Consecuencias da guerra en Ucraína sobre os fertilizantes: problemas de subministro e alza de prezos

As sancións a Rusia, principal exportador de abonos a nivel mundial, e a suba do prezo do gas están a provocar un novo incremento na cotización de produtos coma a urea, que nos últimos 15 días pasou de 600 a 900 euros a tonelada

Consecuencias da guerra en Ucraína sobre os fertilizantes: problemas de subministro e alza de prezos

Abonadora en pradeira. / Arquivo.

O agro galego está a sufrir xa de cheo as consecuencias da guerra de Ucraína. Ao encarecemento dos cereais súmase tamén o dos abonos. Os efectos da invasión Rusa estanse a deixar notar de forma inmediata no mercado de fertilizantes. “Notámolo de forma radical e rápida”, recoñecen as empresas galegas do sector.

A situación de partida era xa complicada, con stocks limitados e prezos polas nubes, motivados polos problemas loxísticos e o alto custo do gas, aínda que o abastecemento, ata o de agora, estaba garantido, segundo recoñecen os almacenistas galegos.

Pero a este difícil escenario súmase agora unha interrupción adicional nas cadeas de subministración, tanto de produtos xa elaborados como de materias primas, procedentes en gran parte da rexión en conflito e os países veciños (Rusia e Bielorrusia, afectados polas sancións internacionais), así como o peche de fábricas en Europa (debido ao alto custo enerxético).

A guerra chegou en plena campaña de abonado de pradeira, coas compras xa feitas por parte de moitos gandeiros, pero a falta de dous meses para a campaña de abonado das terras para o millo, uns pedidos que se estaban a retrasar á espera dunha caída de prezos que xa non se vai producir.

A tormenta perfecta

O stock de partida da maioría de abonos xa era menor para esta campaña (cos altos prezos deste ano ningún distribuidor quixo aventurarse a almacenar grandes cantidades de produto), ao que agora súmanse as dificultades para fabricar e transportar pedidos baixo demanda.

Este mércores anunciábanse as primeiras paradas de plantas de produción. En plena campaña de abonado de primavera no hemisferio norte, a demanda de fertilizantes nitroxenados increméntase, pero a fabricación faise inviable con prezos do gas batendo marcas día tras día.

O tema xa estaba complicado e agora isto foi a tormenta perfecta, desgraciadamente

“O tema xa estaba complicado e agora isto foi a tormenta perfecta, desgraciadamente. Non queremos ser alarmistas, pero para o millo pode faltar abono”, asegura un distribuidor galego.

Efectos incertos

A invasión rusa de Ucraína volveu a complicar a situación de carestía dos fertilizantes coa que arrincaba este ano 2022. En plena campaña de abonado de praderías e a dous meses de sementeira do millo, o panorama vólvese incerto.

 “Non sabemos como pode evolucionar o mercado. O mes do millo é maio e isto pode aínda cambiar”. Con esa esperanza traballan os almacenistas galegos, que non ocultan sen embargo a súa preocupación.

“O fabricante non che pode dar un prezo de futuro porque non sabe como vai evolucionar o prezo do gas, nin canto produto vai ter. Non hai garantías nin seguridade de ningún tipo e ao pechar as fábricas córtanse tamén as cadeas de subministro”, recoñecen.

A demanda caeu en Galicia

Debido ao seu encarecemento, este ano a demanda de fertilizantes químicos para pradeira baixou, recoñecen. “A xente tirou de purín, tanto da propia gandería como de granxas de porcino e de polo”, indican. Pero “o que gastou o purín na pradeira non o vai ter para o millo”, evidencian.

Os pedidos para pradeira baixaron. A xente tirou de purín, pero o que o gastou na herba non o vai ter para o millo

Ante a posible escaseza de produto para entón, os gandeiros galegos xogan en desvantaxe fronte aos agricultores de Castela. “O poder de compra duns e doutros a día de hoxe non é o mesmo. En Castela van abonar, non van ter problema a pagar o abono ao prezo que sexa, porque as expectativas son que cos prezos altos dos cereais van poder recuperar o investimento, pero en Galicia a situación é totalmente diferente”, razoan.

