Consellos para evitar a entrada do BVD na explotación

Resumo do relatorio de Susana Astiz, veterinaria e investigadora do INIA, dentro a Xornada Técnica de Gando Vacún celebrada o pasado mes de xullo en Mazaricos e que estivo organizada polo laboratorio Boehringer Ingelheim.

Consellos para evitar a entrada do BVD na explotación

Malformacións en becerros provocadas polo BVD

A enfermidade vírica bovina (BVD) presenta gran variedade de cepas, ademais de dous tipos diferenciados, polo que é coñecida como a enfermidade das mil caras. Estes dous tipos de BVD son BVD-tipo 1 e BVD-tipo 2, este último o responsable do último abrocho clínico denunciado en Alemaña en 2013.

É unha enfermidade cunha prevalencia de rabaño elevada, de entre o 60 e o 100%, e algo menor a nivel individual.

Co BVD vemos problemas reprodutivos en todas as fases de xestación, con abortos en distintas fases (con fetos malformados ou non), reabsorcións embrionarias temperás, antes de que podamos detectar a preñez, e mortinatos. Ademais, a BVD pode provocar o nacemento de xatos débiles e pouco viables.

Tamén se observa unha redución da sanidade das explotacións porque a infección provoca unha baixada das defensas do gando (redución do reconto leucocitario) e, por tanto, unha maior incidencia de infeccións e enfermidades (mamite, diarreas en tenreiros….etc), sobre todo en xatos e en xovencas.

Por que varía tanto a clínica do BVD?

-Pode variar o tipo de virus (BVD1 ou BVD2) e dentro do tipo, varía a cepa e a súa patoxenicidade.
-Momento da xestación en que se dá a infección:
-Status inmunolóxico do rabaño ou animal: non afecta por igual a todos os animais.

Os feitos son que:

-É un virus que afecta especialmente ao sistema reprodutivo das vacas (especial tropismo por tecido reprodutivo: ovarios e útero).

-Afecta preferentemente ao sistema inmunitario do animal (especial tropismo por células do sistema inmune, como leucocitos).

-Ten unha alta prevalencia en España.

-O que sucede a nivel reprodutivo, e como sucede, depende da fase de desenvolvemento fetal en que sucede a infección. É dicir, se o feto dentro da vaca xestante, é capaz de facer fronte a esa enfermidade, o que depende da fase de xestación, podendo reaccionar dunha forma ou outra:

1- Antes de que quede preñada a vaca pode provocar infertilidade, xa que se replica no tecido ovárico.

2- Se está preñada:

a) No primeiro mes de xestación (aproximadamente) poden ocorrer reabsorcións embrionarias por incapacidade do mantemento da xestación nas primeiras fases.

b) No segundo e terceiro mes de xestación (aproximadamente): pode provocar o que denominamos “inmunotolerancia e infección persistente”. O feto asume o virus como propio e non loita contra el.

c) Entre o 4 e o 6 mes (aproximadamente) se se contaxia a vaca, o feto xa é capaz de facer fronte ao BVD, o que pode dar lugar a fetos con malformacións conxénitas, compatibles ou non coa vida, e a abortos nestas fases.

d) A partir do 6 mes: os xatos fan fronte á infección, podendo nacer perfectamente, aínda que sexan positivos de BVD, pero tamén poden orixinarse abortos.

Por tanto, o momento de infección da vaca provoca distintos signos clínicos nos fetos.

BVD_ESPAÑA_PREVALENCIA

Transmisión e contaxio

O BVD transmítese por contacto directo boca-nariz. É un virus que require bastante contacto físico entre as vacas. No caso dos animais PI, ou persistentemente infectados, a diseminación do virus prodúcese a través de todas os seus secrecións (tamén por feces) en cantidades impresionantes e durante toda a vida do becerro: por tanto, é unha auténtica bomba de reloxería e constitúe a principal fonte de infección de BVD para outras vacas.

Tamén se teñen documentado, aínda que son moito menos correntes, os contaxios por material veterinario, botas do gandeiro, seme, embrións, feces…etc.

