Galego
O esterco poderá levarse ás fincas 10 días antes da súa aplicación pero deberá enterrarse nas 24 horas posteriores
O Ministerio de Agricultura flexibiliza a normativa en vigor sobre fertilización agraria co obxectivo de facer máis viable e realista a súa aplicación. O Real Decreto, aprobado este martes en Consello de Ministros a proposta do Ministerio de Agricultura e publicado este mércores no BOE, incorpora novas regulacións e simplifica algunhas medidas do Real Decreto de nutrición sostible dos chans agrarios aprobado a finais de 2022.
Algunhas das modificacións derivan das 43 medidas de apoio ao sector agrario aprobadas polo Goberno para mellorar a situación de agricultores e gandeiros, acordadas coas organizacións Unión de Pequenos Agricultores e Gandeiros (UPA) e Unión de Unións de Agricultores e Gandeiros tralas protestas e tractoradas levadas a cabo a primavera pasada.
Incentivos sen definir para a implantación do Caderno Dixital
En consonancia con outros cambios normativos anunciados, modifícanse os artigos relativos ao caderno de explotación e o plan de abonado. En concreto, inclúense incentivos para o uso do caderno dixital, xa que non terá carácter obrigatorio senón voluntario, aínda que estes incentivos non se detallan, e defínese aquela información do plan de abonado que debe incluírse no caderno de explotación, un de cuxos puntos esenciais é a determinación das doses.
A norma recolle algúns compromisos do Goberno en resposta ás reivindicacións de agricultores e gandeiros
Así, o plan de abonado, cando sexa obrigatoria a súa aplicación (explotacións de máis de 10 hectáreas ou cultivos de invernadoiro) deberá incluír os seguintes datos ao comezo da campaña agrícola: rendemento esperado, cultivo precedente, necesidades de nitróxeno, fósforo e potasio e a data de elaboración do plan.
O plan incluirá a dose recomendada dos distintos nutrientes, o momento no que se pretenden achegar, así como o tipo de abono ou material, a forma de aplicación e a maquinaria de distribución.
A figura do técnico asesor en fertilización poderá ser substituida por un programa informático de recomendacións de abonado recoñecido pola comunidade autónoma, sempre que o titular da explotación leve un Caderno Dixital.
Flexibilización na aplicación de xurros e estercos
Tras máis dun ano da súa entrada en vigor, a reforma do Real Decreto de nutrición sostible dos chans agrarios busca facilitar a súa aplicación e a posta en marcha de determinados aspectos técnicos, así como “reforzar a coherencia con outras normativas, como a Lei de Residuos e chans contaminados para unha economía circular ou disposicións autonómicas sectoriais”, xustifica o Ministerio.
Unha das principais novidades é que se flexibilizan as obrigas relacionadas co uso de estercos, xurros e outros abonos orgánicos, xa que, entre outras cuestións, dáse máis tempo para o almacenamento en campo e a súa posterior aplicación, mediante a súa incorporación ao chan e o seu enterrado.
Neste sentido, amplíase de 5 a 10 días do prazo no que se permite o apilamiento de esterco, que poden chegar a 20 días no caso de que o material estea compostado ou dixerido. Exceptuarase desta obriga aquelas parcelas cuxo acceso por parte da maquinaria quede imposibilitado polas choivas ata que cese esta circunstancia.
O esterco poderá amontoarse durante 10 días nas leiras antes da súa aplicación e o xurro deberá enterrarse ao día seguinte en terras de cultivo salvo que se utilicen inxectores ou tubos colgantes
Tamén se amplía o prazo para o enterrado de xurros e outros materiais orgánicos, que pasa de 12 a 24 horas. O enterrado deberá realizarse mediante arado de vertedeira, chísel, cultivador ou equipo que asegure un labor equivalente, salvo no caso de utilizar sistemas de aplicación localizada (inxectores ou tubos colgantes), en praderías ou cultivos xa nacidos e cando se realice sementeira directa ou agricultura de conservación.
As comunidades autónomas, atendendo ás características agroclimáticas dos seus territorios e á tipoloxía de material aplicado, poderán establecer un prazo de tempo máximo inferior ás 24 horas para levar a cabo este enterrado.
Cando se empregue urea como fertilizante, haberá que ter obrigatoriamente un caderno dixital de explotación para rexistralo
Tamén poderán autorizar sistemas alternativos aos inxectores e os tubos colgantes, como o prato invertido, unha medida que a Xunta de Galicia anunciou, podendo utilizarse os sistemas tradicionais de prato convencional e abanico en leiras con pendentes medias de máis do 10% ou en explotacións onde a metade da superficie agraria teña máis do 10% de pendente.
