Galego
O ambiente dos animais normalmente limítase ao que ocorre no cortello e arredores, co cal se debería ter en conta ata seis áreas distintas: descanso, alimentación, muxido, circulación, ventilación e bioseguridade. Neste capítulo centrámonos nos parámetros para monitorear nas áreas de descanso, alimentación e circulación dos animais.
Área de descanso: material das camas
É necesario nivelar as camas, retirar as feces e repoñer o material (carbonato cálcico ou marmolina), polo menos dúas veces ao día para que o material estea nivelado, brando e seco.
No estudo realizado por Yolanda Trillo en 73 ganderías da provincia de Lugo o 61% das ganderías facían as camas das vacas 2 veces ao día, mentres que un 12,3% que realizaban esta tarefa diariamente.
En canto aos tipos de camas, o material máis frecuente nas ganderías analizadas foi a goma.
Área de descanso: deseño dos cubículos
Para evitar a sobrepoboación nos cubículos todas as vacas deben de ser libres de elixir unha zona de descanso, para reducir a tensión por competencia de espazo. O ideal é que o número de cubículos sexa igual ao número de vacas, aínda que se acepta un 10% menos de cubículos.
É importante tamén que as medidas do cubículo se adapten ao tamaño das vacas para evitar lesións (rozamentos e lesións) ou malas posturas. Debemos facer unha selección xenética do rabaño que nos leve a un tamaño homoxéneo que nos permita facer un deseño adecuado dos cubículos.
No cubículo a vaca tamén debe contar cun espazo frontal libre, independentemente da posición do mesmo (cabeza-cabeza ou cabeza-parede). O ideal é que a distancia ata a parede ou a metade central do cubículo de en fronte sexa igual ou superior a 90 centímetros individuais (1,80 metros entre vacas se están enfronte), para favorecer o descanso e a rumia.
Para mellorar o benestar do gando, e por tanto reducir a súa tensión, tamén hai que ter en conta a pendente do cubículo. O ideal é entre un 2 e un 3% de pendente cara a fóra do cubículo.
Área de circulación: corredores e pasos laterais
Banzos de 40 cm e paso lateral con pendente, xunto co esvaradío que resultou na avaliación, pode constituír un risco de caídas ao paso dos animais e mesmo un rexeitamento para querer cruzalo por malas experiencias previas.
O ancho do corredor de circulación traseiro debe ser igual ou superior a 3,5 metros para permitir a circulación de dúas filas de vacas.
En canto ao corredor de alimentación debe ter un ancho igual ou superior a 4,5 metros, para permitir a circulación de dúas filas de vacas por detrás das que están no comedeiro.
A pendente dos corredores debe favorecer a drenaxe dos fluídos e do esterco e será da contorna do 4% cara a fóra do cubículo, variando segundo o método de limpeza empregado.
Os pasos laterais deben favorecer a circulación lineal e libre ao redor do cortello, cun ancho igual ou superior a 2,5 metros e, polo menos, 4,2 metros de distancia cos bebedoiros. A altura do bordo dos pasos laterais non debese superar os 15 centímetros, co obxectivo de reducir os obstáculos a unha circulación fluída.
Evitar corredores cegos que cortan a circulación lineal e libre con valos ou cadeas e pode desencadear unha situación estresante no momento no que as vacas sentan acurraladas.
Área de circulación: manexo
En canto ao tipo de chan este debe ser plano por igual para evitar o desgaste desigual do casco. O raiado do chan favorece a tracción. O material do chan debe ser antiescorregadizo e non abrasivo.
O chan debe limparse diariamente para manter unhas condicións hixiénicas e evitar salpicaduras de esterco ás ubres. Como obxectivo o lodo non debe superar os 2 centímetros de alto en todo o percorrido.
É recomendable a instalación de goma nos chans no corredor de alimentación e na sala de espera para aumentar a seguridade ao camiñar e, sobre todo, para aumentar o confort das vacas cando están de pé.
Os pediluvios deben colocarse onde se asegura o paso de todas as vacas. Hai que renovar o produto con frecuencia para evitar que a acumulación de materia orgánica fágao ineficaz. Pódese colocar o pediluvio á saída do muxido con sulfato de cobre diluído ao 5%, cun tratamento preventivo unha vez por semana. No caso de que no rabaño existise máis do 5% de casos de dermatite recoméndase o paso polo pediluvio tres ou catro veces por semana.
Área de alimentación: bebedoiros
En primeiro lugar, debe realizarse unha análise química e bacteriolóxico da auga polo menos dúas veces ao ano: un no verán e outro no inverno, para evitar enfermidades por microorganismo e deficiencias ou excesos de minerais, mesmo cambios de pH.
Nos bebedoiros debe estar dispoñible auga limpa e fresca e débense limpar polo menos dúas veces ao día.
Debe haber un bebedoiro polo menos cada 25 vacas, cun mínimo de entre 8 e e 15 centímetros por vaca, segundo as condicións ambientais. En canto á altura do chan, debe estar axustado ao animal máis baixo do curral, situándose a entre 70 e 90 centímetros do chan.
Área de alimentación: comedeiros
En canto ao espazo do comedeiro por vaca, a maior espazo menor competencia polo alimento, polo que o número de cornadizas debese ser igual ao número de vacas. O ideal é un espazo de comedeiro igual ou superior a 60 centímetros por cornadiza ou vaca, elevándose a 75 centímetros para as vacas en transición.
A parte superior da cornadiza debe estar inclinada cara ao comedeiro entre 10 e 15 centímetros para facilitar a postura do animal cando accede ao alimento. O comedeiro tamén debe estar entre 10 e 15 centímetros por encima do pé da vaca, xa que favorece a inxesta de alimento.
Bólas de alfalfa que pode deberse a un un escaso tempo de picado / mesturado, coitelas desgastadas ou adición da alfalfa como último ingrediente.
No que respecta á limpeza, os comedeiros deben limparse previamente a cada descarga. Débese eliminar os restos de comida do día anterior para evitar a fermentación da nova ración. Os restos alimenticios deben ser arrastrados sen deixar humidade.
O alimento debe estar dispoñible as 24 horas para favorecer a inxesta de materia seca.
O comedeiro debe estar libre de alteracións climáticas, protexéndoo contra a choiva e o sol. Recoméndase a iluminación do comedeiro, de forma que teña luz natural ou artificial entre 16 e 18 horas ao día. Esta maior visibilidade do comedeiro respecto ao resto do cortello favorece o desprazamento das vacas ata o mesmo e, por tanto, unha maior inxesta de materia seca.
É moi importante o baleirado e a limpeza do carro mesturador, evitando que queden restos do día anterior. Débese coidar o tempo de mestura dos ingredientes no carro, así como a orde de mestura. Tamén é necesario coidar o mantemento da fronte do silo, retirando aquel que estea en mal estado. Así mesmo, débese distribuír de forma uniforme a ración ao longo do pesebre para permitir o mesmo acceso a todas as vacas en calquera punto e evitar competencias.
Repartición desuniforme da ración ao longo do pesebre