 “O importante é evitar a introdución dun PI na explotación”

O importante, por tanto, é evitar a introdución dun PI na explotación. Os PI pódense detectar por probas diagnósticas. Os animais infectados que nacen coa enfermidade polo contaxio das súas nais durante a preñez (no primeiro terzo de xestación), son, como dixemos antes, os principais espalladores. Estes PI supoñen entre o 1 e o 2% de todos os animais.

É dicir, se compramos noutra explotación da que non sabemos o status inmunóloxico de BVD, 100 xovencas é moi probable que 1 ou 2 veñan infectadas por BVD.

Xeralmente, os PI son animais atrasados no seu crecemento, pero non sempre, tamén poden ser animais sans: un 17% deles poden chegar a adultos e reproducirse. Ademais, unha vaca PI de BVD sempre pare outro PI.

Outra fonte de contaxio é un animal (non PI) que se infecte do BVD. Polo xeral, cando un animal inféctase por BVD, o normal é que estea 15-20 días diseminando virus ata que supera a enfermidade. Con todo, tamén se describiron o que chamamos “infeccións crónicas” de BVD. En concreto, demostrouse a infección en touros que estiveron diseminando virus 3 anos BVD vía seme.

Por tanto, ademais da análise de antíxeno en sangue para descartar que un animal comprado é ou non PI, tamén debemos realizar unha PCR para determinación do virus en caso de comprar sementais para a explotación.

Factores de risco para o contaxio de BVD

Factores de risco para o contaxio de BVD expresados en OR (número de veces polo que se multiplica o risco de introducir BVD)

Compra de animais: 5,4 a 11,4
Pastos comunais: 5,1 a 5,7
Contactos con animais doutras explotacións: 2,5
BVD en explotacións veciñas: 1,54
Zona de prevalencia elevada: 1,73
Non existencia dun programa de control (1 ano): 1.39
Tamaño de rabaño (10 vacas): 1,09
Distancia entre explotacións (500 metros): 0,87
Falta de asesoramento veterinario:

Que podemos facer para non introducir BVD na explotación?

-Cando compramos animais elixir sempre que podamos granxas certificadas libres de BVD.

-Realizar análise de presenza de BVD na granxa de orixe e na miña granxa. Consultar co veterinario.

-Poñer en corentena aos animais comprados e mentres transcorre esta efectuar outra análise de presenza de BVD. Se un animal pasou a enfermidade (animal positivo a Ac) pero non é un PI (negativo a Ag) nin ten unha infección crónica de BVD, poderiamos quedar con el sen problema.

-Se a vaca está preñada, ao parir hai que tomar unha mostra da muesca da orella e/ou de sangue do recentemente nado para descartar que sexa PI. Esta proba debe facerse especialmente en todas as vacas preñadas que se compran. Se é un tenreiro/a PI quitalo da explotación inmediatamente.

-Se temos ou compramos un touro realizar análise de sangue e de seme para descartar a presenza de BVD.

-Ollo na interpretación de resultados do laboratorio: animais que superaron a enfermidade ou foron vacinados son anticorpos positivos e poden ser algo reactivos a p80 (incluso sendo vacinados con vacúas mortas) e se están vacinados con vacina viva claramente son reactivos a P80, pero serían totalmente válidos para a explotación.

Decisións:

-Xovenca preñada con anticorpos negativos: confirmar que non é PI. Se o é descartar o animal.

-Se a xovenca está preñada e ten anticorpos positivos (por estar vacinada ou ser infectada por BVD): confirmar sempre que o tenreiro non é PI. Se o é sacrificalo.

-Calquera animal positivo a antíxeno, poñelo en corentena e volver analizalo entre 21 e 30 días despois para confirmar se é PI. Se é PI e volve ser positivo a AGI sacrifícase.

-No caso dos touros, tanto se teñen anticorpos positivos como negativos, analizar para antíxeno o seme e o sangue. Se dá positivo en seme, descartalo sempre.

Pódome quedar con:

-Animais positivos a anticorpos -foron infectados pero superaron a enfermidade ou foron vacinados- , confirmando que non son animais infectados crónicamente.

-Animais negativos a anticorpos e a antíxenos: nunca estiveron en contacto co BVD. Recoméndase a súa vacinación para evitar a súa contaxio.

-Confirmar sempre que o tenreiro/a recentemente nacido/a non é PI.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información