Nas terras de Castela a falta de materia orgánica obriga a usar doses altas, duns 1.000 quilos por hectárea. En Galicia as doses para sementeira de millo rondan habitualmente os 600 quilos por hectárea pero este ano poderían verse reducidas debido aos altos prezos. “Penso que sería contraproducente. Agora o que necesitan as explotacións son boas forraxes para compensar os altos prezos dos pensos”, argumentan desde as empresas que subministran fertilizantes ás ganderías.

Os pedidos atrasáronse

A incerteza sobre a evolución dos custos de produción no campo e do prezo de venda do leite na renovación de contratos coas industrias atrasaron tamén os encargos para a campaña de sementeira do millo por parte dos gandeiros, principais consumidores de fertilizantes en Galicia. Os produtores esperaban unha estabilización de prezos nos abonos a medida que se achegaban os meses de sementeira, pero o panorama actual bota por terra os seus desexos.

Os altos prezos dos abonos e a incerteza sobre a renovación dos contratos lácteos atrasou a decisión de compra dos gandeiros

“Outros anos a estas alturas os pedidos estaban practicamente pechados, pero con estes prezos o acopio de produtos retrasouse porque os gandeiros estaban agardando para encargar”, explican os proveedores galegos.

Os prezos volven subir

“A campaña estaba a evolucionar de xeito normal dentro da tolemia deste ano, pero os prezos estaban estables e mesmo se prevía unha tendencia á baixa porque a demanda estaba a ser menor. Pero o estalido da guerra provocou de novo unha alza nos prezos”, recoñecen as empresas de fertilizantes en Galicia.

Os prezos dos principais fertilizantes xa se duplicaran e mesmo se triplicaran nesta campaña. Desde xaneiro de 2021 ata o inicio da guerra en Ucraína os prezos da urea aumentaran un 214% e os do nitróxeno líquido un 290%, mentres os do amoníaco anhidro incrementáranse un 315% e a potasa subira un 213%, segundo os datos do Departamento de Agricultura de EEUU.

Antes da guerra os prezos estabilizáranse e algunhas materias primas como o fósforo ou o nitróxeno empezaban a baixar

Pero a guerra en Ucraína está a meter máis presión ás cotizacións e disparou de novo o prezo dos fertilizantes nitrogenados, como a urea e o amoníaco, que superan os 900 e 500 euros respectivamente nos mercados internacionais. Así pois, na últimas dúas semanas a urea aumentou entre 300 e 350 euros a súa cotización, debido a que Rusia é un dos principais produtores a nivel mundial dos ata o de agora considerados fertilizantes baratos.

A urea cotiza nestes momentos a 900€ a tonelada nos mercados internacionais e o NAC está a 620€

Postos despois no campo, os produtos están a chegar a día de hoxe aos agricultores e gandeiros a uns 950€ por tonelada no caso da urea e a 650€ no caso do NAC-27. Pero estes prezos poderían mesmo incrementarse. “A urea segue subindo e esa escalada non ten visos de frearse”, prognostican os almacenistas en Galicia.

Risco de desabastecemento internacional dalgúns produtos

Ao peche de plantas de fabricación en Europa súmanse as dificultades para o tránsito marítimo. Co inicio da guerra, as navieiras suspenderon rutas e algúns portos están pechados. Isto encarece o transporte dos abonos, que xa estaba complicado debido á crise dos contedores que se desatou polo auxe do comercio trala pandemia.

Pero a incidencia non está a ser igual en todos os fertilizantes. Onde máis está a afectar a subida é nos blendings e na urea e fálase que o nitrato podería tamén subir moito de prezo. “Con esta situación queda no aire o abastecemento. Prevense mesmo incumprimentos de contratos de subministración de materias primas e vendas xa realizadas que non se van a chegar a producir”, temen desde as fábricas galegas de elaboración de mesturas.

