Así gastaron 116.000 millóns de euros os españois en alimentación en 2023

O ministro de Agricultura, Pesca e Alimentación, Luís Planas, presentou esta mañá o Informe do consumo alimentario en España 2023, con datos de dentro e fóra do fogar dos residentes españois.

O informe arroxa que a suma do consumo dentro e fóra do fogar permaneceu estable -descende o 0,7 % con respecto ao ano anterior-, cun total de 30.728 millóns de quilos ou litros de alimentos e bebidas, o que equivale a 685,02 kg/l per cápita. A evolución do gasto foi maior, creceu o 7,5 %, até alcanzar un total de 115.917,42 millóns de euros, 2.732,77 euros por habitante.

En canto a hábitos, o informe constata que o prato único cada vez ten máis protagonismo e unha volta ás preparacións saudables, sinxelas e rápidas en casa, sempre buscando un billete de compra máis alcanzable. Neste sentido, o ministro chamou a atención de que hai unha conciencia sobre o valor dos alimentos cada vez maior que, entre outras consecuencias, permite frear o desperdicio alimentario.

Os pratos máis consumidos en casa son os realizados a base de carne, ensalada, verdura, ovos e peixe, aínda que os que máis subiron en 2023 son os preparados a base de pataca, receitas orixinarias doutros países, embutidos e legumes.

Na despensa e neveira dos máis novos gárdanse conservas, arroz, pasta, legumes cocidos e cervexa artesanal. As das familias con fillos diferéncianse polo seu maior volume de leite líquido, carne, pizza, kétchup ou tinto de verán, mentres que nas das persoas máis maiores nunca faltan os produtos frescos, os legumes secos, os ovos, o aceite de oliva ou o viño.

O 43,5 % dos cidadáns maiores de 5 anos son flexitarianos, mentres que se reduce lixeiramente a proporción de persoas vexetarianos ou veganos estritos.

Cada vez cómprase máis marca branca

A cesta da compra non sufriu grandes cambios ao longo de 2023, pese ao incremento dos prezos e os produtos que a conforman son similares aos do ano anterior. O consumidor, iso si, coidou máis cada euro que destinou a alimentarse ou a beber.

Os datos do panel de consumo confirman que coa alza dos prezos producíronse transvasamentos nunha mesma categoría de produtos cara aos que contan cun ticket máis barato. Tamén, que se optou máis por referencias con marca branca ou de distribución. Respecto ao consumo fose do fogar, hai un menor número de saídas, que se circunscriben aos momentos especiais con familiares ou amigos vinculados a acontecementos. A pesar diso, aumenta o gasto extradoméstico.

Consumo nos fogares

Durante o ano 2023, a demanda de alimentos e bebidas para o consumo no fogar mantense lixeiramente inferior (-0,4 %) á do ano 2022, ao situarse en 26.866,5 millóns de quilos ou litros.

O gasto total para o consumo no fogar increméntase a 7.082,3 millóns de euros, o que implica un aumento do 9,6 % do valor. Este movemento é debido ao incremento no prezo medio do 10,1 %, que pecha en 3,01 €/kg/litro.

Con estes datos, cada persoa realiza unha inxesta aproximada de 574,29 quilos ou litros dentro do fogar, o que supón un descenso de ao redor de 9,19 kg/l menos por persoa.

Se se analiza a cesta da compra, a demanda de alimentación fresca representa o 37,6 % do volume consumido dentro de casa. Pola contra, os alimentos non frescos son responsables do 62,4 % do volume restante. Pero en gasto, os alimentos frescos representan unha porcentaxe superior, o 40,5 %, debido a que este tipo de produtos ten un prezo superior (3,25 euros kg/l) que o resto (2,87 euros kg/l).

As froitas, hortalizas, patacas frescas e o leite e os seus derivados representan o 41,9 % do volume de alimentación consumida durante o 2023, unha porcentaxe lixeiramente por baixo do de 2022.

Os alimentos cuxo consumo se incrementou en maior medida durante a pandemia atópanse entre os que sofren agora un maior descenso do volume, do mesmo xeito que ocorreu o ano pasado. O sector pesqueiro, en cambio, perde un 2,2 % de intensidade de compra, sobre todo debido a un menor consumo de peixes conxelados e de mariscos, mentres que a demanda de frescos e conservas resiste mellor.

Tamén se reduce a compra de aceites un 3,3 % a nivel xeral, aínda que o aceite de girasol ve aumentar o seu consumo pola súa baixada de prezo (-22,2 % respecto de 2022). En cambio, os aceites de oliva reducen o seu consumo un 14,9 %, debido á alza dos prezos, que ocasiona tamén un crecemento da demanda de aceite de bagazo de oliva (+105,9 %), máis económico, que xa representa o 2,7 % do consumo. O ministro destacou, no entanto, que en España, primeiro país produtor do mundo de aceite de oliva, o consumo per cápita de total aceites de oliva supera os 6 litros por persoa, mentres no mundo ese consumo é de apenas 0,41 litros.

O supermercado segue sendo a canle preferida polos consumidores para realizar as compras, cunha cota en volume do 50,7 %. A tenda desconto sitúase en segundo lugar, cun 14,1 %. As tendas tradicionais perden algo de cota en 2023, quedando no 11,9 % aínda que manteñen un 27,9 % das compras de alimentos frescos. Pola súa banda, o comercio electrónico mantén un 2,2 % de cota, moi por baixo ao doutros países europeos.

O consumo fóra dos fogares

O consumo fóra dos fogares diminúe un 2,5 % en volume. O gasto en alimentos (inclúe aperitivos) e bebidas fóra do fogar ascende a 34.941,69 millóns de euros, o que equivale a 3.862,06 millóns de quilos ou litros. En media, cada persoa consome fóra do fogar 110,73 kg/l de produtos de alimentación, equivalente a 4,3 kg/l menos que o ano 2022. Por tanto, existe unha menor demanda de alimentación fóra de casa.

O establecemento hostaleiro segue sendo o lugar de consumo preferido (71,04 % do volume), con maior relevancia respecto ao ano anterior. Nun contexto de redución do consumo fóra de casa do 2,5 %, o establecemento consegue gañar volume e crecer un 0,8 %.

Os momentos principais do día como comida e cea continúan representando a parte maioritaria do volume consumido fóra de casa (36,6 % na comida e 20,6 % na cea). O almorzo é o momento do día que gaña máis participación no mercado, ao pasar do 10,6 % ao 11,1 % e que xera máis volume, cun crecemento do 1,7 %. Pola súa banda, o momento aperitivo pasa da terceira á cuarta posición, cunha cota do 10,9 %, tras retroceder un 5 %.

O consumo fóra de casa ten un compoñente social e o principal motivo segue sendo o relacionado con celebracións, festas e saír a tomar algo, que representa a maioría do volume consumido (31,2 %) e que ademais crece un 4,0 %.

O informe de consumo atópase dispoñible na web do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación, na seguinte ligazón: