valor a través destes procesos de construción”, indica Conde.

Así, tal e como sinalou Conde, estes traballos amosan como a I+D+i aplicada ó sector forestal pode contribuír non só ó reto da transición ecolóxica, senón a dar valor engadido a toda a cadea monte-industria, ó potenciar os novos usos da madeira.