Pola contra, nos abonos compostos que xa estaban fabricados non está a afectar a subida e os prezos mantéñense. Algunhas empresas optaran por ser previsoras e tiñan ben aprovisionado o volume de demanda esperado aínda que a capacidade de facer fronte a pedidos de novos clientes é limitada. “Estamos a priorizar aos nosos clientes habituais. Esta campaña cremos que a temos liquidada, pero preocúpanos como pode vir o ano que vén se o conflito se alonga”, recoñecen.

Efecto en cadea sobre os cereais

A falta de fertilizantes e os seus altos prezos acabarán provocando tamén unha alza nos prezos dos cereais a nivel global, afectados xa de por si tamén pola guerra, tralo freo das exportacións de Rusia e Ucraína.

Agora, a maiores dos efectos directos, súmanse as dificultades para conseguir abonos e o seu encarecemento, que se trasladará inevitablemente a produtos como o millo ou o trigo.

Pero a falta de fertilizantes derivado da guerra de Ucraína non só afectará a Europa. A Brasil, principal importador mundial de fertilizantes, o 22% dos abonos chegan desde Rusia e o 6% desde Bielorrusia. Algo parecido ocorre en Arxentina, onde o 80% dos abonos son importados. E o presidente mexicano, Andrés Manuel López Obradoiro, xa se apresurou a anunciar que o seu país seguirá comprando fertilizantes a Rusia a pesar da guerra.

E coa previsible caída de produción de Ucraína e as sancións a Rusia, unha menor colleita en EEUU e Latinoamérica debido a unha menor fertilización sería a pinga que colmaría o vaso, sobre todo cando os cereais americanos están chamados a substituír a curto prazo aos procedentes de Ucraína e Rusia.

Yara deixa de producir en Francia e Italia polo alto custo do gas

Yara International é unha das compañías fabricantes de fertilizantes máis importantes do mundo. Con sede en Noruega, opera en máis de 60 países e compra cantidades importantes de materias primas esenciais en Rusia.

A empresa anunciou este mércores que volve parar, como xa fixera no verán, as súas plantas en Ferrara (Italia) e Le Havre (Francia) “debido ás difíciles condicións do mercado”. As dúas fábricas teñen unha capacidade anual combinada de 1 millón de toneladas de amoníaco e 0,9 millóns de toneladas de urea.

A principal compañía mundial de fertilizantes reduce deste xeito a súa produción ao 45% da súa capacidade de fabricación en Europa, aínda que anuncia que, “na medida do posible”, utilizará o seu sistema de produción global para seguir abastecendo aos clientes e asegurar a continuidade nas cadeas de subministración.

No verán á decisión de Yara de paralizar temporalmente a súa produción seguíronlle outras similares dalgúns dos seus competidores, como CF Industries, provedor de nitratos do noroeste de Europa e que desenchufou as súas plantas en Reino Unido ( Billinghan e Ince), ou Fertiberia en España.

España fabrica o 50% dos fertilizantes que consome

Na súa intervención este mércores no Congreso dos Deputados, o ministro de Agricultura, Luis Planas, lembrou que o 50% dos produtos fertilizantes que se consomen en España son de produción nacional.

Segundo os datos do Ministerio de Agricultura, referidos ao ano 2020, as vendas agrícolas de fertilizantes en España superan os 5 millóns de toneladas. A importación de abonos químicos alcanzou os 4 millóns de toneladas, mentres as exportacións supuxeron 2 millóns.

España é un dos países que teñen unha autonomía máis importante no ámbito dos fertilizantes, pero as tensións nos mercados internacionais teñen unha repercusión directa nos prezos

O martes a vicepresidenta primeira e ministra de Asuntos Económicos e Transformación Dixital, Nadia Calviño, tamén insistía en que non hai “ningún risco” de falta de subministración de cereais ou fertilizantes en España pola guerra en Ucraína, aínda que advertiu da repercusión directa da guerra en termos de prezos.

“España é un dos países que teñen unha autonomía máis importante no ámbito dos fertilizantes, pero é evidente que estas tensións nos mercados internacionais teñen unha repercusión directa en termos de prezos”, recoñeceu.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información