Condicións para a utilización de urea
Ademais de incorporar unha redacción máis clara das disposicións relativas á redución da emisión de amoníaco, téñense en conta outras tecnoloxías que permiten reducir o risco de lixiviación (extracción dunha substancia dun material sólido).
Cando se utilice urea ou solucións nitroxenadas ureicas deberá empregarse, polo menos, un dos métodos indicados no Real Decreto para mitigación das emisións (fraccionamento das achegas, incorporación ao chan antes das 4 horas posteriores, aplicación de rega posterior, recubrimento con polímeros de liberación lenta, utilización de inhibidores da ureasa) ou calquera outro para o que se teña demostrado unha eficiencia similar á hora de reducir emisións de amoníaco. A utilización de urea como fertilizante obriga a levar un caderno dixital de explotación aínda que non se estea obrigado a iso polo resto das disposicións deste real decreto.
O Ministerio de Transición Ecolóxica ten prioridade sobre o de Agricultura á hora de establecer os coeficientes de redución de amoníaco en cada campaña
Se, no transcurso dun ano, constátase que o nitróxeno achegado mediante urea e solucións nitrogenadas ureicas supera no ámbito nacional o 30% do nitróxeno total comercializado, na seguinte campaña de abonado aquelas explotacións que apliquen máis do 20% das súas necesidades de nitróxeno mediante urea ou solucións nitrogenadas ureicas, deberán elixir aqueles métodos que garantan unha redución das emisións igual ou superior ao 30% respecto a a técnica de referencia.
Lodos e residuos valorizables
Engádense ademais novos residuos á lista daqueles que son admitidos, como efluentes de almazara ou bagazo de viño, modificándose os requisitos para a súa aplicación, en consonancia co mercado e os criterios de seguridade e eficacia agronómica.
Prohíbese, en todo caso, a aplicación doutros materiais orgánicos ou organominerais, incluídos residuos, mediante sistemas de prato, abanico e canón, sempre que a humidade destes materiais sexa igual ou superior ao 90% e o seu contido en nitróxeno amoniacal sexa superior ao 0,1% sobre materia fresca.
Os lodos de depuradora poderán ser aplicados en praderías permanentes previa autorización da comunidade autónoma
Os materiais orgánicos procedentes de residuos e utilizados como fertilizantes, deberán contar cunha materia orgánica superior ao 25% sobre o contido de materia seca, cumprir cos requisitos de impurezas e estabilidade, declarar o contido en Salmonella e Escherichia coli e incluír unha análise dos nutrientes que achegan, en particular, nitróxeno, fósforo, potasio, así como pH e condutividade eléctrica. Os valores de metais pesados dos residuos que se apliquen aos chans deberán rexistrarse no caderno de explotación e engádese un límite para o cromo.
Cando se utilicen como emendas, estes residuos aplicaranse unicamente en terras sen cultivo implantado e, cando se apliquen en plantacións leñosas ou en cultivos herbáceos permanentes, farase directamente ao chan e antes do fin da parada invernal. No caso das praderías permanentes poderanse aplicar previa autorización da comunidade autónoma.
Os valores de metais pesados dos residuos que se apliquen aos chans deberán rexistrarse no caderno de explotación
Se se aplican en terras con cultivo implantado non deberán entrar en contacto coa parte do cultivo destinada ao consumo. En comunidades autónomas que non dispoñan de normativa aplicable con anterioridade á regulación que se contempla neste novo Real Decreto, os residuos valorizables líquidos, salvo os lodos, que se empreguen para achegar nutrientes aos cultivos, aplicaranse deixando, como mínimo, dous meses entre a aplicación e a colleita ou recolección.
Con todo, este período poderase reducir a 21 días cando a colleita non se destine a consumo humano ou animal ou cando a forma de cultivo ou o sistema de aplicación do material garantan que os residuos non entran en contacto coas partes comestibles do cultivo.
Obxectivo: maior eficiencia para reducir o custo de fertilización
“Esta nova normativa responde o compromiso do Goberno de avanzar na fertilización racional dos cultivos, co obxectivo estratéxico de aumentar ou manter a produtividade dos chans agrarios”, asegura o Ministerio. Ao mesmo tempo, indica, “busca diminuír o impacto ambiental da aplicación de produtos fertilizantes e outras fontes de nutrientes ou materia orgánica, en liña cos obxectivos da estratexia europea Da Granxa á Mesa”.
“A fertilización racional dos chans non só é importante para mellorar o desempeño ambiental da agricultura, senón que resulta esencial para a eficiencia e a rendibilidade da agricultura, nun contexto de elevados prezos dos fertilizantes”, razoa o departamento que dirixe Luis Planas.
