“É un erro introducir outras razas de abellas porque cando se cruza coa local aparece máis agresividade”

Gilles Fert é un dos apicultores máis recoñecidos a nivel internacional e recentemente visitou Galicia para impartir unha serie de cursos a apicultores galegos. Falamos con él dos distintos problemas aos que se enfrontan na actualidade os produtores de mel, do valor das abellas para a sociedade e dos avances por dar a nivel lexislativo para protexelas.

– Desde cando se dedica á apicultura e por que se iniciou nela?
– A partir de cumprir os 18 anos, viaxei coa miña mochila, de país en país, facendo a volta do mundo e traballando en explotacións apicolas durante 5 anos.

– Onde ten as súas abellas e por cantas colmeas está formada a súa explotación?
– Teño a miña propia explotación apícola desde o ano 1987. Está situada nos Pireneos, concretamente en Argagnon. Temos 400 colmeas.

– Ademais de mel, que outros produtos obtén das súas abellas?
– A nosa explotación apícola produce mel e pole. Trashumamos desde este emprazamento nos Pireneos aos bosques das Landas buscando distintos tipos de meles monoflorais e de pole de flores silvestres. Producimos por exemplo mel de rododentro e de calluna a 1.200 metros de altitude no val de Aspe. Vendemos os nosos produtos directamente na propia explotación e en tendas da zona. Ademais, estamos especializados en cría de raíñas e por iso os meus clientes son tamén os meus colegas.

O meu consello é que se seleccione a abella negra local, que é unha abella moi ben adaptada ao medio e máis resistente a enfermidades

– Que recomendacións daría aos apicultores á hora de criar e seleccionar raíñas?
– Eu aconsellaríalles que seleccionen a abella negra local. É unha abella moi ben adaptada ao seu medio ambiente e máis resistente ás enfermidades.

– Foi quizais un erro nos últimos anos centrarse en buscar abellas máis dóciles e produtivas porque quizais iso fíxoas tamén menos resistentes a enfermidades?
– Claro, é un erro importar outra raza. E o peor é que cando se cruzan esas abellas coa local, aparece máis agresividade.

– Cales son as principais diferenzas en canto ao manexo e á forma de traballar en apicultura en Francia e en Galicia?
– Non hai grandes diferenzas, pois temos mesma raza de abella e máis ou menos a mesma flora.

Galicia ten un potencial de produción importante e a apicultura permite aos mozos quedar a vivir no rural

– Como valora o nivel de desenvolvemento e profesionalización do sector apícola en Galicia e que aspectos considera que se deberían mellorar?
– Galicia ten un potencial de produción importante, pero o Goberno debe axudar máis ao sector apícola na loita contra a vespa asiatica. Outro punto importante é a plantación de piñeiros, de millo e de eucaliptos de variedades non produtoras desde o punto de vista melífero. Ao final, cada ano, as abellas teñen menos fontes de néctar e pole.

A apicultura ten futuro, en Europa falta mel

– Nos últimos anos está a producirse en Galicia un relevo xeracional, coa incorporación de mozos ao sector. Ve posibilidades para que a apicultura siga crecendo en Galicia?
– Claro que si. A apicultura ten futuro. En Europa falta mel, a UE importa de América do Sur e China. Clientes, turistas, etc. buscan mel de calidade, mel local. E a apicultura permite aos mozos vivir no campo.

– Debería regularse doutro xeito esa importación de mel procedente doutros países á UE da que fala?
– Por suposto. Están a mellorarse os controis con sistemas de análises máis sofisticadas (analíticas de azucre no mel, de pesticidas) pero a regulación debería ser moito máis estrita. Nós en Europa non podemos competir en prezo co mel de China. A nosa aposta debe ser pola calidade, o produto local e os meles diferenciados, por exemplo os monoflorais.

– O feito de que Galicia conte con zonas de bosque natural afastadas de cultivos intensivos supón unha oportunidade para apostar pola apicultura ecolóxica. A diversidade de microclimas, paisaxes e floracións existentes tamén axudaría a esa diferenciación do produto.
– Para os apicultores, é difícil hoxe producir mel ecolóxico, por iso para lograr desenvolver este mel de calidade o consumidor debería valorar o produto e aceptar ter que pagar un pouco máis por el.

En Francia a metade dos ingresos dos apicultores veñen xa dos servizos de polinización que prestan

– A produción de mel era ata o de agora o principal obxectivo dun apicultor. Pero hoxe en día iso quizais estea a cambiar. Considera que o apicultor debería diversificar os seus ingresos para blindarse ante anos malos en canto a produción de mel como ocorre este ano en Galicia? Por exemplo, en Francia os servizos de polinización xa supoñen unha fonte máis de ingresos para os apicultores.
– Efectivamente, aquí a metade dos ingresos veñen da polinizacion. Pero os produtores de froitas ou doutros produtos agrícolas deben aceptar tamén ter que pagar por eses servizos, do mesmo xeito que o dicía no caso do consumidor a respecto do mel ecolóxico. As froitas ben polinizadas consérvanse máis tempo, teñen máis sabor e mellor gusto e aroma, a maiores de que se hai unha boa polinización o produtor vai obter un maior volume en canto a produción.