Día Mundial dos Fertilizantes: prevén unha estabilización dos prezos en 2026 logo de anos de forte volatilidade

Este luns 13 de outubro celébrase o Día Mundial dos Fertilizantes, unha data que conmemora o proceso Haber-Bosch, a innovación científica que permitiu fixar o nitróxeno do aire para producir fertilizantes minerais a gran escala, unha efeméride que as principais asociacións sectoriais españolas aproveitaron para poñer en valor o papel clave dos fertilizantes na produción agrícola e no abastecemento de alimentos á poboación.

Tras anos de inestabilidade, prevese un equilibrio entre oferta e demanda en 2026. O reto de garantir unha produción europea de fertilizantes que reduza a dependencia da importación destes insumos preséntase esencial nun escenario xeopolítico mundial convulso e nun contexto interno marcado polos elevados custos do gas e da electricidade e por normativas ambientais cada vez máis esixentes.

A Asociación Comercial Española de Fertilizantes (ACEFER), a asociación profesional constituída en 1984 e que agrupa os principais operadores privados, que comercializan o 75% dos abonos que se consomen en España, analizou recentemente a situación actual e as perspectivas a curto prazo, destacando unha previsible estabilización dos prezos dos fertilizantes en 2026.

A fertilización do futuro será máis precisa, baixa en carbono e dixital, pero tamén máis esixente a nivel tecnolóxico e medioambiental

Baixo o título Fertilizantes, agricultura e xeopolítica, o VII Congreso Nacional de Fertilizantes, organizado por ACEFER, celebrouse en Madrid os días 25 e 26 de setembro e reuniu preto de 200 profesionais procedentes de máis de 90 empresas do sector, consolidándose como o principal punto de encontro técnico e estratéxico da industria dos fertilizantes en España.

Expertos da administración, da investigación e da empresa analizaron os retos regulatorios, tecnolóxicos e de sustentabilidade que marcarán o futuro inmediato do sector e ao longo de dúas xornadas abordáronse temas clave como a política enerxética europea, o mercado mundial de fertilizantes, a innovación tecnolóxica, a rexeneración de solos, a descarbonización industrial e as novidades normativas que entrarán en vigor en 2026. As ponencias mostraron que a fertilización do futuro será máis precisa, baixa en carbono e dixital, pero tamén máis esixente en coñecemento e cooperación entre empresas, administracións e centros de investigación.

Recuperación de stocks e da demanda agrícola en 2026

Oliver Hatfield, vicepresidente de Argus Media, coa súa conferencia sobre a Evolución do mercado mundial de fertilizantes, ofreceu unha visión global do mercado de fertilizantes e das súas perspectivas a medio prazo. Detallou a evolución recente dos prezos nos principais nutrientes (nitróxeno, fosfatos e potasa), marcada pola xeopolítica, a enerxía e os fluxos comerciais internacionais.

Este experto prevé unha estabilización progresiva dos prezos en 2026, tras anos de alta volatilidade, impulsada pola recuperación de inventarios e da demanda agrícola. Destacou que a accesibilidade do fertilizante segue sendo un desafío global e que as políticas arancelarias e sancións están a reconfigurar o comercio mundial, afectando especialmente a Europa.

As empresas importadoras terán que presentar unha declaración anual de emisións en virtude do Mecanismo de Axuste na Fronteira por Carbono (CBAM)

Mar Guardiola, socia de Andersen, explicou os aspectos clave do Mecanismo de Axuste na Fronteira por Carbono (CBAM), deseñado para evitar a fuga de carbono e equilibrar os custos ambientais entre produtores europeos e extracomunitarios. Detallou o marco regulatorio (Regulamento 2023/956 e normas de execución 2023-2025) e as simplificacións do Paquete Ómnibus, que reducen a carga administrativa e amplían prazos. Desde 2026, só os declarantes autorizados CBAM poderán importar produtos afectados, incluídos os fertilizantes, presentando unha declaración anual de emisións e adquirindo os certificados correspondentes. A implantación será gradual ata 2034.

Bibiana Rodríguez, subdirectora adxunta de Medios de Produción Agrícola do Ministerio de Agricultura, falou sobre os cambios normativos máis relevantes que se aplicarán a partir de 2026. Destacou a plena entrada en vigor do Real Decreto de Nutrición Sustentable de Solos (RDNS) e do REGFER, que obrigará á inscrición de todos os axentes do sector antes do 1 de xullo de 2026. Explicou a simplificación administrativa do RD 840/2024 e a adaptación do RD 506/2013 ao marco europeo do Regulamento (UE) 2019/1009. Subliñou ademais o impulso á dixitalización do sector mediante o Caderno Dixital de Explotación Agraria, clave para a trazabilidade e sustentabilidade da fertilización.

O papel do hidróxeno na fabricación de fertilizantes

Gonzalo Pardo, de Técnicas Reunidas, coa súa ponencia O hidróxeno como vector de descarbonización industrial, analizou o papel do hidróxeno na descarbonización industrial e a súa repercusión sobre a agricultura e os fertilizantes. Explicou os diferentes tipos de hidróxeno (gris, azul e verde) e as novas regulacións europeas (RED III, FuelEUMaritime, CBAM). Subliñou que o hidróxeno verde será clave para a produción de amoníaco e fertilizantes de baixas emisións, e que Europa traballa na creación dunha etiqueta “low carbon” para produtos industriais. Destacou os retos de custos, infraestruturas e colaboración entre actores, lembrando que a transición é irreversible, pero require equilibrar descarbonización e competitividade.

Os prezos da enerxía seguen lastrando a produción europea

Paula Ceballos, coa súa ponencia Política enerxética europea e transición climática, ofreceu unha panorámica da política enerxética da Unión Europea, articulada arredor de tres eixes: seguridade de subministro, sustentabilidade e mercado único. Subliñou a importancia de reducir a dependencia enerxética, diversificar fontes e apostar polas enerxías renovables no marco do Pacto Verde Europeo. Analizou o impacto da guerra en Ucraína e do plan REPowerEU, destacando o papel do hidróxeno verde, o almacenamento e as redes intelixentes. Entre os retos mencionou a necesidade de grandes investimentos, estabilidade regulatoria e coordinación entre Estados membros para manter prezos competitivos e garantir a seguridade enerxética.

Luis Puchades, presidente de AEBIG, a Asociación Española de Biogás, coa súa ponencia O papel do biogás e biometano na economía circular, presentou a situación actual do biogás e biometano en España e Europa, destacando a súa conexión directa co sector dos fertilizantes. Con máis de 260 plantas de biogás e 16 de biometano en funcionamento, o sector avanza cara a un potencial estimado de 100 TWh anuais, o que situaría España entre os líderes europeos. Púxose de relevo o valor dos dixeridos como biofertilizantes e a súa regulación baixo o RD 1051/2022 e o Regulamento UE 1009/2019. AEBIG defendeu que o biogás é unha tecnoloxía madura, rendible e estratéxica para a descarbonización da agricultura, da gandaría e da industria, xerando emprego rural e fomentando a economía circular.

Necesidade de fertilización orgánica para a rexeneración de solos

Carlos García Izquierdo (CEBAS-CSIC) impartiu a súa ponencia Rexeneración de solos a través da fertilización, na que destacou o papel do solo como recurso natural esencial e defendeu a necesidade de avanzar cara a unha fertilización rexenerativa que combine fontes orgánicas e inorgánicas baixo a regra das 4R (fonte, dose, momento e lugar correctos). Subliñou a importancia das prácticas rexenerativas (cubertas vexetais, rotacións, compost, biofertilizantes) para mellorar a estrutura, a retención de auga e o secuestro de carbono. Propuxo a fertilización órgano-mineral e as tecnoloxías dixitais como piares dunha agricultura produtiva, resiliente e respectuosa co solo e co medio ambiente.

Pola súa banda, o profesor Antonio Sánchez-Rodríguez (UCO-UM6P) defendeu a combinación da xestión 4R de nutrientes e a agricultura de conservación como modelo de sustentabilidade agraria. Amosou evidencias experimentais de que o non laboreo, a rotación e as cubertas vexetais melloran a materia orgánica, a biodiversidade e o secuestro de carbono, mentres as 4R aumentan a eficiencia no uso de nutrientes. O seu grupo valida o modelo en explotacións comerciais con cultivos anuais e leñosos, demostrando beneficios en produtividade, rendibilidade e mitigación do cambio climático.