Así funciona o CAVI, o maior centro de forraxes de Galicia para vacún de leite

O Centro de Alimentación de Gando Vacún (CAVI) que a cooperativa Clun ten no concello de Barreiros, na Mariña, converteuse nunha opción fundamental para boa parte das gandarías de vacún de leite da zona, que delegaron neste servizo a alimentación do seu gando. “Trátase dun modelo de xestión da alimentación onde a externalización de servizos levouse ao seu máximo expoñente”. Así definiu o CAVI Ángel Miranda, director da División Agrogandeira da Cooperativa Clun, na celebración das II Xornadas Delagro de Forraxes e Pastos celebradas en días pasados. Pero, é rendible delegar así a produción de forraxes da granxa?

Para Miranda, a creación do CAVI foi o paso lóxico para reunir todos os servizos en alimentación que xa estaba a ofrecer a cooperativa e ao mesmo tempo dar solución a algunhas das problemáticas ás que se enfrontaban as gandarías. Hoxe neste centro xestionan unhas 30.000 toneladas de silo de millo e entre 10.000 e 15.000 toneladas de silo de herba. Estas cifras atópanse por baixo da capacidade actual dos seus 14 silos, deste xeito teñen un stock para abastecer a demanda durante polo menos 4 meses para non abrir silos até pasados 3 meses.

Por unha banda, a cooperativa contaba cun parque de maquinaria para facer os labores agrarios, analizaba as forraxes e propuña un penso á carta para o manexo da gandaría, servía o penso complementario ás forraxes de cada granxa, xestionaba a subministración de forraxes deshidratados e palla que necesitaba adquirir e até realizaba a mestura unifeed na gandaría co parque de carros autopropulsados. Por iso, a creación deste centro foi o paso loxico para aglutinar esta xestión das forraxes e a alimentación cun modelo cooperativo.

“O mero feito de mover as forraxes incrementa o custo por animal, pero non ten porque incrementarse o custo por litro de leite”: Ángel Miranda, División Agrogandeira Clun

“Eramos conscientes de que o mero feito de mover as forraxes incrementaría o custo por animal, pero non tiña porque incrementarse o custo por litro de leite, xa que buscamos manter a rendibilidade da gandaría”, explica. Con este sistema de servizo de alimentación, a cooperativa tamén respondeu ós retos dos socios, como a escaseza de man de obra nas granxas, a dificultade para lograr forraxes de calidade e manter a estabilidade na ración á vez que evitaban investimentos en silos e maquinaria. “O sistema CAVI é unha forma de diluír o risco dos ensilados, xa que aínda que un silo o pille a choiva non se arrisca tanto como cando isto pasa no silo dunha única granxa”, explica.

Orixe da forraxe

O CAVI proporciona unha solución non só para as vacas en produción senón tamén para as secas e a recría, para as que propoñen unha mestura seca e que serven en pacas para reducir custos, en lugar de húmida como a pensada para os animais en lactación. “Pretendiamos dar un enfoque amplo ao servizo para ofrecer ao socio a posibilidade de delegar por completo a xestión da forraxe. Queriamos transformar un agricultor con vacas nun gandeiro con terras”, concreta Miranda.

“Queriamos transformar un agricultor con vacas nun gandeiro con terras”

O ensilado prioritario no CAVI é o millo, seguido do ensilado de Ray Grass. Tamén teñen mesturas de cereal e leguminosa e en función da evolución da campaña optan por realizar ensilado con pulpa fresca de remolacha procedente de Baeza, en anos adversos para a produción do millo; ou realizan pastone cando teñen excedentes deste cereal. As mesturas para recría e vacas secas son feitas a base de alfalfa, veza e Ray Grass deshidratadas xunto con palla picada.

A maior parte da forraxe do CAVI procede dunha xestión integral que realiza a cooperativa en parcelas cedidas polos socios, de modo que Clun asume os gastos e riscos da colleita e realízase un pago único ao propietario a finais de ano. Nas parcelas válidas para millo a hectárea págase a 300 euros e nas destinadas a herba o seu prezo é de 180 euros ao ano.

O CAVI tamén se abastece de forraxe que o propio socio cultiva e xestiona. Nestes casos é o gandeiro quen asume os riscos do cultivo e a cooperativa encárgase do transporte até o CAVI. En función da calidade do millo (materia seca e almidón) establécese un pago por tonelada. Así, para un gandeiro cuns 40.000 quilos de materia verde de millo por hectárea e un 33% de materia seca, o prezo rolda os 48 euros por tonelada co que obtería case uns 2.000 euros por hectárea. Para o pago da herba utilizan unha fórmula coñecida como do Valor Relativo de Forraxe, da Universidade de Minnesota, á que inclúen unha penalización aos silos que teñan por baixo dun 12% de proteína.

O 50% do millo págase a finais de ano e o restante repartido en 12 pagos. Na herba a metade do pago faise a 31 de xullo e o 50% restante nos 12 meses seguintes. A maiores ofrecen unha prima aos gandeiros que consome mestura húmida pero producen máis forraxe do que necesitan nas súas granxas. A cooperativa compra ademais unha parte da forraxe a terceiros en función da evolución da campaña. 

O centro CAVI xestiónase cunha planificación previa de 2 anos e manexando históricos por leira para optimizar a produción. Á marxe do servizo que ofrece aos socios que teñen contratado o catering, vende forraxe a outros gandeiros que poidan precisalo. “O CAVI funciona como un colchón para os produtores de forraxe, comprando excedentes ou proporcionando millo verde ou forraxe ante malas colleitas”, detalla Miranda.