A nova norma de etiquetaxe e como afecta realmente ao mel

Artigo de Silvia Cañas Lloria, directora de Apicultura Ibérica, presentado no III Foro Apícola da Asociación Galega de Apicultura.

A nova norma de etiquetaxe e como afecta realmente ao mel

A nova normativa de etiquetaxe tivo unha ampla difusión nos medios de comunicación, que explicaron os aspectos máis importantes deste regulamento dende un punto de vista xeral, o que está a xerar no caso do mel moita confusión entre os consumidores, os apicultores que envasan o seu mel e algunhas empresas.

Imos pois neste artigo a ler e explicar esta norma dende o punto de vista do mel, para coñecer en que lle afecta realmente os cambios introducidos.

Aínda que falamos de nova normativa, trátase dun texto de 2011, Regulamento (UE) n.º 1169/2011 sobre a información alimentaria facilitada ao consumidor, adoptado o 25 de outubro dese ano por Parlamento Europeo e o Consello.

O Regulamento entrou en vigor o 12 de decembro de 2011 pero que é aplicable dende o 13 de decembro de 2014 (de aí a repercusión mediática dos últimos meses), salvo algunhas disposicións que serán aplicables a partir do 13 de decembro de 2016.

A lista de mencións obrigatorias xerais

De forma xeral a norma obriga a unha serie de mencións obrigatorias na etiquetaxe (Artigo 9 apartado 1):

a) a denominación do alimento;

b) a lista de ingredientes;

c) todo ingrediente ou coadxuvante tecnolóxico que figure no anexo II ou derive dunha substancia ou produto que figure no devandito anexo que cause alerxias ou intolerancias e se utilice na fabricación ou a elaboración dun alimento e siga estando presente no produto rematado, aínda que sexa nunha forma modificada;

d) a cantidade de determinados ingredientes ou de determinadas categorías de ingredientes;

e) a cantidade neta do alimento;

f) a data de duración mínima ou a data de caducidade;

g) as condicións especiais de conservación e/ou as condicións de utilización;

h) o nome ou a razón social e a dirección do operador da empresa alimentaria a que se refire o artigo 8, apartado 1;

i) o país de orixe ou lugar de procedencia cando así estea previsto no artigo 26;

j) o modo de emprego en caso de que, en ausencia desta información, fose difícil facer un uso axeitado do alimento;

k) respecto ás bebidas que teñan máis dun 1,2% en volume de alcohol, especificarase o grao alcohólico volumétrico adquirido;

l) a información nutricional.

De todos eles, cantidade neta, data de duración mínima, denominación do alimento… Son mencións xa contempladas habitualmente nas etiquetas de mel, por iso imos centrarnos nas que poidan resultar novas ou inducir a confusión.

A lista de ingredientes

A norma contempla unha serie de alimentos aos que non se esixe que vaian provistos dunha lista de ingredientes, nos que se encadra o mel.

Así, o artigo 19, sinala entre os alimentos aos que non se esixe lista de ingredientes:

e) os alimentos que consten dun único ingrediente, nos que:

i) a denominación do alimento sexa idéntica á do ingrediente, ou
ii) a denominación do alimento permita determinar a natureza do ingrediente sen risco de confusión.

A orixe

A bombo e prato puidemos ler nos medios que a partir de agora será obrigatorio poñer a orixe e mesmo se poñen como exemplo o mel en primeiro lugar con gráficos e explicacións que están a levar aos consumidores a preguntarse porqué están as organizacións de apicultores pedindo ao goberno que conste a orixe do mel, cando parece que xa o obriga a nova norma.

Pois ben, no caso do mel non cambiou nada con esta normativa. Neste caso segue vixente a Norma de calidade do mel:

Deberán mencionarse na etiqueta o país ou os países de orixe en que o mel fose recollido. Non obstante, se o mel procede de máis dun Estado membro ou dun terceiro país, a devandita mención poderá substituírse por unha das seguintes, segundo proceda:

“mestura de meles da CE”,
– “mestura de meles non procedentes da CE”,
– “mestura de meles procedentes da CE e de meles non procedentes da CE”.

ETIQUETAXE_MEL_01_APICULTURA_IBERICA

Alérxenos

Non ten lugar no caso do mel segundo as substancias obrigatorias sinaladas na norma (Anexo II).

Presentación das mencións obrigatorias

Si debe terse en conta comprobar o tamaño das letras na etiquetaxe (aínda que moitas xa o cumpren), e en especial se se prevé engadir máis información ás etiquetas.

As mencións obrigatorias enumeradas no artigo 9, apartado 1, imprimiranse no envase ou na etiqueta de maneira que se garanta unha clara lexibilidade, en caracteres que utilicen un tamaño de letra igual ou superior a 1,2 mm.

No caso dos envases ou recipientes cuxa superficie máxima sexa inferior a 80 cm2, o tamaño de letra será igual ou superior a 0,9mm.

No caso do envase ou os recipientes cuxa superficie maior sexa inferior a 10 cm2, só serán obrigatorias no envase ou na etiqueta as mencións enumeradas no artigo 9, apartado 1, letras a), c), e) e f). As mencións a que se fai referencia no artigo 9, apartado 1, letra b), facilitaranse mediante outros medios ou estarán dispoñibles a petición do consumidor.

Información nutricional

Neste apartado hai que ter en conta sobre todo dúas grandes cuestións:

– Non é obrigatorio ata o 13 decembro de 2016 e os produtos comercializados ou etiquetados antes desa data poderán seguir comercializándose ata que se esgoten as existencias.

– De acordo ao Anexo V da normativa hai unha serie de alimentos exentos do requisito de incluír de forma obrigatoria a información nutricional; no primeiro lugar da lista: “Produtos sen transformar que inclúen un só ingrediente ou unha soa categoría de ingredientes”; non é pois obrigatorio no caso do mel.

ETIQUETAXE_MEL_02_APICULTURA_IBERICA

Así pois, de entrada non é necesario correr nin renovar as nosas etiquetas actuais para aplicalo. Temos tempo para valorar os proles e as contras de incluír esa información na etiqueta.

Caso de decidir que queremos incluílo haberá que ter en conta unha serie de condicionamentos:

. Toda a información nutricional debe aparecer no mesmo campo visual.
. A información obrigatoria deberá incluír:
a) o valor enerxético (expresado tanto en kJ (quiloxulios) como en kcal (quilocalorías), e
b) as cantidades de graxas, ácidos graxos saturados, hidratos de carbono, azucres, proteínas e sal. Expresados en gramos por 100 gramos de produto.
. Se o espazo o permite, a información presentarase en forma de táboa coas cifras en columna. Pode utilizarse un formato lineal se o espazo non permite a subministración da información en formato tabular.
. As cifras declaradas no contido de nutrientes deberán ser valores medios obtidos a partir de:

– a análise dos alimentos,
– o cálculo efectuado a partir dos valores medios coñecidos ou efectivos dos ingredientes utilizados, ou
– datos xeralmente establecidos e aceptados.

É importante ter en conta, á hora de manexar datos xerais, que existe un documento de orientación para as autoridades competentes en materia de control desta regulamento, que se elaborou de mutuo acordo entre os servizos da Comisión e os representantes dos Estados
membros e que marcan unhas marxes de tolerancia entre o contido de nutrientes do alimento (ou os que se obteñan nos controis oficiais) e os valores que marca a etiqueta. Os valores de tolerancia e as regras para o redondeo aparecen nos cadros deste artigo.

E, ademais, entre as recomendacións engaden que:

Independentemente de como se obtivese a información nutricional, os explotadores de empresas alimentarias deben actuar de boa fe para conseguir un grao elevado de exactitude da devandita información. En concreto, os valores declarados deberán aproximarse aos valores medios de múltiples lotes de alimentos e non deberán establecerse nun dos extremos dun determinado albor de tolerancia.

En caso dos nutrientes cuxa inxestión desexan reducir xeralmente os consumidores (como graxas, azucres e sal/sodio), os valores declarados non deberán fiarse na marxe de tolerancia máis baixa, senón que o valor declarado deberá ser o superior do valor medido ou calculado.

Tamén é importante ter en conta o que sinala a norma no Artigo 7.3:

Salvo excepcións previstas pola lexislación da Unión aplicable ás augas minerais e produtos alimenticios destinados a unha alimentación especial, a información alimentaria non atribuirá a ningún alimento as propiedades de previr, tratar ou curar ningunha enfermidade humana, nin fará referencia a tales propiedades.

Información nutricional

Non é obrigatoria para o mel, pois a norma considera como excepción os produtos cun único ingrediente.

Se decidimos incluíla haberá que cumprir unha serie de condicións en forma e contido, polo que deberemos valorar os proles e as contras de poñer esta información na etiqueta.

Para os produtos en xeral tampouco será obrigatoria ata o 13 de decembro de 2016.

Documento de orientación para as autoridades competentes en materia de control do cumprimento da lexislación da UE sobre Regulamento (UE) n.º 1169/2011

Regras de redondeo para as declaracións de propiedades nutritivas dos
produtos alimenticios

As regras de redondeo encóntranse entre os factores que inflúen na fixación de tolerancias, incluído o número de cifras significativas ou decimais para non dar lugar a un nivel de precisión que non sexa certa.

A orientación sobre o redondeo dos valores declarados debe terse en conta ao estimar se o valor que se determinou durante a análise da autoridade do control está dentro dos límites de tolerancia.

Por exemplo, baseándose na orientación sobre o redondeo, un valor declarado de proteínas de 12 gr (non se fan alegacións respecto do contido de proteínas) podería representar un valor derivado do cálculo ou a análise de entre 12,4 g e 11,5 g.

. As marxes de tolerancia deben aplicarse aos límites de tolerancia superior e inferior dos valores que poderían redondearse ao valor declarado, neste exemplo 12,4 g e 11,5 g.

. Neste caso, a tolerancia indicada na sección 3 sería ±20%, o que dá unha tolerancia no límite superior calculado de 12,4 g máis un 20%, é dicir, un total de 14,88 g, redondeado a 15 gr.

. Se se detecta unha cantidade analizada de 15 gr, consideraríase que se encontra dentro da tolerancia, o que non sería o caso de detectar un valor de 16 gr.

Outro aspecto das normas de redondeo son as cantidades de nutrientes que poden considerar insignifiantes e, polo tanto, poden ser declaradas como «0» ou «

DOCUMENTO DE ORIENTACIÓN REGULAMENTO (UE) n.º 1169/2011

Tolerancias da información nutricional de alimentos distintos dos complementos alimenticios

Polo que respecta á información nutricional dos nutrientes para os que se aleguen propiedades nutritivas ou saudables conforme ao Regulamento (CE) n.º 1924/2006 e ás vitaminas e minerais engadidos segundo o Regulamento (CE) n.º 1925/2006 pódense aplicar tolerancias diferentes, que se especifican na sección 5.

Os valores de tolerancia indicados inclúen a incerteza de medida asociada a un valor. Por conseguinte, non ha de facerse ningún outro axuste para a incerteza de medida á hora de decidir se un valor medido é conforme co valor declarado.

ETIQUETAXE_MEL_03_APICULTURA_IBERICA

Artigo de Silvia Cañas Lloria, directora de Apicultura Ibérica, presentado no III Foro Apícola da Asociación Galega de Apicultura.

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *

Solicitamos o seu permiso para obter datos estadísticos da súa navegación nesta esta web, en cumprimiento do Real Decreto-ley 13/2012. Si continúa navegando consideramos que acepta o uso das cookies. OK | Máis información